درک بصری حرکت

 

به نام خدا

درک بصری حرکت

(شناخت ارتباط حرکتی)

نویسنده: عبدالله یزدانی

سر شناسه                     : یزدانی، عبدالله، 1353-

عنوان و نام پدید آور        : درک بصری از حرکت (شناخت ارتباط حرکتی / نویسنده، عبدالله یزدانی.

مشخصات نشر               : ورامین: انتشارات دوقلوها، 1394.

مشخصات ظاهری          : 76 ص.؛ 5/14 * 5/21 س م.

شابک                          : 50000ریال6–36–6432-600–978

وضعیت فهرست نویسی   : فیپا

موضوع                       : مهارت های حرکتی

موضوع                       : حرکت آموزی

موضوع                       : حرکت شناسی(فیزیولوژی)

رده بندی کنگره              : 1394 4 د 4ی/ 301 Qp

رده بندی دیویی              : 04/612

شماره کتابشناسی ملی      : 4032269

ناشر: دوقلوها

نویسنده: عبدالله یزدانی

چاپ اول: 1395

شمارگان: 1000

شابک: 6- 36- 6432- 600 - 978

قیمت : 5000 تومان

همه ی حقوق محفوظ است

یاد داشت مؤلف.............................................................7

اهمیت تصویر و درک مفاهیم آن........................................7

پیشگفتار......................................................................9

1

سواد حرکتی.................................................................11

چرا؟ و چگونه؟.............................................................11

تفاوت فن و حرکت.........................................................12

تفاوت امتیاز حرکتی با امتیاز فنی......................................14

تفاوت عوامل حرکتی با متغییرهای حرکتی...........................15

اوج حرکت...................................................................15

2

ویژگی ها و محتوای سواد بصری......................................17

معرفت بصری و حرکت..................................................18

شناخت سواد حرکتی.......................................................19

راهیابی برای احساس حرکت............................................20

بعضی از خصوصیات ابعاد حرکتی....................................21

ترکیب بندی..................................................................25

دریافت حسی حرکت.......................................................25

تعادل..........................................................................27

فشار...........................................................................27

برجسته کردن بخشی از حرکت..........................................28

اهمیت فشار..................................................................29

جمع شدن نیروی حریف...................................................30

تأثیرات نیروی مثبت و منفی در حرکت................................31

3

عناصر اولیه در ارتباط حرکتی..........................................35

زاویه..........................................................................35

خط.............................................................................36

شکل (فرم)...................................................................37

جهت...........................................................................37

مرز بین دو جزء حرکتی..................................................37

رنگ...........................................................................38

بافت............................................................................39

مقیاس..........................................................................39

بُعد سوم حرکت..............................................................40

میدان دید......................................................................40

عنصر دیداری حرکت....................................................41

4

شرحی بر پیام های حرکتی...............................................43

شیوه ی شبیه سازی.........................................................43

شیوه ی رمز گشایی........................................................44

شیوه ی انتزاعی.............................................................44

روابط متقابل سه نوع......................................................44

جنبش و تحرک در حرکت................................................45

هماهنگی بین حرکات.......................................................45

اهمیت کنتراست در عمل حرکت.........................................47

اهمیت کنتراست در ترکیب بندی حرکت...............................48

قرینه سازی حرکت.........................................................49

تضاد رنگی در حرکت....................................................49

تضاد در اشکال حرکتی...................................................50

تضاد در اندازه ی حرکت.................................................50

5

نکاتی برای ارتباط بهتر حرکت ها......................................53

ارتباط پیام های حرکتی با ساختار حرکت.............................53

آگاهی دیداری و عمل به حرکت.........................................55

فنون ارتباط حرکت.........................................................56

عوامل متضاد در حرکت..................................................57

متعادل – ناپایدار............................................................57

متقارن – نامتقارن..........................................................57

منظم – نامنظم...............................................................57

ساده – پیچیده................................................................57

وحدت – پراکندگی.........................................................57

صرفه جویی در حرکت - پرتحرکی در حرکت......................58

حرکات اختصاری - حرکات مبالغه آمیز..............................58

قابلیت پیش بینی حرکت - عدم پیش بینی حرکت.....................58

پرتحرک – آرام.............................................................59

برجستگی حرکت - کم رنگی حرکت...................................59

بی تفاوتی – تأکید...........................................................59

شفافیت – کدری.............................................................59

یک دستی - حرکت بریده بریده..........................................59

اجرای یک حرکت واقعی.................................................60

حرکت تک عنصری - حرکت چند عنصری..........................60

پشت سر هم – درهم........................................................60

واضح – محو................................................................61

تکرار – مختلط..............................................................61

6

چگونه یک سبک حرکت بسازیم........................................63

سبک حرکتی................................................................63

انواع سبک حرکتی.........................................................64

انواع سبک های حرکتی...................................................65

ساختار دیداری حرکت.....................................................67

قسمتی از جوانب عمده ی ارتباط حرکتی..............................68

فهمیدن معنای حرکت......................................................69

زوایای حرکتی..............................................................70

رسم خطوط حرکتی........................................................70

اطلاعات تصویری حرکت................................................71

دوگانگی در حرکت........................................................72

مفهوم حرکت................................................................73

فهم متقابل هر دو نفر، نسبت به حرکات یکدیگر.....................73

هدف اصلی اجرای حرکت...............................................73

طرح گرافیکی حرکت.....................................................74

زمان اجرای فن.............................................................75

وضعیت ورزشکار.........................................................75

یادداشت مؤلف:

درک بصری وسیله ای برای حل مسائل واقعی است.

باید یادآور شد، یادگیری زبان حرکت از حد توانایی دیدن و تشخیص بصری فراتر رفته و به آموختن اصول و عناصر اولیه ی علم
حرکت می پردازد. به این ترتیب درست دیدن و درک صحیح از حرکات (پیام های حرکتی) به طور کلی مهارتی است که باید قدم به قدم فرا گرفته شود. بنابراین آموزش فنون به طور کلی با اتکاء به نیروی کشف و شهود کافی نیست. زیرا توضیحات سنتی مانع از تجزیه و تحلیل دقیق یک فن می شود.

خلق یک حرکت ورزشی نتیجه ی تفکر و تعقلی است، بس منضبط و دقیق است و از قواعد معینی پیروی می کند که عبارتند از:

ترکیب بندی حرکت ها، عناصر اولیه (خط، منحنی، جهت و غیره) همچنین شیوه های انتقال پیام های حرکتی با ایجاد اختلاف یا تضاد قدرت بین حرکات امکان پذیر است.

اهمیت تصویر و درک مفاهیم آن: (درک بصری)

طرح موضوع پیوند و ارتباط بین حرکات مختلف و ویژگی های بصری آنها موضوع مورد بحث این کتاب است.

مهمترین نکته ی مورد توجه این فصل، درک بصری حرکت، مانند زبان نوشتاری باید به صورت قانونمند و آگاهانه و در سطوح مختلف فرا گرفته شود.

آموزش مبانی حرکت یا به عبارت دیگر، مبانی ارتباط حرکتی، از نیازهای ورزشکاران است. یادگیری و بهره برداری از امکانات حرکتی، پیشرفت ورزشکاران را سریع تر می کند. طبیعی است با شناخت پیام های حرکتی، مقاصد و منظورهای مجری آن را بیشتر درک خواهید کرد.

در پایان باید گفت: در علم ورزش بی سواد کسی نیست که سواد خوانده و نوشتن ندارد. بلکه کسی است که ابزار تولید حرکت و علم حرکت را نمی شناسد.

پیشگفتار:

در عصر تکنولوژی، معنای حرکت  همچنین شکل و کار ویژه ی آن و به طور کلی بیان و ارتباط حرکتی توجه شایانی نشده است. حال آنکه خصوصیات علم حرکت و نحوه ی ارتباط حرکت ها با یکدیگر شناخته شده نیست.

درست است که عمل یک حرکت، تا حدی با تعابیر ذهنی و احساسی قابل درک است. اما بدان معنا نیست که رفتار هوشمندانه ی حرکت به آگاهی مناسب نسبت به درک بیشتر حرکت لازم دارد. در حالی بیان شیوه ی حرکتی، تحت شرایط گوناگون معنای متفاوتی می یابد. این نوع بیان، محصول نوعی آگاهی انسانی است. اما این نوع آگاهی به علت پیچیدگی خاص، هنوز به درستی شناخته نشده است. تلاش این کتاب بر این است که پاره ای از خصوصیات اصلی حرکت، روشن شود.

