به نام خدا
روانشناسی حرکت های سازمانی
نویسنده: عبدالله یزدانی
سر شناسه : یزدانی، عبدالله، 1353-
عنوان و نام پدید آور : روانشناسی حرکت های سازمانی / عبدالله یزدانی.
مشخصات نشر : ورامین: انتشارات دوقلوها، 1394.
مشخصات ظاهری : 127 ص.: مصور.
شابک : 100000ریال6–52–6432-600–978
وضعیت فهرست نویسی : فیپا
موضوع : حرکت (روانشناسی)
موضوع : مهارت های حرکتی
رده بندی کنگره : 1394 9 ر4ی/ 295 Bp
رده بندی دیویی : 3/152
شماره کتابشناسی ملی : 4034029
ناشر: دوقلوها
نویسنده: عبدالله یزدانی
چاپ اول: 1395
شمارگان: 1000
شابک: 6- 52- 6432- 600 - 978
قیمت : 10000 تومان
همه ی حقوق محفوظ است
مقدمه..........................................................................11
فصل 1 .......................................................................13
بررسی رفتار حرکت......................................................13
نگرش در رفتار حرکت...................................................14
روش علمی در مطالعه ی رفتار حرکت...............................14
روش آزمایشی..............................................................15
روش همبستگی.............................................................16
مشکلات بررسی علمی حرکت..........................................17
مشکلات کاربردی حرکت................................................17
مشکلات حرکت مربوط به تغییر و دگرگونی.........................18
ارزیابی معنی دار حرکت.................................................18
انتخاب و گزینش کردن بخشی از حرکت..............................19
فصل 2 .......................................................................21
انگیزه برای اجرای حرکت...............................................21
ابزارهای انگیزشی.........................................................21
پیامدهای مدیریت حرکت..................................................22
الگوی ورزشکار منطقی..................................................22
شناخت انتظارات حرکت حریف و ارزش گذاری بر روی آن....23
نیازهای حرکت.............................................................24
چگونگی هماهنگی بین الگوی های حرکت...........................25
شیوه ی کلی هماهنگی.....................................................25
نظریه ی برابری...........................................................27
ارتباطات خود هماهنگی در حرکت.....................................28
به عنوان آخرین مطلب....................................................29
عملکرد حرکت به عنوان خود شکوفایی...............................30
سلسله مراتب انگیزه های حرکتی.......................................30
نفوذ درون حرکت حریف.................................................31
فصل 3 ......................................................................33
قدرت ریسک و مخاطره پذیری.........................................33
الگوگیری و الگوهای هماهنگ..........................................33
معیار اندازه ی حرکت.....................................................33
سلطه گری در حرکت.....................................................34
انگیزه ی قدرت طلبی......................................................34
انگیزه ی مخاطره پذیری..................................................35
فصل 4 .......................................................................37
فرایند های شناختی در رفتار حرکت ...................................37
رابطه ی هوش با توانایی های ورزشکار..............................37
توانایی ها و عملکرد حرکت..............................................38
توانایی های حرکتی........................................................38
توانایی های خلاق..........................................................40
ایجاد مهارت های خلاق...................................................40
ذهن انگیزی.................................................................40
دسته بندی خصوصیات حرکت..........................................40
ترکیب شکل های جدید حرکت...........................................40
فنون قیاسی..................................................................40
فصل 5 ......................................................................43
روانشناسی سازمانی حرکت.............................................43
سازگاری اجزای حرکت و تأثیر آنها بر یکدیگر.....................44
طراحی حرکت های سازمان یافته......................................44
طراحی سازمان های حرکتی............................................44
شناخت چهارچوب اساسی حرکت.......................................45
بررسی رابطه ی میان ویژگی های سازمانی رفتار حرکت........46
نظام سلسله مراتبی حرکت...............................................46
شناخت گروه های حرکت................................................47
هماهنگی گروه های حرکتی در برابر ناهمگنی.....................47
شناخت ساختار ارتباط گروهی..........................................47
خصوصیات گروه های حرکتی بر عملکرد...........................48
اجرای حرکت، تأثیر آن بر رفتار حرکتی حریف....................48
تفاوت ها میان اجرای حرکت گروهی یا خطی.......................49
بحث انگیزه در حرکت....................................................50
اقدامات مدیریت حرکت به عنوان عامل محرک در رفتار حرکت......51
خص مشی ارتقاء حرکت از درون.....................................51
برقراری ارتباط اثر بخش با قسمتی از حرکت.......................51
انعطاف پذیری بودن با حرکت حریف..................................51
فصل 6 .......................................................................53
مدیریت بر عملکرد حرکت...............................................53
نفوذ حرکت بر رفتار مدیریت............................................54
ویژگی های مدیریت کارآمد..............................................54
کاربرد شیوه های مناسب.................................................56
اهمیت شناخت مفهوم حرکت.............................................57
ساخت دهی..................................................................58
ملاحظات حرکتی..........................................................58
فصل 7 ......................................................................59
ساز و کارهای حیطه ی فیزیک حرکت...............................59
تکنولوژی....................................................................59
ارتباط پیوندی ..............................................................59
ارتباط حد واسط............................................................59
ارتباط متمرکز..............................................................59
ارتباط مدام...................................................................59
ارتباط متناوب...............................................................60
لرزش.........................................................................60
ریتم............................................................................60
قدرت و شدت...............................................................60
شناخت شرایط حرکت.....................................................60
حوادث........................................................................60
هوشیاری و فشار به عنوان تأمین کننده ی حرکت...................61
برانگیختگی حرکت........................................................61
چگونه محرک های فیزیکی تأثیر می گذارند.........................62
حالت های مختلف برانگیختگی..........................................62
منحنی های مختلف در یک حرکت خاص.............................63
فصل 8 ......................................................................65
انواع واکنش به تجربه ی حریف........................................65
جهات دیگر حرکت........................................................65
ناتوانی........................................................................66
بیهودگی......................................................................66
ناهنجاری....................................................................66
تعامل معنا دار..............................................................66
از خود بیگانگی............................................................66
تلفیق حرکت ها با یکدیگر................................................68
فشار روانی حرکت........................................................68
نقش گروه های حرکت....................................................69
استدلال انگیزشی...........................................................70
به سوی یک تلفیق مثبت...................................................70
همبستگی عوامل محیطی حرکت........................................71
محتوای حرکت.............................................................71
تعامل اجزای حرکت در یک گروه.....................................71
متغییر های حرکت.........................................................71
فصل 9 ......................................................................73
مفاهیم و رویداد های حرکت.............................................73
سازوکارهای سازمان حرکت............................................73
تجزیه و تحلیل الگوهای حرکت.........................................73
ساختن فرضیه..............................................................75
شناخت متغییر پیش بین...................................................75
اجرای آزمون های پیش بین شده........................................76
ساز و کارهای گزینش حرکت...........................................77
الگوی متغییر تعدیل کننده.................................................77
اتخاذ شیوه ی ترکیبی......................................................78
پیش بینی یا قضاوت.......................................................78
نفوذ تدریجی در عملکرد حرکتی حریف.............................79.
شیوه هایی برای تعیین شرایط ورود به سازمان حرکت............79
فصل 10 ....................................................................81
تغییر و تحول در حیطه ی حرکت......................................81
فرایند های کلی حرکت....................................................81
مهار درونی- برونی حرکت..............................................81
آشناسازی پس از اجرا.....................................................83
همرنگی با حرکت..........................................................84
راهبردهای تغییر و تحول در حرکت...................................85
دستکاری مشوقی...........................................................85
اهمیت تقویت حرکت.......................................................85
اهمیت بازخورد.............................................................87
نگرش بر تغییرات مثبت..................................................87
اجرای کلی در برابر اجرای جزئی.....................................87
دستکاری حرکت...........................................................87
ویژگی های برنامه ی تغییر حرکتی....................................89
فصل 11 ....................................................................91
توسعه ی سازمانی حرکت................................................91
آموزش حساسیت در برابر تغییر........................................91
محاسبه ی عقلانی..........................................................94
آشنا سازی با محرک های حرکتی به عنوان دستکاری محیطی آن.....95
پیشنهادهی دیگر برای توسعه ی سازمانی حرکت...................97
مشکلات کاربرد یک شیوه ی فنی خاص..............................99
فصل 12 ....................................................................101
برنامه ریزی در تغییر نگرش ها و مهارت ها.......................101
تغییر نگرش در حرکت...................................................101
مشکلات برای تغییر نگرش در حرکت واقعی.......................101
تغییر نگرش در پیامدهای حرکت.......................................103
سازگاری با حرکت........................................................103
شناخت تعارض بین دو حرکت..........................................104
ویژگی های سنجش........................................................105
ملاحظات قراردادی در فرایند تغییر حرکت..........................105
تعامل با حرکت حریف به عنوان روش تغییر نگرش...............106
شناخت مهارت های ویژه.................................................106
اجرای روش های فردی..................................................106
روش اجرایی................................................................106
روش دستکاری.............................................................107
روش های شبیه سازی....................................................107
دیگر مشکلات در برابر تغییر حرکت.................................108
متغییرهای مربوط ب دیدن...............................................109
طرح ریزی محتوای حرکت.............................................109
فصل 13 ....................................................................111
سنجش رفتار حرکت به نسبت واکنش ها ی به وجود آمده..........111
مشکلات و فهم عملکرد حرکت..........................................111
چند بعدی بودن عملکرد حرکت.........................................113
کیفیت ملاک های عملکرد حرکت.......................................115
صفات همگرا................................................................115
اعتبار سنجی.................................................................115
ارزیابی حرکت به عنوان عامل نفوذ به درجه بندی ها.............117
سنجش واکنش های حرکت...............................................118
کیفیت سنجش حرکت......................................................118
فصل 14 ....................................................................119
سنجش عملکرد حرکت و واکنش فنون.................................119
سنجش ارزش های سازمانی حرکت...................................119
بهره وری...................................................................119
سنجش های ذهنی از عملکرد حرکت..................................120
چگونه باید به ارزشیابی عملکرد حرکت بپردازید؟.................121
فنون ارزشیابی ذهنی......................................................121
مقیاس درجه بندی حرکت ها.............................................121
علاوه بر این توصیه ها، نکات زیر را جدی بگیرید................122
فهرست عوامل اجرای حرکت...........................................122
انتخاب اجباری عملکرد...................................................122
روش رتبه بندی.............................................................123
شبیه سازی حرکت حریف به عنوان ملاک عملکرد.................123
سنجش واکنش های حرکت...............................................124
روش پرسش و پاسخ.......................................................124
مقیاس حریف................................................................124
سنجش غیر مستقیم واکنش های حرکت................................125
روندهای نو در سنجش بازده های حرکت.............................125
سنجش ارزش های کلی عملکرد حرکت...............................126
مقدمه
در این کتاب رفتار سازمانی حرکت را مورد بررسی قرار می دهیم. یک روند عمده ی کلی گسترش فزاینده ی شاخه های حرکت است. خصوصیات اولیه، نحوه ی تناسب و چگونگی تعامل اجزای حرکت را به بهترین صورت نشان می دهد.
ورزشکار ماهر و کارآمد پر بها ترین و ارزنده ترین ثروت و دارائی هر کشور است. بسیاری از کشورها به دلیل کمبود منابع علمی و نداشتن ورزشکاران فنی و کارآزموده و ماهر، توان کسب نتیجه ی مطلوب را ندارند.
یکی از شاخه های جدید علم حرکت که
مسأله ی دیگر جنبه های مربوط به دنیای حرکت را در کانون توجه قرار می دهد، روانشناسی
حرکت های سازمانی است. این شاخه از دانش مطالعه ی علمی رابط میان ورزشکار و دنیای
حرکت را در مواجهه با خود قرار داده است و سازگاری ورزشکار را در جریان مسابقه ی
خود با خصوصیات و ویژگی های حریف، با کارهایی که انجام می دهد، سر و کار پیدا
می کند. روانشناسی حرکت های سازمانی از بدو پیدایش در حال پیشرفت و دگرگونی بوده
است. در ابتدای دوره ی تحول خود با تأکیدی بسیار تجربی به زمینه های گزینش و
ارزشیابی شرایط ورزشکاران مختلف می پرداخت. با این حال به جنبه های درونی آن توجهی
نداشت. به تدریج با تغییر و دگرگونی در دیدگاه و فلسفه ی ورزشکار به ابداع و ایجاد
نظریه در رابطه با رفتار در دنیای حرکت و کشف موقعیت های جدید و پدیده های ظاهرا
ناوابسته به درک و فهم عمیق تری از رفتار حرکت دست یافت.
اگر روانشناسی حرکت های سازمانی، آمیزه ای است از علم و عمل که زمینه های تخصصی متعدد و گسترده ای از قبیل روانشناسی مهندسی حرکت، روانشناسی توسعه ی سازمامنی حرکت، روانشناسی روابط ساختاری حرکت، روانشناسی ابداع کننده ی حرکت، مشاوره ی حرفه ای و جز اینها با مباحث متنوع دیگر در بر می گیرد. اینها از مباحث علمی در پی بسط و گسترش حرکت می باشد.
همانند دیگر پژوهش های علمی در دستیابی به پاسخ های جدید، مطالعات خود را به صورت منظم تدوین کنید. یافته های روانشناسی حرکت های سازمانی را می توان در جهت عملکرد کارآمدتر، کاهش استرس و بهبود روابط بین حرکت ها و رفع مسائل بیشمار دیگر بکار برد.
فصل 1
بررسی رفتار حرکت
فهم رفتار در محیط حرکت مستلزم
چیزی بیش از خصوصیات حرکت است و سپس متناسب ساختن آنان با بهترین وجه در یک حرکت
سازمانی فعال که این نیاز به تحول سازمانی مستلزم بکارگیری
شیوه هایی
خاص و روشنفکرانه در زمینه ی روانشناسی حرکت به صورت علمی تصور می شود. نظام های
حرکتی، اثرات رفتاری و نگرشی آنها و تعامل آنها با فرایند کل حرکت حائز اهمیت است.
نکته ی مهم دیگر در مورد تشخیص این مسأله، شناخت تأثیر رفتاری حرکت ها بر روی
یکدیگر هستند. چه ورزشکار اغلب تفکرات خود را در امتداد این ابعاد تنظیم می کند.
همچنین ابعاد وضعیت حرکت در امتداد این ابعاد نسبت به یکدیگر به گونه ای متفاوت
واکنش نشان می دهد. شاید به علت توصیفی بودن این متغییرها به خودی خود از اهمیت
رفتاری برخوردار نباشند. ورزشکار در امتداد این ابعاد تفاوت هایی را به وجود می
آورد. و اغلب به سبب این تفاوت ها، نگرش های گوناگونی به فهم رفتار در سطوح مختلف
حرکت ضروری به نظر
می رسد. با
این وجود، بررسی رفتار حرکت حریف با هدف فهم عوامل مؤثر مورد نظر حائز اهمیت
هستند. پاره ای از رفتارهایی که تلاش در فهم آنها دارید به صورت سنتی به عنوان
متغییرهای وابسته (بر حسب طبقه بندی علمی آنها) مهم تلقی می شوند. تلاش هر ورزشکار
در این است که بیندیشد که چگونه این فعل و انفعالات تحت تأثیر متغییرهای مستقل از
قبیل ساختار سازمانی، خط مشی ها، اقدامات مدیریت، ویژگی های خاص، نظام های
هماهنگ و خصوصیات فردی خود مورد آزمایش
قرار می گیرد. با فهم عواملی که در انگیزش مؤثرند و عوامل رهبری به نکاتی دست
خواهید یافت. در این مفهوم به متغییر وابسته ی حرکت، یعنی عملکرد اصلی آن به فهم و
پیش بینی موضوع نائل می شوید که متغییر مستقل چه کاری می خواهد انجام دهد. حتی
بیشتر از آن، متغییر به اصطلاح مستقل در چه زمانی ممکن است رفتار ویژه ای را ارائه
دهد.
هنگامیکه به چنین ویژگی دست یافتید، عامل متغییر مستقل و وابسته را کشف خواهید کرد. بنابراین هر رفتار حرکتی می تواند پایگاه خود را تغییر دهد. انگیزش قدرت مخاطره پذیری، خلاقیت و نیز انواع واکنش های مستقل را پیش بینی می کنید و شما هم اساسا به همان صورت با آنها برخورد خواهید کرد. همانطور که در ادامه خواهید دید. همین متغییرهای مستقل دیگر گونه های رفتاری حرکت را تحت تأثیر قرار می دهد.
هم زمان با تحولاتی که در مسیر
حرکت به وقوع می پیوندد،
سازمان های
جدید حرکت در چند جهت شکل می گیرد. این امر شاهد اشتیاق و علاقه برای رفتن به
مسیرهای دیگری را برای ایجاد مسائل جدید مستقل هستند.
نگرش در رفتار حرکت:
در این فصل نگرش در رفتار حرکت را مورد بررسی قرار می دهیم. با این وجود، اگر بخواهید به فهم رفتار حرکت و عوامل مؤثر آن را بشناسید، باید برای یافتن راه حل روشی را مورد مطالعه قرار دهید. نکته ی اصلی این است که برای این منظور روش های مختلفی وجود دارد.
در این فصل ویژگی های علمی حرکت را
مورد بررسی قرار
می دهیم. در اینجا باید مزایا و مسائل مختلف حرکت با توجه به فهم شما در سازمان
حرکت به فهم شما در سازمان حرکت چه مفهومی دارد.
روش علمی در مطالعه ی رفتار حرکت:
اساس واقعی پژوهش علمی حرکت، تعیین رابطه میان متغییرهاست. یعنی شناخت رابطه میان یک نوع رفتار رهبری در عملکرد حرکت.
دو روش اصلی که برای تعیین اینگونه روابط با هم تفاوت دارند، شناخت فن یا فنون که بنا به مفروضات آموزش داده می شود. یکی دیگر متغییرهای مستقل که بر متغییرهای دیگر تأثیر می گذارند.
با اینکه این دو موضوع با یک همبستگی، صرف نظر از ماهیت آنها بر شالوده ای از اصول مشترک هدایت کننده استوار است با یکدیگر متمایز هستند. مهمترین این اصول به شرح زیرند:
اصل اول: نتیجه گیری ها و داوری ها بر مشاهدات اصلی استوار است.
اصل دوم: اجرای حرکت علمی و هدفمند، تصادفی نیست. بدین معنا بر پایه ی علم استوار است نه اینکه نمی دانید چه پیش می آید.
اصل سوم: ورزشکارانی که از لغزش های حرکت باخبرند، خطاهای آنها کمتر می باشد.
اصل چهارم: نتیجه ی حرکت، بدین معناست که روش هایی که مورد استفاده قرار می گیرند باید صریح و روشن باشد تا اگر ورزشکار مایل باشد بتواند آن پروژه ی حرکتی را تکرار کند. بنابراین رهبری اصولی حرکت منجر به عملکرد سازمانی اثر بخش تری می شود.
اصل پنجم: اجرای علمی حرکت انتقال پذیری است و بدان گونه است که توسط ورزشکاران دیگر، مرد استفاده و مطالعه قرار می گیرد.
این اصول به منزله ی علمی بودن حرکت هستند. بنابراین علم رفتارشناسی حرکت با بیان روشن و صریح قابل اعتمادتر از اطلاعاتی است که از طریق سنتی اعمال می شود.
روش آزمایشی:
بر این اساس مهار و کنترل حرکت با توجه به بازده هایی از قبیل عملکرد حرکت و مخاطره پذیری و جز اینها سنجیده می شود.
سه نوع عمده ی آزمایش وجود دارد که باید مورد بررسی قرار بگیرد:
1- آزمایش لحظه ای:
اینگونه آزمایش که در جهاتی معین با توجه به دو یا چند متغییر، آن هم به نسبتی که تأثیر بعدی در حرکت بعدی وابسته به نظر می رسد، انجام می گیرد. اما یک پاسخ واحد برای این مسأله وجود ندارد.
2- آزمایش میدانی:
اینگونه آزمایش با تعیین اثربخشی رهبری جدید در مقایسه با نوعی رهبری کهنه بر عملکرد حرکت از میزان و درجه ی مهار امکان پذیر می باشد.
اینک فرض کنید که دو ورزشکار با دو سبک متفاوت عمل می کنند. در اینجا هر دو ورزشکار سعی می کنند تا حرکت حریف را مهار کنند. نتیجه اینکه هر کدام از آنها ابهام بیشتری در تفسیر کلی حرکت حریف داشته باشد، توانایی کمتری در تعمیم نتایج خواهد داشت.
3- آزمایش شبیه سازی:
این نوع آزمایش ترکیبی از آزمایش لحظه ای و آزمایش میدانی است که پاره ای از محاسن و معایب این دو را در بردارد. این نوع آزمایش سنجش اثرات حرکت را رهبری می کند. در اینجا هدف تعیین اثرات یک متغییر واحد حرکت با توجه به شرایط سازمانی حرکت در نظر گرفته می شود.
روش همبستگی:
دراین روش رابطه میان دو متغییر را بدون تلاش در ایجاد دگرگونی در یکی از آن دو در تغییر دیگر بررسی می کنید. برای این کار یک روش مشارکتی در تصمیم گیری رابطه ها بررسی کنید. در چنین روشی یافتن این موضوع که آیا متغییر (الف) در متغییر (ب) چه تأثیری دارد، نه اینکه متغییر (الف) علت متغییر (ب) است. شاید در مورد رابطه ی بدست آمده، بتوان گفت که متغییر (ب) علت (الف) باشد. همانطور که متغییر (الف) می تواند علت (ب) باشد و یا هر دو ممکن است معلول متغییر (ج) باشند. اگر رابطه ی مثبتی پیدا شود، به سنجش رفتار حرکت پرداخته اید.
روش دیگری از روش همبستگی وجود دارد. در این روش احساسات و هیجانات رقیب را در برهه از زمان پیشین توصیف می کنید. آنگاه با استفاده از این اطلاعات، رفتار بعدی را پیش بینی می کنید. نمونه ای از این شیوه می تواند موقعیتی باشد که در آن رقیب علل موفقیت در عملکرد خود را نشناخته و سعی در پیش بینی بعدی حرکت بعدی می کند. با اینکه این روش ارزنده است اما به دلیل اینکه نگرش شناسی ورزشکار، نابخردانه بوده است. این کار عامل اصلی عدم موفقیت در اجرا قلمداد می شود.
مشکلات بررسی علمی حرکت:
مشکلات کاربردی حرکت:
هنگامیکه ورزشکار در مورد شیوه های
علمی حرکت حریف
می اندیشد.
سعی می کند نسبت به آن واکنش درستی نشان دهد و در مورد آن اعتقاداتی پیدا کند. اما
این رو شاید مؤثر و کارساز نباشد. اساسا حرکت اینگونه است: منطق و فرایند سنجش
حرکت این است که حرکت توسط شخصی درباره ی نگرش و فهم حرکت دیگر اعمال
می شود. این همان چیزی است که ورزشکار با آزمودن نسبت به آن واکنش نشان می دهد.
بدین معنا که آزمودن به گونه ای خود به خود و بازتابی با مداخله محرک ها نسبت به
منبع حرکت واکنش نشان خواهد داد.
در این مرحله صرف نظر از اینکه چه چیزی تعیین کننده است. بدیهی است که نتایج منحصرا تابع آن کاری است که می توان انجام داد نه اینکه باید انجام دهید. نوع دیگری از آزمودن، هنگامی است که تلاش می کنید تا در خواست های رقیب را خنثی کنید. حتی اگر این امر مستلزم تغییر حرکتی واقعی خودتان در پاسخ به یک محرک ویژه باشد. لیکن نمی توانید در مسیر حرکت مهار هرمی وسلطه گرا را انکار کنید. شاید بتوانید شیوه ی مؤثری بیابید تا سیمای واقعی حرکت حریف را تغییر دهید. مشکل این پیشنهاد این است که ممکن است نتوانید به دستکاری حرکت حریف به شیوه ای درست اقدام کنید.
پیشنهاد هایی برای بهبود موقعیت بدست آمده کدام اند؟ شاید مؤثرترین این پیشنهادها به شرح زیر باشند:
1- سعی کنید نقش فعال و طرح حرکتی حریف را شناسایی کنید.
2- شیوه ی مؤثرتر، غیر فعال ساختن عملکرد حرکتی حریف است. شاید حریف نگذارد حرکتش را دستکاری کنید.
3- شاید حریف در اجرای حرکتش نقش بازی کند. اگر میان اجرای حرکت و نتایج حریف به ایفای نقش بپردازد. به نظر می رسد که نتوانید نه چندان حرکت را شناسایی کنید.
4- پس از اجرا به عملکرد خود نمره بدهید که تا چه اندازه به اهداف واقعی نزدیک شده اید و تا چه حد به ویژگی های در خواستی آن.
شواهد نشان می دهد، باید اطلاعات زیادی درباره ی اثرات این فنون و مشکلاتی که این فنون به بهترین وجه بر آن چیره می شوند به بدست آورید.
مشکلات حرکت مربوط به تغییر و دگرگونی:
برخی از مهمترین انواع گوناگون مطالعات پژوهش حرکت، آنهایی هستند که به ارزیابی تغییر و دگرگونی می پردازند. نمونه های زیر مسائلی هستند که ورزشکار با آنها مواجه می شود:
1- مشکل کنترل و مهار
2- اثرات پیش بینی ها
3- سازگاری با حرکت حریف
4- از دست دادن موقعیت ها
5- مشکل محاصبه (مقیاس ها)
6- متغییرهای مهار نشده(متغییرهای کلی و جزئی)
7- چگونگی مصالحه و سازش با قسمتی از حرکت حریف
8- مشکلات اندازه گیری(رابطه ی میان مقیاس و سنجش اجرای یک فن در حالت ها و موقعیت های مختلف)
ارزیابی معنی دار حرکت:
هنگامی که یک حرکت اجرا می شود
چگونه باید به تفسیر اجرای آن پرداخت؟ درحالی که رابطه میان متغییرهای تصادفی و بی
اهمیت
می توانند در
میانگین نگرش های حرکت تأثیر بگذارد. افزودن بر این مشکلات ارزیابی در تصمیم گیری
اجتناب ناپذیر می باشد، از جمله: 1- سهولت تغییر سطح به سطح در مراحل مختلف فن
چگونه می باشد. 2- نمونه ی اندازه گیری به علت ناپایداری مقیاس ها در اندازه های
مختلف یسکان نیستند. بنابراین در حین اجرا گوش به زنگ مقیاس جدید باشید. بدین سان
اجزای مخلتف را به طور مستقل تفکیک کنید و نمونه ای از شیوه ی اجرا را به صورت
یکپارچه در ذهن تصور کنید تا معلوم شود چگونه اینها در نتیجه ی رویداد طبیعی
دستخوش دگرگونی می شوند. روش دیگر برای چیره شدن به حرکت حریف، تغییر و مهار اثرات
منفی حرکت می باشد.
البته مشکل عمده ی این شیوه این است که دستیابی تنها به دو گروه قابل مقایسه به اندازه ی کافی دشوار است. تا چه رسد به دست یابی به مقایسه ی گروه های غیر همسان که تقریبا خیال پردازی است.
هدف این کار: مقایسه ی نسبت تفاوت میان میانگین های بدست آمده با انواع تفاوت های مورد انتظار می باشد که احتمال وقوع نتایج معنی داری را به همراه دارد. اظهار نظر درباره ی موضوع حرکت در بررسی متغییرهای آن ممکن است. به طور کلی هر چه همبستگی بیشتر باشد، حرکت معنی دارتر می باشد.
انتخاب و گزینش کردن بخشی از حرکت:
اگر بتوانید نقاط قوت و ضعف حرکت
حریف را کشف کنید، بهتر
می توانید در
مهار ذهنیت، حرکت حریف را کنترل کنید. به شرط آنکه بدانید درکجای کار هستید و در
امتداد مجاری حرکت بدانید که در پی چه چیزی هستید.
نکته این است که حرکت با معنا و خلاق از کجا بدست می آیند؟ اساس این پرسش آن است که آگاهی از تجربه و آزمایش بدست می آید. هنگامیکه حرکت عملیاتی شد، افراط و تفریط ها و بیهودگی ها کشف می شود و بر مبنای اینها به عملکرد صحیح بپردازید. برای این منظور ما نیاز به نوعی گشودگی و حساسیت داریم که با نگرش علمی و روش علمی بدست آید و به عنوان مکمل های مؤثر عمل کنند. آنچه که علم به ما می دهد عبارت است از: شیوه ای مفید و با معنا برای کشف برخی از عوامل که رفتار سازمانی حرکت را تحت تأثیر قرار می دهد و اینکه بدانیم چه کاری باید بکنیم.
فصل 2
انگیزه برای اجرای حرکت
آیا می دانید که چه عواملی بر رفتار حرکتی حریف مؤثرند؟ معمولا چنین برداشت می شود که برای مقابله با حرکت حریف چه ویژگی ها و نیازهایی باید مد نظر قرار بگیرد تا مسأله ی حرکت با پاداش دادن به رفتار خوب مناسب باشد.
ابزارهای انگیزشی:
1- اضطراب:
هر چند اضطراب مورد توجه ورزشکاران تجربه گرا بوده است. نتایج عمده مطالعات مربوط به اضطراب را می توان به شرح زیر خلاصه کرد:
الف- اضطراب در اجرای عملکرد
ب- اضطراب در اجرای وظایف دشوار
پ- اضطراب به عنوان یک علل انگیزشی
2- ترس از شکست:
ترس از شکست با دیگر ویژگی های ورزشکار ترکیب می شود و به شرح زیر رفتار موفقیت آمیز را تحت تأثیر قرار می دهد:
1- ورزشکارانی که در متغییرترس از شکست در سطح بالایی قرار دارند. عموما مایلند که از موقعیت های موفقیت آمیز پرهیز کنند.
2- ورزشکارانی که ترس زیادی از شکست دارند یا احتمال شکست آنها خیلی زیاد می شود و یا احتمال موفقیت آنها بیشتر می شود.
3- ترس از موفقیت:
هر چند، به نظر می آید که ترس از موفقیت با نگاه آرمانی مصداق دارد. این یافته و این واقعیت، ظاهرا نشان می دهد که ترس از موفقیت حاکی از مشکلی است که در رسیدن به هدف به وجود می آید.
پیامدهای مدیریت حرکت:
استفاده از حرکت ها برای مدیریت چه
معنایی دارد؟ چه دلائلی وجود دارد تا واکنشی نسبت به اجرای حرکت انجام دهید. یک پی
آمد این است که کاهش دست کم برخی از خطرها در حیطه ی حرکت می باشد. آنوقت می
توانید دست کم کاری انجام دهید تا دست کم برخی از انواع
اضطراب ها در محیط حرکت کاسته شود. بعدها هگامیکه رابطه ی بین دو حرکت را بهتر
شناختید و با توجه به پیشرفت رابطه ها بین حرکت ها از مشکلات کاسته می شود. ثانیا
عملکرد حرکت به عنوان یک انگیزه ی بکار گرفته می شود.