هدف این فصل، یافتن راه حل هایی، برای مسلط شدن به حرکت نیست، بلکه دلیل اصلی این فصل، ارائه ی شیوه های متنوعی در ترکیب بندی عناصر حرکتی است.

هر ورزشکار علاقه مند می تواند با یادگیری پاره ای از قواعد حرکتی بدین کار بپردازد. در اینجا می خواهم به سواد بصری حرکت
توجه بیشتری بکنم. یعنی توانایی درک بیشتر حرکت در شکل بندی حرکت ها نقش عمده ای دارد.

کسی که اجزاء اصلی زبان نوشتاری یعنی حرف، کلمه را فرا گرفته باشد از نظر زبان کلامی باسواد محسوب می شود. اما می دانیم کسی که از نظر سواد به درجه ی استادی رسیده باشد، می تواند از امکانات نامحدود کلمات برای بیان افکار و احساسات خود استفاده کند و تا آنجا پیشرفت کند که بتواند یک سبک ادبی خاص به وجود آورد.

سواد حرکتی نیز کم و بیش به همین معناست. بنابراین هدف از فراگیری سواد بصری عبارت است از به وجود آوردن یک سیستم ابتدایی برای یادگیری فهم حرکت که در کلیه ی اجزای حرکت قرار دارد.

شیوه ی زبان حرکتی در بر گیرنده ی کلیه ی پیام هایی است که هر کدام به نوبه ی خود، استفاده ی خاصی دارند. منظور از یادگیری این شیوه، ایجاد توانایی تولید و فهم اینگونه پیام ها در حالت های مختلف است. شیوه ی بیان حرکتی متشکل از اجزایی است و نحوه ی چگونگی کاربرد آن اجزاء با یکدیگر و فهم تأثیر یک حرکت به حرکت دیگر است.

پرسشی که مطرح است این است که چگونه می توان به تعریف اجزای حرکت پرداخت. این کار از طریق آزمایش، تعریف، تمرین و مشاهده و بالاخره راهنمایی های کلی میسر است. بر این اساس می توان به روابط میان اجزای حرکت پی برد. همچنین تعیین اهمیت و معنای عناصر حرکت مانند: ریتم، خط، بافت و تناسب و نحوه ی دخل و تصرف در آنها از طریق ترکیب بندی حرکات مفهوم کلی حرکت است. این خود مقدمه ای برای بررسی عمیق تر و گسترده تر است.

1

سواد حرکتی:

چرا؟ و چگونه؟

کسب سواد حرکتی، بی شباهات به کسب سواد کلامی نیست. آیا هر ورزشکاری می داند به چه حرکتی نیاز دارد؟ پاسخ این است که سواد حرکتی، مستلزم آن است که حرکت را بهتر درک کنید و مفهوم عناصر حرکت را با در نظر داشتن اشتراکات بین آن را بشناسید.

برای رسیدن به چنین هدفی نباید متکی به ذوق و سلیقه ی شخصی خود باشید. بلکه باید ارکان مختلف حرکت را بیاموزید. همچنین با عناصر اولیه ی حرکت و قواعد و دستورات حاکم بر آنها و مکانیسم حسی حرکتی، فنون یا تکنیک ها، سبک ها و سیستم ارتباط بین حرکت ها آشنا شوید.

هنگام استفاده از آنها، پیام ها  جزئیات حرکتی عام و خاص را در اختیار بگیرید.

شیوه ی بررسی و تحقیق حرکت باید در شناخت ترکیب بندی عناصر حرکت به کار رود. ارتباط بین حرکات درجه ی اول اهمیت قرار دارد که نتیجه ی کار روانی حرکت است. شناخت یک پدیده تنها به درک قطعات جداگانه ی پیام نیست، بلکه تمام واحدهای حرکتی مرتبط به صورت یک کل در ارتباط با یکدیگرند. این جریان سازمان یافته با شناخت کارکرد ویژه ی آن تکمیل می شود.

مطالب مربوط به جریان حرکت با احاطه یافتن کامل بر نتیجه ی نهایی حرکت کامل می شود. از طریق عملکرد دقیق است که می توان از تأثیرات مختلف یک طرح حرکتی به شیوه ای مطلوب استفاده کرد. گاهی درجات حرکتی را به صورت متضاد بکار ببرید. ورزشکار باید حرکت را به گونه ای بررسی کند که در زمینه ی ریاضیات یا هر مدل معناداری تحلیل شود.

در این راه، شناخت روش یا شیوه شناسی بسیار مهم است. تفکر بسیار در عناصر اولیه و تکنیک های همسو یا متضاد و چگونگی برخورد با یک مسأله ی حرکتی می تواند به تسلط و فهم حرکت کمک کند. اما این کار نیاز به زمان نسبتا طولانی دارد. برای یادگیری و فهم هر گونه ارتباط حرکتی، صرف وقت و تجزیه و تحلیل لازم است. بعد یکی کمتر و دیگری بیشتر می فهمد. سواد حرکتی توانایی فهمیدن و چگونه بیان کردن است. در هر دو صورت باید کنجکاوی خود را مورد ارزیابی قرار دهید. سپس نظام حرکتی سازمان یافته ای را نسبت به تمایلات حرکتی حریف بسنجید.

همانطور که گفته شد، شیوه ی بکارگیری  توانایی های خود، باید هم سو با توانایی های حرکتی حریف باشد. چرا که با شناخت حرکت حریف است که به توانایی ها و مقاصد او پی می برید و می کوشید تا به کاری درست، دست بزنید. کسانی که سواد حرکتی ندارند،  شیوه و بیان حرکتی آنها از حد واکنش های حرکتی و سلیقه ی شخصی بالاتر نمی رود. تنها زمانی که فهمیدید چه چیزی برای این لحظه مناسب تر است. در این حالت در حال ارتباط برقرار کردن با حرکات حریف هستید. نتیجه اینکه سواد حرکتی یعنی افزایش هوش و آگاهی حرکتی، یعنی توانایی بیشتری در فهم معنای حرکت و اشکال بصری دارید.

زمانی که تصمیم گیری بر مبنای تأثیرات حرکتی حریف است، درک حرکت حریف اهمیت پیدا می کند. هوش حرکتی با تأثیر از واقعیت های حرکتی دست به خلاقیت می زند و تحقق این موضوع حرکتی غنی تر و پرمعناتر ارائه می شود.

وقتی دو حرکت در بازخورد یکدیگر قرار می گیرند، آن حرکتی که دقیق تر و چالاک تر است، به اصطلاح روغن کاری شده است. البته با یک تعادل حرکتی مناسب که ساختار حرکتی منظم تری دارد.

تفاوت فن و حرکت:

موقعیت در رابطه ی حرکت با یک فن مقوله ای مستقل است. چرا که هنگام اجرای یک فن در حالت های مختلف یک دگرگونی در خطوط حرکتی به وجود می آید و این بستگی به حالت و وضعیت شما و حریفتان دارد. بنابراین حرکت ساختاری مستقل و قابل تغییر است. اما یک فن می تواند ساختاری منطقی داشته باشد. ورزشکار می تواند چند جلسه فنی را آموزش ببیند، اما چراها و چگونگی ها زمان زیادی می خواهد. نتیجه اینکه حرکت در هر حالت می تواند تغییر کند، اما فن ساختار مشخص تر و واضع تری دارد. برای مثال فن زیرگیری در کشتی یک ساختار مشخص دارد. اما اگر حریف در وضعیت گارد باز یا گارد بسته باشد. نوع اجرای این فن متفاوت می شود و یا اینکه نسبت فاصله شما نسبت به حریف اگر کم یا زیاد باشد نوع اجرای فن متفاوت می شود. این همان قسمت فن است که می تواند تغییر شکل، تغییر فرم و تغییر محتوا بدهد. تا جایی که شکل حرکت یک فن را تغییر بدهد. به بیان دیگر شانسی یک فن تغییر نمی کند، اما ابزارها و اغناهای حرکت قابل تغییر می باشد. در اینجا الگوهای متفاوتی که در اجرای یک فن به وجود می آید. همگی و کم و بیش به واسطه ی حرکت حریف تغییر کرده است و این تأثیر نقش قاطعی در نحوه ی شکل گیری حرکت دارد.

هنوز هم مهمترین دلیل یک حرکت، حرکت حریف مقابل است. حتی در ورزش هایی مثل شنا و تنیس روی میز. شاید بپرسید  این ورزش ها که با یکدیگر درگیری ندارند. اما باید گفت: درست است که در مقابله ی فیزیکی با یکدیگر نیستند. اما در مقابله ی حرکتی با یکدیگر هستند و در این مبارزه هر کس حرکت کاملتری ارائه کند، برنده می شود.

هنگام مبارزه با چشمان نیمه بسته شکل حرکت را در ذهن خود مجسم کنید و شکل های حرکتی را مرور کنید. در این حالت کلیات و جزئیات حرکت بیشتر درک می شود.

علی رغم ازدیاد حرکات مختلف در یک فن، چه ورزشکارانی موفق هستند؟ آنهایی که با کمک حرکت حریف، حرکتشان را پیش می برند. نه اینکه صرفا متکی به حرکت خود هستند. فرض کنید که یک دوچرخه سوار با سرعت زیادی رکاب می زند و دوچرخه سوار دیگر پشت سر او به راحتی رکاب می زند. چرا که دوچرخه سوار جلویی، هوا را می شکافد و نیروی بیشتری مصرف می کند.

با این استدلال ورزشکاری که حرکت خود را با نوع حرکت حریف مطابقت می دهد و از نیروی حرکتی حریف به نفع خودش استفاده می کند، موفق تر است. یعنی نسبت به عمل او، با نیروی او حرکتش را کامل می کند.

درست عین اینکه هر ورزش با مستقل بودن حرکاتش، در جهان علم ارتباط نیروها با یکدیگر هم فکری و همپوشانی می کند و حرکت های گوناگون را به همدیگر پیوند می دهد. این پیوند حرکات در سه حالت اتفاق می افتد:

1- پیوند سست بین حرکت ها:

این نوع پیوند بیشتر بین دو حرکتی است که کار خاصی را صورت نمی دهد. اما روی نتیجه و کار نیروهای دیگر تأثیر می گذارد .

2- پیوند نیمه بین حرکت ها:

این نوع پیوند حرکتی بیشتر بین دو حرکت اتفاق می افتد که می خواهد یک عضو حرکتی را جابجا کند تا به مقصود و فن مورد نظر خود برسد.

3- پیوند قوی بین حرکت ها:

این نوع پیوند به یک یا چند عضو همزمان ایجاد می شود و هدفی جز تمام کردن حرکت ندارد. در اینجا یک یا چند عضو  حرکتی با کمک عناصر سازنده ی حرکت در تلاش برای قصد خاص (امتیاز گرفتن) هستند.

تمام اینها بستگی به نیروهای درگیر در یک حرکت دارد. مانند:

1- نیروهای همسو

2- نیروهای مخالف

3- نیروهای مقابله گرا

4- نیروهای عمودی

5- نیروهای افقی

6- نیروهای مورب

7- نیروهای کمانی

8- نیروهای انفجاری

9- نیروهای لرزشی

10- نیروهای تعقیب و گریز (عقب و جلو)

تفاوت امتیاز حرکتی با امتیاز فنی:

فرق امتیاز حرکتی با امتیاز فنی در این است که در امتیاز حرکتی هر کدام از ورزشکاران سعی می کنند، اعضای بدن خود و حریف را در نقاط معلوم که از قبل در ذهن تداعی کرده اند، برسانند تا موقعیت اجرای فنی را داشته باشند. این حرکات می تواند با نیروی قدرت بدنی و وادار کردن حریف به یک عمل حرکتی انجام گیرد و یا با طرح و نقشه و فریب کاری زاویه ی اعضاء بدن و فرم اعضای بدن حریف را در موقعیت دلخواهی که مد نظرش بوده برساند. این نوع امتیاز را امتیاز حرکتی می گویند. مانند کشوری که کنار گذرگاه دریای آزاد قرار دارد و کشتی های کشورهای دیگر مجبور هستند از آنجا عبور کنند. این امتیاز باالقوه ای است که آن کشور دارد. اما گاهی کشور دیگری موقعیت مناسب جغرافیایی خاصی ندارد. اما با کار و تلاش و داشتن تکنولوژی خاص، کشورهای دیگر را به طرف خود می کشد. این نوع امتیاز را امتیاز فنی می گویند.

به بیان دیگر ورزشکاری که می تواند در یک موقعیت خاص حرکت خود را تمام و کمال به اجرا بگذارد، مانند شخص پولداری است که با کمترین زحمت بیشترین امکانات را بدست می آورد. البته اگر موقعیت شناس و لحظه شناس باشد.

تفاوت عوامل حرکتی با متغییرهای حرکتی:

عوامل متعدد بسیاری وجود دارد که در ساخت یک حرکت مؤثر هستند. این عوامل متعدد با استفاده از متغییرهای حرکتی تکمیل می شوند. یعنی عوامل حرکتی با متغییرهای حرکتی در یک راستا قرار می گیرند و یک حرکت را می سازند. هر چه این دو گروه از عوامل با یکدیگر متحد و منطبق باشند و یکدیگر را پوشش دهند، حرکت آسان تر می شود. این دو متغییر نسبت به هم یکدیگر را پوشش می دهند،  آنوقت حرکت آسان تر می شود. این دو متغییر نسبت به یکدیگر نقش چرخ و فرمان را ایفا می کنند که نبود هر کدام کار دیگری را مختل
می کند.

اوج حرکت:

خصوصیات ویژگی های یک حرکت و نیروهای نهفته در آن طبق برنامه ی حساب شده ای انجام می گرید. در نتیجه امکان و فرصت تجربه کردن را هر حرکتی نسبت به حرکت دیگر تجربه می کند.

اغلب حرکت ها در خط و مسیر متفاوتی نسبت به یکدیگر انجام
می شوند. همین تفاوت و اختلاف در نوع حرکت و شناخت و سبک همین خصوصیات خاص می توانند یک حرکت را به اوج برسانند. این اختلاف حرکتی و نوع عکس العمل شما، نسبت به این نیروها،
می تواند نقش تعیین کننده ای داشته باشد. با درک و فهم عمیق تر حرکت شما به نقطه ای می رسد که نیاز یک حرکت را در دو مرحله جواب می دهید. یعنی ابتدا حرکتی را تحلیل و عملی منطقی را انجام داده، سپس در نیمه ی راه عکس العمل حقیقی را انجام دهید. یعنی اعمال حرکت اصلی در بازخورد دو حرکت قبلی شکل واقعی به خودش می گیرد. در اینجا شما حرکت و زمان اجرا را کنترل می کنید و نقش اصلی حرکت را اجرا می کنید. یعنی حرکت سوم طبق دو حرکت قبلی تنظیم شده است. حتی شما می توانید چند طرح مختلف حرکتی را به موازات هم به اجرا بگذارید. در این نوع حرکت ها نوآوری به خوبی به چشم می خورد. ویژگی اصلی این حرکت در آن است که همه چیز یکسان ارزیابی می شوند. در این مرحله اخبار و اطلاعات حرکتی به منظور بالا بردن ارتقاء حرکت از زمان پیدایش آن همچنان در حال رشد و گسترش است.

2

ویژگی ها و محتوای سواد بصری:

ورزشکار می بیند؟ این پرسش می تواند مفاهیم متعددی داشته باشد. زیرا دیدن معنایی چون تماشا کردن، کشف نمودن، تشخیص دادن و نگاه کردن و غیره است. تشخیص مفهوم حرکات ساده تا حرکات پیچیده به منظور مفهوم آفرینی، از تفکر بر پایه ی قیاسی گرفته تا تفکر
بر پایه ی استقرار، همگی پیچیدگی ها و خصوصیات محتوای حرکت را نشان می دهد.

در اینجا با کاوش و تحلیل موضوع حرکت، اساس و ماهیت رتبه ی حرکتی را بررسی می کنیم. به عبارت دیگر روشی که به کمک آن بتوان ورزشکاران را از نظر بصری باسواد کرد.

این قبیل توضیحات درباره ی اهمیت حس حرکت به هیچ وجه کافی نیست و مثل آن است که از یک قطعه ی عظیم یخ شناور فقط به قسمت بیرون از آب توجه کنیم. حال آنکه بخش بیشتر در زیر آب پنهان است.