الگوی ورزشکار منطقی:
روی دیگر شیوه ی حرکت انگیزش گرا
به چند طریق خلاصه می شود. این مفهوم منطقی است که عملکرد حرکت تابع قواعدی است که
ورزشکار توقع دارد در نتیجه ی عملکردش به دست آورد. همینطور هر چه ورزشکار بیشتر
بتواند چنین قواعدی را اعمال کند، موفق تر خواهد بود. هنگامیکه ورزشکار در ساده
ترین چهارچوب، حرکتی را اجرا می کند به این نتیجه می رسد که اگر حرکتی را به درستی
تصور کند نتیجه و پایان مطلوبی خواهد داشت و می تواند این کارایی و
بازده ی معین
را دوباره تکرار کند و آنگاه در سطح بالاتر حرکت برانگیخته می شود. این موضوع در
فرهنگ حرکت عمیقا ریشه دارد و این کار ورزشکاران را به جنبش در می آورد.
در واقع پذیرش ابداع در چهارچوب
حرکت، چنان در ورزشکار رسوخ می کند که میزان عملکرد حرکت او بستگی به درک ورزشکار
از نتیجه ی حرکت است. چرا که عملکرد کلی او بستگی به پیش بینی کردن نتایج عملکردی
حریف دارد. در اینجا چهارچوب حرکت
شیوه ای از
انگیزش با توجه به الگوی موازنه یا هماهنگی است که نوآوری با توجه به حساسیت ها و
تفاوت هایی است که بین حرکت های متفاوت اتفاق می افتد، شکل می گیرد و رشد می کند.
در همه ی آنها مجموعه ی رفتارهای حرکت بر اساس ارزش ها و فایده هایی که شخص انتظار
دارد، الهام می گیرد و انتظار منطقی او از توانایی خود در مبادرت ورزیدن با رفتار
حرکتی حریف ضروری به نظر می رسد.
علت این امر چیست؟ برای اینکه روابط اغلب در تأیید و یا تقابل یکدیگر شکل می گیرند.
یک مشکل بسیار جدی این است که مفهوم روابط از لحاظ روانشناسی پیچیده است. این نکته روشن می کند که یک رویداد جهت دار با توجه به یک نظریه ی حرکتی که توسط رقیب اتفاق می افتد. پایه ی حرکت را شکل می دهد. در این راستا ورزشکار مجالی برای درک یک قسمت جالب از حرکت بدست می آورد و از نظر رفتار شناسی حرکت، سعی می کند اثرات آن رفتار حرکتی را مهار کند و با انرژی کمتر و با تدبیر بهتر به موفقیت دست یابد. این شیوه ممکن است که در بسیاری از مواقع با استفاده از قسمتی از حرکت حریف که مورد توجه و با اهمیت به نظر نمی رسد به وجود آید.
به طور کلی، بیشتر منفعت ها آینده گرا هستند و هر حرکت آینده ی خود را پایه ریزی می کند. ثانیا ادراک صحیح ساختار حرکت سازمان یافته، ساختار ایمنی و ضعف های خود را بروز می دهد و ورزشکار را تشویق می کند که چگونه با آن برخورد کند. برای اینکه بتوانید حرکت سازمان یافته تری را اجرا کنید، باید بتوانید به خوبی به پیش بینی رفتار حرکت رقیب بپردازید. در نتیجه درجهی درک ادراک شما از عملکرد حرکتی حریف منتج به عکس العمل حرکتی شما خواهد بود. بدین منظور نیاز به تحلیلی جداگانه از تک تک اجزای حرکت و نیز به صورت ترکیب جمع پذیر با عملکرد معنی دار می باشد. هر چند که ترکیب اجزای حرکت با یکدیگر از طریق اعمال گوناگون، انتظارات و ارزش گذاری گوناگونی را تداعی می کند. باید گفت وابستگی های عملکرد با وضعیت فعلی شما یک رابطه ی معنی دار کلی تری را به وجود می آورد. این درهم آمیختیگی، همبستگی های مربوط به دو کوشش فعال را درجه بندی می کند و در نتیجه یکی از دو رابطه ی الگوی غالب را می سازد.
شناخت انتظارات حرکت حریف و ارزش گذاری بر روی آن:
ارزش های حرکت زمانی سودمند هستند
که عموما در درون حرکت (ارزش های درونی) قرار دارند. ارزش های درونی زمانی اهمیت
پیدا می کنند که درون حرکت حریف نفوذ می کنند. بنابراین می توانند توسط ورزشکار
دستکاری شوند تا بر عملکرد تأثیر بگذارند. هر چند،
ارزش های درونی تنها آنهایی نیستند که بر روی حرکت حریف تأثیر بگذارند. بلکه آن ارزش
هایی که نیازها و انگیزه های حریف را مختل و یا خنثی می کنند، اهمیت دارند.
البته من معتقدم که ارزش های درونی
و بیرونی، همواره از هم قابل تمایز نیستند. لیکن دو مأموریت متفاوت با یک ساختار
پیوسته را تشکیل می دهند. به بیان دیگر، ارزش های بیرونی و درونی در چهارچوب
متغییرهای انگیزشی باید با عمل و انتظارات منطقی،
ارزش های
درونی را مهار کنند. بدین معنا که هر راه حل مربوط به مشکلات حرکت، مبتنی بر این
انگیزه ها (درونی، بیرونی) می تواند ماهیت (هویت) حرکت را نشان دهد.
نیازهای حرکت:
انگیزه ی پیشروی حرکت به منظور پیشی گرفتن بر یک رفتار و معیار ویژه ی حرکتی است که حریف انجام می دهد. در این مرحله هر ورزشکار سعی می کند هم به صورت موضوعی برای انواع تجزیه و تحلیل حرکت حریف اقدام کند. اینک اطلاعات قابل توجهی در مورد چگونگی پیدایش تفاوت ها در این نیاز، سنجش و اندازه گیری درجات متفاوت آن به بهترین وجه و اینکه تفاوت ها بر حسب عملکرد چه معنایی دارند. با این حال، علی رغم این انباشتگی دانش حرکت، هنوز مطالب بسیاری درباره ی نیازهای حرکت وجود دارد که باید فرا گرفته شود.
از آنجا که رفتارهای پیچیده ی حرکت
(و یا انحطاط) بستگی به سنجش حرکت دارد. باید بتوانید رشد حرکت را در زمان های
معینی
اندازه گیری
کنید. ثانیا باید بتوانید علاقه ی نسبی به پیشرفت را در حرکت حریف کشف کنید. یعنی
حریف از چه راهکارها و راه حل هایی برای رشد حرکت خود استفاده می کند. پس از سنجش حرکت حریف و بیرون
رفتن از تصویر نسبتا مبهم و شناخت از خواسته ها و نیازهای او، طبق دستورالعمل
معینی اقدام کنید. به طور کلی، هر چه داستان حرکت حریف را کشف کنید، نیاز حرکت را
بهتر استنباط خواهید کرد.
بعدها ملاحظه خواهید کرد که ماهیت کلی و خام متغییرهای مربوط چگونه هماهنگی و انگیزه های حرکت را شکل می دهند تا الگوی گسترده از علل پیدایش نیاز به حرکت را به دست آورید. برای کسب بازده ی بالاتر، هماهنگ با ادراک های حرکتی دسته بندی می شوند، اما نه از آن جهت که رشد یک انگیزه ی حرکتی را ترغیب کنند.
مع هذا، اگر متغییر اصلی انگیزه ای
برای اجرای حرکتی به وجود
می آورد، پی
آمدی های مستقیم متفاوتی برای ورزشکار دارد.
چگونگی هماهنگی بین الگوی های حرکت:
میان حرکت بر حسب شدت کلی و عوامل
ایجاد کننده ی حرکت تفاوت های اساسی وجود دارد. این نکات هم از نظر تئوری و هم از
نظر عملی اهمیت بسیار دارد. این بدان معنا است که علاوه بر الگوی حرکت، بینش و
استدلال ورزشکار از درجه ی اهمیت بالاتری قرار دارد. در
بخش های بعدی، بهترین حرکت با شبیه سازی و جایگزین های مناسب به حرکت عمق می دهد.
همین رفتارها و نگرش های گوناگون به حرکت ارزش بیشتری می دهد. بنابراین الگوی
هماهنگی، شیوه ای مفید و با معناست. در واقع سابقه و تجربه ی ورزشکار را با انتخاب
بهتر نشان می دهد.
شیوه ی کلی هماهنگی:
اکنون وظایفی را که یک فن در کنار اجزای مختلف هدف معینی را دنبال می کند، منطقی و تا اندازه ای هوشمند بکار گرفته می شود. هر چقدر حرکتی منطقی و هوشمند باشد و بتواند موفقیت را از شکست تشخیص دهد، بی شک ارزیابی دقیق تری از قابلیت های خود در انجام وظایف به عمل آمده است. آیا فکر می کنید که اگر فرصت مجددی پیش بیاید، همان رفتار را انجام خواهید داد و یا اینکه با تغییراتی با شناخت های پیشین هماهنگ می شوید. حتی اگر پاسخ قبلی را پیش بینی کنید، نمونه ی قبلی با چهارچوب شرایط فعلی تفاوت خواهد داشت. سرانجام یک ناهماهنگی به عنوان یک حالت انگیزشی مثبت به عنوان یک تعیین کننده ی رفتار با شمار شناخت های آشنا که رابطه ی ناهماهنگی دارند و با اهمیت این شناخت، شکل جدیدی از همان جدیدی از همان حرکت قبلی را به وجود می آورد. مع هذا، حرکت جدید، ارزش های جدیدی دارد و به زوری علت آن را خواهید شناخت. در اینجا ورزشکار در یک فرصت مجدد اجرا را بدتر یا بهتر انجام خواهد داد. این امر بستگی به شناخت عوامل (درونی و بیرونی) اجرای مجدد دارد. همین وظایف جدید سبب می شود که ورزشکار به گونه ای متفاوت عمل کند. بدین منظور در اجرای جدید به گونه ای هماهنگ با انتظارات جدید برخورد می کند، در صورتی که در اجرای قبلی رفتار متفاوت با انتظاراتشان (بالا و پایین) اعمال شده بود. این تجربه ای ناهماهنگ از اجرای یک فن با تغییر شناخت های رفتاری از طریق تغییر نیازها حرکت را پویاتر و توانمندتر می کند. بنابراین اگر فرصت دیگری برای آزمودن فراهم شود، سعی کنید تا رفتار مربوط به آخرین وظیفه را تغییر دهید تا با انتظاراتی که از فعالیت خود دارید هماهنگ گردد. بنابراین تعداد تغییرات ناهماهنگ خیلی بیشتر از شمار دگرگونی های هماهنگ خواهد بود. به بیان دیگر از فعالیت خود دست نکشید. بلکه تا می توانید آن را با خود هماهنگ کنید.
توضیح اینکه یافته های جدید در نتیجه تصادف می تواند روی دهد. اگر چنین نباشد، در واقع، شواهد موجود، حاکی از این که چهارچوب هماهنگی نیاز دارد و این تلفیق اعضاء با شناختهایمان از شایستگی ادراک رابطه ها با وظیفه ای که بر عهده دارند. اتفاق می افتد تا بتوانند در سطحی هماهنگ و منسجم عمل کنند.
حتی اگر در سطحی کُند که بازده ی عادلانه، برابر و متعادل داشته باشد. همگی مربوط به چگونگی شناخت هایی از خود است. اگر ورزشکار شناخت های مثبت از خود داشته باشد: آنوقت به نتیجه ی هماهنگ نائل می شود. نداشتن سنجشی مستقیم از تعداد ادراک های ناهماهنگ ورزشکارمنجر به عموما نتیجه ی دستکاری های تجربی(آزمایش) است. یک دلیل بر چنین اشکالی این است که افزایش ناهماهنگی از این طریق امکان پذیر است. مثلا ورزشکار می تواند اهمیت شناخت های از حرکت را پیش از هر گونه تغییر رفتار ناچیز از عدم ناهماهنگی مربوط به آن شناخت را شناسایی کند. بنابراین اگر در اجرای حرکت توفیق نیابد، می توان این امر به علت:
1- عدم توفیق در اجرای هماهنگ بوده است.
2- استفاده نا صحیح از اجزای حرکت که منجر به کاهش هماهنگی حرکت خواهد شد.
3- نارسائی در تقسیم زمان هنگامیکه درک درستی از اجرای حرکت نداشته باشید، از کیفیت آن کاسته می شود.
نظریه ی برابری:
هر گاه دو ورزشکار ادراک کند که نسبت روندهای او به بازده اش در مقایسه با نسبت روندهای حریف به بازده ی او نابرابر است برایش احساس نابرابری پدید می آید. این امر ممکن است هنگامی روی دهد که رابطه ای مبادله ی مستقیم یا غیر مستقیم با حرکت حریف با یکدیگر مقایسه کند. به اینگونه روند ها به نسبت اهمیتشان وزن داده می شود. در این موقعیت روند انگیزشی در نسبت های نا برابر منجر به حالات انگیزشی مثبت یا منفی می گردد که ورزشکار تلاش می کند آنها را کاهش یا افزایش دهد. این روند به منظور کاهش تنش اتفاق می افتد. لیکن می تواند مشتمل بر هر یک یا ترکیبی از روال های زیر باشد:
1- تفسیر رویداد
2- برقراری ارتباط با موقعیت
3- تغییر روند در مقایسه با بازده ی حرکت، ورزشکار چه روشی را انتخاب خواهد کرد؟ ورزشکار سعی می کند حداقل هزینه (انرژی- زمان) را برگزیند، با این پیش بینی که ورزشکار آسان ترین راهش را بر می گزیند. زمانیکه ورزشکار به تغییر ادراک خود از نسبت اطلاعات حرکتی بدست آمده دست یافت، تازه به تغییر ادراک خویش نسبت به روند حرکتی خود خواهد پرداخت.
چهار موقعیت در اینجا تناسب ویژه دارند:
1- موقعیت های ویژه
2- موقعیت های تصادفی
3- موقعیت های تناقصی
4- موقعیت های برابر
بنا بر موقعیت های بالا، چهار رفتار زیر در این چهار موقعیت روی می دهد:
1- رفتار حاکی از تلاش موفقیت آمیز
2- رفتار حاکی از افزایش بازده ی حرکت
3- رفتار حای از کاهش بازده ی حرکت
4- رفتار حاکی از بازده ی منصفانه و برابر
ارتباطات خود هماهنگی در حرکت:
در این رابطه رفتار اثر بخش مستلزم سه شرط است:
اولا، لازم است که به انجام وظایف
مبادرت شود، به شرط اینکه با رفتار حرکتی حریف همخوانی و سنخیت داشته باشند.
ثانیا، تعارض و مقابله با حرکت حریف به اندازه ی کافی مهار شده و تضعیف کننده ی
حرکت حریف باشد و آنقدر وقت و کوشش صرف آن نگردد که نتوان به حصول اهداف نائل شد.
سرانجام در صورتی که حرکت ایجاب
می کند، باید
برای دگرگونی و خلاقیت در حرکت اقدام کنید.
اکنون به سه شرط دیگر هم توجه کنید. برای اینکه حائض اهمیت هستند.
1- فرایند انگیزشی حرکت توابعی هستند از نظام هماهنگ با نظام اعتقادی حرکت حریف.
2- نظام های حرکتی، شامل سطوح مختلف پیچیده ای هستند که در محیط های حرکتی متفاوت رشد و نمو می یابند.
3- تغییر و دگرگونی در حرکت به وسیله ی بده و بستان های الگوی حرکتی هر دو طرف پدید می آید و منجر به تغییراتی در پیشرفت، خلاقیت و نوآوری در حرکت خواهد شد.
این پیشنهادها مبتنی بر دو فرضیه
است. اولا ورزشکار برانگیخته
می گردد تا
با تفکر بر روی بازده های حرکتی حریف و با درجه ی شناخت به مجموعه ی ارزش های درون
حرکت، رفتار حرکتی خود را متناسب و هماهنگ با حرکت حریف انتخاب کند. ثانیا، یاد می
گیرد که هر ورزشکار در دنیای عقاید و اظهار نظرهای واقعی خودش قرار دارد. بدین سان
هر ورزشکار نسبت به تجربه و اندیشه ی خودش (دنیای شناختی حرکت) اقدام می کند. هر
چقدر ورزشکار با دنیای حرکت و نظام اعتقادی ویژه ای درباره ی خود و دیگران آشنا
باشد، با آنها بیشتر تعامل می کند.
دو دلیل منطقی برای این تعامل وجود
دارد. اولا، هر چقدر ورزشکار با اعتقادات و ماهیت حرکت حریف آشنا شود، هماهنگ تر
عمل
می کند، توجه
به این نکته مهم است که انگیزه برای رسیدن به هماهنگی معنا پیدا می کند. این امر
با دنیای حرکتی موافقی و سازگار پیش می رود.
بدین سان ورزشکار بر انگیخته می شود تا به حصول سطحی فعال شدگی نائل شود. (یعنی سطحی که هماهنگ با دنیای حرکتی است که می شناسد)
در اینجا سطح فعال شدگی تابعی از تغییر پذیری با معانی و شدت محرک های بیرونی و درونی که حرکت زنده و پویا در معرض آنهاست تعریف می شوند. این امر تا اندازه ای، تابع تجربه های پیشین است.
دلیل دوم اینکه ورزشکار برانگیخته می شود تا درباره ی حرکت خود و حریف چیزهایی بیاموزد. تنها راهی که ورزشکار پیش روی خودش دارد، تأثیر گذاری و تأثیرپذیری از طریق تعامل آشکار و پنهان با حرکت حریف است. با توجه به این مفروضات، می توان پیش بینی های زیر را به عمل آورد:
1- ورزشکاری که واجد شایستگی تعامل باشد، به احتمال بیشتر کمتر در انجام وظایف خود موفق خواهد بود.
2- ورزشکار با در نظر گرفتن یک مجموعه از مقررات برای هدایت حرکت نیاز دارد.
3- ورزشکاری که تفکر منفی نسبت به هر حرکتی از جانب حریف داشته باشد. بر این باور است که نسبت به هر حرکتی ابراز خشونت و سرسختی کند و عموما به هر رفتار حرکتی خصمانه پاسخ دهد.
به عنوان آخرین مطلب:
توسعه ی اهداف کلی سازمان حرکت ناشی از مشارکت حرکت ها در کلیه ی سطوح است. بدین معنا که در رفتار حرکت تنوع و تغییر وجود دارد که در انتها در یک حرکت کلی واقع است، مقایسه کنید. هنگامیکه اهداف کلی را شناسایی کردید، تأکید بیشتری روی مهار فعالیت های حرکتی حریف داشته باشید و در مواجهه با شرایط جدید بیشتر انعطاف پذیر باشید.
هر چقدر ورزشکار بیشتر احساس کند که بر فعالیت های مربوط به حرکت خود تسلط دارد، عملکرد آنها به همان نسبت بیشتر می شود. در چنین شرایطی ورزشکار خود را ارزیابی می کند و محکم تر به حالت تدافعی می پردازد. در نتیجه عملکرد حرکتی او افزایش می یابد. هر چقدر انتظارات ورزشکار آگاهانه تر باشد به اهداف نزدیکتر و عملکرد او بهتر خواهد شد. این امر مستلزم مشارکت صحیح با حرکت حریف و گزینش همکاری با عملکرد او، موجب تقویت عملکرد خودش خواهد شد. در این مرحله ورزشکار به تفکر مستقل نزدی می شود، در نتیجه موفقیت او بیشتر خواهد شد. اما فقدان سلسله مراتب و عدم برنامه ریزی و پیشداوری ناصحیح از عملکرد حرکتی حریف، موفقیت کاهش می یابد. حتی احتمال بیشتری وجود دارد تا میان حرکت هایی که انتخاب کرده تعارض ایجاد شود.
هر چقدر خصوصیات حرکتی که انتخاب کرده اید متفاوت باشد. این گروه حرکتی تعامل کمتری خواهند داشت و به احتمال بیشتر اثرپذیری کمتری بر روی حرکت حریف خواهند داشت. در نتیجه نمی توانید بر حرکت حریف سلطه داشته باشید. باید تلاش کنید تا این دگرگونی ها به درستی با یکدیگر تلفیق شوند تا تأثیر تغییر در حرکت سازمان شما با عملکرد مثبی همراه باشد.
عملکرد حرکت به عنوان خود شکوفایی:
سلسله مراتب انگیزه های حرکتی:
با اینکه انواع توصیه ها توسط مربی انجام می شود، اما به تدریج ورزشکار به مرحله ی خود شکوفایی می رسد و همانطور خواهید دید، زمینه های دیگری ضرورت پیدا می کنند. این است که نخست عواملی را که از رسیدن به خود شکوفایی ممانعت می کنند، بشناسید و آنگاه آنها را دگرگون کنید.
تفکر خود شکوفایی با توجه به استدلال حرکت حریف، توانایی های باالفعل را بالقوه کرده با فرایندهای انگیزشی به کار می گیرد.
هنگامیکه نیاز ایمنی برآورده شود، نیازهای خود شکوفایی به عنوان انگیزه ی رفتار ظاهر می شود. نیازهایی که در سلسله مراتب اولویت بندی می شود و سلسله مراتب نیازها بلافاصله حمایت می شوند. باید حیطه ی حرکت را طوری تغییر دهید که سطوح مختلف نیازها برآورده شود. بهبود حیطه ی حرکت خلاق تر، بارورتر، کمتر تدافعی و تواناتر در تعامل با یکدیگر هستند. هنگامیکه یک نیاز را شناختید، همبستگی اجزاء با یکدیگر بیشتر می شود و هر کدام نیازهای دیگری را پوشش می دهد.
مهمترین نیازی که هر زمان محرک رفتار است، نیازی است که در آن احساس پیروزی یا شکست وجود دارد. بدین سان هر چقدر مراحل پیش بین حرکت دقیق تر و آگاهانه تر باشد، انتظار بیشتری برای حصول پیروزی وجود دارد.
نفوذ درون حرکت حریف:
همرنگی به نحو آشکار با حرکت حریف،
ممکن است بسته به موقعیت، منجر به عملکرد مطلوب یا نامطلوب گردد. به هر حال اجرای
هر حرکتی نشان می دهد که چقدر خوب عمل کردید و تا چه حد توانا بودید و در مورد خاص
چقدر عادلانه و مناسب عمل کردید. این امر بستگی به اجرای حرکت در سطوح مختلف دارد.
در این مفهوم مشخص
می شود تا چه
اندازه از نتایج بدست آمده رضایت دارید. در رابطه با ارزشیابی حرکت تا چه اندازه
یکپارچگی و یک رنگی و هماهنگی عملکرد مثبتی ایجاد می کند.
مطلب دیگر هم در رابطه با شرایط حرکت وجود دارد. باید انتظار داشته باشید که آمادگی برای پذیرش یک هنجار حرکتی با عوامل زیر افزایش یابد:
1- ابهام موقعیت
2- عدم هماهنگی
3- عدم اعتماد به نفس
4- انتخاب مناسب حرکت نسبت به اهداف
5- استفاده از حرکت های تقویت کننده
6- چگونگی برقراری سازش بین اجزای حرکت
7- استفاده از رفتار متناقض و غیر بهینه ساز
فصل 3
قدرت ریسک و مخاطره پذیری
علی رغم نابسامانی حرکت، با شناخت نقاط ضعف یک صورت بندی تازه ای در ذهن شکل می گیرد که اینک به بررسی آن می پردازیم. هنگامیکه در جای مناسب خود قرار گرفتید، نباید در حالتی قرار بگیرید که هیچ گونه سودی نداشته باشد.
الگوگیری و الگوهای هماهنگ:
در زمینه ی استدلال حرکت ممکن است در همان چهارچوب حرکتی حریف به عنوان الگوی مورد انتظار با مشاهده ی رفتار حرکتی حریف مفید باشد. اکنون بر اثراتی که حرکت حریف می تواند اعمال کند فکر کنید. بهترین توضیح اینکه ورزشکار فرض می کند در نتیجه ی جابجایی حرکت ها چه گنجایش و ظرفیتی نسبت به حرکت خودش خواهد داشت.
درست همانطور که الگوی هماهنگ مورد انتظار، مسیری که از قبل تعیین شده را نشان می دهد. گاهی حرکت های ناهماهنگ و غیر باور به عنوان توجیهی برای حرکت حریف متداولند.
با توجه به اینکه نابرابری یک حالت تنش منفی ایجاد می کند و لزوم بازده ی بیشتر را طلب می کند.
معیار اندازه ی حرکت:
گاهی اوقات حرکت های اتفاقی و بی برنامه اتفاق می افتد. دلیل این امر عواملی که از قبیل تداخل مسئولیت بین دو حرکت است.
تداوم اجرای حرکت، فرایندی پیچیده
و فرضی است که در آن تعدادی از شرایط دست به دست هم می دهند و منجر به وقوع
دگرگونی هایی در ادراک خود و دیگران می شوند. این امر به آستانه ی تفکر و تعقل
ورزشکار بستگی دارد. تحت شرایط مناسب آنچه که نتیجه می شود اجرای حرکتی است که بر
اساس تحولادت هنجارهای حرکتی
پیش بینی می شود.
چنین شرایطی با بروز آشکار ستیزه های حرکتی با ویژگی های قدرت طلب، خصمانه، مخرب با گسترده ای از رفتارهای گوناگون بروز می یابد. بدین سان هیجان و تکانش هایی که معمولا تحت شرایط خودنگری و خود ارزشیابی اتفاق می افتد.
پس، باید نیازهای عام حرکت را
شناخت و تمام پیچ و خم های حرکت را در ذهن مرور کرد. همین واقعیت شالوده ی نهادینه
کردن توسعه ی حرکت است. برای استفاده از دانش حرکتی در حیطه ی حرکت تفسیر ضروری
است. مثلا، ممکن است صرفا استدلال کنید که افزایش
اندازه ی
نیروی حرکت با آن تعامل بیشتری به عمل دارد تا منجر به افزایش عملکرد شود. این
کامیابی منجر به افزایش بازده ی حرکت
می شود.
سلطه گری در حرکت:
در تمامی سطوح سلسله مراتب حرکت وجود دارد و نتیجه گیری برای ورزشکارانی که پیش بینی خوبی دارند، می توانند به گونه ای نسبتا خوب با ویژگی های حرکتی مناسب توصیف شوند:
1- قرار داد گرایی الگوی حرکت
2- حساسیت در اجرای حرکت
3- اجرای نسبتا شدید حرکت
4- خیال پردازی (تصویر سازی ذهنی)
5- قدرت و سر سختی در جای مناسب
6- تمایل به تکانش (هیجان شدید)
اینها ویژگی هایی هستند که ورزشکاران ترغیب می شوند تا این خصوصیات را در بهترین شکل انجا دهند.
انگیزه ی قدرت طلبی:
انگیزه ی قدرت طلبی و حفظ امتیاز و حفظ امتیاز، یکی از مسائل مهم در علوم رفتاری حرکت است. این امر انگیزه و نیروی محرکی است و در واقع، به عنوان نتیجه ای از یک نظام رقابت آمیز و اجتناب ناپذیر تلقی می شود که تا اندازه ای به گونه ای کار آمد یا ناکارآمد تغییر کند.
انگیزه ی مخاطره پذیری:
با این وجود، عقل و خرد زیر بنای
الگوی حرکت است. بلکه، موقعیت چنین می نماید که ورزشکار اغلب مخاطره های افراطی را
در این انتخاب ها ترجیح می دهد، فرایندی که بر مخاطره پذیری تأثیر
می گذارد تا
بازده ای مثبت اعمال کند.
فصل 4
فرایندهای شناختی در رفتار حرکت
رفتار حرکت، تابعی از متغییرهای انگیزشی مناسب و رهبری خوب است. ورزشکار با مشاهده ی حرکت حریف می تواند انگیزه ی بهتر و مؤثری را نسبت به توانایی خود انجام دهد. در اینجا چگونگی توانایی های پیشرفت فن در ورزشکار حرفه ای بدست می آید؟
ثانیا توانایی یا مهارت های مختلف چه اهمیتی دارند؟ آیا برخی از فنون نسبت به فنون دیگر به مهارت های بیشتری نیاز دارند؟ اگر چنین است، این فنون کدامند؟
رابطه ی هوش با توانایی های ورزشکار:
اصولا باید گفت: فعالیت ذهنی
ورزشکار حاصل تجربه ی پیشین است. از آنجا که تجربه تا حد زیادی ناشی از فعالیت حسی
و ادراکی است. کارشناسان بر این باورند که سنجش هوش عبارت است از اندازه گیری
ویژگی های تمیز دهنده ی حسی شخصی است. به نظر می رسد هوش و توانایی های ورزشکار،
وابسته به فرایندهای گوناگونی از قبیل پیداکردن راه حل، استدلال، هجی کردن حرکت
و... می باشد. از این رو هوش عاملی است که توانایی های ویژه ی حرکت را تقویت
می کند. هر
چند هفت عامل مهم برای سنجش هوش ورزشکار ارائه می شود:
1- درک معانی و رابطه ی اجزاء حرکت با یکدیگر
2- روانی در اجرای حرکت
3- درک سرعت در محاسبات حرکتی
4- توانایی کشف رابطه ی اجزای حرکت در یک قاعده ی کلی
5- داشتن حافظه ی قوی برای به خاطر سپردن فنون مختلف
6- ادراک دقیق رابطه ی هندسی (فضایی) در میان اشکال مختلف حرکت و تجسم آنها در فضا
7- سرعت درک جزئیات دیداری و حسی با دقت
توانایی ها و عملکرد حرکت:
این واقعیت را نمی توان انکار کرد که این امتداد سلسله مراتب حرکت با روش ها و کاربردهای مختلف پس، با توجه به هماهنگی اجزای حرکت، عامل نمادین عمومی برای شناخت حرکت اهمیت دارد، هنگامیکه روابطی شناخته شد، مقادیر همبستگی بررسی می شود. از اینجا به بعد مهارت های ارتباطی، هنری و انتظامی و هدف گذاری حائز اهمیتند.
اکنون اندیشه ی خود را بر تقسیم بندی زمانی و اهداف عملکردی معین معطوف کنید تا بتوانید موفقیت حرکت را بر اساس آنها سنجید. ابتدا مسائل لازم را بسنجید و به اتخاذ تصمیمات لازم بپردازید و در موارد خاص تعویض اختیار کنید. سپس حرکت را پیش ببرید و آن را تا پایان سرپرستی کنید، سعی کنید اعمال و اجرای یک حرکت، ابتکار عمل را به دست بگیرید، تلاش کنید بر مبنای درکی عمیق از روش های تازه کمک بگیرید.