اولین تجربه ی ورزشکار، کسب آگاهی به وسیله ی حس لامسه است. البته ورزشکار فقط از طریق حس لامسه، درک خود را از حرکت بالا نمی برد. بلکه از راه دیدن و درک تصویرحرکت نیز به این کار
می پردازد.

توانایی تشخیص و درک بصری حرکت های موجود در ورزش و نیروهایی که تأثیری عاطفی بر احساس حرکتی دارند، از اهمیت درجه ی اول برخوردار هستند.

بنابراین بهبود بخشیدن به کار حس بینایی و قوه ی درک بصری در حد یک وسیله ی بی نظیر در ارتباط میان فهم حرکت است. اما متأسفانه ما دیدن را پرورش نمی دهیم و در گسترده کردن توانایی های آن
نمی کوشیم.

اغلب ورزشکاران تصور می کنند که برای دیدن یا فهم حرکت از حس بینایی به صورت طبیعی استفاده می کنند و نیازی به پرورش و تعلیم بیشتر این توانایی در خود ندارند.

بر این اساس میزان فایده معرفت چشمی ما را از فعالیت حرکت آگاه تر می کند. حرکت تأمل بسیاری چیزهاست، مثلا وقایع حرکتی را با تجربه کردن بیشتر کشف می کنیم. جریان حرکت بر معنای وسیع تری نیز می تواند دلالت کند تا آنجا که گاه حرکت معنای فهمیدن می دهد. مثلا وقتی می خواهیم افرادی را بیشتر بشناسیم. با آنها گفتگو می کنیم و درباره ی آنها تحقیق می کنیم.

نتایج حاصل از نکته ی فوق برای آموزش علم حرکت حائز اهمیت است. توسعه و تکامل توانایی دیدن، به معنی گسترده تر ساختن توانایی خود برای درک پیام های حرکتی است و مهمتر از آن به ما در به وجود آوردن پیام های حرکتی صحیح کمک می کند.

دیدن فقط نگاه کردن به حرکات نیست. دیدن بخشی از جریان ارتباط میان تحرکات و کلیه ی مباحث مربوط به علم حرکت است. در اصل شناختن بیان ذهنی شخص و در نظر گرفتن فایده ی ساختن حرکتی جدید است.

معرفت بصری و حرکت:

مجسم یا تصور کردن حرکت، عبارت از توانایی ما در شکل دادن به تصاویر ذهنی است. معمولا وقتی می خواهیم به شهری برویم، آن مسیر خاص را در ذهن خود مرور می کنیم. این قبیل فعل و انفعالات ذهنی معمولا قبل از حرکتمان به سوی مقصد به وقوع می پیوندد. موضوع عجیب آن است که اغلب مکانی را که هرگز به آن پا نگذاشته ایم در ذهن خود مجسم می کنیم. این جریان جا به جا ساختن تصاویر در ذهنمان، دقیقا همان چیزی است که ما را در یافتن پاسخ به یک مسأله یاری می کند.

به این ترتیب می بینیم که تخیل عالی تر از تفکر تلقی می شود و عالی تر از تفکر به وسیله ی حرکت (تصویر متحرک) از طریق حس لامسه انجام می پذیرد. اکنون می توان دریافت که حرکت، ساختار عمیق تری در ذهن خواهد گذاشت. این ساختار فطری است. به هر حال یادگرفتن سواد حرکتی، باید طی مراتب مختلفی به انجام برسد.

دانستن معانی هر حرکت مستلزم دانستن معنی عام آن است. گام نهایی علم حرکت دانستن قواعد مفهومی (ترکیب حرکات) آن است. یعنی قرارگیری صحیح حرکات نسبت به یکدیگر، برای تعیین حد ساختمان یک حرکت مورد قبول باشد.

شناخت سواد حرکتی:

اگر بتوانیم یک فن را به اجزای اولیه اش تجزیه کنیم و سپس آن را بررسی کنیم. پس می توان تأثیر حرکات دیگر را بر روی آن بررسی کرد. هر سیستم حرکتی متشکل از عناصر حرکتی مختلف است. این اجزاء ساده محسوسات حرکت هستند. بعضی از حرکات دارای ریشه های مشترک هستند و برخی نیز هیچ ارتباطی با یکدیگر ندارند. مثلا حرکت صاف و منحنی می توانند در یک گروه حرکتی باشند. اما هیچ گونه ارتباط مستقیمی خط صاف یا منحنی ندارند. اما وقتی در یک گروه حرکتی قرار می گیرند بر روی یکدیگر تأثیر می گذارند و همین ارتباط مشترک است که حرکت را منحصر به فرد می کند. بنابراین هر حرکتی اگر در جاهای مختلف استفاده شوند. حتی اگر ویژگی های مشترک زیادی بین آنها برقرار باشد، بالاخره ساختار مستقل و خاص خودش را خواهد داشت. از این رو بررسی مسائل حرکت دارای اهمیت ویژه ای است. البته باید در نظر داشت که حرکت از نظر ساخت یک شکل منطقی دارد و همین دلیل روش یادگیری و فهم آن می تواند بسیار روشن و مشخص باشد. اما اگر سعی کنیم هنگام اجرای فن، عینا همانند یک شکل حرکتی با آن برخورد کنیم، تلاشی بیهوده کرده ایم. در نتیجه یک فن در شرایط مختلف ساختار مخصوص خودش را خواهد داشت. برای همین اگر دیدن را با درک بصری هماهنگ کنیم و برای کارایی و تأثیر بیشتر این دو عامل بکوشیم، قطعا به نتایج قابل قبولی دست خواهیم یافت.

در واقع سواد بصری درجات و مراتب مختلفی دارد که از شناخت
یک پیام حرکتی ساده شروع می شود تا به اشکال پیچیده ی حرکتی
می انجامد.

بخش بزرگی از پیام های حرکتی فی البداهه و با نیروی کشف و شهود ورزشکاران انجام می پذیرد. از آنجا که برای تجزیه و تحلیل حرکت، تعاریف و شیوه ی ویژه ای نیاز دارد. یافتن یک راه روشن مشخص برای کاربرد آن دشوار است. هنوز ضوابط و معیارهای خاص که بتوان به کمک آنها تأثیر حرکات را شناخت و آنها را مورد ارزیابی قرار داد به حد کافی شناخته نشده است. علت این است که در زمینه ی علم بصری بین حرکات، سلیقگی است و حد و مرز مشخص ندارد وتعابیر شخصی ورزشکار است. البته باید متذکر شد که این عدم توجه اغلب ناشی از عدم اطلاع کافی ورزشکار در این زمینه است. و این باور غلط که هیچ نوعی روش شناسایی حرکت وجود ندارد.

راهیابی برای احساس حرکت:

سیستم های قابل استفاده برای بررسی و تحلیل اجزاء پیام های حرکتی با حس لامسه و بینایی قابل اندازه گیری است. بوسیله ی حس لامسه و بینایی اطلاعات نسبتا مفصلی مورد بررسی و تحلیل قرار می گیرد. به صورت همین تحلیل و بررسی چیزهایی را که همیشه به صورت نهانی وجود داشته آشکار می کنیم و از آنها آگاهی می یابیم. برای رسیدن به درک حرکت، نکات گوناگونی را باید بررسی کنیم.

در زمینه ی پدیده های حرکت، قواعدی شبیه به صرف و نحو وجود دارد که می توان برای ساختن یک حرکت در اختیارمان قرار بگیرد. عناصر اولیه ی علم حرکت ما را به درک بهتر پیام های حرکتی کمک می کند. ما از راه های گوناگونی به درک حرکت می پردازیم. ادراک حسی ما  را در جریان فهم حرکت کمک می کند. چگونگی وضعیت در حال گارد، حرکت رو به جلو، حفظ تعادل، پشتیبانی حرکتی، واکنش نسبت به حرکت حریف با حرکت ناگهانی، در تبعیت و نوع دریافت و تفسیر ما از آنچه می بینیم و آنچه حس می کنیم بسیار مؤثر است. این واکنش ها به صورت طبیعی انجام می گیرند و لازم است به آموختن آنها بپردازیم. اما این واکنش ها تحت تأثیر حالات حرکتی و وضعیت بدن (حالت بدن) و ضروریات حرکت هستند. بنابراین دیدگاه و نحوه ی نگرش ما به حرکت تأثیر می گذارد. بالاخره آنچه عمل حرکتی در یک ورزشکار به شکل خاص انجام می گیرد. نشانه ی تجلیات روانی اوست. درست همین جا، سلیقه های حرکتی خاصی شکل می گیرند که در وجود ورزشکار آمیخته شده است.