توجه به تحلیل کامل از راه های مختلف مربوط به یک مسأله ی حرکتی با شناخت تفاوت ها و کوششی هماهنگ انجام پذیرد. سپس راه هایی را برای بهبود نظام حرکتی با اندیشه های واضح و منطقی بیان کنید، به همین ترتیب یک ورزشکار، در ارزشیابی و حل مسائل خود منظم و اصولی عمل کنید.
توانایی های حرکتی:
علاوه بر فرایندهای شناختی، گونه های دیگری از مهارت نیز در رفتار حرکت حائز اهمیت هستند. با اینکه دامنه و اهمیت مهارت های فیزیکی هم تراز توانایی های ذهنی نیست. با این حال این مهارت ها اغلب نیازمند تمرین و آموزشند که باید مورد توجه قرار گیرند. لذا تمرین زیاد بدون تفکر ارزش چندانی ندارد.
چهارچوب خاصی برای فرایندهای شناختی در رفتار حرکت وجود دارد. ترکیب توانایی های جسمی ذهنی به نام مهارت های روانی حرکت موسومند.
چون مهارت های حرکتی به آسانی خود را در معرض آزمایش قرار می دهند. بر خلاف توانایی های ذهنی به آسانی پیش بینی نمی شوند.
نتیجه گیری دیگر این است که نه
تنها مهارت های حرکتی با
ویژگی های خاص خود اجرا می شوند، بلکه با گوناگونی واحتمالات زیادی اجرا می شوند.
با این حال یازده مهارت مجزا پیشنهاد می شود که این مهارت ها به قرار زیرند:
1- دقت کنترل: هماهنگی ظریف عضلانی و کاملا کنترل شده اما نه بیش از حد که در موقعیت های خاص انجام می پذیرد.
2- هماهنگی چند عضله: توانایی هماهنگ کردن حرکت هم زمان چندین عضله.
3- گزینش حرکت: توانایی انجام حرکات صحیح در پاسخ به یک محرک، تحت شرایط سرعت های مختلف.
4- زمان واکنش: سرعت واکنش به نسبت سرعت حریف.
5- سرعت بازخورد: سرعت عکس العمل به یک محرک.
6- کنترل سرعت: هماهنگ سازی حرکت مورد انتظار در رابطه با تغییرات مربوط به سرعت و جهت یک حرکت که پیوسته در حال تکامل است.
7- چالاکی دست ها: اجرای حرکت به نسبت بزرگی و کوچکی حرکت حریف، تحت شرایط سرعت با استفاده از حرکات دست و بازو.
8- تقویت دست ها: دستکاری حرکت حریف به کمک کف دست ها و انگشتان.
9- استواری بازوها و پاها: استواری حرکت دست ها و پاها وقتی که کل حرکت رو به سقوط و انحلال می روند.
10- سرعت دست ها و پاها: عموما، این مهارت را می توان جاگیری نامید.
11- هدف گزینی: اجرای حرکت جهت دار به منظور خاص.
مشکل اینجاست که همه این مهارت های گوناگون در یک آزمون واحد ترکیب شده اند و اطلاعات کلی در دسترس است. نکته مهم آنکه تمام ابعاد حرکت باید با احتیاط تفسیر شوند.
توانایی های خلاق:
منظور از خلاقیت، توانایی دستکاری حرکت ها، آرایش آنها و دسته بندی آنها به طرق تازه که دارای سودمندی است. به همین دلیل اجرای حرکتی که تازگی چندانی در آن بنا شد، خیلی آسان است.
ایجاد مهارت های خلاق:
جنبه ی دیگر مربوط است به رابطه میان توصیف های مختلفی که برای اجرای خلاق بدست می آید که رفتار خلاق را تضمین می کند.
به دیگر سخن، استفاده از ترکیب های تازه که نیازمندی های تازه را برآورده می کند و یا گونه ای مفید واقع می شود. هر چه عناصر متشکله در ترکیب حرکت، هر چه بیشتر از هم دور باشند، آن فرایند یا راه حل خلاق تر تلقی می شود.
ذهن انگیزی:
این همان تربیت و ترغیب ورزشکار است. در تفکیک زمان بندی اندیشه ها و تولید حرکت و نحوه ی ارزشیابی آنها، بدون آنکه نفوذ فکری حرکت حریف بر روی حرکتتان تأثیر چندانی بگذارد.
دسته بندی خصوصیات حرکت:
این به منزله ی آن است که ورزشکار در شناخت تفصیلی صفات حرکت و توجه به اینکه چگونه هر یک از آن صفات ممکن است تغییر کنند یا بهبود یابند. به طور جداگانه اندیشه هایی برای شمار بسیاری ازانواع تغییرات فرصت های تازه ای بیافریند.
ترکیب شکل های جدید حرکت:
این قسمت تا اندازه ای مانند مونتاژکردن فیلم است. لیکن هدف آن است که در هر زمان تنها یک بُعد حرکت مورد نظر است.
فنون قیاسی:
فنون قیاسی مشتملند بر اجرای حرکتی در مقایسه با اجرای حرکت حریف به عنوان طرقی برای ایجاد راه حل های خلاق و به منظور شکست حرکت حریف می باشد.
چهار نوع قیاس مختلف وجود دارد که می توان به کار برد:
1- قیاس خطی: منظور افزایش فهم و درک خود، از آنچه حریف انجام می دهد.
2- قیاس غیر مستقیم: خیال پردازی در مورد فرایندهایی که مستقیما انجام می گیرد و یا امکان دارد به صورت موازی اتفاق بیفتد.
3- قیاس نمادین: استفاده از حرکت های توصیفی که ممکن است از لحاظ فنی غیر دقیق باشد.
4- قیاس تخیلی: تفکر درباره ی حل یک مسأله ی حرکتی در عالم تخیل در جایی که شرایط آزمایش کردن آن وجود ندارد.
فصل 5
اهداف سازمانی حرکت
هرگاه که ورزشکار درباره ی اجرای یک حرکت تصمیم می گیرد، شیوه ی خاصی را انتخاب می کند، یک موقعیت را در نظر می گیرد، گونه ی ویژه ای از نظام اقتدار را به کار می برد یا نوع خاصی از استراتژی را بر می گزیند. در واقع به اعمال نظریه ی انگیزشی خاصی مبادرت می کند او فرض می کند، رفتار خاصی که برگزیده است در رابطه با رفتار حرکتی حریف بازده ی مطلوبی خواهد داشت و او را یاری خواهد کرد. اغلب این بازده های مطلوب هم مشتملند بر ارزش های سازمانی حرکت حریف و ارزش های مطلوب حرکتی که انجام می دهد و اینکه چگونه این اهداف سازمانی حرکت با یکدیگر هماهنگ باشند.
رشته ی معرفت به روانشناسی سازمانی حرکت مربوط است به روابط میان این گزینش های مختلف و بازده های رفتاری و نگرش های آنها، با توجه به نوع گزینش ها از قبیل، خط مشی، نظام اقتدار، ساختار کلی حرکت، کدام چاره چویی ها، منجر به کدام بازده می شود؟ آیا این روابط برای فنون دیگر تفاوت می کنند؟
آیا می دانید، فرایندهایی که
متغییرهای سازمانی حرکت توسط آنها بر رفتار حرکت تأثیر می گذارد، کدامند؟ چگونه خط
مشی ها و اقدامات مدیریت و اقدامات حرکتی بر ماهیت فعالیت های حرکتی تأثیر
می بخشد؟
نحوه ی آرایش متغییرهای حرکتی، راهنمای خوبی بوده و اساسا بدون آگاهی از نحوه ی
تأثیر آنها بر یکدیگر به بازده های مورد نظر خود نائل نخواهید شد؟ شرایطی که تحت
آنها ممکن است بر این روابط تأثیر داشته باشند، کدامند؟ بایستی بتوانید شیوه ی
اقتضای حرکت را به طرز مؤثر شناسایی کنید تا بتوانید مسائل حرکت را حل کنید.
سازگاری اجزای حرکت و تأثیر آنها بر یکدیگر:
اختصاص ارزش های متفاوت به بازده های رفتاری مختلف بر رفتارهای حرکتی حریف که از این ارزش های خاص تأثیر گرفته اند، تأثیر می گذارند.
دومین سازگاری که متغییرهای سازمان حرکتی می تواند بدان وسیله رفتار حرکتی را تحت تأثیر قرار دهد از ناحیه ی تأثیری است که بر ارزشیابی دو حرکت بر یکدیگر می گذارند و ادراک خاصی از رفتار حرکت بدست می آید. آنگاه این ادراک می تواند رفتارهای گوناگون حرکت را تحت تأثیر قرار دهد. انجام متغییرهای حرکتی می تواند به عنوان محرک، برانگیختگی یک متغییر را هدایت کند. اساسا این تغییر بر رفتار تأثیر می گذارد که گاهی اوقات باعث تنش زیاد و بر سازمان حرکت می گذارد.
گاهی انتخاب آسان است، بدین معنا که ورزشکار می تواند نسبتا مطمئن باشد که چه باید انجام بگیرد و چه نباید انجام بگیرد. اکنون تحت تأثیر دوجانبه ی سازمان حرکت قرار می گیرید. اولا، گاهی رفتارهای سازمانی حرکت بدون اطلاعات روشن از مناسبتشان انجام می شود. ثانیا، پیوندها یا ناشناخته اند و یا درک نشده اند. بدیهی است که لازم است از پیوندهای مربوط اطلاع حاصل شود.
طراحی حرکت های سازمان یافته:
در این بخش به یافتن راه حل هایی
که چگونه یک حرکت را طراحی کنیم تا موجب افزایش انگیزه ی حرکت و یا توانایی مهار
سازنده ی تعارض و ایجاد مناسب ترین سطوح انگیزش و مخاطره پذیری شود. چگونه می
توانید یک سازمان حرکت را ایجاد کرده و یا توانایی
صدور رفتار
خلاق را بنیان بگذارید؟ چگونه باید طرح وظایف را برنامه ریزی کنید؟ چه نوع رهبری و
اقتدار باید به کار برید؟ آیا روش را که در گذشته برای این منظور به کار می بردید،
در نوع خود بهترین بوده است؟
طراحی سازمان های حرکتی:
شاید بتوان گفت که یک سازمان حرکت
ساختاری مشخص و رسمی دارد که در آن فعالیت های حرکت در رابطه با یکدیگر گروه بندی
می شوند و
همه ی این فعالیت ها به سوی یک هدف مشترک گرایش می یابد.
پرسش عمده برای ورزشکارانی که به سازمان های حرکت علاقه دراند همواره، عبارتند از: چگونه باید فعالیت های حرکت را سازمان داد؟ چگونه باید آنها را به هم مربوط کرد؟ نظام های مهار کننده ای که به منظور حصول نتایج مطلوب طرح شده اند بر چه اساسی باید اجرا شوند؟ چگونه باید در روابط پیشنهادی دگرگونی به عمل آید؟
شناخت چهارچوب اساسی حرکت:
با وجود تفاوت هایی که حرکت ها با هم دارند، با این حال تقسیم حرکت، اصل اساسی می باشد. این شیوه قویا بر این اصل مبتنی است که هر چه حرکت بیشتر به ساده ترین اجزاء خود تقسیم شود، می تواند در انجام مأموریت مربوط به خود ماهرتر عمل کند. هر چه ورزشکار در اجرای حرکت ویژه ی خود ماهرتر شود، نظارت متوازن انجام خواهد شد. در این شیوه تقسیم حرکت را باید از طریق وحدت نظارت متوازن انجام داد. وظایف باید توسط ورزشکار، در هماهنگی با یکدیگر به اجزای کوچک تر تقسیم گردد، تلاش های هر واحد حرکتی نیاز به سرپرستی دارند و کوشش های حرکتی متفاوت که منجر به فرآورده های نهایی می گردند باید هماهنگ شوند. چون هر ورزشکار باید اجزاء محدودی را در نظر بگیرد تا بتواند به گونه ای کارآمد و مؤثر بر آن نظارت کند.
آیا اینها چیزهایی هستند که یک سازمان حرکت کارآمد نیاز دارد؟ آیا چنین سازمان حرکتی اهدافی که باید برسد نائل می شود؟ اکنون حرکت سازمانی بر پایه ی موارد زیر بررسی می شود:
1- همه ی وظائفی که برای رسیدن به اهداف ضروری هستند باید به کوچک ترین واحد ممکن تقسیم شوند. همچنین تقسیم حرکت باید تا حدی انجام بگیرد که مسئولیت انجام موفقیت آمیز وظایف معین باشند.
2- هر وظیفه باید بنا بر (یک نظام هماهنگ از قواعد انتزاعی) و هماهنگی وظایف مختلف کاملا رعایت شود.
3- هر یک از اجزاء مسئول تصمیمات خاص در مقابل حرکت رقیب می باشد.
4- هر قسمت از حرکت باید کارکرد خود را به صورت مشخص انجام دهد.
5- اجرای حرکت بر مبنای اولویت بندی و موفقیت باشد.
اما نکته این است که اجزای حرکت در یک سلسله مراتب ویژه اقتدار افزایش می یابد. این اصل با منطق حرکت حریف رابطه ی مستقیم دارد.
بررسی رابطه ی میان ویژگی های سازمانی رفتار حرکت:
یکی از ویژگی های الگوی سازمانی حرکت، همانند سازی است. چنین به نظر می رسد که این امر به فرایندهای شناختی منجر می شود که بر تفاوت های حاصل میان خرده گروه های حرکت متمرکز می شود. با این وجود بسیاری از همانند سازی ها ارتباط چندانی با یکدیگر ندارند.
پیامدهای تقسیم حرکت برای عملکرد آن تا چه اندازه منطبق است؟ اجرای هر حرکت چه ویژگی ها و چه تفاوت هایی دارد؟ اطلاعات بدست آمده نشان می دهد که رشد حرکت، همیشه متعهد و طبقه بندی شده با مشابهت ها و تفاوت های درون گروهی حرکت، هم برای خلاقیت سازمانی و هم برای مهار تعارض ها شکل می گیرند.
چنین به نظر می رسد که عوامل اساسی
مشابهت دار تفکر و تناقض در خلاقیت یک نوع تازگی و تفاوت شیوه ایجاد می کند. این
موضوع نه تنها ناشی از تفاوت های میان گروهی است، بلکه ناشی از توانایی آمیخته،
جلوه می کند. همین فرایندهایی که تعارض میان گروهی را در درون حرکت ترغیب می کند،
احتمالات حرکت را به سمت دیگری
می کشاند.
بنابراین توانایی بالقوه برای تعارض میان گروهی افزایش می یابد.
بنابراین نتیجه گیری ما بر اساس گرایش اجزاء به بازده های منفی، احتمال بیشتر به تعارض میان گروهی منجر می شود.
نظام سلسله مراتبی حرکت:
سازمان سلسله مراتبی ممکن است با
تأکید بر مقررات و دستورات حرکت و با کمک گرفتن از ابزار خلاقیت، حرکت را با
نوآوری و دگرگونی اجرا کند. در اینجا پیامدهای چند رابطه با خلاقیت پیشنهاد
می گردد.
اکنون نکات زیر را در تشکیل این چهارچوب خاطر نشان می کند:
1- اجرای حرکت با تأکید بر مقررات، اجرای سلسله مراتبی انجام می شود. هر یک از رفتارهای زیر مهم می باشد:
الف- مخاطره پذیری و آزمایشگری
ب- جمع آوری اطلاعات جدید
پ- داشتن اعتماد به نفس
ت- اعتراف به اشتباهات خود و قبول مسئولیت آنها
2- مورد قبول شدن کفایت و شایستگی از طرف دیگران
3- رشد شخصیت مستقل با عزت نفس بالا
شناخت گروه های حرکت:
اندازه ی گروه های حرکت به خودی
خود واجد خصوصیات حرکت هستند، بلکه از آن
جهت که اندازه ی اجزای حرکت بدان جهت که گروه های حرکت به دلیل انگاره های ارتباطی
و غیره موجب بازده ی حرکت هستند. هر چقدر که ورزشکار بیشتر احساس کند که بر
فعالیت های
مربوط به کار خود مسلط باشد، عملکرد حرکتش بیشتر است. بنابراین هر چه این تسلط
منصفانه تر باشد، عملکرد بهتری خواهید داشت.
اندازه ی گروه حرکتی با عملکرد رابطه ی منفی دارد. این امر به دلیل این است که افزایش اندازه ی گروه حرکتی به نوبه ی خود به افزایش بیشتر جنبش حرکتی منجر می شود و دشواری هایی مربوط به هماهنگ کرد نیاز دارد. اما چون گاهی مجبوریم با گروه های بزرگ حرکت کنار بیاییم، باید چگونگی بهسازی و تقویت آنها را در نظر بگیرید.
هماهنگی گروه های حرکتی در برابر ناهمگنی:
در رابطه با وظایف یک گروه همگن در برابر یک گروه ناهمگن، شاید به شناخت بیشتری نیاز دارید.
شناخت ساختار ارتباط گروهی:
آیا نحوه ی ارتباط حرکتی گروه های همگن و نحوه ی توزیع نیروی اجزاء بر یکدیگر، بدین معناست که اکثر نیروهای مربوط به اهداف حرکت، یکنواخت توزیع شده است. یا اینکه این ساختارهای ارتباطی از لحاظ اندازه و نیرو و نظارت به ساختار ارتباطی هدفمند ارتباط دارد.
خصوصیات گروه های حرکتی بر عملکرد:
علاوه بر این، ورزشکار از دیگر یافته های مربوط به رفتار گروهی حرکت که نسبت به شرایط اثر بخش و انواع اثراتی که ممکن است بر اعضای خود داشته باشند، پندارهای متفاوتی را در نظر می گیرد. برخی از آنها در زیر خلاصه شده است:
1- اعضای حرکتی که اثر کمتری در گروه دارند، می توانند نقش های متفاوتی به حرکت بدهند.
2- گاهی همرنگی هنجارهای گروه، می تواند خاصیت حرکت را از دست بدند.
3- خصوصیات حرکت گروهی می تواند تعامل بیشتری در حرکت ایجاد کند. این کار مفهوم جدیدی به فضای حرکت می دهد.
4- در مقایسه با عملکرد گروهی حرکت، به طور متوسط قضاوت های فردی سخت تر می شود. و راه حل های بهتری می توان در اجرای حرکت گروهی ارائه داد.
5- اجرای گروهی حرکت می تواند پندارهای گوناگون در حرکت ایجاد کند.
6- اجرای صحیح حرکت گروهی می تواند تردیدهای در ذهن حریف ایجاد کنند تردید های حریف در اجرای حرکت گروهی می تواند انحراف ها و خطاهای حریف را بیشتر کند.
اجرای حرکت، تأثیر آن بر رفتار حرکتی حریف:
روی هم رفته وجه مشترک اجرای حرکت های گروهی این است که هر کدام مجموعه ای از وظایف را بر عهده دارند. این امر می تواند بر رفتار حرکتی حریف تأثیر بگذارد و نفوذ در آن را آسان تر کند. اگر اجرای حرکت با معنا و مهیج نباشد، مسائل ناشی از آن می تواند با معنی و مهیج باشد. در اینجا مسائل حرکتی می تواند با کمک اهداف مشترک دو ورزشکار مورد نقد و ارزیابی بهتری قرار بگیرد.
هر کدام از چه راه کارهایی استفاده
می کنند؟ آیا اثرات نامطلوب
می تواند بر
دیگری اثر مطلوب داشته باشد؟ چه کاری انجام دهیم تا تأثیر خنثی شود. نخست با
بازنگری راه حل های گوناگون نسبت به رفتار حرکتی حریف، ابعاد مختلف حرکت را بررسی
کنید.
تفاوت ها میان اجرای حرکت گروهی یا خطی:
پس از مشخص ساختن نحوه ی مفهوم سازی تفاوت های حرکت ابعاد مختلف آن را در نظر بگیرید:
1- تنوع: درجه ای که ورزشکار به انجام دامنه ی گسترده ای از وظایف می پردازد.
2- آزادی عمل: درجه ای که ورزشکار بر زمان بندی، برنامه ریزی و انجام فعالیت های مربوط به اجرای خود اعمال نفوذ می کند.
3- هویت وظیفه ای: درجه ای که حرکت مستلزم اتمام یک ساختار حرکتی است که می تواند به عنوان مسأله ی خاصی شناسایی شود.
4- بازخورد: درجه ای که ورزشکار می تواند ضمن انجام حرکت به نتیجه ی عمل خود آگاه شود.
5- معنی داری: درجه ای که حرکت دربردارنده ی وظایف با معناست.
6- تماس با حرکت حریف: درجه ای که حرکت مستلزم تعامل با حرکت حریف است.
7- تمایلات حرکتی: درجه ای که حرکت با ایجاد رابطه و تعامل با حرکت حریف و برقراری روابط فنی، منجر به برقراری تعامل و سازگاری با حرکت حریف می شود.
به منظور مشخص ساختن اهمیت تفاوت ها میان این ابعاد، توجه داشته باشید که اجراهای مختلف چگونه در این ابعاد جای می گیرند و در مورد بازخورد حرکت، ابعاد مختلف چگونه شکل می گیرند.
چنین به نظر می رسد که این ابعاد بر حسب رفتارهای مربوط، نسبتا واضح و روشن هستند. هر چند از رهگذر تعداد و تنوع وظایف حرکت و یا میزان مهار و کنترل آنها، منطق خاصی وجود دارد. در ابتدای امر هر دو ورزشکار به دنبال متعادل کردن و تعدیل متغییرهای حرکت هستند تا در رابطه با اثرات به جای مانده از موقعیت های جدید، آنچه سزاوارتر است را انجام دهند.
بحث انگیزه در حرکت:
آیا می دانید چهارچوب حرکت نیازگراست و این کار با توجه به انگیزش و الگوی سلسله مراتبی حرکت انجام می شود. این فرایند پویا چنان است که پویایی حرکت در پی نیازهای ارضای نیازهای خودش به کامیابی می رسد. هنگامیه که از لحاظ خطر، تهدید و امنیت احساس آرامش و امنیت کردید به سوی نیازهای اعتماد به نفس، استدلال، پیشرفت و شایستگی، بازشناسی و خلاقیت می رسید. پس از اینکه تمام این نیازها کامروا شدند، توانایی های بالقوه ی ورزشکار به تکامل خویش رسیده است.
هنگامیکه رویداد حرکت کد گذاری شد و سازمان یافت، ورزشکار در پی موقعیت هایی است که موقعیت ها را توصیف کند. در صورتی که قیاس عوامل ایجاد کننده ی رویداد حرکتی به درستی شناسایی نشود، منجر به ناخوشنودی از اجرایتان خواهید شد.
بر همین اساس است که مجادله آغاز
می شود، زیرا نتوانسته یاد روش صحیح مقابله با حرکت های حریف را به درستی درک
کنید. در نتیجه انتقادات گوناگونی از اجرای فعالیت حرکتی انجام می شود. این تحقیق
به منظور فهم این موضوع است که آیا رفع نارسایی ها از نتایج بدست آمده است یا نه.
هنگامیکه از ورزشکار سؤال می شود که رویدادهای خشنود کننده یا ناخشنود کننده کدام
است. در رابطه با رویدادهای خشنود کننده جنبه های محتوای مقابله با حرکت رقیب را
بازخوانی
نمی کند و در
رابطه با رویدادهای ناخشنود کننده صحبت می کند، به بازنگری نارسایی ها، عدم روش
های شناختی به بحث و گفتگو
می نشیند.
توضیح دیگر این است که ابتدا با تلاش و انگیزه و اجرای حرکت های متنوع نیازهای حرکت را سنجیده و اثرات مثبت پیش بینی شده را منطبق با نیازهای خود در نظر بگیرید. هنگامیکه چنین سنجشی را انجام دادید، منطبق با نیازهای فعال کنونی اقدام کنید.
علیرغم موارد فوق، باید بتوانید نیازهای سطح پایین و سطح بالا را با توجه به موارد فوق در بهترین صورت خود آمیخته کنید. زمانیکه ملاک عملکرد واقعی حرکت باشد، این متغییرها اثرات خود را ظاهر خواهند کرد.
اقدامات مدیریت حرکت به عنوان عامل محرک در رفتار حرکت:
هنگامیکه توانمندید پیام های رفتاری حرکت را بشناسید، شاید بتوانید خط مشی های صحیح مدیریت حرکت را بهتر شناسایی کنید.
خط مشی ارتقاء حرکت از درون:
خط مشی ارتقاء حرکت از درون یکی از خط مشی های تعیین ارزش هر جزء از هر حرکت می باشد، یعنی هر حرکتی می تواند اثرات مثبت یا منفی داشته باشد.
برقراری ارتباط اثر بخش با قسمتی از حرکت:
این اعتقاد که اثر بخش بودن حرکت با نتیجه رابطه ی مستقیم دارد، تقریبا هم وزن با خط مشی ارتقاء حرکت از درون است. اما آیا نتیجه با یک مدل اجرایی معنا پیدا می کند. آیا تنها یک شیوه سودمند است؟
انعطاف پذیری بودن با حرکت حریف:
از آنجا که دگرگونی های گوناگون دنیای حرکت با انعطاف پذیری حرکت معنا پیدا می کند، پیامدهای انتخاب شیوه های مختلف با طبقه بندی عملکرد اثر بخش و غیر اثر بخش معنا پیدا خواهد کرد.
در اولین لحظات هیچ چیز در رابطه با حرکت نادرست جلوه نمی کند. لیکن مطالب زمانی معنا پیدا خواهد کرد که بهره وری حرکت هر کدام از ورزشکارها مورد ارزیابی دقیق و منصفانه قرار می گیرد. علت موضوع چگونگی بهره برداری از حرکت در حد انتظار می باشد. اینکه چگونه باید در بهترین وجه از این سازو کارها بهره برداری کنید تا بازده و نتایج مطلوبی حاصل شود.
با این حال نظام سلسله مراتبی حرکت، ظاهرا با خلاقیت، شناخت تعارض میان گروه های حرکت و عملکرد آنها و ایفای وظایف با توجه به عملکرد هر کدام ممکن است. نتیجه اینکه حرکتی که از مزیت و هماهنگی و تنوع بیشتری برخوردار باشد، می تواند موجب موفقیت شود.
فصل 6
مدیریت بر عملکرد حرکت
مدیریت و سایر فرایندهای سازمانی
حرکت باید چنان باشد که در
همه ی تعامل
ها و در کلیه ی روابط درون سازمانی حرکت این احتمال به حداکثر برسد که هر عضو
بنابراین ارزش ها، خواسته ها و انتظاراتش حرکت را حمایت کند و احساس ارزش در آن
باقی بماند.
این اصل ناشی از افزایش میزان مهارت و نظارت بیشتر بر فرصت های بدست آمده به محتوای حرکت کمک می کند. همینطور نتایج و مقاصد ورزشکار به عنوان تعیین انگیزش و همانند سازی حرکت را افزایش می دهد و به ارتباط و تفاهم بهتر می انجامد. اگر ورزشکار بر فرایندها و رفتارهای حرکتی خود مهارت و تسلط کافی نداشته باشد به احتمال زیاد کارائی کمتری خواهد داشت.
روی هم رفته، چنین می نماید که
شواهد قابل توجهی در تعیین رفتار مدیریت استنباط می شود. هر چند، مشکلات حرکت،
نوعی روش شناختی است. بنابراین امکان دارد که رابطه میان معاول دو ورزشکار معلول
یک متغییر مشترک ثابت است. آیا شواهد هر دو علت جهت علت می توانند درست باشند. با
اینکه شواهدی وجود دارد مبنی بر این که عملکرد هر دو ورزشکار بر رفتار مدیریت حرکت
تأثیر می گذارد. این بدان معناست که اگر سبک مدیریت را بر حسب ارزشیابی هائی که از
حرکت ها انتظار می رود وغیر تفسیر کنیم، شناخت این عوامل ممکن است موجب دگرگونی در
عملکرد شوند. بدین سان اگر ورزشکار معتقد باشد که چگونه محدودیت های حرکت می تواند موجب افزایش عملکرد بهتر شود،
سطح عملکرد حرکت منعکس کننده ی بازده ی حرکتی اوست. اگر بخواهیم واضح تر صحبت
کنیم، نقش هایی که از حرکت انتظار می رود و نیز پیامدها و تقاضاهایی که نقش به
رفتار را برای کارآئی فعالیت فراهم خواهد کرد. انواع خصوصیات حرکت ارزش هایی خواهد
بود که در رفتار مدیریت حرکت مؤثر
می افتد. چون
رفتار مدیریت یک فرایند اعمال نفوذ کننده است، شرایطی را فراهم خواهد کرد تا اقسام
نفوذ پذیری حرکت را بررسی کنیم.
نفوذ حرکت بر رفتار مدیریت:
یک جنبه ی مهم الگوی حرکت، دستورات
و ماهیت نقش درون سازمانی است و نوع مناسبات میان حرکت های مختلف که طلب
می کند، این
رفتارهای مورد انتظار الگوی کلاسیک در جهت نیل به اهداف حرکت است.
در رابطه با حرکت، این مسئولیت مشتمل است بر فرایند هدایت تلاش های آنان، مهار اقداماتشان و اصلاح رفتار با خواست های سازمان متناسب شوند.
بدین سان با اعمال مداخله ی فعالیت های حرکتی بر یکدیگر به فعالیت های خود جهت دهید، ورزشکار فعال ترجیح می دهد تا حرکت خود را هدایت و راهنمایی کند.
مدیریت مسئولیت گرا در مقابل تغییر و دگرگونی انعطاف از خود نشان می دهد و به سهولت تحت تأثیر حرکت حریف قرار نمی گیرد. در اینجا ورزشکار نسبت به حرکت حریف بی تفاوت نیست. وظیفه ی اساسی مدیریت حرکت این است که شرایط سازمانی و شیوه های عملگرا را طوری ترتیب می دهد که بتواند با هدایت تلاش های خود در جهت مقاصد سازمانی حرکت را به بهترین وجه به اهداف خویش نائل آیند.
بدیهی است که استدلال هر دو طرف،
نسبت به سبک مدیریت،
تصمیم گیری
مشارکتی و خود نظارتی به افزایش عملکرد می انجامد. با این حال سرپرستی در مدیریت حرکت
باید نقش فعال را در پیش بگیرد.
ویژگی های مدیریت کارآمد:
همانطور که قبلا گفته شد، یک بعد شناخت حرکت، مطالعه خصوصیات رهبری، انگیزشی و شخصیتی ورزشکاران کارآمد و نقش های انواع مختلف به عنوان روش اساسی بهبود سازمانی می باشد. آگاهی از ویژگی های ورزشکاران کارآمد، برای فرایند گزینش و برنامه های حرکتی و توسعه ی پیامد های جانبی می باشد. از این رو صرف نظر از ویژگی های گوناگون موقعیتی، بر خصوصیات رهبری کارآمد متمرکز شده است. در این خصوص عملکرد به عنوان تابعی از انتظارات هم از لحاظ نظری و هم از لحاظ عملی مورد آزمایش قرار می گیرد. حتی اگر موقعیتی ترتیب یابد که کاملا مطلوب باشد. بیشتر ورزشکاران نمی توانند از آن موقعیت بهره برداری کنند. به همین ترتیب، حتی شرایطی که چندان هم مساعد به نظر نمی رسد، ورزشکاران کارآمدی پیدا می شوند که به دلیل آگاهی از خصوصیات مؤثر بر حسب ابعاد دیگر، موفق هستند.
یک نکته ی دیگر هم در رابطه با ماهیت ویژگی های شخصی وجود دارد. اساسا ویژگی های سازمانی حرکت در تبادلات حرکتی خود با یکدیگر متفاوتند. این به دلیل علل سطوح مختلف کارائی در واحدهای سازمانی میزان های مختلف حرکت و تقاضاهای پیوندهای مجرد که با یکدیگر متفاوتند. اینکه علل سطوح مختلف کارائی حرکت از چه فرایندهایی ناشی می شوند.
گونه ی دوم ویژگی های حرکت، نوع صفات شخصی ورزشکار هستند، اینها ممکن است خصوصیاتی باشند از قبیل هوش، ابتکار، قابلیت های جسمانی و... . چرا تمام این ویژگی ها به گونه ای متفاوت با کارائی های متفاوت عمل می کنند، ممکن است چندین صفات از رهگذر موارد زیر تقویت شوند:
1- صفات مثبتی که با مقتضیات حرکت هماهنگ هستند.
2- ورزشکار واجد صفات معین در موقعیت های متفاوت، بهتر عمل می کنند. روش های دانستن صفات حرکت سنجش او به نوبه ی خود، پیوند فیزیکی با حرکت حریف برقرار می کند.
اگر بنا باشد حرکتی را برگزینیم و کارائی و روش مناسب صفات و ایفای نقش آن را مجسم کنید، روش سنجش این صفات و چگونگی پیوند آنها مشخص می شود.
کار از اینجا آغاز می شود: اولا، این صفات با چه کارائی وظیفه گرا مربوط می باشد. ثانیا این صفات در کدام سطح خود پیش می رود. اکنون صفات مختلف را از لحاظ اهمیت احتمالی آنها برای موفقیت بررسی می کنیم. این صفات عبارتند از:
1- صفات شخصی:
هوش، ابتکار، توانایی مدیریت، اعتماد به نفس، قاطعیت، هماهنگی با هنجارهای حرکت.
2- صفات انگیزشی:
خود شکوفایی، امنیت در حرکت، پیشرفت مرحله ای، تداوم حرکت، خود اتکایی، مقیاس همبستگی های مثبت، گزینش شیوه ی انتخابی.
کاربرد شیوه های مناسب:
امکان دارد در طول حرکت سؤال هایی
برایتان مطرح شود. آیا پاسخ این پرسش ها بستگی به موقعیت دارد؟ در یک سطح از تحلیل
باید محدودیت ها و پیشنهاد ها تعیین شود. بدون تردید بسیاری از پیشنهادها و بسیاری
از موقعیت های ارزنده در نقطه ی آغاز، صرف نظر از
ملاک های بکار گرفته شده به وضوح مؤید یک الگوی رهبری آزاد منشانه و مشارکتی در
حیطه حرکت می باشند. هر چند که این مسأله مربوط است به نقطه ای که باید توجه خود
را به محدودیت (اقتضای موقعیت) معطوف کنید. با این وجود، غیر ممکن به نظر می رسد
که بتوانید از همان ابتدا تمام عواقب حرکت را در الگوی خود بگنجانید یا اینکه نخست
باید بدانید که یک امکان شما را تا کجا خواهد برد و محدودیت ها کجای حرکت اتفاق می
افتند. این استدلال کاملا موجه
می نماید که فهم و مهار پدیده های حرکت تا آنجا که می تواند خودش را پیش می برد و
تنها هنگامیکه لازم باشد، محدودیت های موقعیتی را وارد می کند. چرا که هر حرکتی هم
از لحاظ ترکیبی و هم از لحاظ اقتضایی باید بررسی شود. همچنین ارتباط این دو هم از
ماهیت آزمایشگاهی و هم از جنبه های همبستگی در چهارچوب مشخص گنجاده می شود.
هنگامیه حرکت در امتداد این ابعاد مرتب شوند، رفتارمناسبی شکل می گیرند و در انتها
حیطه ی حرکت بسیار مطلوب یا نامطلوب به نظر می رسد. بهترین رفتار حرکت عبارت است
از مهار شدید حریف و فعالیت در حیطه ای که
درجه ی مطلوب یا بهترین رفتار حرکت پدیدار شود.
طرح اینگونه سؤالات اساسا، چنین بوده است که نخست حرکت بر حسب درجه ی پذیرا بودن طبقه بندی می شوند و فرایندهای ویژه ای که به عنوان علل عرضه می شوند. چرا باید یک نوع رفتار حرکتی در موقعیت های مطلوب و نامطلوب به گونه ای یکسان عمل نکنند؟ چرا که یک حرکت اگرنتواند رفتار حرکتی حریف را پیش بینی کند. پیشرفت چندانی نخواهد داشت. در واقع حیطه های حرکت جنبه های ضد و نقیضی با یکدیگر دارند، اما در عین حال رابطه ی مثبتی هم بین آنها برقرار است.
سرانجام، مسائل منطقی چندی در رابطه با یک شیوه ی اقتضایی وجود دارد که باید آنها را در نظر گرفت. یکی از این مسائل این که شیوه مستلزم تناسب بین قسمت های مختلف با یکدیگر است. در این شیوه قسمت (الف) می تواند قسمت (ب) را تحت تأثیر خود قرار دهد و اینکه چنین تأثیری ممکن است تابع خصوصیات ویژه ی قسمت (ب) باشد. مشکل دیگر این است که باید از پیش آگاه باشید که مقادیر متغییر تا چه حد می توانند تغییر کنند. در غیر این صورت، این امکان وجود دارد که رفتار را در نقطه ای نامناسب از پذیرا بودن مهار کنید یا تغییر دهید، لیکن چگونه باید این نقطه را شناخت؟ چه هنگام موضع مطلوب به متوسط تغییر می کند؟ چگونه باید از این موضوعات آگاه شد؟ باید سنجش های دقیقی از هر یک از متغییرها داشته باشید و با آگاهی از چگونگی معنی دار بودن این سنجش ها در موقعیت های مختلف داشته باشید.
اهمیت شناخت مفهوم حرکت:
نخست به ابعاد مفهوم رفتار حرکتی حریف دقت کنید و اهمیت آنها را مشخص کنید. آنگاه تنها به هنگام ضرورت عوامل اقتضایی را اعمال کنید. این برنامه دو هدف عمده دارد. هدف اول تعیین اهداف به گونه ای رفتار حرکتی حریف را توصیف کنید. این توصیف هم مبتنی بر ادراک رفتار حرکتی خودتان است و هم بر نگرش های حرکتی حریف نسبت به خودش می باشد. هدف دوم فهم این مطلب بود که چگونه تغییر در این ابعاد با کارائی رابطه دارد و آیا این روابط با تغییر در موقعیت یا شرایط دستخوش دگرگونی می شوند یا خیر. نخستین هدف با استفاده از تجزیه و تحلیل آماری یافته های حرکتی حاصل می شود. برمبنای تعاریفی که به این ابعاد داده شده است:
ساخت دهی: این بعد منعکس کننده ی درجه ای است که ورزشکار نقش خود را نسبت به رقیب برای نیل به هدف مشخص می کند و ساخت می دهد.
ملاحظات حرکتی:
این بعد منعکس کننده ی درجه ی برخورداری ورزشکار از مهارت های حرکتی است که با اعتماد به نفس و با ارتباط دوطرفه انجام می شود. اینکه موقعیت چگونه می نماید؟ وضیعت حرکت تا چه اندازه تفاوت های قابل توجهی از لحاظ اندازه، شدت، قدرت، ساختار و وظیفه گرا و ... متفاوت شده است.
فصل 7
ساز و کارهای حیطه ی فیزیک حرکت
هر چند ویژگی های فیزیکی حرکت، می تواند به ورزشکار اجازه دهد تا از طریق مهار حرکت بتواند با حرکت حریف تعامل داشته باشد و احساس امنیت زیادی برای خود فراهم کند.
تکنولوژی:
تکنولوژی نظام حرکت از مهمترین متغییرهای فیزیکی در حیطه ی حرکت به شمار می آیند. تکنولوژی حرکت می تواند رقیب را یا مستقیما تحت تأثیر قرار دهند و یا بر ساختار گروهی و تعامل های میان آنها اعمال نفوذ کند و یا به نوبه ی خود حرکت را تحت تأثیر قرار می دهند. افزون بر آن، تکنولوژی حرکت می تواند مستقیما تأثیر داشته باشد و هم می تواند به عنوان یک متغییر اقتضایی عمل کند. بدین معنا که، می تواند بر تأثیرات اشکال حرکت به صورت مثبت یا منفی اعمال نفوذ کند.
ارتباط پیوندی:
این نوع ارتباط، بدین معنا است که
شروع مرحله منوط به اتمام
مرحله ی (الف) است و شروع مرحله ی بعد منوط به اتمام مرحله ی قبل می باشد.
ارتباط حد واسط:
این شیوه، ویژه ی حرکت هایی است که میان دو حرکت رابطه ی خدماتی برقرار می کند.
ارتباط متمرکز:
این شیوه، زمانی بکار می رود که مهارت های فنی دامنه داری در یک قسمت از حرکت گنجانده می شود.
ارتباط مدام: (مستمر)
این شیوه بر حسب پیش بینی تقاضای حرکت استفاده می شود. از آنجا که این شیوه سازوکار هماهنگ کننده دارد، یک نوع شیوه ی سفارشی می باشد.
ارتباط متناوب:
در این شیوه، آمیزه ای از هماهنگی معیارهای نامتجانس در پاسخ به تقاضای حرکت پیش می آیند که باید حل شوند.
لرزش:
به منظور شناخت چگونگی عمل لرزش به عنوان یک تعیین کننده ی عملکرد حرکت، عواملی در دست اقدام باید مد نظر قرار بگیرد. اگر لرزش معنی دار باشد، رفتار حرکت را هماهنگ می سازد و افزایش عملکرد خواهد داشت. لیکن لرزش متناسب باشد. اینکه چه اندازه ریتم لرزش، نسبت به وظیفه اش درست عمل می کند، بیشتر مد نظر است. خصوصیات ریتم می تواند، روحیه ی ورزشکار را افزایش دهد.
ریتم:
ریتم به عنوان محرکی برای رفتار حرکت، عملکرد قابل توجهی دارد. دلیل این امر آن است که برخی از متغییرهای حرکتی در موقعیت اجرا عملکرد را افزایش می دهد. در نتیجه کیفیت حرکت تحت تأثیر ریتم قرار می گیرد و علی رغم اینکه ریتم کاملا فرح بخش می باشد.
قدرت و شدت:
اظهار نظر کلی در مورد میزان قدرت و شدت لازم برای اجرا، بستگی به نوع حرکت و زمان کافی و اندازه ی ریزه کاری ها در مقابل برجستگی ها می باشد.
شناخت شرایط حرکت:
هر چند، باید توجه داشته باشید که درجات حرکت، از کنش و واکنش اعضای حرکت الهام می گیرد. اما به هر حال با استفاده از یک خصوصیات ثابت حرکت می توان تا اندازه ای کل حرکت را پیش بینی کرد. این نکته حاکی از آن است که شناخت مفهنم حرکت با شناخت عوامل کلیدی تا حد زیادی قابل پیش بینی است.
حوادث:
در مورد اهمیت عوامل حرکت، به عنوان علل حوادث می توان چنین نتیجه گرفت که حوادث بر مبنای سنجش هایی از خصوصیات اجزای حرکت، نسبتا قابل پیش بینی است.
ورزشکارانی که به دفعات شکست را تجربه می کنند، سنجش های نسبتا دقیقی از رفتار حرکتی حریف به دست نیاورده اند. شاید بتوان گفت که پیش بینی آنها درباره ی متغییرهای ثابت یکسان است. اما پیش بینی آنها درباره ی متغییرهای غیر ثابت دشوارتر است.
هوشیاری و فشار به عنوان تأمین کننده ی حرکت:
افزایش عملکرد حرکت، مستلزم هوشیاری است. یک چنین هوشیاری دوام نمی آورد، مگر با یک روانشناختی پاداش دهنده.
شواهد نشان می دهد که احساس داشتن نفوذ و تسلط بر حرکت با افزایش احساس شایستگی، اعتماد به نفس و عزت نفس انجام می گیرد و احتمال موفقیت را افزایش می دهد. تمام این موارد با چهارچوب خاصی هماهنگ و سازماندهی می شود و این امر واکنشی به حرکت های حریف است.
برانگیختگی حرکت:
شواهد نشان می دهد که فعال شدن (برانگیختگی) حرکت به عنوان روشی برای فهم تغییرات و دگرگونی ها توجه شده است.
منطق اساسی چهارچوب فعال سازی (برانگیختگی) را می توان به شرح زیر خلاصه کرد:
1- تحریک فیزیکی مؤثر بر حرکت
2- خنثی کردن محرک های حرکتی حریف
3- بر هم زدن (تغییر نظم) اجزای حرکت حریف
4- نا متقارن ساختن سطح برانگیختگی دو حرکت نسبت به یکدیگر
5- به چالش انداختن رفتار حرکتی حریف
6- شناخت تقاضای بیرونی و تقاضای درونی حرکت
7- توجه بیشتر به خواست های حرکتی حریف
توجه خواهید کرد که این چهارچوب
موازنه یا هماهنگی است. اینجا سطح برانگیختگی فعال شدگی بهینه در شرایط یکسان، به
رابطه ای میان سطح برانگیختگی و عملکرد حرکتی حریف بستگی دارد. علت این امر این
است که هنگامی که شخص در حالتی بهینه از برانگیختگی قرار داشته باشد می تواند
بیشترین توجه خود را به خواست های حرکتی حریف مبذول دارد. در این شرایط رفتار
حرکتی دست کم
تا اندازه
ای، ناشی از آرزوی دستیابی به بازدهی بالاتر است که با تجربه ی پیشین ورزشکار،
هماهنگ می باشد.
ماهیت رفتاری که ورزشکار به آن می پردازد، بستگی به حالت تحریک دارد. گاهی ورزشکار سعی می کند حالت برانگیختگی را کاهش دهد و یا برعکس. مزایای این روش بستگی به موقعیت سطوح برانگیختگی و تمام منابع تحریک فیزیکی در سطوح مختلف دارد تا همان طور عملکرد نیز بهینه شود.
چگونه محرک های فیزیکی تأثیر می گذارند:
محرک های فیزیکی زیادی وجود دارد، خواه این تحریک فیزیکی از لحاظ شدت اندازه گیری می شود و خواه از لحاظ تنوع و فرم. بدیهی است که سطح تحریک فیزیکی به نحوی است که حرکت ها بر یکدیگر تأثیر می گذارند. پس با توجه به هر وضعیت استدلال داشته باشید. آیا مسأله صرفا ناشی از شیوه های متفاوتی است که حرکت ها را تحت تأثیر یکدیگر قرار می دهند؟ اگر چنین باشد، کافی است سطوح مختلف برانگیختگی حرکت های مختلف را بشناسید. نتیجه اینکه محرک های فیزیکی بر اثر تحریک فرایندهای روانشناختی عمل می کنند. شاید، ممکن است که ازدحام و عملکرد حرکت های مختلف در رابطه با وظایف متفاوت هیچگونه همبستگی ندارد.
همچنین متغییرهای روانشناختی پیش بینی ناپذیر و اضطراب آور و فاقد کنترل هستند. چرا که در سطوح مختلف با رویه های متفاوت دستکاری می شوند. بنابراین اثر هر نوع تحریک فیزیکی با ادراک ورزشکار از قرار گرفتن در حالتی از احساس هیجانی از برانگیختگی حرکت حریف بدست می آید.
حالت های مختلف برانگیختگی:
انواع مختلفی از برانگیختگی، ماهیت و شدت های مختلف تأثیرات متفاوتی می گذارند. معمولا سنجش های مختلفی برای اندازه گیری میزان تنوع حرکتی به کار می روند. برخی از روانشناسان روابط مثبت و منفی اجزای حرکت را به عنوان عاملی برانگیختگی های متفاوت تلقی می کنند. این امر بستگی به آن دارد که ورزشکار چگونه به موضوع می نگرد. در این میان تنها اطلاعات روشن تر بر تفسیر عمومی حرکت تأثیر می گذارد.
منحنی های مختلف در یک حرکت خاص:
گاهی فعال شدگی- برانگیختگی حرکت مربوط است، به همان نسبت پیش بینی رفتار حرکت در هر زمان تابعی از دو تغییرات است. یک متغییر درجه ی برانگیختگی که ورزشکار به آن عادت دارد و دیگری درجه ی برانگیختگی است که ورزشکار در آن زمان در معرض آن قرار دارد. تنها با آگاهی از این دو متغییر می توان رفتار حرکت را پیش بینی کرد. مزیت دیگر این است که روابط منحنی های مختلف حرکت از روابط شخصی بسیار پیچیده ترند. همینطور در مورد روابط مختلف حرکت که تنها دو سطح از متغییر در رابطه با یکدیگر تغیین کننده اند. درحالی که در فرضیه ی حرکت، حداقل سه سطح در نظر گرفته می شود (آزمایش، عملکرد، استنباط) بدین سان، اگر ما سه سطح از متغییر حرکت را در نظر بگیریم، رابطه های مثبت یا منفی با متغییر شناخته می شود که سطح مختلف بر انگیختگی حرکت را به ورزشکار نشان می دهد. با توجه به داده های فرضی سطح میانی سطح بهینه و مطلوب است. چه تنها در آنجاست که سطح مطلوب برانگیختگی در موقعیت خاص ارزیابی می شود، این حال انجام چنین کاری دشوار است، مگر اینکه بدانید عملکرد سطوح مختلف حرکت در چه سطح بالقوه، از برانگیختگی کلی قرار دارد. از آنجا که تعیین این سطح کمی دشوار است. شواهد نشان می دهد چنین عملکردی در شرایط دشوار، موجب مداخله ی آزمایشی برخی از حرکت های شده است و می تواند به نتایج مبهم منجر شود.
سعی کنید، هرگونه ابهام در تفسیر وقوع حرکت را پیش از وقوع رفتار حرکتی با قیاس های متضاد بسنجید. هر چند این کار نیازمند خیال پردازی در چهارچوب مورد نظر مشخص می کند. نتیجه گیری اینکه رفتار محرک به دنبال توازن است و درجه ای از تحریک مؤثر را منعکس می کند که ورزشکار در حال حاضر در معرض آن قرار دارد.
روی هم رفته، یک استدلال منصفانه حرکت را به سمت تکامل می برد.
فصل 8
انواع واکنش به تجربه ی حریف
در اینجا به واکنش ها و نگرش های
عاطفی حرکت حریف نسبت به تجربه اش مورد بحث قرار خواهیم داد. اینک 3 پرسش مفهومی
عمده مطرح است اولا، انواع واکنش های حرکتی کدام اند؟ ثانیا چه تجارب حرکتی بر این
واکنش های متفاوت تأثیر می گذارد؟ سرانجام، کدام عوامل حرکتی نحوه ی واکنش ورزشکار
را تحت تأثیر قرار می دهد؟ هر کدام از این پرسش ها در بخش های بعدی مورد بررسی
قرار
می گیرد.
جهات دیگر حرکت:
ورزشکار در اجرای حرکت واقعی بخش
از حرکت خود را انکار
می کند تا بتواند به بقای حرکت خود ادامه دهد.
وقتی که نقش بازی می کند حتی گاهی در اجرای نقش حرکتی خود از آن دور می
افتد یا بیگانه می شود. ورزشکار به دلیل نقش هایی که به ایفای آنها ناگذیر است و
از خود بیگانی دچار می شود. اولا، دلیل این تغییر و تحول این است که ورزشکار مهار
و تسلط بر سرنوشت حرکت خود با پیوستن به نظام حرکتی حریف و از دست دادن مفهوم
حرکتی خود پیوند می زند تا از فراوده ی نهایی به نتیجه مطلوب دست یابد. ثانیا از
آنجا که ورزشکار به ناچار باید آرزوهای حرکتی خود را برای اظهار وجود تسلط بر
سرنوشت حرکت نزدیک می شود. در واقع، او از آن جنبه های منش یا روان حرکت قادر به
غلبه بر کل حرکت است را مورد توجه قرار
می دهد.
علی رغم تمام ملاحظات حرکت، استدلال های ورزشکار مشتملند بر نظریه ی رفتار حریف در رابطه با اثرات پیشنهادی متغییرهای مستقل حریف (یعنی، شرایط سلسله مراتبی) بر متغییرهای وابسته که متوجه ی نفوذ بر یکدیگر هستند.
در ادامه ناتوانی، از خود بیگانگی، بیهودگی، بی هنجاری شرایطی هستند که ورزشکار را به سوی انحطاط سوق می دهد. به دیگر سخن این فرایند را بدین گونه مورد نظر قرار می دهیم:
ناتوانی:
ورزشکار می تواند خود را مهره ای می بیند که نسبت به حوادث و رویدادهای حرکت واکنش نشان می دهد و به احتمال زیاد خود را در رفتارهای حرکت درگیری می بیند که بازتاب حرکت واقعی او نیستند و به احتمال زیاد از بخش های رفتار حرکتی حریف تأثیر گرفته است.
بیهودگی:
ورزشکاری که احساس می کند حرکت
بیهوده ای انجام می دهد، کسی است که در یافتن و به کار بردن میعار های مناسب ناتوان
است و دچار اشکال شده است. باید دانست چه چیز با معنا و مفید است؟ ورزشکاری که
احساس ناتوانی می کند در پاسخ به حرکت حریف دچار مشکل
می شود و به احتمال زیاد از تعامل مؤثر با حرکت حریف عاجز است.
ناهنجاری:
این اصطلاح وضع ورزشکار را توصیف می کند که برای اجرای حرکت خود، معیارهای نامفهومی را تشخیص می دهد. نظام حرکتی و مقرارات رفتار حرکتی او از هم گسسته است. برای او راهکارهای معدودی وجود دارد. همینطور برخورداری از راهکارهای نامناسب، رفتار غیر اثر بخش اعمال می شوند.
تعامل معنا دار:
توانایی تعامل معنادار با حرکت حریف که از فهم نگرش های ورزشکاران میسر می شود و آنها را قادر به پیش بینی رفتار حرکتی حریف می سازد. دراین حالت ورزشکار می تواند احساسات حریف را شناسایی و کنترل کند.
از خود بیگانگی:
این اصطلاح منعکس کننده ی حالتی از ارزش ها و نیازهای واقعی حرکت هستند.
سرانجام، می توانید میان نا
خوشنودی حرکت و پدیده های مربوط به مهار متغییرهای سلسله مراتبی، یک همبستگی مثبت
میان همه ی متغییرها که اغلب رابطه ای پدیدار می شود. در عین حال با کاهش نفوذ
سلسله مراتبی به از خود بیگانگی در حرکت می انجامد. زیرا برای تعامل معنا دار،
باید استدلال کرد که حالات آخر چگونه پدید
می آیند، با
وجود این واکنش ها پاسخ های الزامی و بی چون و چرا لازم است. افزودن بر این احساس
ناتوانی، بیهودگی و ناهنجاری در حرکت حریف ایجاد کنید. در اینجا بی هنجاری در
موقعیت حریف روی می دهد.
برداشت من این است که اگر نتیجه
گیری از برداشت و تصمیم نیازهای حرکت مطرح باشد، نیازمند یک سبک حرکتی جدید هستید.
یکی اینکه ابعاد به وجود آمده در خط مونتاژ حرکت، نیازمند اجرای سلسله مراتبی،
یکنواختی و مشوق های حرکتی با تنوع و ترکیبات متفاوت اجرا شود. البته نفوذ سلسله
مراتبی می تواند هم از درون و هم از بیرون حرکت اعمال شود. می توان ملاحظه کرد
میان واکنش های منعکس کننده (ابهام نقش، تعارض نقش) انتظارات مختلفی پیشنهاد
می شود که همگی نمونه هایی از انتظارات مبهم حرکتی هستند. اینها همان پندارهایی
هستند که برای همه ی آنها اهمیت قائل هستید.
سعی کنید با افزایش مشارکت معنا دار در سازمان حرکت تا اندازه ی زیادی بر این مسائل چیره می شود. زیرا مشارکت مؤثر شما را قادر می سازد تا میزان ابهام نقش، تعارض نقش، سنگینی بار نقش و مشکلات بار نقش را کاهش دهد، این توصیه نشان می دهد که اثرات مشکلات بار نقش و غیره ... را کاهش دهد. این توصیه نشان می دهد که اثرات این توصیه نشان می دهد که اثرات این متغییرهای سازمان حرکت برای کلیه افراد یکسان نیستند.
روشن است که ابعاد مختلف مهارت در حرکت، ممکن است ابعاد متفاوتی داشته باشند. بدون در نظر داشتن ترتیبی خاص این ابعاد عبارتند از:
1- اشکالی که ورزشکار در یافتن آن روبروست
2- فشار ناشی از قضاوت های درست یا غلط
3- نابرابری متداول در سازمان حرکت
4- احساس سردرگمی در اجرای برخی از حرکت ها
5- احساس خستگی در اجرای حرکت ها
ظاهرا، هر یک از اینها اثرات رفتاری متفاوتی ایجاد می کنند. آنچه که باید معلوم شود. این است که این اثرات در کجا اتفاق می افتد و چگونه باید بر آنها پیروز شد؟
تلفیق حرکت ها با یکدیگر:
تعیین معنای هر حرکت تعیین کننده ی
عملکرد حرکت است و به
نوبه ی خود
می توان ابتلائات بعدی آن را شناخت. در نخستین گام با یک تضاد مواجه می شوید و
تازه مهار سلسله مراتبی مشکلات و ابهامات حرکت آغاز می شود. اکنون فراهم آوردن
رهنمودها و هنجارهای روشن نیاز مبرم دارید. مشکل از اینجا ناشی می شود که چگونه
این رهنمودها را اعمال کنید. در نتیجه مشارکت و نقش اعمال نفوذ حرکت ها به عنوان
اهداف ارزنده از لحاظ اهداف عملکرد
کار سازتر می
باشند. باید دست به ایجاد ساز و کار حفاظتی ماهرانه اقدام کنید. در اینجا عملکرد
حرکت به عنوان یک ناظر بیرونی مبدل می شود که نسبت به حرکت حریف بی تفاوت نیست.
اکنون حرکت به عنوان یک سپر دفاعی در کنار رابطه ی طبیعی و خلاق با دنیای درونی حرکت
حریف به مقابله برمی خیزد و حیات درونی حرکت خود را احیاء می کند.
فشار روانی حرکت:
فشار ابعاد فیزیکی و روانشناختی متعددی را در بر می گیرد. در حالی که ناهماهنگی در اجرای حرکت، می تواند واکنش های گوناگونی درپی داشته باشد. در عین حال حرکت سعی می کند که حداقل خودش را در یک چهارچوب مشترک با حرکت حریف سوق دهد. به اعتقاد من برای تلفیق آنها در یک چهارچوب نسبتا هماهنگ، مهار سازنده ی پیامدهای متداول الزامی است. از جهاتی منطقی ترین راهکار می تواند، یکی الگوی کاهشی است و دیگری الگوی افزایشی است. هر دو الگو تابعی مستقیم از درجه ای است که ورزشکار با توجه به نیازهای حرکتی اش همخوانی دارد.
الگوی کاهشی از تفاوت میان درجه
کامروائی نیاز حرکت اعمال می شود. هر چه بتوانید نیازهای حرکتی حریف را کاهش
بدهید، موفق تر خواهید بود. این روش کاهش خصوصیات معین با توجه به اینکه در محیط حرکت
چه اتفاقاتی روی می دهد. همچنین هر چقدر بتوانید بازده ی حرکت حریف را کاهش دهید،
به تدریج ترتیب حرکت حریف تضعیف می شود و هخوانی و تطابق بین حرکت های حریف کم
می شود.
خصوصیت دوم این است که ورزشکار سطح
نیاز حرکتی خود را افزایش دهد. این کار به وی فهماند با وی موافق نیست. در اینجا
اقدامات مشارکتی تقویت می شود. بر اساس دو مقیاس، برخی اجزای حرکت تقویت می شوند.
این نتیجه گیری از تفاوت میان ارزش های حرکتی و درجه ای این ارزش ها در عین
سودمندی بکار گرفته
می شود.
نقش گروه های حرکت:
گروه های حرکتی، نگرش ورزشکار را از
پدیده های گوناگون در حیطه ی حرکت را تعیین می کند. بنابراین می توان پیش بینی کرد
که اگر حتی به توجه به علایق، خواسته ها و شرایط گوناگون انجام
می شود، در این نوع اجرا خواسته های حرکت در نظر گرفته شده است. این نتایج روی هم
رفته پیش بینی ها و تفسیرهای ورزشکار را در یک الگو و چهارچوب خاص می سنجد. در طول
روند اجرا، تمام موارد در رابطه با هر یک از متغییرها بر حسب الگوی حرکتی حریف
سنجیده می شود، اینکه انتظارات ورزشکار هماهنگ با معیارها و خواسته های حریف رابطه
ی مثبت دارند، تفسیر پذیر است. با فرض اینکه هر تغییر در رابطه با تغییرات حرکتی
حریف اعمال می شوند و بکار گرفته می شوند.
هر چند بدیهی است که هر الگو با ارزشیابی پدیدار های دو حرکت در حال تغییر هم داستان می شوند و در بسیاری از موارد از خود متفاوت نشان می دهند. لیکن چگونگی تلفیق این رویدادها در یک چهارچوب هماهنگ انجام می شود.
استدلال انگیزشی:
استدلال در حرکت این که یک حرکت
پرمایه مورد بحث قرار
می گیرد. در نتیجه می توان به عنوان یک الگوی انگیزشی برای عملکرد بکار رود.
به سوی یک تلفیق مثبت:
بنابراین چنین می نماید که با توجه به بازده ی مثبت یا منفی، دلیل وجود دارد که یک اتفاق حرکتی رُخ می دهد.
اینکه هر اتفاق، طبیعتا چند سؤال را به دنبال دارد. اولا، آیا این دو مجموعه حرکت با یکدیگر سازگارند یا خیر؟ ثانیا اگر سازگارند، چگونه برای لحظه ی بعد، پیش بینی ها با هم ترکیب می شوند؟ آیا باید برای همه ی حرکت ها ارزش یکسانی قائل باشید؟ آیا تصمیم گیری در هر مورد، به شرایط خاص آن بستگی دارد؟ اینها پرسش هایی هستند که باید بتوانید به آنها پاسخ دهید.
در این مورد باید گفت: که رفتار
حرکتی ورزشکار پیچیده و چند علتی است و دلایل چندانی وجود ندارد تا بگوییم، حتما
چنین کاری انجام
می دهد.