در نتیجه شرایط حرکتی خاص باعث می شود که خطوط مشخص دیده شوند و با در نظر گرفتن حالات خطوط، شیوه ی حرکتی آنها را تحلیل و بررسی کنید.

اما به رغم اختلافات حرکتی بین افراد مختلف، اساس و نحوه ی دریافت حرکت در همه ی اشخاص یکسان است. اما تنوعاتی هم در انجام حرکت وجود دارد و این رمزهای حرکتی به وسیله ی مغز رمزگشایی می شوند. به این سبب ساخت حرکت از نوعی منطق برخوردار است.

بعضی از خصوصیات ابعاد حرکتی:

هر شخص تمایل دارد که ساخت حرکت را با ساخت بینایی مربوط کند. علت این تمایل کاملا قابل فهم است. یکی از دلایل تصویری بودن حرکت، قابل فهم بودن آن است. کلیه ی اخبار و اطلاعات به صورت تصویری بودن حرکت است. کلیه ی اخبار و اطلاعات را که به صورت تصوری دریافت می کنیم به سه نوع کاملا متمایز از یکدیگر می توان تفکیک کرد:

1- طول

2- عرض

3- ارتفاء (سه بعدی)

اشکال حرکتی در همه ی ابعاد به وجود می آیند. یعنی دارای یک چارچوب و اسکلت بندی خاصی هستند و به تنهایی دنیای وسیعی را تشکیل می دهند. این مرزهای حرکتی برای نشان دادن حرکات و خصوصیات مختلف حرکت ساخته شده اند. هر حرکتی دارای جزئیاتی است و در واقع یک حرکت شبیه به همان حرکت است. مانند فردی که خصوصیات و ویژگی های شخصی خودش را دارد.

اما بعضی از حرکات مانند تصویر کاریکاتور است که به شکل هوشمندانه ای، از تصویر اصلی الگوبرداری شده و با تغییر در رموز وعلایم اجزاء آن تغییر و تحول یافته است. در ترکیب بندی این نوع حرکت، برداشت و تفسیر مخاطب اهمیت دارد. اما نوع اول به صورت شبیه سازی شده ای از حرکتی است که آموخته اید. یعنی آموخته هایی که از تجربیات مستقیم و واقعی فرا گرفته اید. اما توضیحات حرکتی حریف تا حدی در تغییر حرکت شما مؤثر است. اما حرکت همان حرکت واقعیتی است که آموخته اید.

برای شناساندن این دو مفهوم تصویر خودتان را در یک آینه ی ساده ببینید. حالا تصویرتان را در آینه ی محدب و مقعر ببینید. درک اهمیت موضوع به شما نشان می دهد که هر کدام از این تصاویر دارای ویژگی های خاص خودشان هستند. اما تمام این تصاویر از یک شکل خاص پیروی می کردند.

آخرین موضوعی که در اینجا مورد بحث قرار می گیرد، ترکیب بندی پیام های حرکتی با سه نمونه ی بالا است. به عبارت دیگر پیام های خالص حرکتی در جریان حرکت به طور آگاهانه و ناخودآگاه (ثانویه ی ذهنی) با توجه به مقتضیات زمانی یا همزمانی با یک حرکت خاص، موضوع و محتوای آن تغییر می کند. در اینجا ورزشکار از طریق تجربه و تفکر نشان می دهد که از توانایی التقاطی خاصی و همساز و سازگار با حرکت حریف برخوردار است و می تواند میان پدیده های عینی و ذهنی، فرق قائل شود و با یک دید کلی بلوغ یافته و شناخت کامل از موضوع اجرای مفید را انجام دهد. این سیستم نیاز به تجربه و بررسی دقیق حرکات دارد. بنابراین ورزشکار هر چیزی را که می بیند و حس می کند را معنا می کند و نیز چگونگی واکنش را کشف می کند. در اینجا توجه خاص ورزشکار به نحوه ی سازمان یافتن حرکات و شناخت و دریافت حس حرکت است. در حقیقت بررسی چگونگی جریان تشکیل حرکت و بیرون آمدن از تنگناهای آن. در اینجا پیاده کردن آنچه از تفسیر حرکت دریافته است، بسیار ارزنده است.

همچنین وحدت بخشیدن به حرکت به صورت یک کل و معنی بخشیدن به کل حرکت است. در اینجا معنا را می توان از ترکیب بندی حرکات دریافت کرد. شکلی که دارای محتوا و تا حدودی تحت تأثیر حرکت حریف ایجاد شده است. به بیان دیگر نسبت و رابطه ی حرکت با حرکت حریف معنی پیدا می کند. این تجربه ای است که ورزشکار با روبرو شدن با حرکتی کشف می کند. این ارزیابی درونی به کیفیت و سازمان یابی کل یک حرکت، نه فقط معنی تک تک اجزاء به وجود می آید.

برای آنکه پاسخ پرسش های حرکت را آغاز کنیم، باید اول اجزاء حسی حرکت را در ساده ترین شکل هایش مورد بررسی قرار دهیم. محتویات این بسته ی حرکتی از چه عناصری پیروی می کند؟ ترکیب بندی این عناصر چگونه است؟ در انواع پیام های حرکتی پدیده های بصری چگونه بکار گرفته می شوند؟

عناصر حرکتی با چه خصوصیاتی قابل اجرا هستند؟ چگونه با منظور اصلی حرکت تناسب لازم را می یابند؟ چگونه با فنون یا تکنیک های مختلف به کار گرفته می شوند؟

پر تحرک ترین فن در میان فنون حرکت، استفاده از فن کنتراست (تضاد) است. این فنون لزوما با درجات از خفیف تا شدید، بکار گرفته می شوند. اگر بین سفید تا سیاه را ده درجه مختلف در نظر بگیریم. هنگام اجرای یک حرکت می توان منظور یافتن حالت مناسب از درجات مختلفی (1 تا 10) استفاده کرد. در زیر به مهمترین آنها که به آسانی قابل تشخیص هستند اشاره می کنیم. قرار گرفتن آنها در مقابل هم به صورتی است که بتوان حالت متضاد را در مقابل یکدیگر یافت.

1- متعادل / نامتعادل

2- متقارن / نامتقارن

3- منظم / نامنظم

4- ساده / پیچیده

5- وحدت / پراکندگی

6- صرفه جویی / پرنقش و نگار

7- مختصر و مفید/ مبالغه آمیز

8- پیش بینی شده / غیر قابل پیش بینی

9- معمولی / تأکید

10- مبهم / شفاف

11- ریتمیک / آزاد

12- یک دست / متغییر

13- مطابقت با حرکت حریف / خلاف حرکت حریف

14- حرکت تحت خط صاف / حرکت سه بعدی (حرکتی دوار)

15- چند عنصری / تک عنصری

16- ردیف / درهم

17- حرکت محور / حرکت واضح

18- حرکت قوی / حرکت سست

19- حرکت ناگهانی / حرکت آرام

20- حرکت لرزشی / حرکت صاف

21- حرکت نرم / حرکت سخت و خشن

از این تکنیک ها (عناصر حسی حرکتی) می توان با ده درجه اختیار بکار برد. البته راه های انتخاب بسیار است و حتی می توان این
حالت ها را با یکدیگر ادغام کرد تا انواع جدیدی حاصل شود.

بنابراین تعداد راه های انتخاب بیشمار است. اما انتخاب تکنیک مناسب و مؤثر عاملی برای گرفتن نتیجه است. از این رو درک بیشتر این حالات و استفاده درست از آنها بر کیفیت حرکت می افزاید.

اگر به طور کلی در پی درک حرکت هستید باید بررسی مباحث ذکر شده را به طور جدی در نظر بگیرید و به تحلیل و تعریف آنها بپردازید. این مباحث عبارتند از: شناخت رابطه ی متقابل بین حرکتتان با حرکت حریف، درک بصری حرکت، درک حسی حرکت، درک روانی یا فکری. همچنین شناخت نیروهای موجود در یک حرکت. تفکر برای به کارگیری آسان و روان سریع از یک حرکت. علاوه بر اینها  راه حل های درست برای عبور از تنگناها - استفاده ی به جا از یک حرکت به منظور مقصود خاص و به طور کلی کشف ویژگی های حرکت است.