گرچه، چگونگی ارتباط اجزای حرکت با
یکدیگر موضوعی است که برای آن پاسخ های معدودی وجود دارد. با توجه به اینکه تلفیق
های گوناگون در چهارچوب یک حرکت بدست می آید. هنگامیکه ورزشکار در اندک موقعیتی
قرار می گیرد، موقعیت و نیازهای خود را بررسی
می کند. سپس، در چنین شرایطی با شناخت روابط مثبت و منفی با در نظر گرفتن هنجارهای
فیزیکی و روانی حرکت، نیازهای خود را دریافته و عملکرد حرکت خود را بررسی می کند و
تا موفقیت خود را بالاتر ببرد. این نتیجه گیری در صورتی با پیش بینی ما هماهنگ است
که پس از بررسی دقیق به توضیح رفتار پس از وقوع آن آگاهی یافته باشیم. یعنی
بتوانید به پیش بینی رفتار حرکتی بپردازید. بدیهی است بدون انجام چنین کاری، نتیجه
گیری روشن و قطعی نخواهیم داشت. نکته این است که پیش از کوشش در پیش بینی رفتار
حرکتی حریف، باید بدانید چه کاری کیفیت رفتار حرکتی شما را بالاتر می برد. در غیر
اینصورت اداره ی حرکت حریف ناچیز و بی اهمیت می شود. بنابراین، نتیجه گیری این است
که ادغام و تلفیقی که در اینجا عنوان کردم تا اندازه ای در رابطه با شناخت بهتر
شما از حرکت حریف است.
همبستگی عوامل محیطی حرکت:
ورزشکار حرفه ای کنترل و مهارت بیشتری در اجرای حرکت های مختلف دارد. همچنین با اجرای یکپارچه ی حرکت های گوناگون، تفاوت در تشخیص حرفه ای اجزای ویژه و حائز اهمیت را شناسایی می کند. چه این واقعیت را منعکس می کند که رتبه بندی شکل های گوناگون حرکت به رتبه بندی تشخیصی احتیاج دارد. همینطور عامل مهار مربوط به مقدار نسبی مهار و کنترل اجزای آن را می داند. زیرا می داند که مجال اندکی برای چنین مهاری دارد.
به بیان دیگر بخش اجرای حرکت در تبیین رابطه ی مثبت میان سطوح مختلف حرکت است.
محتوای حرکت:
هر چقدر حرکت متنوع تر باشد، محتوای حرکت در مقام مقایسه ی اجزای حرکت با یکدیگر تواناتر خواهد بود.
تعامل اجزای حرکت در یک گروه:
آیا تعامل اجزای حرکت با یکدیگر، می تواند ناکامی ها را کاهش دهد. در اینجا با درک بهتر اجزای حرکت نسبت به یکدیگر، افزایش تعامل بیشتر خواهد بود. شاید متداول ترین نگرش ها نسبت به تعامل اینگونه باشد:
1- تعامل هنگامی بیشتر خواهد بود که نگرش های حرکتی را بهتر بشناسیم (محاسبه ی رفتار حرکتی رقیب)
2- تعامل هنگامی بیشتر خواهد بود که اهداف رقیب را بیشتر بشناسیم.
3- تعامل هنگامی بیشتر خواهد بود که منجر به پذیرش حرکت شما از طرف رقیب شود.
متغییرهای حرکت:
در هر موقعیت با مجموعه ای از شرایط مشخص سروکار دارید. در اینجا تفاوت های حرکت با ویژگی های متفاوت ظاهر می شوند. برای برخی از ورزشکاران صرف نظر از شرایط ویژه ی محیطی حرکت، بازده ی حرکت اهمیت دارد.
بیشترین شواهد نشان می دهد که
عموما رابطه ی مثبت میان دو متغییر وجود دارد که به تدریج موجب کاهش تدریجی یکی از
آنها خواهد شد. با توجه به جنب و جوش حرکت، سطح فعالیت آن را اندازه بگیرید. هر
چقدر بتوانید روابط واقعی عملکرد حرکت را بشناسید، سنجش عملکرد
بکار رفته واضع تر خواهد شد. آنوقت شما می توانید عملکرد بهتری داشته باشید، حتی
گاهی لازم است در حین حرکت به بازنگری روابط حرکت بپردازید. با این کار می توانید
منافع بهتری از عملکرد حرکت بدست آورید. هر چند به هنگام وقوع دگرگونی لازم است
عملکرد محتاطانه ای داشته باشید. باید بتوانید احتیاجات حرکتی خود را به خوبی
شناسایی کنید. این کار تا اندازه ی مؤید پیش بینی ها است.
یک تعیین کننده ی دیگر رابطه با این موضوع که آیا عملکرد به درستی انجام می شود یا نه، ممکن است درجه ی کنترل حرکت باشد. هنگامیکه بتوانید فعالیت های مربوط به حرکت خود را کنترل کنید، خشنودی عملکرد را پیش بینی کنید و هنگامیکه این فعالیت ها تحت کنترل نباشد، رابطه ای پیدا نمی شود.
فصل 9
مفاهیم و رویدادهای حرکت
علی رغم اینکه روانشناسی حرکت به عنوان روشی برای مساعدت و نیل به اهداف سازمانی حرکت قرار می گیرد و در ارتباط با بهسازی و رویه ها و روش شناسی پای به عرصه ی وجود می گذارد.
این فصل، نخست فرایند ارزش ها و رویه های حرکت را مورد بررسی قرار می دهد. آنگاه در این مورد به بحث خواهیم پرداخت که چگونه حرکت تقاضاهایی را برای ایجاد و استفاده از فنون حرکت اقتضاء می کند.
سازوکارهای سازمان حرکت:
فرایندی که در جریان حرکت اتفاق می افتد، ضرورت مقتضیات حرکت و عملکردهایی که پیش بینی می شود. با در اختیار داشتن روش های مناسب به ارزشیابی و اجرای حرکت می پردازد. در واقع این تردیدها و تشویق ها با ایجاد شیوه های تازه تری برای تعیین شرایط موجود اتخاذ می کند.
تجزیه و تحلیل الگوهای حرکت:
نخستین مرحله، مطالعه ی ویژگی ها و
رفتارهای ضروری است. رویه ای که در یافتن این اطلاعات که برای ارزشیابی عملکرد
بکار می رود معروف به (تجزیه و تحلیل حرکت) است. این رویه معمولا
مشتمل است بر
تشریح رفتارهای گوناگون حرکت، خصوصیات و توانایی هایی که برای اجرای یک حرکت لازم
است. با این وجود اصولا دو شیوه ی عمده برای این کار وجود دارد.
یک روش این است که از ورزشکار بخواهید، حرکت را به طور ذهنی و در امتداد ابعاد معینی تشریح کند. این روش از مزایای چندی برخوردار است.
روش دیگر، تجزیه و تحلیل حرکت به
روش مشاهده است. تجزیه و تحلیل یک حرکت از طریق مشاهده از مزیت بیشتری برخوردار
است. علاوه بر محاسن و معایب ویژه هر یک از این روش ها، تجزیه و تحلیل حرکت
مشکلاتی دارد. این مشکلات به هر نظام حرکتی مستلزم
درجه بندی آنها به صورت زیر خلاصه می شود:
1- ارزش گذاری بر توانایی های ذهنی ورزشکار
2- ارزش گذاری بر توانایی های حرکتی ورزشکار
3- ارزش گذاری بر دنباله های حرکتی
با وجودی که غیر از اینها انواع دیگری از قضاوت های حرکتی وجود دارد. مع هذا، تمام خصوصیات تحت تسلط یک خصوصیت اصلی جبهه گیری می شود. لیکن اهمیت آنها و اقدامات اصلاحی لازم بر حسب موقعیت تغییر می کند.
مشکل دیگر شاید اهمیت جدی تری در برداشته باشد این است که چگونه باید آنها را از قبل پیش بینی کرد. در اینجا تذکر این نکته لازم است که این رفتارها احتمالا به ویژگی های شخصی بستگی دارد که در آن لحظه به ایفای نقش می پردازد. به تفاوت های میان نقش های مختلف اجزای حرکت بستگی دارد. از پیش تعیین کردن رفتار مجری حرکت در یک چرخه زمانی مشخص می باشد. این نکته کاملا درست است که نقش ورزشکار اساسا عبارت است از توفیق در توانایی حل مشکلاتی که نمی توان از پیش آنها را تعیین و برنامه ریزی کرد. با اینکه تفاوت در تعیین ویژگی بالقوه ی نقش ها همواره برای تجزیه و تحیل حرکت رقیب ضروری به نظر می رسد. تجزیه و تحلیل حرکت از جهات دیگری نیز ارزنده است:
1- تشخیص عملکرد سازمان حرکت
2- تشخیص درجه اهمیت اجزای حرکت
3- ارزشیابی ویژگی های حرکت
4- ارزشیابی دانش حرکتی حریف
چون جمع آوری اطلاعات از تجزیه و
تحلیل حرکت به کار می رود، به نظر من تجزیه و تحلیل حرکت هنوز هم از اهمیت بسیاری
برخوردار است. یعنی باید بدانید برای چه، عملی را انجام
می دهید. آنچه که باید انجام بگیرد، تعیین این است که چگونه می توان با شناختن
اطلاعات حرکتی حریف، دستاوردهای حرکت خود را بکار برید.
ساختن فرضیه:
در این مرحله بر مبنای تجزیه و تحلیل حرکت حریف، فرضیه هایی در خصوص نوع کارکرد و شرایط رفتاری که ممکن است به وجود بیاید، برنامه ریزی می کنید. این مرحله می تواند مرحله ای ذهنی بر اساس ارزشیابی اطلاعات حاصل از تجزیه و تحلیل بدست دهد. بدین سان تا اندازه ی زیادی به خصوصیات شناختی و ذهنی حرکت رقیب پی خواهید برد.
شناخت متغییر پیش بین:
در این مرحله فرض بر این است که چگونه باید تفاوت های حرکتی را نسبت به متغییرهای مربوط سنجید. در اینجا مهمترین مسأله این است که آزمونی اتخاذ شود که بتواند متغییرهای رقیب را سنجید. اگر حرکت برگزیده ی شما بر اساس سنجش متغییر حرکت رقیب نباشد، واقعا در برابر عملکرد حرکتی رقیب چه اتفاقی می افتد. اولا، این امکان وجود دارد که با اجرای حرکت ناآگاهانه در رابطه با عملکرد رقیب، جدا ناقص باشد. فرض کنید اشتباه مؤثر واقع شود. شاید رقیب اشتباها، عملکرد حرکت را سنجیده باشد.
بنابراین، چگونه باید تصمیم گرفت که با توجه به نسبت های متغییر حرکتی رقیب در نظر گرفته شود. بهترین فرایند در این مورد، اعتبار سنجی سازه ی حرکتی رقیب است. این فرایند مشتمل است بر ملاحظه ی تمام روابطی که با متغییرهای سنجیده شده ی دیگر در نظر گرفته می شود. آنگاه باید تصمیم گرفت چه کاری باید انجام گیرد. آیا روابط مشاهده شده با آنچه قرار بود اتفاق بیفتد هماهنگ است یا خیر؟
باید توجه داشت که فرایند تعیین
اعتبار حرکت، فرایندی پایان ناپذیر است. باید همواره مترصد بدست آوردن اطلاعات
جدید در مورد حرکت باشید. چه هر چقدر بیشتر در خصوص آن بدانید، بیشتر
می توان
اطمینان پیدا کرد که واقعا به سنجش صحیح آن حرکت پرداخته اید یا خیر؟
بنابراین در این مرحله، تعیین اعتبار حرکت، ملاک ارزش گذاری حرکت است.
معمولا، شناخت اینکه کدام متغییر
پیش قراول حرکت است، به
پیش بینی شما کمک زیادی می کند. در اینجا فراهم آوردن آزمون هایی برای شناخت
عملکرد حرکتی حریف و چگونه مهار کردن آن اهمیت دارد. نتیجه اینکه انواع آزمون، می
تواند در موارد زیر خلاصه شود:
1- شناخت توانایی های حرکت حریف
2- شناخت خصوصیات شکلی حرکت حریف
3- شناخت امتداد ابعاد حرکت حریف
4- شناخت سایز و اندازه ی حرکت حریف
5- بکارگیری آزمون هایی به نسبت قالب حرکتی حریف
6- سنجش خصوصیات حرکتی حریف
7- شناخت درجه تکاپوی حرکت حریف
کدام یک از اینها مهم ترند؟ ملاک اجرای حرکت حریف کدام اند؟
اجرای آزمون های پیش بینی شده:
هنگامیکه در خصوص اجرای حرکتی تصمیم گرفتید، آنها را مورد قضاوت قرار دهید. آنگاه در مورد عملکرد آن پیش بینی کنید. برقراری رابطه ی اجرای حرکت خودتان و سنجش عملکرد حرکتی حریف اهمیت دارد.
هنگامیکه اجرای حرکتی را برگزیدید و مدت زمان کافی برای اجرای آن را در نظر گرفتید، اکنون می توانید سنجش معنی داری از عملکرد حرکتی خود داشته باشید. این نقطه ی اساسی عبارت است از برقراری رابطه میان سنجش متغییر حرکتی حریف و سنجش عملکرد حرکتی خودتان است. در اینجا دو مسأله مورد نظر است. اولا شاخص های دو ورزشکار کدامند؟ و معایب و محاسن هر کدام از این شاخص ها چیست؟ ثانیا، چگونه باید نتایج یافته شده را بر حسب اهمیت آنها برای اجرای سازمانی بکار برد.
ضریب همبستگی، مهمترین روش برای تشریح رابطه میان دو متغییر، مقیاس همبستگی است. این رابطه توافقی است که مقدار آن از یک رابطه ی هندسی و عددی تشکیل شده است.
در این مرحله با قائل بودن مسیرهای معین حرکت، چقدر می توان به نتایج معین دست یافت. بنابراین با شناخت ضریب همبستگی بین متغییرهای حرکت، می توانید احتمالات توسعه ی حرکت را حدس بزنید.
با توجه به این فرض ها، مشخص کنید که احتمال اینکه نتایج حرکت، ناشناس، یا نااستوار و یا استوار باشد، چقدر است. همچنین می توانید مقدار خطاها و اشتباهات احتمالی را تا حدودی مشخص کنید. در رابطه با این نکته، می توان هدف از کل ساز و کار حرکت را بررسی کنید. احتمالات، هنگام بررسی یک متغییر حرکتی بیشتر می شود. اما مسأله ی اصلی این است که تفاوت در ترتیب اجرای اجزاء حرکت در سطوح مختلف آن، می تواند نتایج گوناگونی در پی داشته باشد. مع هذا از لحاظ ارزش متفاوت باشند. بدین معنا که یک متغییر با توجه به آرایش اجزای دیگر قابل پیش بینی هستند.
مشکل دیگر در رابطه با ضریب همبستگی اجزای حرکت به نحوه ی عملکرد اجزاء با یکدیگر بستگی دارد . یعنی می توان تصور کرد که برخی از متغییرهای حرکت به متعییرهای اصلی مربوط نیستند، بلکه رابطه ی فرعی دارند. از این رو، می توان رابطه ی عملکرد حرکت را با توجه به موضوع آن پیش بینی کرد.
مشکل دیگر اینکه رابطه ی معنی دار دو متغییر چه معنایی دارد؟
شاید تنها راه، پیش بینی بر حسب اهمیت عملی اجزاء بکار گرفته شده و ارزشیابی بر حسب معنی داری حرکت های آنها داشته باشد.
اساسا، این شیوه مشتمل است بر
انتخاب یک متغییر که چگونگی
رابطه ی میان دو متغییر، توسط یک متغییر تعدیل می شود.
ساز و کارهای گزینش حرکت:
دو راه حل برای مشکلات حرکت وجود دارد. یکی این است که در همان چهارچوب، برای فرایند حرکت تصمیم بگیرید. راه حل دوم این است که تصمیماتی را اتخاذ کنید که بر اساس چهارچوب متفاوت استوار باشد.
الگوی متغییر تعدیل کننده:
این الگو مستلزم تعیین برخی خصوصیات است که بر مبنای تعدیل حرکت حریف اتخاذ می شود. بدین سان، میانگین دقت پیش بینی نظام حرکتی تعیین می شود. چگونه ورزشکار می تواند با تحلیل داده های حرکتی حریف در جستجوی متغییرهایی با ماهیت تعدیل کننده باشد. در این مورد، هوش یا توانش، رابطه یب میان انگیزش و عملکرد را تعدیل می کند. هر چند، تفاوت اندازه و حجم نمونه های حرکت در تحلیل های جداگانه قابل توجه است. از سوی دیگر، متغییرهای تعدیل کننده در موقعیت های مختلف یکسان عمل نمی کنند.
اتخاذ شیوه ی ترکیبی:
هنگامیکه حرکت ها را در حال دگرگونی و تحول هستید، مشکلاتی پدید می آیند. از این رو یک راه پیشنهادی برای مشکل پیدا می شود. یعنی شیوه ای که به روش ترکیبی استفاده می شود. البته یافتن راه حل با توجه به عملکردهای مختلف تا حدی قابل پیش بینی است.
شیوه ی ترکیبی فرض می کند که ابعادی در هر دو حرکت وجود دارد که تا اندازه ای با یکدیگر سنخیت دارند و اغلب در رابطه و تعامل با یکدیگر می باشند. چنین می نماید، پیش از اینکه ارزشیابی دقیقی از اثربخشی حرکت خود داشته باشید، کارهای بسیار زیادی باید انجام دهید.
پیش بینی یا قضاوت:
به دلیل اهمیت هر جزء از حرکت برای اغلب الگوهای حرکتی، توجه به روش های پیش بینی یا قضاوتی ضروری است. این فرایند مستلزم سنجش درجه بندی های حرکت بر مبنای نوع حرکت انجام می شود. البته مقدار همبستگی میان این گروه های درگیر و نوع نگرش نسبت به عملکرد آنها دلالت بر آن دارد که ورزشکار تا چه اندازه از عهده ی پیش بینی برآمده است.
شناخت تفاوت ها میان دو روش ترکیب
شده (مرکب) برای پیش بینی عملکرد نهایی لازم است. اولا در اینجا شناختن کیفیت نظام
پیش بینی لازم است. همچنین تعیین میزان مطلوبیت پیش بینی، منجر به یک قضاوت درست
می شود. یعنی احتمال انجام چنین کاری را بیشتر
می کند.
دومین مزیت مربوط این است که انعطاف پذیری بیشتری در رویه ی حرکت حاصل می شود. در اینجا تمام طرق ترکیب ساده و پیچیده در الگوی قضاوتی تأثیرگذار است. بدین معنا که در الگوی پیش بینی از سودمندی خاصی برخوردار است. آنچه که در این رابطه تناسب دارد، درک بهتر ارزشیابی شواهد مربوط به حرکت می باشد.
کار ارزشیابی به شیوه ای هماهنگ برای پیش بینی رفتار بعدی و مشاهده ی تعامل گروهی حرکت ها با یکدیگر قرار می گیرد. بر این اساس می توانید موقعیت های مفیدتر به وجود آورید و لازم است بتوانید موجبات تکامل آن را فراهم کنید.
بنابراین، لازم است در خصوص فرایند ماهیت حرکت بیندیشید و آن را تحت تأثیر افکار خود قرار دهید. باید بتوانید به منظور چیره شدن و شبیه سازی حرکت دقیق تر اقدام کنید. مع هذا، این موضوع نیز روشن است که از نظر درگیری ورزشکار، نوعی انطباق بین اجزای حرکت هر دو ورزشکار به وجود می آید.
نفوذ تدریجی در عملکرد حرکتی حریف:
یک مشکل مهم در فرایند حرکت حاکی از این واقعیت است که عملکرد حرکت تابع نفوذهایی است که زمینه های دیگر را تحت تأثیر خود قرار می دهد. بر این نفوذ، به تدریج تغییرات دیگری آشکار می شوند و این تغییرات منعکس کننده ی آزمون های جدید حرکتی هستند. اما این نفوذ حرکتی ممکن است ندانسته به گونه ای متفاوت بر علیه خودتان اعمال شود و در نتیجه تأثیر منفی بر حرکتتان بگذارد.
شیوه هایی برای تعیین شرایط ورود به سازمان حرکت:
پاسخ های گوناگونی برای این وضعیت
وجود دارد. یکی از این
پاسخ ها پی جویی و گزینش یک قسمت از کل موضوع حرکت به عنوان سازوکاری برای بهبود
سازمان حرکت گنجانده می شود. یک پیشنهاد اینکه معیارهای حداقلی برای گزینش قسمت
هایی از حرکت تعیین شود و آنگاه با توجه به عملکرد آن قسمت اقدامات لازم اعمال
شود. در اینجا اندیشه این بوده است که تصمیم گزینش بر مبنای تلفیق تلقی شود که در
آن سازمان حرکت بتواند به گونه ای دو جانبه با حرکت تعامل کند. با این کار اغلب از
عهده ی بهنجاری های حرکت سربلند بیرون
خواهید آمد. لیکن متداول ترین این روش، ارزشیابی کامل از علائق و قابلیت های حرکتی
حریف به عمل آورید و از عهده ی معیارهای ویژه ی آن بر آیید.
فصل 10
تغییر و تحول در حیطه ی حرکت
از لحاظ مفهومی، کنترل شرایط حرکت، نیازمند یک سازو کار بهبودی بخش است. که مستلزم مهار مهارت ها، توانایی ها و نگرش ها است. نخست، فرایندهای اساسی چندی را که فهم آنها برای سبط و گسترش تغییر و تحول در حیطه ی حرکت لازم است، قرار دهید. سپس، نشان دهید که چگونه در مداخله ی برنامه ی حرکتی خود تغییر و تحول سودمند اعمال می کنید.
فرایندهای کلی حرکت:
شاید با معناترین نکته ای که درباره ی تغییر و تحول حرکت وجود دارد، مواردی است که صرف نظر از اجرای برنامه ی مشخص روی خواهد داد. این بدان معناست که، تغییرات اجتناب ناپذیر با سرعت ها و شتاب متفاوتی اجرا می شوند. به بیان دیگر، نمی توان در طی اجرای حرکت الگوی ثابتی از خصوصیات و ویژگی ها را در نظر بگیرید و باید امکان دگرگونی های مستمر در شخصیت و ویژگی های حرکت در نظر گرفته شود.
در چنین شرایطی تغییر و تحول و بررسی مسائل گوناگون دارای اهمیت است. باید بتوانید در مورد چگونگی تغییر و اثرهای آنها، رهنمود های روشنی بدست آورید.
مهار درونی- برونی حرکت:
بهترین نقطه برای آغاز هر حرکتی، وقوع تغییر و تحول دفاعی است. در اغلب این موارد تغییرات انگیزشی با ماهیت اقوای حرکت حریف بکار می رود.
منطق اساسی فرایند حرکت بر این
پایه استوار است که ورزشکار واجد این انگیزش است که از ارز ماهیت حرکت حریف به
ویژه از علل رویدادهای حرکتی حریف سر در بیاورد. اگر به فهم این نکته نائل شود،
آنگاه قادر خواهد بود تا با ملاحظه واقعی و یا با انگاره ی
انتخاب های خود، آنچه در حال وقوع است را مهار سازد. امید به چنین مهاری سبب می
شود که ورزشکار برای رویدادها دلائلی داشته باشد. در اینجا ورزشکار از ماهیت محیط
حرکتی حریف به ویژه از علل رویدادهای خاص، می تواند به نوبه ی خود در طی حیات حرکت
خود بهره برداری کند. این واقعیت اساسی را نمی توان مستقیما مشاهده کرد و مفهوم
علیت توسط ادراک بدست می آید. در زمینه ی رویدادهای حرکتی آنچه از حریف سر می زند،
نسبت به هر شرایط، عکس العمل متفاوتی اعمال می شود. علت این است که همه ی اینها در
یک چهارچوب علمی (علل و معلول) بدست می آیند. تأثیر حاصل بر رفتار بعدی بستگی به
رفتار فعلی متفاوت خواهد بود. اگر راه حل های متفاوتی را در نظر بگیرید، آینده ی
حرکت و انتظارات متفاوتی بدست خواهد آمد.
بدین ترتیب، اگر الگوی خاصی را بپذیرید، در همین راستا و با توجه به ارزش های اجرا شده، توقعات جدیدی حاصل شود. در نتیجه عملکرد در جهت انتظارات ناشی از تلاش ها شکل می گیرند و به وجود می آیند. این ارزش گذاری بر روی حرکت است که احتمال رفتار موفقیت آمیز را در آینده افزایش می دهد.
در این مرحله، مدیریت حرکت وسیله ی مهمی است برای تحت تأثیر قرار دادن حرکت حریف، زیرا موفقیت با ادراک ارزش های حرکتی حریف به راندمان بالاتری می رسد. ماهیت این فرایند مداخل گرایی است که جهت و احتمال رفتار بعدی را از رهگذر اعمال موفقیت آمیز به میزان حرکت های وابسته به آن تحت تأثیر قرار می دهد.
در زمینه های رفتار موفقیت آمیز، مناسب ترین آنهایی هستند که استدلال مناسبی از رفتارهای ناهنجار داشته باشد و به همان نسبت رفتار بهنجاری را به تلاش های خود منسوب کند. هنگامیکه این امر روی می دهد، احتمالا ورزشکار بر اساس فرایند حرکتی مثبت به کسب موفقیت دست می یابد.
در واقع، آنقدر تحت تأثیر الگوی
گسترده ی حریف قرار می گیرد که با شکل و چهارچوب الگوی حرکتی حریف که تأثیر و نفوذ
حرکت خود را بر تغییرات انگیزشی مورد نظر قرار می دهد. دلیل دیگر برای پیشنهاد این
الگوی فراگیرتر این است که ورزشکار واجد عزت نفس، خلاقیت زیادی از خود بروز می
دهد. به همین ترتیب، می توان بر جریان رفتار خلاق، ضمن تغییرات احتمالی، اعمال
نفوذ کنید. از
آنجا که تصور
می کنم که تغییر تابع درجه ای است که ورزشکار به گزینش های مختلف توسط ضرورت های
مؤثرترغیب می شود. این نفوذها ممکن است در طی زمان تغییر کند.
آشناسازی پس از اجرا:
با اینکه فرایندهای درونی - بیرونی حرکت در کمک به فهم چگونگی رفتار حرکت حائز اهمیت هستند. نباید تصور کرد که اینها عوامل مؤثرند. چندین پدیده روانشناختی دیگر وجود دارند که باید مورد توجه قرار بگیرند.
یکی از مهمترین فرایندهای حرکت، نظریه ی ناهماهنگی است. به طور کلی، هر چه رفتار حرکت توجیه پذیر باشد، نحوه ی تفکر خردمندانه توجیه پذیر خواهند بود. همچنین نگرش در نتیجه تفسیر رفتار حرکت آسان تر می شود. به یاد می آورید که شواهد قابل توجهی برای پیش بینی وجود دارد. نظریه ی ناهماهنگی به ورزشکار کمک می کند که:
1- در لحظه (زمان) بر حسب نیاز و ساختارهای شناختی حرکت رفتار کند.
2- نتایج رفتار حرکتی را پیش بینی کند.
3- تفسیرهای شخصی خود را در ساختار نگرشی و شناختی خود جای دهد.
4- در لحظه (زمان) بعد، طبق ساختار حرکتی جدید رفتار کند.
5- طبق این ساختار روانشناختی جدید رفتار کند. یعنی می تواند در یک لحظه پیش بینی کند که روابط حرکت ها، چگونه یکدیگر را پوشش (حمایت) می دهند. بنابراین منطق اساسی موضوع حرکت را می توان به شرح زیر خلاصه کرد:
هنگام اجرای هر وظیفه، انگاره های ویژه ای رفتار ارزش پاداشی وجود دارد. از آنجا که بازده ی مفید، ارزش تقویت کنندگی دارد. این رفتار خاص شانس بیشتری بر غلبه بر رفتار دیگر دارد. همچنین به صورت مشروعیت باورها، ارجحیت ها و ارزش ها به گونه ای افقی و چگونگی روند اجرای حرکت به صورت عمودی را نسبت به وظایف خود بررسی می کنند.
به عنوان آخرین استدلال که ورزشکار می تواند صرفا نتیجه ی تجربی ناشی از اجرای خود را تفسیر کند، بیانگر این موضوعات است که انگاره های پاسخگویی حتی در موقعیت های بسیار مشابه نیز رابطه ی بسیاری با هم ندارند. ورزشکار در رفتار حرکتی خود از یک موقعیت به موقعیت دیگر با یک تغییر جزئی ممکن است ضرایب همبستگی خود را کاهش دهد. فعالیت هایی که به نحوی مؤثر با جنبه های مختلف هوش رابطه دارند و بیشترین هماهنگی را نشان می دهند.
اکنون می توان نتیجه گیری کرد که شخصیت حرکت را می توان به بهترین وجه تا به توقعات و انتظارات به وجود آمده، ارزش ذهنی متغییرهای حرکتی به گونه ای مؤثر دستخوش تغییر شوند. اگر بتوانید استدلال درستی از حرکت بدست آورید به ورزشکاری انعطاف پذیر تبدیل می شوید که منعکس کننده ی تعامل مدام با حیطه ی حرکت هستید.
همرنگی با حرکت:
پرسش دیگر در رابطه با حرکت، به
ماهیت فرایند تغییر مربوط
می شود که در اغلب موارد کاری مستقل بین دو تکه ی حرکت را بر عهده می گیرد. به طور
دقیق تر همرنگی با هنجارهای ویژه و افزایش تجانس و همگنی بین دو رفتار حرکتی عمل
می کند.
نکته ی حائز اهمیت برای این کار آن
است که هم از نظر چهارچوب و هم از نظر جریان آگاه باشید. افزون بر آن، افزایش
همرنگی با مهارت و غلبه بر مشکلات حرکت، محتوی می شود. به بیان دیگر، همرنگی با خصوصیات
و تکه ی مجزا از حرکت هماهنگ می شود و با خصوصیات ادراک شده ی آن سازگار می شود.
نتیجه ی این کار همگنی و تجانس بین دو تکه ی جدا افتاده ی (پاساژ حرکتی) حرکت است.
در این مورد حرکت های جدا افتاده با یکدیگر سنخیت پیدا
می کنند و مانند یک زنجیره در کنار هم قرار می گیرند.
راهبردهای تغییر و تحول در حرکت:
این واقعیت که شیوه ی کاربرد مناسب مشوق های حرکتی و دیگر مهار و دستکاری حرکت بدون اعمال نفوذ مستقیم اجازه ی تغییر می یابد. لیکن لازم است که این دو چهارچوب متضاد، در واقع مکمل یکدیگرند که گویای انواع متفاوتی از رفتار حرکتی هستند که می توان برای ایجاد تغییر بکار برد.
دستکاری مشوقی:
نخستین نوع تغییر، از رهگذر پاداش
دادن به رفتار مطلوب بدست
می آید. با اینکه این روش به راهبرد دستکاری معروف است، می تواند به دو صورت عمل
کند. اولا، می تواند رفتارهای مورد نظر و احتمال وقوع آن را مستقیما تحت تأثیر
قرار دهد. افزون بر آن، می تواند از طریق اعمال نفوذ بر نگرش های حرکتی حریف،
انگیزه های ثانوی رفتار بعدی حرکت حریف را ضعیف کند. منظور از تقویت ثانوی یک نوع
ویژه ی رفتار مثبت که به نوبه ی خود در نتیجه ی وابستگی به رفتار، وقوع حرکت بعدی
را تحت تأثیر خود قرار می دهد و آن را تضعیف می کند. اینک به بررسی شرایطی می
پردازیم که اجرای این راهبرد تأثیر زیادی می گذارد.
اهمیت تقویت حرکت:
این واقعیت به خوبی روشن است.
حرکتی که به طور مثبت تقویت
می شود به قانون تجربی اثربخشی تبدیل می شود. همچنین نحوه ی ساختار کلی فرایند
حرکت، رفتار حرکتی بعدی تحت تأثیر رفتار حرکتی قبلی قرار دارد. مهمتر از همه اینکه
باید بتوانید رفتار بعدی را بیشتر تقویت کنید. این کار باعث تداوم بیشتر حرکت می
شود. این بدان معناست که رفتار هر لحظه بیشتر تقویت می شود. در اینجا ورزشکار به
اعمال رفتار خاص و بر اساس شناخت های فرا گرفته
شده به
بازده ی مطلوب نائل می شود. مشکلات دیگر نیز وجود دارد که باید با احتیاط پیش رفت.
سه مشکل زیر را در کاربرد این روش در نظر بگیرید:
اولا، مشوق های حرکت ممکن است در طی زمان تأثیر خود را از دست بدهند و این امر گاهی، زمانی روی می دهد که اصلا انتظار آن نمی رود. دلیل آن این است که خودتان را با پاداش همساز کرده اید و در نتیجه تفکر بر نقطه ی پایان توانایی حرکتتان را کم می کند. در اینجا باید بتوانید هم زمان با محرک ها پیش بروید. باید بتوانید زمان فرایند همسازی را از پیش تعیین کنید تا بتوانید در طرح ریزی برنامه های تغییر به مهار آن بپردازید.
ثانیا، گاهی تأثیر یک مشوق حرکتی
تحت تأثیر یک مشوق حرکتی دیگر قرار می گیرد. در واقع، حتی می توان تصور کرد که
مشوق اضافی، می تواند تأثیر معکوس داشته باشد و تأثیر کلی آن بر رفتار حرکت منفی
می شود. اساسا نیروی بیشتر همیشه بهتر نیست، بلکه در مواقع بسیار اوضاع کاملا
برعکس است. به طوری که گاهی با افزایش مشوق ها احتمال موفقیت کاهش می یابد. زیرا
مشوق های زیاد نابرابر جلوه می کنند. به طوری که آزادی، روانی و تعادل حرکت را از
بین
می برد. این امر به هر دلیل می تواند اتفاق بیفتد که با بازده های مورد انتظار
مغایرت داشته باشد.
سومین و آخرین پیچیدگی حرکت که به ذکر آن می پردازم این است که عملکرد حرکت تحت تأثیر و کنترل ورزشکار نباشد. هنگامیکه ورزشکار حرکتش تحت تأثیر و کنترل خودش نباشد و رفتار حرکتی را تحت اختیار خودش نبیند، بدون شک چندان موفق نخواهد بود. در اینجا روشن است که هر چه ورزشکار بر اعمال و رفتار حرکت خود کنترل و نفوذ داشته باشد، مهارت بیشتری خواهد داشت.
اجازه دهید در تفصیل این نکته بگویم، هر چه خصوصیات تقویتی را با چهارچوب های حرکتی حریف تنظیم (تلفیق) کنید، بدون شک حرکت بهتری ارائه خواهید داد. این کار را می توان به دو طریق انجام داد. اینکه همیشه بیشتر بهتر نیست با این پیشنهاد هماهنگی دارد. به باور من موفقیت یعنی تغییر مهارت ها در چهارچوب حرکتی حریف با پدیده ی سازگار ساخت. سرانجام تقویت مدام، سازگار با حرکت حریف که به عنوان نوعی ارزشیابی مثبت جای می گیرد. از آنجا که من یک چنین خود ارزشیابی مثبت را به عنوان یک تعیین کننده ی اصلی انگیزشی عملکرد حرکتی می دانم. منطقی است که افزایش تقویت حرکت را وسیله ای برای افزایش عملکرد حرکت بدانید.
اهمیت بازخورد:
شرط دومی که در ادامه ی تقویت حرکت اهمیت دارد، آگاهی از نتایج یا بازخورد حرکت می باشد. عملکرد حرکت به سنجش که از بازده ی رفتار حرکتی آگاهی یابند سهولت پیدا می کند. چرا این کار مهم است؟ یک پاسخ صحیح این است که ورزشکار نمی تواند از عهده ی حرکت صحیح برآید. در غیر اینصورت ممکن است به دفعات غلط عمل کند و هرگز از آن مطلع نشود. ثانیا آگاهی از نتایج، نوعی اعتماد به نفس برای ورزشکار فراهم می کند. لذا ممکن است بهتر عمل کند.
نگرش بر تغییرات مثبت:
هنگامیکه برنامه حرکتی اجرای فنی را آموختید، باید در جلسات بعدی چگونگی تنظیمات حرکت را بیاموزید؟ آیا در هر اجرا، اجرای حرکت با فاصله و مدت زمان مشخص اجرا می شوند؟ این پرسش به خاطر آن است که هر اجرا با انواع دستکاری های عملی انجام می شود.
مدت های جدید چنین پنداشته می شد که اجرای فن کلیشه ای و به یک شکل انجام شود و اینک چنین به نظر می رسد که هر اجرا منوط به شرایط و با معنا بودن آنهاست.
اجرای کلی در برابر اجرای جزئی:
هنگامیکه فنی را یاد می گیرید، آیا باید تمام مطالب را یکجا آموخت؟ یا باید یک روش گام به گام در پیش گرفت؟ این مطلب به عنوان شرطی که احتمالا فرایند یادگیری را تحت تأثیر قرار می دهد، موضوع قابل توجهی است.
دستکاری حرکت:
دستکاری فیزیکی حرکت به عنوان یک راهبرد محیطی بکار می رود. بدین سان اگر ماهرانه خط مشی عملکرد حرکت را تغییر دهید، باید بتوانید این دستکاری ها را به گونه ای شایسته اعمال کنید.
از لحاظ نظری و منطقی روش های بیشماری برای تغییر و دستکاری محیط حرکت وجود دارد. بدین روش دفاع از این موضوع به عنوان یک راهبرد تغییر توانایی بالقوه، مورد بحث قرار خواهیم داد.
یک صورت از راهبرد تغییر عبارت است: ساختن رفتار تازه که نتیجه را محتمل تر سازد.
یک نوع دیگر، درگیری بیشتر با یک محرک ویژه است که موجب کاهش عملکرد حرکتی حریف می شود.
گونه ی سوم راهبرد تغییر، ایجاد رفتار حرکتی مؤثر با توجه به ساختار شناسی حرکت حریف می باشد. نکته ی مهم این است که به فهم این نکته نائل شوید که این دستکاری چه موقع مؤثر می افتد. این مشکل به دلیل عوامل سه گانه زیر مورد توجه قرار می گیرد.
نخست نگرش در مورد تقویت حرکت مطرح می شود. پس از این تقویت حرکت در ایجاد برهم زدگی حرکت حریف می باشد. گاهی تقویت مثبت زمانی موجب تسهیل در تغییر می شود که ورزشکار خود در دستکاری محیطی حرکت مشارکت نداشته باشد. اگر ورزشکار خود آزادانه در دستکاری محیطی حرکت دخالت داشته باشد، شاید تغییر رابطه ای منفی بدست آید.
اکنون باید بدانید که یک دستکاری و تغییر محیطی حرکت را چگونه اعمال کنید؟ برای این کار دو شیوه ی عمده وجود دارد؟ نخستین شیوه اعمال تغییر از طریق مهارکردن حرکت حریف می باشد. این شیوه مزایای چندی دارد. کاربرد آن برای زمانی است که فرصت اندکی دارید. از سوی دیگر، کاربرد یک شیوه ی مشارکتی را در ایجاد تغییر در نظر گرفته اید. از سوی دیگر، مزایای کاربرد دستکاری در ایجاد و تغییر می تواند:
1- مهار توانایی های حرکتی حریف
2- فکر و اندیشه ی حرکتی حریف را بر هم بزنید
3- کاری کنید تا ورزشکار به صورت مستقل عمل نکند
4- از فشار های حرکتی حریف به نفع خودتان استفاده کنید
5- پذیرش تغییر در تأیید حرکت خودتان
6- برهم زدن انضباط حرکتی حریف
7- ایجاد روش مشارکتی با حرکت حریف به منظور خاص
هر چند در شرایط مختلف ممکن است،
می توانید از هر کدام از
شیوه های
تغییر بکار ببرید. نکته این است که بفهمیم چه موقع و از کدام شیوه استفاده کنید.
ویژگی های برنامه ی تغییر حرکتی:
صرف نظر از اینکه برنامه ی حرکتی به صورت مجزا و یا ترکیبی در رابطه با برنامه ی حرکتی حریف استفاده می شود. باید بتوانید ویژگی هایی را در نظر بگیرید:
1- کلیه ی برنامه های حرکتی را با توانایی پیش بینی وقایعی که روی می دهند، بکار ببرید.
2- کلیه ی برنامه های حرکتی با یک
نظام هماهنگ و متحد بکار
می روند که
این نظام هم خود به خود در حال تغییر و تحولند.
3- کلیه ی برنامه های حرکتی با تعیین اهداف حرکت هر برنامه معمولا چند وجهی (چند بعدی) هستند. برخی از این ابعاد نیکو و برخی نامطلوبند. همین می تواند ایجاد مشکل کند. از سوی دیگر، اگر همین فرصت های نابرابر وجود نداشته باشد، دیگر اجرای حرکت هیجان نخواهد داشت. بنابراین، باید بتوانید در هر لحظه، حرکت خود را بهبود بخشید و باید بتوانید حرکت حریف را درست استدلال و تحلیل کنید.
فصل 11
توسعه ی سازمانی حرکت
اگر نکات کلی توسعه ی سازمانی حرکت را درباره ی همه ی موضوعاتی که تحت تأثیر ساختار سازمانی حرکت، رهبری، طراحی حرکت، وحدت، تطابق، تضاد، سرعت، قدرت و.... را بشناسید، آنوقت تمام پیامدهای حرکت کاملا روشن می شوند و بر لزوم ایجاد تغییرات در حرکت تسلط پیدا می کنید. لیکن چه نوع تغییراتی لازم است؟
در اینجا برخی از مطالب که پیرامون توسعه ی سازمانی حرکت به وجود آمده است، نظری می اندازیم. توسعه ی سازمانی حرکت اصطلاحی است که انواع برنامه ریزی های انگیزش و خلاقیت و افزایش فرایند بازده های حرکتی از جمله خلاقیت، احساس تعلق و... را با ماهیت های بسیار پیچیده بررسی می کند و آن را به عنوان متغییری که نتیجه را تحت تأثیر قرار می دهد مد نظر قرار می دهد. بنابراین، انواع پیچیدگی های اعمال متغییرهای حرکتی تغییرزا در حیطه دنیای حرکت هستند را بررسی می کنیم.
گاهی لازم است طرح های حرکتی چند
متغییر پیچیده ای در
موقعیت های مختلف، نتیجه را تغییر می دهد. با این کار فهم بیشتری از دنیای حرکت
بدست خواهید آورد. همچنین ادغام چند حرکت مجزا به گونه ای ابهام آمیز، مسیر حرکت
را به نفع شما تمام خواهد کرد.
نکته ی دیگر اینکه با وجود تمام
متغییرهای تغییرزا، ورزشکار فعالیت های ممکن را با نیروی مخیله می تواند بسط و
گسترش دهد.
برای مهارت
از امکانات دیگر حرکت باید چهارچوب اصلی آن را طبقه بندی کنید و فعالیت های توسعه
ی سازمانی آن را بررسی کنید.
آموزش حساسیت در برابر تغییر:
شاید بهترین روش برای توسعه ی سازمانی حرکت، روشی است که به آموزش حساسیت معروف است. بعد از توجه به فرایند حرکت، نخست به طرح پرسش های زیر بپردازید:
1- کدام قسمت از حرکت افزایش نیرو یا عملکرد داشته است. اینکه چگونه رفتار حرکت را ادراک و تفسیر کنید و کسب بینش در این مورد، درک رفتار گونه های مختلف حرکت است.
2- افزایش آگاهی نسبت به محرک هایی که در ارتباط با نوع خاصی از حرکت مقابل اجرا می شوند.
3- افزایش آگاهی از فرایندهایی که واکنش حریف را مختل می کند یا موقعیت های تعارض آمیز ایجاد می کند.
4- افزایش مهارت های تشخیصی و عمل گرا در موقعیت های مختلف.
5- آموزش تجزیه و تحلیل رفتار حرکتی حریف تا بتوانید در واکنش های او، مؤثرتر عمل کنید.
شناخت فرض های زیربنای حرکت، باعث می شود که ورزشکار کمتر از خود حالت دفاعی نشان دهد و از نیات حریف کمتر هراسان شود و به احتمال کمتر، رفتار حرکتی حریف را به گونه ای منفی تفسیر نادرست کند. نکته این است که نتیجه عبارت خواهد بود از خلاقیت بیشتر و کسب حساسیت بیشتر نسبت به نفوذهای حرکتی حریف.
چگونه این اهداف حاصل می شوند؟ شاید این روش ممکن است بر حسب مقاصد و ترکیب های مختلف انجام شود. مع هذا، خصوصیات ویژه را می توان بر اساس چهارچوب مشترک تشریح کرد.
بدین سان، تجربه ی هر دو ورزشکار
به عنوان نقطه ی مرکزی در نظر گرفته می شود. لیکن هیچ کدام نقش رهبری دیگری را نمی
پذیرد. بلکه آشکارا آن را رد می کند. به بیان دیگر رفتار حرکتی که از هر دو طرف سر
می زند، مستلزم تجارب گذشته است. جنبه های شناختی و ذهنی مسائل نسبت به جنبه های
احساسی که در درجه ی دوم اهمیت قرار دارند و نیز این نکته را که هدف اصلی دستیابی
به فهم و شناخت مسائل حرکت نسبت به رفتار حرکتی حریف است. این هدف با مقاومت روبرو
می شود و هر ورزشکار به صورت خودجوش به بررسی موضوع می پردازد. به طوری که هر
ورزشکار فرصت برابر
ارائه ی حرکت
خواهد داشت و نیز نسبت به رفتار حرکتی حریف به گونه ای خاص تفکر می کند.
با این وجود، موفقیت بستگی به شناخت فرایندهای ضروری (بازخورد) دارد. بدین سان ورزشکاران باید بتوانند از موضوعات حرکتی یکدیگر آگاهی یابند که از رفتار حرکتی حریف چگونه برداشتی دارند و چگونه رفتاری باید ارائه دهند. همچنین باید نسبت به تلاش های خود، روشی با معنا را برگزینند.
برای اینکه رفتار حرکتی مناسبی را عملی کنند، اعتقاد بر این است که دست کم دو عنصر ضروری به نظر می رسد. اولا، باید قدری اضطراب و تنش در حریف ایجاد کنند. چگونگی روش های مبتنی برای این کار در هر موقعیتی به شیوه های گوناگون انجام می شود.
عنصر ضروری دوم اینکه ورزشکار تا آنجا که می تواند حرکت خود را بر ملا سازد و حالت دفاعی اش برای او سالم و بی خطر باشد.
همینطور، احساس خصمانه در حالت اجرای حمله یا دفاع خود در نظر نگیرد و فرایندهای حرکتی مناسب را از خود نشان دهد.
بنابراین بازنگری نفوذ بهتر در
حرکت حریف ضرورت دارد سرانجام با توجه به کلیه ی اطلاعات، پی ببرید که این حرکت به
کجا راه
می یابد.
نخست نفوذ حرکت با رفتار و جهتی که تابعی از ویژگی های مشخص و هم از در خواست ها و
فشارهایی که از طرف حریف اعمال
می شود و این با اصل هم زمانی در نقطه ای مشخص، آغاز می شود. همچنین نفوذ به حرکت
حریف با حمایت مستقیم و غیر مستقیم که با روشی درست انجام می پذیرد. (حرکت مثبت)
با ارتباطی ویژه ای که با حرکت حریف برقرار می کند. همینطور توجه به سلسله مراتب
انگیزشی حرکت که حرکتتان را به خود شکوفایی می کشاند. یک چنین شیوه ای فرایند
درمان گراست که با شیوه ی حرکتی تناسب دارد که در حیطه ی نفوذ به حرکت حریف طرح
ریزی شده است. مع هذا، به شرط مناسب بودن شرایط، به گونه ای خلاق و خود شکوفا
رفتار کنید.
ورزشکارانی که با فهم بهتر مهارت های ارتباطی و رهبری آشنا شده اند، در مورد تجزیه و تحلیل موقعیت های مشکلف ترکیب اطلاعات و ابداع و اعمال راه حل ها و در کل فرایند شناسی موفقی داشته اند.
متأسفانه، کمتر ورزشکاری است که بتواند در شرایط مشکل، راه حل نفوذ در حرکت حریف را شناسایی کند و راه حل درستی ارائه دهد.
مواردی که در ارائه ی یک حرکت باید در نظر گرفته شود، کدام است:
1- سازگاری با حرکت حریف
2- امنیت اجرای حرکت
3- نفوذ در حرکت حریف به شیوه ای مؤثر
4- شناخت فرصت های مناسب برای اجرا
5- شناخت هدف خاص با قابلیت های متفاوت آن
خلاصه اینکه با آموزش حساسیت می توانید روند حرکت خود را بهبود بخشید و ادراک حرکتی خود را افزایش دهید. اگر چه این اثرها تغییر پذیر هستند و اغلب اهداف مختلفی را دنبال می کنند. مع هذا با تمام این خصوصیات نیاز برای فهم بیشتر از موقعیت ها و موانع حرکت به بهترین وجه لازم و ضروری است: نباید از اثر گذاری هیچ حرکتی غافل شوید و در حیطه ی سازمانی با حرکت تعامل و ارتباط بیشتری برقرار کنید.
محاسبه ی عقلانی:
حرکت به عنوان ساز و کاری برای تغییر یکی از محاسن مهم تبدیل یک حرکت به حرکت ویژه ی دیگر، راهکار رسیدن به اهداف حرکت است: به منظور رسیدن به اهداف ساختن روابط میان اجزای حرکت اهمیت دارد. در اینجا مطالعه و بررسی اهداف حرکتی حریف اهمیت می یابد. ابتدا باید بتوانید این اهداف را متوقف کرده و حرکت خود را مورد حمایت و پشتیبانی قرار دهید.
هر چند حریف سعی می کند تا ادراکات خود از محیط حرکت را چندان دگرگون سازد که امکان شکست و چاره پذیری آن محقق نشود. بدین سان ورزشکار سعی می کند تا به رفتار خلاق و مخاطره آمیز مبادرت ورزد. از لحاظ مفهومی، بحث پیرامون محوری شدن حرکت و آن را به عنوان یک نظام هماهنگ که خواهان کمال در حرکت خود است، اقدام می کند.
اکثر ورزشکاران تمایل دارند تا که مشکلات حرکت را تقلیل دهند. او سعی می کند، ترکیبی را بکار بگیرد که سزاوار شکست نباشد. بنابراین سعی می کند عناصر وابسته به حرکت خود را تقویت کند.
با پذیرش این فرض که ورزشکار توانایی مهار سرنوشت حرکتی خود را دارد، با معنا ترین روش عضلانی حرکت را در نظر می گیرد و سعی می کند حرکت های مناسب تر را به نسبت ماهیت حرکتی حریف اجرا کند. اما این امر چگونه به وقوع می پیوندد؟ او سعی می کند برای اجرای درست تلاش کند. اولا او صرفا نمی کوشد، بلکه خواهان آن است که در متقاعد کردن حریف و در آنچه سرانجام حاصل می شود، سخت تلاش کند، در اینجا برای متقاعد ساختن حریف درست تصمیم بگیرد. در نتیجه عملکرد هر چه بیشتر مطلوب می شود.
هنگامیکه ورزشکار می خواهد به اتخاذ تصمیمات مهم بپردازد، بسیار نگران و مضطرب می شود که اگر حرکتم نادرست باشد، یا حتی اگر درست باشد ولی نتوانید درست و حسابی آن را به پایان برسانید. چه مشکلاتی دامنگیر خواهد شد. این امر سبب می شود که تصمیماتی بگیرید که هرگز در ابتدای حرکت مایل به اجرای آنها نبودید.
بنابراین، در موقعیتی که هم اینک قرار دارید، احتمالا این تمایل را دارید که در خصوص عدم آنچه که واقعا از آن آگاهی دارید و یا آنچه که نمی دانید، اقدام به اجرای حرکتی کنید که حتی خودتان را گرفتار می کند و راه هم به جایی نمی برید. در خصوص بحث کلی حرکت باید گفت: هر چه ورزشکار با تصاویر واقعی تر از آنچه که باید با آن روبرو شود، با توجه به نکات مثبت و منفی آن، وارد حیطه ی مقابله با آن حرکت شود تا به انتظارات مطلوب نزدیک تر و هماهنگ تر شود.
آنچه که ورزشکار باید بداند این است که ماهیت واقعی دنیای حرکت را بشناسید و به گونه ای بهنجار نسبت به آنها واکنش نشان دهد.
آشنا سازی با محرک های حرکتی به عنوان دستکاری محیطی آن:
یکی از روش های گوناگجونی که با دقت و به طور منظم به منظور افزایش انگیزش در نظام حرکتی بکار می رود، استفاده از متغییری است که هدایت حرکت را بر عهده می گیرد. با اتخاذ این روش به نسبت نیازهای حرکت برای تغییر انگیزه های حریف اقدام کنید:
1- هر چه ورزشکار دلایل بیشتری برای اجرای حرکت خود داشته باشد، موفق تر است.
2- هر چه ورزشکار بیشتر ادراک کند که ایجاد انگیزه با واقعیت و منطق هماهنگ است به احتمال بیشتر انگیزه اش به ثمر می نشیند.
3- هر چه ورزشکار یک انگیزه را کامل تر ایجاد کند و روشن تر تصور کند، احتمال موفقیت بیشتر است.
4- هر چه ورزشکار بیشتر بتواند شبکه حرکتی تازه ایجاد شده را با اعمال مربوط پیوند بزند به احتمال زیاد، حرکتش دوام بیشتری خواهد داشت.
5- هر چه ورزشکار بتواند مجموعه ای پیوسته از حرکت های مختلف را با یکدیگر به شیوه ای درست مربوط سازد، موفق تر خواهد بود.
6- هر چه ورزشکار بتواند، حرکت خود را بهبود بخشد، به احتمال بیشتر آینده ی حرکت خود را تضمین کرده است.
7- هر چه ورزشکار بتواند انگیزه های حرکتی خود را به عنوان بهبودی در ارزش های حرکت حریف جای دهد، اعمال آینده ی حرکت حریف را تحت تأثیر خود قرار داده است.
8- هر چه ورزشکار اهداف مشخص را با اهداف حرکتی حریف پیوند بزند، به احتمال بیشتر، موفق تر خواهد بود.
9- هر چه ورزشکار پیشرفت حرکت خود را با توجه به اعمال و افکار حریف تنظیم کند و حریف را تحت تأثیر خود قرار دهد، موفق تر خواهد بود.
10- تغییر در انگیزه های حرکت به احتمال زیاد به خاطر آن است که از عهده ی هدایت و رهبری حرکت خود برنیامده اید.
11- تغییر در انگیزه های حرکتی حریف به احتمال زیاد هنگامی روی می دهد که اهمیت حرکت شما را درک کرده باشد.
12- تغییر در انگیزه ها به احتمال زیاد هنگامی روی می دهد که انگیزه ی جدید پیدا کرده باشید.
از لحاظ مفهومی، ماهیت فرایندهای انگیزشی حرکت در چهارچوب موارد زیر خلاصه می شود:
1- ورزشکاران برانگیخته می شوند تا
به برخی از محرک ها روی آورند و از پاره ای از محرک های دیگر دوری جویند. از این
رو
می توان چنین
پنداشت که انگیزه ی ورزشکار نشانه ای از هر دو خصوصیت دفاع و حمله است.
2- ورزشکار برانگیخته می شود تا از محرک هایی که به تجربه ی او نزدیک تر است، اندیشه کند.
3- ورزشکار برانگیخته می شود تا از تجربه هایی که در گذشته بدست آورده و موفق نبوده، دوری کند.
4- ورزشکار نسبت به محرک ها، رفتار متفاوتی انجام می دهد.
اگر ورزشکار نتواند، سازوکار تغییر و ترکیب را به خوبی درک کند، باید فرایند معکوس بکار بگیرد.
پیشنهادهی دیگر برای توسعه ی سازمانی حرکت:
اندیشه ی انواع مداخله ها در سازمان های حرکت از طریق اجرای خلاقانه تر حرکت انجام می شود. باید حرکتی انتخاب شود که با حرکت حریف (متفاوت) باشد. منطق این کار آن است که اینگونه حرکت ها به احتمال زیاد با عقاید حرکتی حریف کاملا متفاوتند و بدنی سان بر میزان خلاقیت سازمان حرکت افزوده می شود.
در ابتدا ورزشکار باید بداند در
کجا حرکت قرار دارد و چه حرکتی برای اجرا مناسب تر است. این موضوع به منظور فائق
آمدن بر احساسات حرکتی حریف و تعیین سرنوشت هویت حرکت انجام
می شود.
همچنین خلاقیت و نوآوری بر اساس نقشی که حرکت حریف به عهده دارد، انجام می پذیرد. چنین می نماید که نوآوری با توجه به عناصر اصلی حرکتی حریف اتخاذ می شود. عناصر اصلی آن عبارتند از:
1- به کار گرفتن نقش هایی از حرکت برای خنثی کردن بخشی از حرکت حریف
2- توزیع منافع حرکت به نسبت متعادل و عادلانه
ورزشکار باید روش هایی در پیش بگیرد که عقاید تازه بر ارزش های حرکتی حریف فائق شود. اما نکته ی اساسی اینجاست که چگونگی حمایت از این ارزش ها بر اثر تمایل به همرنگی با قدرت حرکتی حریف مورد توجه قرار می گیرد.
همچنین احساس تعلق بین دو حرکت، همانند سازی، هنجار شکنی، تعریف ویژه ی حریف از نوع حرکتی که انتخاب کرده، همگی منجر به خلاقیت بیشتری در حرکت می شود.
ارزش های جدید حرکتی باید بتواند بر هنجارهای حرکتی حریف فائق شود. این امر مستلزرم بکارگیری سازمان های نیروهای مختلف با توجه به مشکلات حرکت است.
یکی از ویژگی های خلاقیت در حرکت
آن است که بتواند همه ی
کنش ها و واکنش های حرکتی حریف را ارزیابی کند و برای هر قسمت جزء حرکت مسئولیت و
قدرت متفاوتی اعطا کند. سپس از کل اعضای حرکت انتظار می رود که همچون واحدی
یکپارچه (سیمرغ) و به هم پیوسته عمل کنند. وقتی که مشکل رفع شد به گروه حرکت وظیفه
ی جدیدی محول می شود یا حرکت متوقف می شود. اگر مشکل حرکتی به گونه ای است که تمام
نشده و ابعاد تازه ای به خود گرفته است. گروه فعال به شکل یک سازمان هماهنگ متحول
شوند. چنین
می نماید که
این شیوهن برای چیره شدن به شکل جدید حرکت لازم الجرا است. مزیت این روش آن است که
ماهیت روابط و اشکال مختلف حرکت در جهت روابط و ماهیت روابط حرکت ی اتخاذ می شود.
نتیجه اینکه ماهیت هر حرکت باید بتواند روابط بین حرکت ها را نظم بخشد و هماهنگ
کند. همچنین به جهت موقتی بودن روابط بین حرکت ها و نقش هایی که آنچنان باید و
شاید تعریف مشخصی ندارد و هر لحظه امکان تعارض بین نقش های حرکت وجود دارد. البته
می توان با توجه به کل الگوی حرکت بر این مشکلات فائق شد و راه حل مناسبی برای آن
پیدا کرد.
زمانیکه یک تغییر در کل ساختار حرکت به وجود می آید، قسمت های دیگر حرکت ترغیب می شوند به منظور متعادل سازی در کل حرکت، تغییراتی به وجود آورند. در این مرحله با ایجاد پیوندهای جدید در حرکت، معنای جدید شکل می گیرد و یک زنجیره ی روابط جدید از طریق فعالیت ها و روابط و عقاید جدید با یکدیگر هماهنگ می شوند.
هنگام برنامه ریزی رفتار سازمانی جدید حرکت یک نظام عرضه و تقاضای جدید شکل می گیرد که با مشارکت و تبادل اطلاعات حرکتی با یکدیگر روابط و واحدهای فرعی برای جلوگیری از سقوط حرکت به وجود می آیند .
اینگونه تغییر چندین فایده دارد. اولا، فعالیت جدید تشخیص می دهد که راهی برای معین ساختن موضوع حرکت بدست آید. ثانیا، به عنوان روشی برای تفهیم مفاهیم جدید عمل کند.
بنابراین ارزشیابی عملکرد حرکت
مشتمل بر شناخت مزیت های محیطی حرکت می باشد. در اینجا با بدست آوردن اطلاعات
اضافی
می توانید از این راه در خصوص ماهیت عملکرد حرکت به نتایج قابل توجهی دست یابید.
اینکه یک شیوه ی مفهوم مدیریت بر مبنای هدف هاست که اینک یک شیوه ی مفهوم فنی را بدست می آورد. هدف مدیریت بر مبنای هدف ها، تصمیمات برنامه ریزی شده را آسان می کند. تلاش ورزشکار این است که با تعهد بر یک برنامه ی حرکتی به اهدافی که از قبل تعیین شده، دست یابید و یا به طور دوجانبه تعیین شده است، انجام دهید.
به طور کلی، حرکت باید بتواند مهارت های خود را به شیوه ای آسان و با بالاترین کیفیت انجام دهد. اساسا، تغییر سازمانی باید فراگیر و مستمر باشد. تغییر پراکنده و شیوه ی تک وجهی به ندرت راه به جایی خواهد برد. این کار مستلزم تعیین کل مجموع حرکت بر حسبت تمام اعمال مستقیم و غیر مستقیم است. به هر حال، تشکیل اتحادیه ی حرکتی یک شیوه ی فنی برای افزایش خودمختاری در تصمیم گیری بکار می رود.