نکته ی آخر اینکه شناخت نوع شیوه ی حرکتی یک ورزشکار اهمیت دارد. زیرا هر یک از ورزشکاران با ویژگی های حرکتی خاصی که تعیین کننده ی شیوه ی کار آنهاست به انجام حرکات مبادرت می کنند. در اینجا هم باید حرکت را شناخت و هم باید شیوه ی حرکتی حریف را بشناسید و با تلفیق این دو با هم، حرکتی مؤثر و منطقی انجام دهید.

اما ارتباط با شیوه ی حرکتی باید قابل فهم باشد. اگر تعداد تعاریف شما از عناصر حرکت محدود باشد، برای به وجود آوردن یک ترکیب بندی خاص، دچار مشکل می شوید. نیروی خلاقیت به شما این امکان را
می دهد که از تأثیرات خاص که بین حرکت شما با حرکت حریف و اثری که حرکات به طور هماهنگ بر یکدیگر وارد می کنند، به وجود می آید. شما را قادر می سازد بر حرکات حریف احاطه ی کامل داشته باشید. در این عمل حرکت به جلو و عقب و چپ و راست، به شما این امکان را می دهد که حرکت حریف را در حوزه ی دید خود و مورد توجه و تمرکز قرار دهید. مانند: عکاسی که در یک موقعیت مناسب یک تصویر مناسب می گیرد. ورزشکار نیز باید با جاگیری مناسب تمام زوایا و حرکات حریف را مورد توجه قرار دهد. به این وسیله با توجه به میزان تحرک و شناخت فعالیت نیروها بر یکدیگر همچنین هماهنگی و ترکیب بندی مناسب، جریان حرکتی مناسبی را شکل دهید. دیدن راه های انتخابی متعددی را پیش روی شما قرار می دهد و همه ی این راه ها هم زمان در اختیارتان گذاشته می شود. نحوه ی برداشت و تعریف شما از حرکت حریف حیاتی است. مسلما یک راه از همه بهتر است. با آگاهی حرکتی و سرعتی مناسب با حرکت حریف ارتباط برقرار کنید و جریان پیروزی را کشف کنید.

ترکیب بندی:

مهمترین گام در حل یک مسأله حرکتی، ترکیب بندی (کمپوزیسیون) است. رسیدن به نوع ترکیب بندی مورد نظر به مهارت و سلسله مراتب بر حرکات بستگی دارد. علاوه بر این ترکیب بندی یک حرکت در جلب توجه بیننده نیز نقش بسیار مهمی دارد.

همانطور که قبلا اشاره شد، ورزشکار برای القاء منظورش بر حرکات نظارت می کند و با آن ارتباط برقرار می کند. ولی روش استفاده از حرکات با ترتیبی درست در کل حرکت تعیین کننده است. این مسأله باید با دقت و علم به این موضوع باشد که تصمیمات ما بر حرکت، نتیجه ی نهایی را در بر دارد. اما این توصیف حرکت با جمع آوری کل حرکات و سازماندهی اجزای مختلف در یک حرکت و تأثیر آن بر محتوای حرکت حریف باید قابل فهم باشد و در جریان و نحوه ی اجرای آن باید منطق حکم فرما باشد.

دریافت حسی حرکت:

وقتی از معنی در پیام های حرکتی صحبت می شود، فقط نتیجه ی جمع شدن تأثیرات حاصل از ترکیب عناصر اولیه ی حرکتی نیست. بلکه چگونگی انجام آن تا حدود زیادی به دستگاه حسی بدن بستگی دارد. به عبارت دیگر وقتی حرکتی را به وسلیه ی خطوط، شکل ها حالت ها، فرم ها و اندازه هایی به وجود می آوریم و آنها را در حرکتمان به یکدیگر مربوط می سازیم. این کار در واقع ترکیبی است که
می خواستیم منظور خود را بیان کنیم. در اینجا حرکت هم از نظر شکل و هم از نظر معنی به اشتراک گذاشته می شود. این دو تمام مستقل از یکدیگر به یکدیگر وابسته اند و منظور مشخصی را تأیید می کنند. نتیجه اینکه با ادغام شدن شکل و معنی کار ویژه ای به وجود می آید. ظاهرا به نظر می رسد پیام نهفته در این نوع حرکت دارای شخصیت مستقلی می شود. حال باید گفت: کدام عنصر بر دیگری غالب می شود. این بستگی به ماهیت و نوع حرکت دارد. یعنی طبق الگوی حرکت حریف، بعضی عناصر مجاز هستند در حرکت بیشتر نشان داده شوند و بعضی دیگر محو شوند. انواع مختلف عناصر حرکتی که به نسبت عناصر حرکتی حریف نیروی بالقوه ایجاد می کنند. انتخاب یکی از عناصر وابسته نسبت به حرکت مقابل چیزی دارد که فراتر از حرکت خوانده می شود که می خواهد آن را بیان کند و آن یک حرکت هوشمندانه است. ورزشکار بر بعضی از عناصر حرکت نسبت به دیگران تأکید بیشتری می کند و ماهیت حرکتی اش را طبق برنامه ای خاص انتخاب می کند و بدین وسیله حرکت مورد نظرش را انجام می دهد. نتیجه ی نهایی این کار همان چیزی است که ورزشکار آن را می سنجد. پس معنای یک حرکت بستگی به واکنش حریف دارد. زیرا حریف نیز از طریق برخی داوری های ذهنی خود به تعبیر و تفسیر آن حرکت می پردازد و تا حدی آن را دستخوش تغییر قرار می دهد. تنها عاملی که دو ورزشکار را به جلو پیش می برد، احساس حرکتی است که نسبت به واکنش یکدیگر انجام می دهند. در اینجا کیفیت حرکت و نحوه ی احساس کردن حرکت و چگونگی سازمان یابی حرکت نسبت به کشفیات انجام شده، ساختار حرکتی جدید را می سازد.

هر حرکتی دارای کیفیتی بر تحرک، تند، کم تحرک و آرام است که برای تعریف آن هم از نظر عقلی، عاطفی و یا مکانیکی، نیاز به عواملی مانند: اندازه، جهت و شکل و... است.

این عناصر محرک هایی هستند که به تنهایی فاقد هرگونه ارزش گذاری هستند. اما نیروهایی که به واسطه ی آنها با یکدیگر پیوند برقرار می کند، هویت حرکت را می سازد و به طور کلی باعث به وجود  آمدن حالتی دگرگون شده می شود. دریافت و برداشت ما از مجموعه ی این عوامل ما را وادار می کند که واکنش منطقی را انجام دهیم. این عناصر و دستورات حرکتی، باید آگاهانه و با خصوصیات ویژه اجرا شوند. یک حرکت به دو صورت می تواند دارای معنی باشد. یکی از راه معنای خاص که در اجزای حرکت وجود دارد و دیگری از طریق کل حرکت که تداعی کننده ی ویژگی خاص حرکت است. از مجموع این دو عامل کیفیت حرکتی شناخته می شود.

تعادل:

مهمترین عامل فیزیک حرکت، حفظ تعادل است. ورزشکار می خواهد مطمئن باشد در هر شرایطی وضعیت متعادلش حفظ شود. از این روست که آگاهانه یا ناآگاهانه در ارزیابی حرکت ثابت قدم است و به وجود تعادل و توازن توجه دارد.

شگفت اینکه در هر حالت حرکت نقطه ی ثقل بدن تغییر می کند. و در طی حرکت یک جریان تطبیق یافته، سعی می کند تعادل بدن را حفظ کند. این جریان تطبیق یافته، دائم بدن را نسبت به نحوه ی قرار گرفتن و گرایش وزن بدن نسبت به سبکی و سنگینی با انجام واکنش های مختلف بدن به حالت تعادل نگه دارد. این آگاهی و میل درونی به تعادل را می توان در یک بندباز به خوبی مشاهده کرد. در اینجا بندباز با نحوه ی تقسیم وزن نسبی بدن، باعث متعادل نگه داشتن خودش
می شود. در طبیعت یک درخت در یک باد شدید، شاخ و برگ ها به گونه ای حرکت می کنند تا تعادل درخت حفظ شود. تعادل نقطه ی مقابل عدم تعادل یا سقوط است.

فشار:

یکی از عوامل پنهان در حرکت فشار است. برقرار ساختن ارتباط بین حرکت و فشار کار پیچیده ای است. این جریان فشار به منظور ثبات بخشیدن و پایداری حرکت است.

جریان ترتیب دادن فشار می تواند منظم یا بی نظم باشد. نبودن تعادل در یک حرکت و یکدست نبودن حرکت می تواند با تغییر فشار کامل تر شود. حتی گاهی فشار عاملی است برای گمراه کردن حریف. از این رو اگر بخواهیم منظور حرکتی را بیشتر القاء کنیم  فشار را کم یا زیاد
می کنیم. تأثیر ناشی از وجود تعادل، نقش مستقیم با فشار دارد.
رابطه ی میان فشار و تعادل نسبی است و در جاهایی می تواند تعادل را به ناپایداری و نامتعادلی را به پایداری برگرداند. بنابراین عنصر فشار نامرئی است و تأثیرات ناشی از آن بیشتر دیده می شود. پدیده ی فشار را در یک جزء حرکت نمی توان ارزیابی کرد و وجود آن را به تنهایی نمی توان خوب یا بد دانست. ارزش آن بستگی به چگونگی استفاده از فشار در یک مورد خاص دارد. یعنی باید دید با استفاده از فشار در یک فرم حرکتی، معنا و هدف مورد نظر بدست می آید یا نه و اینکه برداشت و تعبیر حریف از آن چگونه می باشد. یا اینکه در یک ترکیب بندی حرکت وجود فشار و یا نبود آن چقدر تأثیرگذار است. ولی باید گفت: فشار یک عامل غیر منتظره و ناگهانی و پیچیده و بی ثبات است و گاهی به تنهایی می تواند حریف را سرنگون کند.

در نتیجه استفاده از فشار در ترکیب بندی حرکت اهمیت خاصی دارد. حتی در حرکت های ساده و منظم نقش تعیین کننده ای دارد. البته باید یادآور شد که باید بدانیم که در چه نواحی فشار وارد کنیم و به چه مقدار و چگونه با این کار حریف را به دشواری بیندازیم. در اینجا جهت حرکت فشار نقش زیادی دارد. بنابراین فشار خود به خود عامل تعیین کننده ای نیست. بلکه جهت و نسبت آن با حرکت مهم است. پس با یک جریان پایان ناپذیر، مانند فشار، می توانیم محور حرکت خود را تعیین کنید.

برجسته کردن بخشی از حرکت:

چیزی که قابل پیش بینی است، برجسته کردن بخشی از حرکت است. این کار جاذبه ی خاصی به حرکت می دهد. همچنین نقطه ی عطفی در برقرار کردن تعادل و هماهنگی در حرکت می باشد. در اینجا نقش محور افقی و عمودی در نقطه ی عطف حرکت بسیار مهم است. با این کار درک حسی کل حرکت بیشتر نشان داده می شود. اما در جایی لازم است که این برجستگی در حالت مبهم باشد. گاهی استفاده از این کار نوعی ثبات در کل حرکت ایجاد می کند. یا با این کار
می توانیم حریف را گیج کنیم. در اینجا یک ابهام و گنگی در حرکت ایجاد می شود و فهم و معنای حرکت را برای حریف دشوارتر می کند. این نوع ابهام جریان طبیعی متعادل ساختن حرکت را برای حریف غیر ممکن می کند و گاه به علت ابهام مذکور، شناخت منظور اصلی حرکت ناممکن می شود.

ایجاد این وضع مبهم از نظر قواعد اصول حرکت غلط است. اما در جایی کارساز است. اگر این کار با دلیل منطقی همراه باشد. مثلا داخل یک مغازه می شوید و روی دیوار نوشته ای می بینید. (نثیه نداریم) این جمله غلط املایی (نسیه) دارد. اما با این کار مغازه دار، مشتری را بُحت زده می کند.

اهمیت فشار:

علاوه بر تأثیر مثبتی که از روابط عناصر با ساخت کل حرکت ایجاد می کند. از راه های دیگری هم می شود تأثیر پدیده ی فشار را در یک حرکت افزایش داد.

هنگامیکه حریف در حال انجام یک حرکت است. به علت ناپایداری بعضی از قسمت های بدن در یک حرکت خاص، فشار بر این
قسمت ها در جهت و نیروی خاص، منجر به ناپایداری بدن حریف
می شود. راغب بودن بدن برای برگشت به حفظ تعادل تا حدودی حریف را از انجام کارش منصرف می کند.

در هر صورت به دلیل منطقی بر قسمتی از بدن حریف فشار وارد کنید. اگر این فشار قبل از شروع حرکت حریف باشد یک تأثیر را
می گذارد و اگر در حین اجرای حرکت حریف باشد تأثیر دیگری را خواهد گذاشت.

این موضوع نسبت به اختلاف وزن، اختلاف عضلات و جثه ی حریف و تناسب قد دو ورزشکار متفاوت است. حتی ترکیب بندی حرکت حریف می تواند بر نوع فشاری که وارد می کند تأثیر خاص بگذارد. البته فشار می تواند با یک دست و یا هر دو دست انجام پذیرد. شاید پاها هم در این کار نقش داشته باشند. نتیجه اینکه آگاهی به فشار و دانش و فهم آن اهمیت زیادی دارد.

هر گاه عامل فشار، منطبق با انتظارات ما باشد و حالت فشار به حد کافی بر حریف تلقین شود، نتیجه مطلوب حاصل می شود. اما هر گاه شرایط برعکس باشد و ترکیب بندی حرکت حریف با حداکثر فشار در مناطق درگیر بدن حریف باشد واضح است که فشار تأثیر لازم را نخواهد داشت.

نکته: به جایی از بدن حریف فشار وارد نکنید تا موجب متوازن تر شدن و یا متعادل شدن بدن حریف باشد. یعنی با این کار شما حریف را در شرایط تعادلی بهتری قرار داده اید.

اهمیت فشار در گروه ترکیب بندی های منظم و هماهنگ با شکل ها و ترکیب بندی های پیچیده متفاوت است. در نتیجه نوع فشار در هر کدام متفاوت خواهد بود. بنابراین نوع فشار بر حرکات ساده تر و کم تحرک تر متفاوت است با نوع فشار بر حرکات پیچیده تر و پر تحرک تر متفاوت است. باید توجه داشت که نوع فشار نسبت به قرینه سازی حرکت حریف انتخاب شود. اگر نقطه ای در قسمت چپ بدن حریف درگیر است، می توانید به نقطه ای خاص در قسمت راست حریف نیرو وارد کنید. در اینجا تأثیر فشار قوی به ضعیف یا برعکس با یک نظم خاص توصیه می شود. اکنون تجسم کنید که حریف بعد از وارد کردن فشار چه عکس العملی انجام می دهد. آیا فشار وارد شده از تحرک حریف می کاهد و یا بر تحرک حریف افزوده می شود؟ تنوع حالات گوناگون فشار و شیوه ی استفاده کردن از آن، نظیر وزن، اندازه و محل قرارگیری فشار نقش ارزنده ای دارد. یعنی توزیع فشار بر مبنای وزن و جهت حرکتی حریف بسیار مهم است. در عین حال می توان فشار های مختلفی را بر یک نقطه از بدن حریف وارد کرد و تأثیرات متفاوت آن را مشاهده کرد.

جمع شدن نیروی حریف:

 در روابط موجود در یک حرکت ترکیبی، جمع شدن نیروی عناصر حرکتی نسبت به یکدیگر، اصل دیگری را به نمایش می گذارد که در ترکیب بندی ها دارای ارزش بسیار است. این اصل از دو جهت دارای اهمیت است. اول اینکه وضع و حالت بصری حرکت در تأثیر متقابل نیروها نسبت به یکدیگر قرار می گیرند. نوعی رابطه ی بده و بستان
به وجود می آید. یک قسمت از حرکت با کل حرکت ارتباط برقرار
می کند. اما چون این قسمت به تنهایی کاری انجام نمی دهد، منحصرا نیازمند تأثیر متقابل اعضای حرکتی پشتیبان است. رابطه ی متقابل این اعضای حرکتی نسبت به یکدیگر و رقابت و نزاع اعضای بدن نسبت به یک حرکت خاص قابل توجه است.