مشکلات کاربرد یک شیوه ی فنی خاص:
باید تا کنون روشن شده باشد که به رغم این نتیجه گیری ها، اعمال دگرگونی های مورد بحث بدون اشکال نیست. برعکس اگر بنا باشد مشکلات دگرگونی های حرکت کارساز باشد، باید از آنها آگاه باشید. اکنون برخی از مسائل مشارکت گروهی به عنوان یک شیوه ی فنی رهبری بررسی می کنیم:
1- سازمان حرکت باید به یک توافقی با سازمان حرکتی حریف دست یابد. با این توافق مایل به خراب کردن حرکت حریف نباشید، بلکه از اطلاعات حرکتی حریف به نفع خودتان استفاده کنید. البته، این فرایند به تصمیم گیری های درست بستگی دارد.
2- گاهی اوقات، اجرای حرکت غیر موجه و نامناسب منجر به بر هم زدن نظم حرکتی می شود.
3- گاهی اوقات بازتاب حرکت، منجر به انتخاب های تصادفی می شود.
4- گاهی اوقات تعارض ها در حرکت، منجر به تصمیمات ویژه می شود.
با این مشکلات تا چه اندازه آشنا هستید؟ برای هر کدام از آنها چه راه حلی ارئه می دهید؟ اگر قرار باشد از این راه حل ها استفاده شود، چه مشکلاتی در سر راه شما قرار دارد؟
مشکل دیگر اگر قرار باشد بر این
دشواری ها پیروز شوید، ترجیح
می دهید که رهبری استبدادگرا داشته باشید یا باید روش مشارکتی را بکار بگیرید؟ من
روش اخیر را ترجیح می دهم. زیرا به نظر من در بلند مدت برای ورزشکار منافع بیشتری
خواهد داشت. هر چند ، جای تردید نیست که در بسیاری از موارد این کار بسیار دشوار
است و ممکن است حتی میسر نباشد. در چنین مواردی، شاید چاره ای جز رهبری آمرانه
نداشته باشد.
فصل 12
برنامه ریزی در تغییر نگرش ها و مهارت ها
برنامه ریزی در حیطه ی حرکت در
بسیاری از مواقع از لحاظ
شیوه های اجرایی ورزشکاران تفاوت دارند. لیکن به علت داشتن ماهیتی هماهنگ در این
بعد مقام والایی دارد.
تغییر نگرش در حرکت:
از لحاظ مفهومی، فنونی که اجر می شوند، تحت عنوان توسعه ی سازمانی حرکت از جهاتی که تلاش می کند تا با توجه به ادراکات حرکتی حریف مقابله کند. از همین جهت تلاش می کند تا با انتخاب حرکت ارزنده و با ارزش، حرکت را دچار تغییر کند.
تحت چه شرایطی این برنامه کارساز خواهد بود و در چه شرایطی مؤثر نخواهد بود؟ همانطور که قبلا گفتم، چند عامل نسبتا پیچیده وجود دارد. یکی از عواملی که پیش از این مورد بحث قرار نگرفته است، درجه ی سختی و نرمی حرکت است که روش مورد استفاده، عوامل دیگر را از لحاظ تأثیر گذاری بر تغییر عملکرد حائز اهمیت می کند. نخست به بازنگری برخی از مشکلات حرکت می پردازم، آنگاه برخی از عوامل مثبت تسهیل کننده و نیز موارد دیگر را مورد بررسی قرار می دهیم. در این مرحله برای هر ورزشکار که مایل به طرح ریزی برنامه های تغییر انگیزشی یا نگرشی اقدام می کند.
مشکلات برای تغییر نگرش در حرکت واقعی:
شاید نقطه ی شروع حرکت باید توجه به این مسأله است که کارایی روش های تغییر نگرش در موقعیت های گوناگون متفاوت است. بنابراین باید بتوانید نسبت به سطح حرکتی حریف اقدام کنید.
نخست باید بفهمید که چرا میان این
دو موقعیت از لحاظ کارایی تفاوت وجود دارد. وانگهی، فهم دلایل کارائی متفاوت به
ورزشکار کمک
می کند تا از
عهده ی فهم دلائل متعدد موجود در حرکت آگاهی یابد.
یکی از تفاوت های میان این دو
موقعیت، تحت تأثیر قرار گرفتن یا تحت تأثیر قرار دادن حرکت خودتان یا حرکت حریف
است. دست کم باید بتوانید از پیام ها و پیامد های حرکت آگاهی یابید، خواه با آن
موافق باشید و خواه نباشید. چه اگر ندانید چه اتفاقی در حال وقوع است و غفلت آشکار
از آنچه در حال وقوع است و به ویژه اگر ندانید چه اتفاقی در حال وقوع است و غفلت
آشکار از آنچه در حال وقوع است و به ویژه اگر نداند چه اتفاقی درحال وقوع است یا
چه اتفاقی خواهد افتاد، آسان نیست. از سوی دیگر هر ورزشکار در هر موقعیتی که قرار
می گیرد،
باید گزیده انتخاب کند. یعنی بدون دانستن نگرش حرکتی حریف کاری نمی توان کرد. نگرش
وی نسبت به شرایطی که در آن قرار دارد و دریافت پیام ها در اذهان خود، می فهمد
حرکتش را چگونه دگرگون کند. با اینکه اطمینان ندارد تمام شرایط مناسب باشد. مع هذا
احتمالا نسبت به درجه ای از درک حرکت حریف و فهم پیام حرکت اقدام خواهد کرد.
بسیاری از ورزشکاران پیامی را که بالقوه با آن توافق ندارند، نادیده می گیرند. در
نتیجه احتمال دگرگونی در حرکتشان کمتر می شود.
دومین دلیل برای تلاش در دنیای واقعی حرکت، اهمیت نگرش مورد نظر است. در موقعیت اقدام حرکتی، نگرش به تغییر حرکت حریف در مقایسه با ماهیت حرکتی حریف اقدام کنید.
دلیل سومی که می تواند نتایج متفاوتی با آورد، رابطه میان نوع نگرش دو رقیب نسبت به حرکت یکدیگر است. این دلیل عبارت است کوشش در فهم نگرش های حرکتی حریف و تغییر نگرش ها در دنیای واقعی حرکت است. شناخت تمام نیروهایی که نگرش حرکتی حریف را مشخص می کند.
دلیل چهارم اینکه تلاش برای تغییر
نگرش در حرکت حریف و ورزشکاری که تلاش برای تغییر در نگرش دارد، معمولا به درجه ی
حرفه ای رسیده است. سرانجام دلیل پنجم تفاوت کارایی در این دو روش نسبت به ملاحظات
طرفین اقدامی انجام دهد، این تلاش تغییر نگرش معمولا نسبت به سنجش کارایی دو حرکت
طرفین سنجیده
می شود.
تغییر نگرش در پیامدهای حرکت:
اکنون می خواهیم منحصرا به مزایای در عرصه ی حرکت توجه کنیم و دریافت کننده ی پیام مجاز به چه اجرای یک جانبه یا دو جانبه است. پاسخ بستگی به حریف دارد. بدین معنا که روند حرکت بستگی به تجربه ی ورزشکار دارد. چندین روش وجود دارد که چگونه با حرکت حریف سازگار شوید و چگونه عمل کنید. یک توضیح اینکه کدام اجرا مناسب تر است. از آنجا که ورزشکاران مختلف واجد تدبیرها و شگردهای گوناگون هستند، احتمال بیشتر می رود به گونه ای ناهمانگ وارد موقعیت شوند. امکان دیگر این است نیرو و توان بدنی ورزشکار در جاهایی بتواند جبران خلق تکنیک را بکند. یعنی گروه مربی از تکنیک، تاکتیک، ترفند و نیرو به احتمال بیشتر در هر موقعیت استفاده می کند.
یک مزیت این روش آن است که بر اساس درک دوجانبه از روند کل حرکت در یکی از مزیت های حرکت متمرکز شوید. شاید بهترین توضیح این باشد که در نتیجه ی آگاهی با کل مسائل حرکت و تلفیق آنها با یکدیگر، در مقابل تغییرات مختلف مقاومت می کند.
یک تفاوت دیگر در شناخت ساختار یک پیام، به بررسی نتیجه گیری کل حرکت اقدام کنید. آیا پیام گیرنده باید پیام مربوط به تحرکات حریف را سرانجام آشکار بودن چشم انداز در بهترین صورت خود چه رابطه ی پیچیده ای دارد؟
سازگاری با حرکت:
- با توجه به شرایط، خودتان را وفق دهید.
- حرکت کلیشه ای نیست، بلکه ریشه ای و اندیشه ای است.
- الگو شناسی و الگویابی.
- شکست و موقعیت یک تجربه است.
استخراج کند و آزادانه خود به نتیجه گیری بپردازد. گاهی تأثیرات جزئی در تأثیر گذاری تفاوت ایجاد می کند. مخصوصا اگر جزء پیام ناآشنا و دشوار باشد. از آنجا که دشواری تنها می تواند برحسب توانش های ذهنی نسبت به فهم پیام تعریف شود. این نتیجه گیری با عملکردهای پیشین متناسب می باشد. بدین معنی که اگر ورزشکار فکر می کند که صلاحیت و قابلیت لازم را برای اینکه به نتیجه برسد را خواهد داشت. از سوی دیگر ورزشکاری که صلاحیت خود را شایسته نمی داند، عقب نشینی را مطلوب تر می بیند. پرسش دیگر در مورد چگونگی ساختار یک حرکت و تغییر نگرش به منظور حصول حداکثر کارایی، ترکیب بندی، ترتیبی است که یک نوع استدلال بکار می رود. لیکن تفاوت هایی هم دارد. باید بشناسید که تقدم و تأخر هر اجرا کدام است.
شناخت تعارض بین دو حرکت:
- چه فنون روش هایی برای افزایش و عملکرد حرکت مفید هستند.
- عواملی که باعث می شود تا حرکت تعالی بخشد کدام است؟
- عوامل حرکتی که انواع اختلالات حرکتی را به وجود می آورد؟
- ویژگی هایی که در حرکت می تواند عوامل حرکت را تحت تأثیر قرار دهد، کدام است؟
- بهترین شیوه برای در اختیار گرفتن حرکت کدام است؟
- سرانجام مسئولیت هایی که باید مورد توجه قرار گیرد، کدام است؟
- احتمالاتی که به تدریج آشکار می شود، کدام است؟
- کوشش هایی که به عمل می آید تا مسائل مهم را تحت تأثیر قرار دهد؟
- محدودیت هایی که باید بین آنها تمایز قائل شوید کدام است؟
- چگونه سطح هوش و عملکرد حریف را ارزیابی کنید؟
- چگونه استدلال ورزشکار، برای شناخت عواملی که رفتار حرکت را تحت تأثیر قرار می دهند؟
- ورزشکار باید درصدد یافتن راه حلی برای گزینش نیمه ماهرانه باشد.
- اهمیت عوامل موجود در حرکت بر اساس مفید بودن عملی حرکت خاص توجیه می گردد.
- شناخت عملکرد حرکت در حال تحول و دگرگونی محرک های تربیت نشده به طور فزاینده استدلال می شود.
- روش هایی که مناسب هستند و علت آن قابل استدلال هستند.
افزودن به آن، در سازماندهی ترتیب اجرای حرکت جنبه های مهم دیگری نیز وجود دارد که یکی از آنها انتخاب موضوع حرکت نسبت به موضوع حرکتی حریف است. اگر اجرا دارای مفاهیم ضد و نقیض باشد، اثربخشی مقدم حائز اهمیت است. باید بتوانید تأثیر اولیه را به خوبی شناسایی کنید.
بعد سوم، توجه منطقی به شکل گیری حرکت حریف است که با شناخت تناسب عملی حرکت حریف، درک بیشتری از نظر محتوا به فهم رفتار شناسی حرکت حریف خواهید داشت. علاوه بر این می توان پیش بینی کرد، متغییرهای مهم دیگری برای نفوذ به حرکت حریف وجود دارد. البته این کار نیاز به استدلال و تغییر در ساختار نگرشی حرکت خود است.
ویژگی های سنجش:
این امر هنگامی عملی می شود که سنجش بلافاصله از تحلیل حرکت حریف اتفاق می افتد. یعنی به تدریج تأثیر قابلیت های حرکت حریف شناسایی می شود. هنگامیکه تأثیر حرکت حریف شناسایی شد، پیوندهای میان قابلیت های مختلف حرکت شناسایی می شود.
علی رغم روندهای مختلف در جاهای مختلف حرکت در یک چارچوب واحد، مشخص می شود، این کار از آن جهت اهمیت دارد که پاداش ها و هنجارهای حرکت در تقابل و هماهنگ تر عمل می کنند. گاهی به توافق به حرکت حریف می پردازد و لحظه ی دیگر امکان برای غلبه بر حرکت حریف نزدیک می شود، همه ی اینها با مشارکت و تعامل با تفاوت های در حال اجراست.
این استدلال چنین است که اگر حرکت به اندازه ی کافی قابل قبول بود. به تدریج حرکت حریف محو می شود.
ملاحظات قراردادی در فرایند تغییر حرکت:
یکی از پرسش های مهم این است که
آیا صفات های مختلف حرکت در متقاعد ساختن حرکت حریف، موجب افزایش پذیرش پیام ها می
شود. به نظر می رسد که نحوه ی عملکرد حرکت با متقاعد کردن حرکت حریف با هم ارتباط
دارند. بدین ترتیب حرکت با استدلال منطقی
و عقلانی پیش بروید. در صورتی که ورزشکار مبتدی حرکت
غیر منطقی و هیجانی انجام می دهد. در اینجا او حالت بسیار دفاعی به خود می گیرد و
نسبت به استدلال های حرکتی حریف منطقی عمل
نمی کند. به دلیل اینکه به درستی نمی تواند روابط بین حرکت ها را در یک چهارچوب
ساده یا پیچیده بررسی کند. یک توضیح اینکه صرفا شناخت تفاوت درجه قابلیت های بین
دو حرکت با احتمالاتی که چگونه تحت تأثیر قرار می گیرند.
تعامل با حرکت حریف به عنوان روش تغییر نگرش:
به عنوان روشی برای نفوذ در حرکت حریف به عنوان تغییر نگرش به کار می رود. برای اینکه هر روش حرکتی به موفقیت نزدیکتر شود، باید پیامدهای منفی حرکت را بررسی کنید. شاید بهتر این باشد به دنبال روشی باشید تا به اجبار در حرکت حریف تغییر نگرش ایجاد کنید.
شناخت مهارت های ویژه:
در اینجا با اعمال تغییر نگرش و
تغییر انگیزش در مهارت خود تنوع ایجاد کنید. بسیاری از ورزشکارانی که در مهارت خود
اندکی به توسعه ی سازمانی حرکت می اندیشند به هدف های بیشتری دست
می یابند.
بنابراین به حریف اجازه نمی دهند به راحتی به فهم تأثیر یک متغییر واحد قادر
نباشند. مع هذا، در خصوص سودمندی بالقوه حرکت های جدید، نتیجه گیری معدودی به عمل
آورد.
اجرای روش های فردی:
بنابراین روش های آموزش فن، فقط کمک و یاری به ورزشکار در فرا گرفتن آن فن نیست. بلکه روش های آموزشی چنان پیچیده اند که به ورزشکار اجازه دهند تا به فهم تأثیر یک متغییر واحد که ممکن است در نحوه ی اجرای فن تأثیر خاص بگذارد، قادر گردد. مقتضیات دنیای حرکت این امر را ممکن می سازد تا به طرح ریزی عملی حرکت بپردازید. مع هذا در خصوص سودمندی بالقوه شرایط مختلف فن با کارایی آنها، نتیجه گیری های محکم به عمل آورد. بالاخره، مزایا و معایب نسبی فن را با انواع موقعیت هایی که این فنون برایشان مناسبند و علل آن اظهار نظر کنید.
روش اجرایی:
تربیت و آموزش ورزشکار با روش اجرایی خاص، در یک نظام حرکتی هماهنگ تبعیت می کند.
اولا، به نظر می رسد که برای اجرای فن با ساختار سلطه گرانه، دلایل نیکویی وجود دارد. بالاخره، روش اجرای فن به منظور مهار و کنترل رفتارهای حرکتی (منفی) پیامدهای فن در نظر گرفته می شود، روندی هماهنگ با توجه به یافته ها به نسبتی که فرم حرکتی شما در برابر فرم حرکتی حریف مستقل عمل کند، ثانیا، چنین می نماید که اجرای هر حرکتی، حدود معینی دارد. بدیهی است آنچه که می تواند از موقعیت حرکت به عملکرد منتقل شود باید همواره با توجه به اصول مفهومی. مقرارت و دیگر اطلاعات دارد. سرانجام، اعمال تقویت و پسخوراند منظم در این روش بسیار دشوار است.
روش دستکاری:
در این روش با دستکاری محیطی مختصری از حرکت، راه مشخص تری را برای حرکت خود انتخاب کنید. در این صورت مشارکت و تأثیر آن مثبت خواهد بود.
روش های شبیه سازی:
در این روش شیوه ی فنی عمدا تلاش
به عمل می آورد تا اجزای ضروری حرکت را در موقعیت های واقعی ایجاد کند. زیرا در
محرک های موجود در یک موقعیت شباهت زیادی وجود دارد و پاسخ های متفاوتی عمل می
کند. سپس بر مبنای هر استدلال، نسبت به هر تصمیم پسخوراند دریافت کند و آنگاه بر
مبنای این نسبت به هر تصمیم پسخوراند مجددا به اتخاذ تصمیم بپردازد. در این شیوه،
تقویت، آگاهی از نتایج، نظارت بر حرکت به آسانی امکان پذیر است.
با این وجود، این روش مشکلاتی دارد. یک مشکل بدیهی این است که ممکن است با دخالت دادن جنبه هایی از قبیل تقویت و پسخوراند، درجه ی اهمیت حرکت را افزایش دهید.
از جمله پرسش های عمده ای که باید در مورد کارایی شبیه سازی مطرح کرد پرسش های زیر هستند:
1- محدوده یا بخشی از حرکت که در شبیه سازی گنجاده شود
2- مدت زمانی که حرکت در آن قرار می گیرد
3- میزان درگیری قسمت های مختلف حرکت ونسبت هایی که به طور همه جانبه در حرکت وجود دارد. گاهی حرکت پیش از اندازه طول و تفضیل پیدا می کند
مهمترین شیوه اجرایی حرکت، تسلط بر برنامه ی حرکت است. چه چیزی آن را اینچنین مشکل می سازد؟ پاسخ این است که هر روش تلاشی متفکرانه است.
اجرای فن برنامه ای در اصل مرکب از چهار جنبه ی اساسی است. یک جنبه ان است که فن از گروهی حرکت با اجزای اساسی با مراحل مجزا تقسیم می شوند. دوم اینکه تمام مراحل در یک چهارچوب خاص به گونه ای در کنار هم قرار می گیرند که یک پیشرفت منطقی را به وجود می آورند. سوم اینکه در پایان اجرای فن یک پاسخ خاص را القاء می کند. سرانجام پس از رفتن به مرحله ی بعدی، باید تقویت فوری و بازخورد مناسب فراهم شود. البته جزء ذاتی اجرای فن آن است که، ورزشکار بتواند سرعت خود را در جریان حرکت مهار کند. حتی اجرا مشتمل است بر تقویت، آگاهی نتایج، مهار خود تا مهار حریف، فعالیت مورد انتظار، شناسایی اهداف بعدی و...
برای اجرای هر فن بیش از یک نوع اجرا وجود دارد. این مربوط به روشی است که معمولا برنامه ی چند وجهی نامیده می شود. هر چند، با موجود بودن انواع اجراهای مختلف، همگی در این نکته با هم شباهت دارند که واجد شرایط اصلی فن هستند. در نتیجه، ترجیح یکی بر دیگری از نظر کاربردی، کارایی یکسانی وجود ندارد.
دیگر مشکلات در برابر تغییر حرکت:
برنامه ی حرکت در رابطه با نوع سازمانی حرکت حریف، بهترین راهنما تلقی می شود. اکنون نیاز به شناسایی انواع قابلیت های حرکتی دارید. اگر بتوانید حرکت حریف را به درستی مورد مطالعه و بررسی قرار دهید، آنگاه محدودیت های حرکتی حریف را کشف می کنید. زیرا باید دانست که بخشی از نقش های حرکت در واقع یکی از اجزای مهم آن را تشکیل می دهد. پس، این امکان وجود دارد که ویژگی های اجرایی یک حرکت با ویژگی های همان حرکت در تکرار بعدی متفاوت باشد، چه این دو به گونه ای تنگاتنگ به هم مربوطند.
بعد از بازنگری دو اجرای گوناگون از یک فن در تغیرات سازمانی آن نتیجه می گیریم که بهترین روش آن است که روش اشتراک قدرت می نامند. آنگونه که تصمیم گیری و مشکل گشایی متناسب با همان اجرا انتخاب شده اند. وانگهی، نتیجه گیری های کارشناسان را مطالعات گوناگون دیگر از قبیل آنچه در زیر آمده است را تأیید می کند:
1- یکی از دلایل عمده ی اجرای حرکت و برنامه ریزی در نظام های گوناگون حرکت این است که تمایل های تغییر از میل به اقتدار نشأت می گیرد.
2- همینطور بازنگری عوامل گوناگون حرکت و تفویض مسئولیت های جدید در مقابل حرکت حریف از تفکر و علاقه ی ذهنی اوست.
3- در یک نظام اقتدار، حرکت بر عهده ی نقش های تصمیم گیری است.
4- تکرار و اجراهای مجدد فن حاکی از آن است که هر چه سطح دشواری وظیفه و تکلیف ها، گوناگونی ایجاد می شود.
روی هم رفته، انگاره های ذهنی در یک هماهنگی با شواهد موجود، می طلبد تا انواع رفتارهای گوناگون با توجه به عملکرد مؤثرتر اقدام شود. همینطور هم باید فرایند تغییر فنی حرکت را دریافته و انگیزش عملکرد حرکت حریف را تحت تأثیر خود قرار دهد. اهمیت این فرایند، همچنان به قوت خود باقی است.
متغییرهای مربوط به دیدن:
شاید به این نتیجه گیری رسیده باشید که اگر میان انواع فرایندهای حرکت تفاوت قائل نشوید، عملکردتان به رفتار مؤثر منجر نمی شود. باید بتوانید میان انواع ویژگی های حرکت تفاوت قائل شوید، زیرا در عملکرد مؤثر رفتار مناسب وجود دارد .
طرح ریزی محتوای حرکت:
چگونه ورزشکار نسبت به محتوای یک
حرکت با مهارت تصمیم
می گیرد؟ چه ترتیبی باید به محتوای حرکت بدهد؟ برای کمک به حرکت در هر مرحله ای چه
فرایند حرکتی بکار برود؟ پرسش هایی از این قبیل رهنمودهای معنی داری خواهد داشت.
یک رهنمود این است که در هر مرحله از برنامه ی حرکتی باید انواع مهارت ها و توانش هایی را که برای عملکرد بهتر لازمند را مشخص کنید. اگر بدانید که مهارت ها و توانش ها برای یک مرحله ی خاص چکار می کنند. برای شناختن دانش ها و تعیین نشانه ها و محتوایی که باید عملکرد در آن مهارت خاص کمک کند چه راهکارهایی وجود دارد. مثلا مهارت های حرکتی را طوری طرح ریزی کنید که توانش های ادراکی حریف نتواند مرحله ی بعد را سازمان دهد.
بررسی های به عمل آمده، همبستگی ها میان اجزای اصلی حرکت را با توجه به رفتار ویژه ی آن بررسی می کند. آنگاه با توجه به این اجزاء و رفتار، برنامه ی حرکتی خود را طرح ریزی کنید. با اینکه در این روش ارزشیابی های تطبیقی الگوی حرکت را به گونه ای خاص بازیابی می کند. خلاصه اینکه برداشت حاصل، ناشی از تفکر اصیل ورزشکار است.
فصل 13
سنجش رفتار حرکت به نسبت واکنش های به وجود آمده
بازده های عملکرد حرکت، بستگی به فهم و شناخت ورزشکار و تلاش مستمر او خواهد داشت. این هدف در بردارنده ی، فهم در ارزشیابی از خود و.... می باشد. فرض بر این است که این بازده ها را می توان به طرق معنادار تعریف کرد و با سنجش های تجربی اندازه گرفت.
در اینجا توجه ورزشکار را به مسائل مربوط به فهم شناخت این متغییرها معطوف می سازم. بحث در مورد چگونگی اندازه گیری به آینده موکول می شود.
مشکلات و فهم عملکرد حرکت:
شاید با پیدایش طرز فکرهای تازه، چیستی عملکرد مطلوب شناخته تر شود. اکنون نکات زیر را در نظر بگیرید:
1- رفتار حریف در روبرو شدن در بحران های حرکت
2- خودداری ورزشکار از مخاطره پذیری
3- توفق در حرکت با توجه به عملکرد حریف
4- خطی مشی های حرکت در مواجهه با مشکلات و تنش ها
5- چگونگی تحریک و برانگیختن حرکت حریف
6- مسئولیت های ساده یا پیچیده در عملکرد حرکتی حریف
اجرای فن را چگونه باید ارزشیابی کرد؟ آیا آنها خوبند یا بد؟ پس از اجرای فن تصمیم اینکه چه چیزی خوب و مطلوب است، یک پرسش ارزشی است که بر مبنای معانی، ارزش ها و خلاقیت های شخصی تعیین می شود. از دیدگاه تجربی پیامدهای حرکت را از رفتارهای مختلف حرکت تعیین کنید. لیکن صرف نظر از اینکه یافته ی شما چه باشد، این تصمیم که کدام گزینه بر بازده ی حرکتی شما تأثیر می گذارد در بهبود وضع حرکت مؤثر است. نکته ی دومی که می خواهم مطرح کنم این است که قضاوت ارزشی در ارزشیابی کیفیت عملکرد ورزشکار مؤثر است. هر وقت ورزشکاری تصمیمی در خصوص حرکت اتخاذ کند، قضاوت ارزشی در این زمینه ی خاص که چه چیز خوب و چه چیز بد است به شناخت عملکرد بستگی دارد.
بر این اساس هر گونه ارزشیابی از
عملکرد مستلزم بذل توجه به پیامدهای بلند مدت و کوتاه مدت می باشد . چنین به نظر
می رسد که جهات سه گانه ی مطلوبیت عملکرد، بدون توجه به پیامدهای گوناگون امکان
پذیر نیست. هر چند تغییرات مدام یک جهت بر جهات دیگر به همان اندازه ضرورت دارد.
همه ی اینها ضروری هستند و تصمیم بر اینکه کدام یک باید در اولویت باشند، باید بر
شالوده ی حرکت استوار باشد. لیکن این عقیده را نیز دارم که هنگامیکه نیاز به تغییر
روش های بنیادی باشد، به همین ترتیب لازم است که یک حرکت سالم و سودآور بدست آید.
این عملا به چه معناست؟ اگر همه ی
ابعاد هم مهم باشند، باز هم باید در ارزشیابی عملکرد حرکت، ویژگی های مهم بررسی
شوند. این بدان معناست که یک تصمیم مبتنی بر شایستگی و مطلوبیت عملکرد در یک
موقعیت ویژه با توجه به عملکرد حرکتی حریف است. بر این اساس موقعیت های عملکرد
حرکتی تابعی است از سطوح هر یک از این ابعاد در چهارچوب فلسفی خاص ارزیابی کرد.
این امر به یک دیدگاه سه بعدی از مطلوبیت کارکرد حرکت منجر می شود. آنگاه هر رفتار
حرکتی می تواند در یک چهارضلعی حرکت گنجانده شود و بر اساس آن جایگاه و نظام ارزشی
ارزیاب حرکت، برای آن موقعیت ویژه در خصوص خوبی و بدی آن رفتار اتخاذ شود. در این
مرحله ورزشکار به خوبی در می یابد که در موقعیت های متفاوت می توان
ترکیب های متفاوتی از آنها را ارائه داد. وانگهی، ممکن است این سنجش سه بعدی با
یکدیگر ترکیب شوند و اگر چنین شود چه وقت و چگونه با یکدیگر ترکیب می شوند. پرسش
هایی وجود دارد که در زیر به آنها می پردازم.
تصمیم دومی که باید اتخاذ شود، مربوط به فنون اندازه گیری و شناخت ویژگی های حرکت در مورد ابعاد مختلفی که ممکن است اتفاق بیفتد. مثلا چگونه می توان عملکرد شایسته را اندازه گیری کرد؟ از دیدگاه کارشناسان چگونه؟ از دیدگاه تماشاچیان چطور؟
چند بعدی بودن عملکرد حرکت:
هنگامیکه عملکرد حرکت را تعریف و
تشریح می کنیم، لازم است یک اصل مهم را در نظر بگیرید و آن تفاوت ها در عملکرد
حرکت در یک دوره ی زمانی معین تغییر خواهد کرد. زیرا سنجش واحد از عملکرد حرکت
نداریم. چرا که در هر اجرا ملاک های متفاوت بکار گرفته
می شود. به طور اخص ماهیت عملکرد حرکت بسیار پیچیده است و مسأله ی تصمیم گیری در
لحظات مختلف در ابعاد مختلف آن بسیار متفاوت است و به بخش های بکار گرفته شده در
زمان های مختلف بستگی دارد. اگر به سطوح میان سنجش های مختلف در موقعیت مورد نظر
تفکر کنید و احتمالا انگاره های توانش ها در سنجش عملکرد هر یک از آنها متفاوت
است. با بکارگیری ابعاد مختلف حرکت، کارایی حرکت افزایش می یابد. آنگاه متوجه می
شوید که میان رتبه بندی های حرکت دیدگاه های متفاوتی بدست می آید.
افزون بر آن، هنگامیکه یک حرکت به گونه ای شایسته انجام وظیفه می کند. هر موقعیت در طول زمان تغییر می کند. این پیچیدگی بیش از یک بعد مهم را در بر می گیرد و جایگاه هر قسمت از حرکت نسبت به یکدیگر متفاوت می شود. آنگاه باید تصمیم گرفت که به منظور رسیدن به یک هدف باید این ابعاد را ترکیب کرد یا جداگانه به تجزیه و تحلیل هر کدام از آنها پرداخت تا میزان رابطه ی آنها با دیگر متغییرهای مورد علاقه تعیین شود. اگر این ابعاد باید ترکیب شوند، چگونه باید آنها را ترکیب کرد؟ آیا هر اجرا در سنجش های مختلف باید با هم برابر باشند؟ آیا باید یک سنجش عملکرد را مستقل تعریف کرد؟ هر کدام از اقدامات را باید چه وقت انجام داد؟ نسبت به کدام قسمت ها باید توجه بیشتری داشت؟ به توسط کدام قسمت از حرکت می توان با بخشی از حرکت حریف توافقی به وجود آورد؟ هر یک از این اقدامات را چه وقت باید انجام داد؟ یا با هر کدام از این طرق ترکیب، استدلال های محکمی ارائه داد.
همچنین توجه خود را به قسمت های مختلف حرکت معطوف کنید که آیا اصولا باید ابعاد عملکرد را ترکیب کرد یا نه. همچنین ضرایب متغییرهای ضعیف میان متغییرهای مختلف عملکرد از لحاظ مفهومی جنبه های مختلف از رفتار را تشکیل می دهند. نه اینکه با شناخت شاخص های ناقص، بتوان عملکرد مثبی بدست آورد. این استدلال بیانگر این است که چگونه این ابعاد متفاوتند و ترکیب انها نیز متفاوت خواهد بود . همینطور ترکیب آنها مانند ترکیب گل های مختلف در گلدان است. وانگهی برقراری ارتباط میان این متغییرهای مرکب و متغییرهای حریف آزمون دشوارتری خواهید داشت. بنابراین ابعاد مختلف حرکت را باید سنجید و از نظر مفهوم ناب و خالص، آنها را پیش بینی کرد. افزون بر آن ثبات و دوام این چنین روابط به قضاوت گذاشته شود. این مسأله ای است که به هر حال به داوری مدیریت حرکت مربوط می شود.
چندین استدلال نیز علیه ابعاد حرکت وجود دارد که موافق با یک ملاک مرکب وجود دارد. مثلا می توان استدلال کرد که ابعاد مختلف حرکت را می توان بر اساس ارزش کلی آنها و یا بر اساس مبنائی کلی از تمام آنها ترکیب کرد. با اینکه سنجش های مختلف عملکرد حرکت ممکن است با هم ارتباطی نداشته باشند، می توان همه ی آنها را بر اساس مقدار ارزشی که دارند در نظر گرفت و بر آن اساس ترکیب کرد. دلیل دوم اینکه ابعاد چندگانه ی بکار گرفته شده، ممکن است تغییر بسیار کنند. دلیل سوم اینکه متغییرهای مرکب با دیگر متغییرها ارتباط برقرار می کنند و به دنبال همبستگی با ملاک های حرکتی گوناگون هستند. راه نیکو اینکه از لحاظ مفهومی یک قضاوت کلی از ملاک های حرکت بدست آورید. از سوی دیگر، ملاک های جداگانه احتمالا فهم و شناخت نظری بیشتری را فراهم می کنند. بدین معنا که تعیین پیش بینی هایی برای ابعاد جداگانه رفتار حرکت، به احتمال زیاد فهم بیشتری از انواع عواملی را که رفتارهای مختلف حرکت را تحت تأثیر قرار می دهند، میسر می سازد. برای همین، بر طبق این مشکل که آیا باید عوامل را ترکیب کرد یا نه. این امر بستگی به قصد و هدف ورزشکار در آن زمان دارد. اگر به تصمیمات حرکت علاقه دارید، باید ملاک حرکت را ترکیب کنید و اگر به فهم و شناخت اصولی رسیدید، باید آنها را جداگانه مورد بررسی قرار دهید.
اکنون اگر موقعیتی را در نظر گرفته اید که ترکیب ابعاد لازم است، چه روشی را باید برای بدست آوردن نتیجه در پیش گرفت؟ روش های مختلفی پیشنهاد می شود که مهمترین آنها به شرح زیر می باشند:
1- ملاک ها را بر حسب ضریبی از روند سنجش عملکرد ترکیب کنید.
2- ملاک ها را بر اساس یک جنبه از ثبات حرکت ترکیب کنید.
3- ملاک های حرکت را با میانگین ضریب متوسط پیش بینی کنید. مشکل عمده در اینجا است که باید رفتارهای مهم را پیش بینی کنید.
کوتاه سخن، راه حل روشنی برای تعیین نحوه ی ملاک ها در ترکیب کلی وجود ندارد. در تحلیل نهایی قضاوت به ورزشکار بستگی دارد. هر روشی که مورد علاقه باشد و از دیدگاه ورزشکار بهترین تلقی شود، ملاک انتخاب قرار می گیرد.
کیفیت ملاک های عملکرد حرکت:
برای لحظه ای فرض کنید که همگی موارد مورد بحث را به یک سنجش و آزمون گذاشته اید. از کجا بدانید که ارزش هایی را که برای اجرا برگزیده اید به طور مؤثر اندازه گیری و ارزشیابی شده اند؟ همانطور که قبلا معلوم شد، برای اجرای چندین راه حل وجود دارد و با اینکه هر کدام از آنها مهم هستند، روی هم رفته، اجرایی یکی از آنها نسبت به موقعیت حاضر، ارجهیت دارد.
یکی از راهبردها، تعیین ارزش ملاک های متشکل از ارزشیابی های ذهنی و تعیین ارزش های حرکت است. ویژگی اساسی این شیوه است که ورزشکاران باید بیش از دو جزء حرکت را در رابطه با صفات کل حرکت ارزیابی کنند و این ارزیابی باید خصوصیات زیر را داشته باشد:
صفات همگرا: ارزیابی میان صفات مشترک که به طور معنی داری با یکدیگر ارتباط دارند.
اعتبار سنجی:
همبستگی میان صفات درجه بندی شده ی مختلف که توسط حریف به منظور خاص بکار می رود. در اینجا منطق این است که درجه بندی عملکرد در امتداد درجه بندی عملکرد حریف، هماهنگ باشد.
لیکن اگر این سنجش با سنجش های حرکتی خود هماهنگ تر باشد، سنجش شایسته ای از عملکرد حرکت بدست می آید.
در این مورد، ملاک اعتبار همگرا،
بستگی به اعتبار تشخیصی دارد. یعنی، همبستگی های اجزای مهم حرکت با استنباط از
حرکت حریف اعتبار می یابد. بنابراین، با استفاده به همین درجه بندی ها و ارزیابی
به هنگام اجرا به تدریج و به ترتیب، شالوده ی حرکت را در دست
می گیرد. البته، امکان دارد که هردو ورزشکار به بُعد یکسانی اندیشیده باشد. اما به
نسبت روند نتایج حاصل، به درجه بندی متفاوتی با استفاده از همان نوع تحلیل خواهند
رسید. در این مورد، به احتمال زیاد آنچه که ورزشکار اول به هنگام درجه بندی بُعد
حرکتی ورزشکار دوم
می اندیشد. همان چیزی نیست که ورزشکار اول می اندیشد و به همین ترتیب...
علاوه بر این روش، راه های دیگری
نیز برای ارزیابی ارزش های عملکرد وجود دارد، چه اینکه ماهیت ارزشیابی عملکرد،
ماهیتی رقابتی است و مبتنی بر سنجش های
رفتاری عینی و ذهنی است. یکی از راه های حصول اطمینان برای تعیین هدف گذاری
این است که ملاک توسط خود متغییرهای پیش رونده تعیین شود. بدین معنا که
رتبه ی ورزشکار در تلاش برای سازگار ساختن درجه بندی های حرکتی خویش با ذهنیت
(درجه بندی) حرکتی حریف است. مثال اینکه ورزشکار پیش رونده درجه بندی حرکت خود را
چنان تحمیل می کند که باعث شکست خودش می شود. مثل این می ماند که شما خانه ای
آنقدر محکم بسازید که زلزله ای آن را ویران نکند و یا خانه ای بسازید که حتی زلزله
ی قوی هم نتوانند آن را خراب کند، برای اینکه زیر
پی ساختمان مصالحی استفاده کرده اید که مانند فنر عمل می کند و با آمدن زلزله
ساختمان تکان می خورد اما ویران نمی شود.
شیوه ی دیگری برای ارزیابی عملکرد حرکت این است که مورد توافق هر دو طرف باشد که آن را بکار می برند.
ثالثا گاهی راهکار با یک نتیجه ی
گیری فرعی با توجه به ویژگی های و قابلیت های حرکت بکار می رود. در برخی موارد
نحوه ی
محاسبه ی هر
دو حرکت و چگونگی استنباط هر دو ورزشکار سودمند است.
سرانجام، سنجش باید واقع گرا باشد، بدین معنا که باید رفتار با معنا باشد. درجه بندی یعنی نحوه ی استفاده ورزشکار حاوی معانی خیلی بیشتری است.
ارزیابی حرکت به عنوان عامل نفوذ به درجه بندی ها:
بدیهی است که ویژگی های ارزیابی شونده و ارزیابی کننده، مستقل و بدون تحت تأثیر از یکدیگر ارزیابی نمی شود و شواهدی برای نتیجه گیری های زیر وجود دارد:
1- توانایی تقسیم بندی کردن اجزای مرکب حرکت
2- توانایی اجرای بهتر و مؤثرتر
3- توانایی کشف مجهولات حرکت
4- توانایی تمایز بین دو حرکت
5- توانایی تفکر تحلیلی بین دو حرکت
6- توانایی اجرای مطلوب تر و به احتمال بیشتر درجه بندی دقیق تر نسبت به آنانی که رفتار ضعیفی از خود نشان می دهند
علاوه بر این یافته ها، چگونگی
ارزیابی های ویژه و ترکیب بندی های مستقل مدنظر است. اینها راهی است برای فهم
فرایندهایی که سنجش عملکرد را تحت تأثیر قرار می دهند و با مشکلات جدی، مقابله
می کنند.
بدیهی است که در خصوص فهم فرایندها
و درجه بندی و شیوه ی ارزشیابی حرکت چیزهای بسیاری آموختید. این اطلاعات ورزشکار
را در فهم نکات زیر کمک خواهد کرد. چه چیز به ورزشکار کمک
می کند تا
درجه بندی مطلوبی بدست آورد؟ چه چیز ملاک یک ارزشیابی دقیق است؟ چه چیز شیوه های
درجه بندی را بهبود می بخشد. یک پاسخ در این مورد، شناخت ساختارهای درجه بندی و
بکارگیری روش های بهتر است. پاسخ دیگر اینکه ورزشکاران را چنان باید تربیت کرد که
مشکلات حرکت را به نفع خود در نظر داشته باشند. متأسفانه آگاهی اندکی در این زمینه
وجود دارد.
سنجش واکنش های حرکت:
واکنش ها نسبت به حرکت به طرق گوناگونی با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند. در اینجا هفت طریقه برای سنجش حرکت به شرح زیر تعریف شده است:
1- باید به هر جنبه ی حرکت متناسب با اهمیت آن توجه کنید
2- خشنودی از اجرا به درجه ی کامیابی در آن زمان است
3- خشنودی حرکت، بستگی به روند بهبودی حرکت دارد
4- خشنودی حرکت با توجه به نیازهای حرکت شکل می گیرد
5- خشنودی حرکت با توجه به درجه کامروایی نیازها است
6- خشنودی حرکت، نتیجه ی شناخت تفاوت هاست
7- خشنودی حرکت، نتیجه ی اهمیت نیازهاست تا آنچه در حال حاضر وجود دارد
با اینکه هر کدام از این تعاریف با یکدیگر ارتباط دارند، تا حدی نیز از یکدیگر استقلال دارند. بنابراین، روشن است که سنجش واکنش های حرکت بستگی به پیش بینی متغییرهای حرکتی دارد.
کیفیت سنجش حرکت:
بنابراین، به سنجش های گوناگون
برای سنجش واکنش های حرکت، چگونه باید بفهمید که چه وقت چه حرکتی شایسته تر است.
بدین معنا که روش چند صفتی، امکان سنجش حالات مختلف حرکت را تعیین
می کند.
فصل 14
سنجش عملکرد حرکت و واکنش فنون
علاوه بر مسائل مربوط به فن، مشکل عمده ی دیگر که باید به آن توجه کرد، سنجش ابعاد مختلف فن است. سنجش های گوناگون بسیاری را می توان انتخاب کرد.
سنجش ارزش های سازمانی حرکت:
اغلب هنگامیکه در خصوص عملکرد حرکت
و به چگونگی
اندازه گیری
تفاوت های درون حرکت می پردازیم، چنین به نظر
می رسد که
اجرای آگاهانه و ناآگاهانه و ویژگی های درجه بندی های ذهنی حرکت و.... که غالبا
دستیابی رسیدن به هدف را آسان می کند به طرق گوناگون حرکت را اندازه گیری می کنند.
واقعیت امر این است که در عمل کاوش
و جستجو برای یافتن راه حل با دشواری های زیادی مواجه خواهید شد. به دلیل اینکه
سنجش های حرکت ابدا عینی نیستند. بلکه تا اندازه ی زیادی در بردارنده ی
داوری های شخصی هستند و با اینکه این سنجش ها وجود دارند و مفید نیز می باشند، اما
آرمان یک هدف واقعی را دنبال می کنند. برای این منظور پاره ای از سنجش های عملکرد
را که اغلب عینی تلقی می کنند را مورد بررسی قرار می دهیم تا دو نکته را روشن
سازیم:
1- درجه ای که انتظار می رود از سنجش ها بدست آید
2- اگر امکان سنجش عاری از اشتباه باشد، ممکن است تلاش های پرمعنای بیشتری به عمل آید
بهره وری:
در شیوه ی متداول تفکر حرکت،
نخستین سنجش که به ذهن متبادر
می شود، بهره
وری می باشد. یعنی تفکر قالبی که مبتنی بر تناسب و سنجش عملکرد سازمانی است. این
تفکر متشکل از فعالیت بدنی است که بازده ی محسوسی دارد. هر چند قضاوت در مورد اغلب فعالیت های حرکتی می باشد.
این امر بیانگر نگرشی است که از حرکت بدست می آورید. وانگهی نقد منصفانه از عملکرد
با توجه به فرض های زیر بنایی مورد توجه قرار می گیرد. اولا ورزشکار باید فرض کند
که هر کدام از اجزای حرکت چه توانایی های بالقوه ای را برای اجرای حرکت خواهد داشت
و کدام حرکت برای حرکت دیگر مستعد مقابله کردن هستند. ثانیا، در امتداد ابعاد حرکت
از چه مزیت هایی برخوردار هستند. بدیهی است که در این شرایط بهره وری بر حسب واحد
عملکرد حرکت به عنوان سنجشی از عملکرد حقیقی حرکت در نظر گرفته
می شود.
روشن است که به رغم بهره وری به
عنوان سنجشی از عملکرد حرکت محدودیت های بسیاری به همراه خواهد داشت. مهمتر از آن،
اینکه
نمی توان
بهره وری حرکت را به عنوان گونه ای معنادار بکار برد. تلاش برای یافتن مفهوم
اندازه گیری عملکرد بر مبنای دقتی که در تکمیل فرم های در حال اجرا مهم می باشند.
بدیهی است که این سنجش ها در بعضی شرایط کاربرد پذیر هستند. اما در شرایط دیگر محدودیت هایی دارند و لزوما برای سنجش تفاوت ها در عملکرد تأثیر می گذارند.
شیوه های گوناگونی از ارزشیابی حرکت وجود دارد. این گوناگونی، هم از نظر فنی و هم از دیدگاه فردی می تواند در ارزشیابی نقش ایفا کند. از آنجا که هر یک از گزینه های یاد شده، محاسن و معایب مختلفی خواهد داشت.
سنجش های ذهنی از عملکرد حرکت:
اصل اساسی روانشناختی در یک درجه بندی ذهنی از عملکرد حرکت این است که ورزشکار عملکرد حرکتی حریف را مورد ارزشیابی قرار می دهد. به طوری که این ارزشیابی صرفا از عملکرد حریف سنجشی به عمل می آورد و بر آن اساس تصمیم گرفته می شود. در این روش فنون مختلفی برای درجه بندی از عملکرد به وجود می آید. مسأله این است که تنها یک عملکرد آرمانی کارساز نمی باشد و فنون مختلفی برای درجه بندی از عملکرد حرکت وجود دارد. در اینجا ماهیت عوامل حرکت تحت تأثیر یکدیگر قرار می گیرند و بر عوامل دردسرساز چیره می شوند.
چگونه باید به ارزشیابی عملکرد حرکت بپردازید؟
کاربرد خردمندانه از عوامل حرکت
بسیار مؤثر است. مثلا درجه بندی بخش های مختلف حرکت بر مهارت های حرکت تأثیر
بیشتری
می گذارد.
بدین سان نگاهی به همه ی این درجه بندی ها و تفاوت های میان آنها روشن می سازد که
تا چه اندازه ورزشکار توانسته است نیازهای رفتارهای گوناگون را برآورده کند.
اینگونه اطلاعات اگر درست ارزیابی شوند، ممکن است فرصت هایی نیز برای رشد و کمال
بخش حرکت فراهم کنند. بدین معنا که شاخص نمودار حرکت با توجه به ادراکات متفاوت
مربوط می باشد. این کار با شناخت تعارض
بالقوه ی
حرکت ها بدست می آیند.
علاوه بر منافع و شواهد هماهنگ مربوط به توانایی درجه بندی توسط خود ورزشکار به کمال می رسد. بدین سان، در رابطه با روش مدیریت بر مبنای هدف ها و برانگیختن سطوح مختلف حرکت حائز ارزش بسیار است. با فرض اینکه ورزشکاران مختلف در فرایند ارزشیابی حرکت درجه بندی های متفاوتی را در نظر می گیرند. مهمترین آنها به شرح زیر است:
1- اگر ورزشکار بتواند برای یک فرصت، بیش از یک راه حل ارائه دهد.
2- ارزشیابی در زمان های متفاوت با
توصیه های خاصی همراه
می باشد.
3- اگر ورزشکار بتواند در خور حرکت خود، پسخوراندی ارائه دهد (پیش بینی)، بخشی از فرایند ارزشیابی را انجام داده است. در این مورد، پسخوراند به صورت فرایندی مستمر و وابسته به رفتار حرکتی حریف صورت می گیرد.
فنون ارزشیابی ذهنی:
مقیاس درجه بندی حرکت ها:
روش متداول در کاربرد این مقیاس این است که در امتداد بُعد معینی از حرکت درجه بندی می شود. شناخت نقطه ی معینی که محل مناسب برای درجه بندی حرکت تصور می شود.
پیشنهاد هایی برای فنون ارزشیابی عملکرد حرکت به شرح زیر است:
1- ورزشکار باید آنچه را مشاهده می کند درجه بندی کند، نه آنچه را استنباط می کند
2- کاربرد دو حرکت را درک کنید
3- در هر مقیاس یک اندیشه را دنبال کنید
4- حرکتی را بکار بگیرید که درجه ی آنها را بفهمید
5- اجرای حرکت ها باید هماهنگی درونی داشته باشند
6- در این مرحله نکته ی مورد نظر این است که هدفی را دنبال کنید که حریف آن را جدی نمی گیرد
7- ابهامات را جدی بگیرید
علاوه بر این توصیه ها، نکات زیر را جدی بگیرید:
1- درجات مختلف هر حرکت را جدی بگیرید
2- تفاوت میان درجات مختلف ابعاد حرکت را شناسایی کنید
3- احتمالا یک ویژگی بر موارد دیگر برتری دارد
فهرست عوامل اجرای حرکت: (شیوه ی فنی رویدادهای حرکت)
در این روش فهرستی از اجزای مربوط
به رفتار ویژه ی حرکت ارزشیابی می شوند و بیشترین کاربرد حرکت را مشخص کنید.
لازمه ی این
روش این است که قبلا بر حسب درجه ای از عملکرد حرکت تسلط داشته باشید.
احتمالا بهترین راه این است که تفاوت های عمده و کلی ورزشکار در رابطه با عملکرد مربوطه به نحو بسنده ای از عهده ی انجام آن برآیند.
از این رو، استدلال بدست آمده از سنجش شایسته ی عملکرد حرکت فراهم می شود. این نتیجه گیری صرفا عادلانه و منصفانه است.
انتخاب اجباری عملکرد:
فرض بر این است که در هر اجرا رفتارهای گوناگونی وجود دارد که ورزشکار می تواند آنها را انتخاب کند. پاره ای از این رفتارها مطلوبند و برخی نامطلوب. درعین حال اثربخشی عملکرد به نحوه ی تأثیرگذاری و تأثیرپذیری حریف بستگی خواهد داشت.
اندیشه ی زیربنای مقیاس انتخاب اجباری فریبنده است و در رابطه با این مقیاس ها، تقسیم حرکت به عمل آمده است. اولا با اینکه امکان دارد میانگین های مطلوبیت دو رفتار جلوه کند و حرکت خیلی اختصاصی در مورد محصول واقعی اهداف اجرا شود.
افزون بر آن، یک مشکل فنی ثالث نیز
در رابطه با این مقیاس ها وجود دارد. این مشکل ماهیتی متناقض دارد. زیرا تنها از
یک مقیاس اجباری ناشی می شود. اینکه در حرکت مقابله گرا، کاملا با هم برابر نیستند
و اساس انتخاب برای دو ورزشکار کاملا با هم برابر نیستند. بنابراین احتمال زیادی
می رود که به طور تصادفی به انتخاب یکی از آنها بپردازد. هر چند با وجود تمام مشکلات، حرکت سعی می کند تا
به روند خود
ادامه دهد. شاید بتوانید بعضی از مشکلات را با ایجاد مقیاس های بهتر رفع کنید.
روش رتبه بندی:
شاید ساده ترین راه ارزیابی عملکرد حرکتی حریف، روش رتبه بندی باشد. هدف این روش صرفا رتبه بندی حرکت حریف در مقایسه با حرکت خودتان است. رتبه بندی دو نوع اساسی دارد. نوع اول اینکه اجزای گروه حرکتی را به نسبت یکدیگر در یک جابجایی منطقی مورد ارزشیابی قرار دهید. یک روش دیگر رتبه بندی حرکت حریف به صورت متناوب می باشد. در این روش نخست مهمترین جزء حرکت را شناسایی کرده، سپس بدترین نوع امکان اتفاق را برای آن در نظر بگیرید. پس از آن تلاش کنید تا حرکت حریف در جهت عکس عمل کند
یک روش رتبه بندی حرکت که از
نظرفنی استدانه است. به روش مقایسه ی روجی معروف است. در این روش همه ی اجزای حرکت
به صورت دو به دو باهم مقایسه می شوند و رتبه ی هر زوج منوط به رتبه ی زوج دیگر
مقایسه می شود. مشکل این است که تعداد
مقایسه هایی
که باید انجام بگیرد زیاد است.
مهمترین نارسایی روش این نوع رتبه بندی آن است با مقایسه ی های زوج های حرکتی، کدام حرکت مخصوص این ویژگی منحصر به فرد باید اجرا شود.
شبیه سازی حرکت حریف به عنوان ملاک عملکرد:
محاسن و معایب شبیه سازی به عنوان سنجشی برای عملکرد حرکت بدیهی هستند. جهت گیری حرکت به عنوان ملاک مهار حرکت که تحت آنها عملکرد اندازه گیری می شود، از سوی دیگر، اگر ورزشکار بداند که در یک شبیه سازی چه کارهایی باید انجام دهد. چه در این مورد، چه چیز یک حرکت مؤثر را تشکیل می دهد، چه خصوصیاتی باید داشته باشد، چه مدت زمانی برای اجرای آن لازم است و اینها...
سنجش واکنش های حرکت:
همانند اندازه گیری عملکرد حرکت، شیوه های فنی سنجش واکنش های حرکتی هم گوناگونند و هر کدام محاسن و معایبی دارند. همچنین، برای رفع این مشکلات یک راه چاره ی واقعی وجود ندارد و اینکه کدام یک برای استفاده انتخاب شود اغلب بستگی به نگرش ورزشکار دارد.
با این وجود، اجرای هر حرکت پیامدهایی برای هر دو ورزشکار در بر خواهد داشت. به نظر می رسد هر کدام از ورزشکاران واکنش بهتری نسبت به حریف داشته باشند، عملکرد بهتری خواهند داشت. بالاخره ورزشکار احساسس ایمنی می کند و حرکتش را بدون ترس انجام می دهد.
بدیهی است که در سنجش عملکرد حرکتی، چندین معمول است که درجه بندی شوند و با استفاده از یکی از ملاک های عینی، عملکرد مورد ارزشیابی قرار بگیرند. این در حالی است که خود ارزشیابی بر اجرای حرکت ارجهیت دارد. این بدان معنا است که مسائل مربوط به حرکت از اجرای حرکت مهمتر هستند.
روش پرسش و پاسخ:
ساده ترین راه برای شناخت حرکت، پرسش از واکنش های حرکتی حریف و سؤال هایی که از حرکت او به عمل می آورید و عکس العمل های مختلف برای پاسخگویی بکار می گیریم.
مقیاس حریف:
منطق اساسی زیر بنای مقیاس حرکت به شرح زیر است:
1- برای اجرای هر حرکتی، بتوانید به آن نگرش هایی داشته باشید، ارزشیابی گسترده ای از مطلوبیت تا نامطلوبیت.
2- برای هر نقطه ی ویژه در امتداد حرکت، یک ارزشیابی نسبتا مطلوب داشته باشید. اینکه بتوانید هر یک از آنها را بتوانید بر حسب درجه ی مطلوبیتش نسبت به حرکت مورد نظر سنجید.
3- سپس نگرش هر ورزشکار نسبت به حرکت یکدیگر می تواند باز بینی نگرش هر دو را تغییر دهد تا به گونه ای متفاوت عمل کنند. اگر فرایند ایجاد مقیاس و منطق زیر بنای آن را بررسی کنید. پی به نگرش خود ارزشیابی، نسبت به حرکت مورد نظرش به پاسخ مثبتی خواهید رسید. به دیگر سخن، باید نسبت به مفهوم حرکت هر حرکت، آگاهی داشته باشید. به دلیل اینکه درجه بندی های حرکت تحت تأثیر بسیاری از عوامل مربوط به ارزشیابی قرار می گیرند که سبب افزایش عملکرد در قضاوت ها می شود.
یک هدف کلی مربوط به مقیاس های حرکت همواره برای ورزشکارانی که در منطق اندازه گیری روانشناختی حرکت، کاربرد پذیری آن را بدست آورده اند. ایجاد مقیاس های نگرش چند بعدی که آمیزه های پیچیده ای از ابعاد گوناگون حرکت می باشد، به دلیل اینکه چنین مقیاسی در ورزشکاران مختلف معنی یکسانی نخواهد داشت. اگر مقیاس چند بُعدی باشد، یک جزء حرکتی خاص می تواند برای ورزشکاران مختلف معنی متفاوتی داشته باشد، بر این اساس یک مقیاس پنج درجه ای مفید می باشد که عبارتند از: کاملا موافق، برای هر ورزشکار انگاره های موافق و مخالف، سنجش عوامل مختلف حرکت است. با حذف عوامل ناهنجار همبستگی بیشتر می شود.
سنجش غیر مستقیم واکنش های حرکت:
شاید این امر بازتاب این واقعیت باشد که انگیزه ی مهم در سنجش غیر مستقیم، مسأله ی این باشد که حریف با صداقت پاسخ ندهد.
روندهای نو در سنجش بازده های حرکت:
یک روش جدید تفکر در سنجش بازده ی حرکت، علاقه به سنجش عملکرد حریف و واکنش های حرکتی به هم آمیخته ای است که منعکس کننده ی استدلال دو حریف از یکدگیر است که باید بتوانند اثربخشی خط مشی دو حرکت را و انواع مختلف رهبری آن را در امتداد چندین بُعد ارزشیابی کنند. یک عامل مهم این است که سنجش سطوح انگیزشی و نگرش های دو حرکت قبلی را مورد بازنگری عملکرد قرار دهید به عبارت دیگر، ویژگی که موجب انگیزش و عملکرد حرکت می شود، تعیین کننده هستند. یعنی درجه ای که ورزشکار در تعیین اهداف عملکرد خود نقش داشته است. همچنین بازخورد حرکت از درجه ی پسخوراند حرکت و نحوه ی تعیین معیارهای آزاد بدست می آید.
بدین دلایل، ارزش مشروطه ورزشکار و احتمال بقای حرکت او بستگی به ارزش قابل تشخیص و مورد انتظار ورزشکار از ارزش کنونی منابع حرکتی حریف است. در صورتی که ارزش واقعی تابعی است از توانایی ها و سطح فعال شدگی که کیفیت سطح حرکت او را تحت تأثیر قرار می دهد.
سنجش ارزش های کلی عملکرد حرکت:
چگونه باید دانست چه حرکتی و در چه
امتدادی ملاک ارزش قرار
می گیرد؟ مشکل ورزشکار در اینجا نحوه ی اندازه گیری حرکت حریف و چگونگی انتخاب
سنجش های موجود است. یعنی مشکل انتخاب ابعاد ارزشیابی است. به بیان دیگر، منظور
فقط نحوه ی ارزش گذاری نیست، بلکه نحوه ی قضاوت ذهنی است. یعنی قضاوتی که بر حسب
مورد خاص که تا اندازه ای متفاوت است. وانگهی نسبت به ماهیت حرکت و با استفاده از
شیوه ی تفکر خلاق و در راستای مفهوم بخشیدن به متغییرها، بازده ی حرکت سنجیده شود.
فرض این شیوه ی تفکر این بوده که ارزشیابی بر اساس توافق دو طرف و کاربرد پذیری
ابعاد مختلف آن بسیار ضروری است. در اینجا ارزشیابی، یک داوری ذهنی است که خوب و
بد را تعریف می کند و جای خود را به عنوان یکی از ملاک های اساسی عملکرد سازمانی
حرکت در سطوح مختلف نشان می دهد. هر چند هنوز در این شیوه ی تفکر نوآوری های
چندانی صورت نگرفته است.
سخن آخر:
به پایان بحث خود از رفتار سازمانی حرکت رسیده ایم. بحث ما در مورد فرایندهای انگیزشی و شناختی و اثرات سازمانی حرکت و رویدادهای نظام بخشی با توجه به شرایط سازمان یافته و واکنش های مربوط به آن قرار گرفت. با توجه به روش های شناسایی و مضامین مشترک بین دو فرهنگ حرکت باید گفت: آیا نتیجه گیری ها واندیشه های موجود همگرایی نشان می دهند.
به نظر من، تحلیل نظری در فهم
رفتار حرکت حائز ارزش بسیار است. به همین دلیل نمی توان مجاز به انحراف زیاد از
روند حیات بخش حرکت واگرا باشید. ایجاد یک الگوی جالب در خصوص استفاده از فنون
ریاضی برای ارزشیابی یک برنامه ی توسعه یافته ی مبارزه طلبانه لازم است. به بیان
دیگر، مفهوم بسیار واقعی الگو ساز ممکن است فراتر از دو حرکت و با توجه به واقعیت
های متداول، حرکتی را بازشناخته باشد. به همین دلیل لازم است که چگونه حرکت را اثر
بخش تر و
خودسازتر بکنیم. یعنی با توجه به کوک ساز حرکتی حریف ساز حرکتی خود را کوک کنید و
در یک گام و تونالیته ی دیگری دست به اقدام بزنید.