اینکه اعضای بدن نسبتا مستقل از یکدیگر و به علت اندازه ی فاصله های مختلف بین اعضای بدن، بعضی حرکات دافع و بعضی جاذب یکدیگر می شوند و از یکدیگر به علت فاصله ی زیاد و کم تأثیر
می گیرند. در اینجا با فشار بیشتر حریف روابط شدیدتر واضح تر
می شوند و چند عضو دیگر هماهنگ شده و جاذب یکدیگر می شوند. هر چه این اعضاء بر یکدیگر تأثیر بیشتر بگذارند، پیوند بیشتری بین آنها برقرار می شود. در نتیجه با جمع شدن کلیت حرکتی با واحدهای منفرد، اعضاء حرکتی با یکدیگر اتصال برقرار می کنند.

اهمیتی که قانون جمع شدن در شکل حرکتی دارد، فهم چگونگی تأثیر اعضای حرکتی بر یکدیگر است. اهمیت شناخت این جریان حسی زمانی قابل ارزش است که شما بتوانید این نیروها را از هم جدا کنید و یک گسست و سستی بین آنها به وجود آورید. هر چقدر ماهرانه تر و دقیق تر فشاری بر یک نقطه ی خاص وارد کنید تا این اعضاء نتوانند مأموریت خودشان را انجام دهند، موفق تر خواهید بود. در اصل شما با این کار وضوح حرکت حریف را کم خواهید کرد و با اختلاف انداختن بین اعضاء حرکتی حریف، قانون جمع شدن را خنثی کرده اید.

تأثیرات نیروی مثبت و منفی در حرکت:

هر حرکتی را که انجام می دهید با یک سری اعضاء اصلی و یک سری اعضای کمکی و فرعی انجام می گیرد. این رابطه های حرکتی و پیوندهای سست و پایدار بین چند عضو حرکتی فهم حرکت را جذاب تر می کند. توجه به علائم مثبت و منفی در حرکت باعث می شود، معنی و اهمیت حرکت را بیشتر درک کنید.

با آنکه عناصر و رخدادهای حرکتی مستقل از یکدیگر هستند در عین حال با هم در اتحاد نیز می باشند. به عبارت دیگر با مواجه شدن با یک حرکت، آنچه تأثیر عمده بر شما می گذارد یا حرکت رو به جلو است یا عقب و یا حرکت به طرفین است. یا اینکه حرکت حالتی خنثی یافته و در حالت سکون است که در اینجا عضو حرکتی عنصر خنثی محسوب می شود. وجود مثبت و منفی در حرکت باعث یک سر در گمی در حرکت است. در این مرحله توجه به علائم و نشانه های حرکت به ما این امکان را می دهد که در برابر هر حرکت مثبت یک حرکت مثبت ایجاد کنیم و در برابر هر حرکت منفی باز هم یک حرکت مثبت ایجاد کنیم. یعنی بدون مخالفت با حرکت حریف آنچه که نفع ما در آن است انجام دهیم.

اما آنچه حریف را گمراه می کند اجرای حرکتی فعال است. یعنی اگر حریف حرکت مثبتی انجام داد، شما نیز تا جایی که برای شما ضرر ندارد او را همراهی کنید. در نتیجه این کار باعث می شود که نوعی ابهام در حرکت حریف ایجاد شود.

تعیین اینکه حریف دستش را به سمت شما می آورد و شما دست حریف را به سمت عقب هُل می دهید (مثبت - منفی). حریف دستش را به سمت شما می آورد و شما دست حریف را به سمت خودتان می کشید (مثبت - مثبت) این نوع تضادهای هم زمان یا طراحی دو حرکت همسو یا متضاد، نوعی سردرگمی در حریف ایجاد می کند. این حرکات
می توانند در جایی ساده و در جای دیگر نسبت به نیاز افراطی انجام شوند. در این مرحله اگر حرکتی را (یِر به یِر) انجام دهید یا اینکه حرکتی را ناهمگون (حرکتی که با شکل حرکت  حریف متفاوت است) اجرا کنید، ترکیب شکل دو حرکت با یکدیگر مفهوم جدیدی را به همراه خواهد داشت که منجر به تشکیل بُعد سومی از حرکت می شود.

برای انجام این حرکات داشتن یک نقشه و یک برداشت خاص ذهنی و استفاده از شیوه های خاص بسیار ضروری است. اما شیوه ی حرکت را باید مطابق با حرکت حریف و طبق الگوی سومی طراحی کنید. یعنی شیوه ی پیام حرکتی حریف را با کمی تفاوت شاید هم تقریبا شبیه به همان حرکت، بازسازی کنید یا اینکه یک حرکت متفاوت ایجاد کنید. این امر بستگی به تعابیر و برداشت شما نسبت به حرکت حریف دارد. با دانش بیشتر و عمیق تر نسبت به جریانات حرکت و نحوه ی
واکنش های صحیح نسبت به محرک های حریف، تعیین می کنید که شما کنترل حرکت را در به وجود آوردن معنایی به وسیله اشکال مختلف حرکات افزایش داده اید.

با یک قیاس ساده ی حرکت می توان گفت : هر حرکت بازگو کننده ی پیامی است. این مقدمه ای است برای درک پیام های حرکت و فهمیدن توانایی ها و پتانسیل موجود در حرکت خاص و اجرای حرکتی به منظور سرکوب کردن حرکت حریف می باشد. به وسیله ی شناخت حرکت می توان به محتوای حرکت پی برد و حرکتی مقبول تر انجام داد.

3

عناصر اولیه در ارتباط حرکتی:

هر حرکتی به هر شکلی، از یک سلسله عناصر اولیه تشکیل یافته است. منظور از عناصر اولیه حرکتی، کلیه پدیده های مرئی و نامرئی است که عبارتند از: خط منحنی، جهت، تنالیته ی حرکت، بافت، بُعد، مقیاس. این عناصر ماده ی خام علم حرکت هستند و به شکل های مختلف با یکدیگر ترکیب و تلفیق می شوند. انتخاب این عناصر و طرز تأکید بر برخی از قسمت های آن در یک حرکت، بستگی به نوع کارکرد حرکت دارد.

دانش علم حرکت بر اساس کنش و واکنش حرکات بر یکدیگر و تأثیراتی که بر یکدیگر می گذارند، شناخته می شود. بر این اساس برای شناخت یک واقعه ی حرکتی، ابتدا باید اجزای تشکیل دهنده ی آن را شناخت. همچنین این اجزاء را می توان جداگانه  و به صورت منفرد مورد بررسی قرار داد.

مشاهده می شود که با تغییر یکی از آن اجزاء حرکتی، کل حرکت دچار تغییر و دگرگونی می شود. یک اثر حرکتی را می توان از زوایای مختلف تحلیل کرد. اما بهترین روش برای تحلیل و فهم حرکت،
تجزیه ی آن به عناصر تشکیل دهنده ی اولیه ی آن است. با این کار فهم از یک حرکت بسیار عمیق تر می شود و می توان با تعبیر و تفسیر آن میزان قابلیت و موفق بودن یک حرکت را ارزیابی کرد.

در اینجا باید گفت: نوع انتخاب و میزان تأکید و نحوه ی استفاده از عناصر حرکتی برای رسیدن به تأثیر مورد نظر، عملی هنرمندانه است. هنر ورزشکار انتخاب و چگونگی پیاده کردن آن عناصر است. با این توضیحات فهم عمیق تر عناصر حرکتی و استفاده برای ترکیب بندی های مختلف اهمیت فراوان دارد. برای آنکه به درک کلی از بیان حرکت برسیم، بهتر است چند عنصر حرکت را جداگانه بررسی کنیم.

زاویه:

زاویه ساده ترین عنصر در ارتباط حرکت است. طبیعی ترین حالتی که چند عنصر حرکتی را شکل می دهد. اگر اعضای مختلف بدن با زوایای مختلفی قرار بگیرند. تقریبا فرم کلی شکل حرکتی پدیدار
می شود. زاویه به هر صورتی که باشد، اعضای دیگر را تحت تأثیر خود قرار می دهد. همچنین زاویه یکی از وسایل جهش و پرش است و یا می توان دست به حرکات ناگهانی (انفجاری) زد. هر چقدر
اندازه  گیری این زوایا  پیچیده تر باشد، تعداد زوایای بیشتری به کار گرفته می شود و در نتیجه شکل های پیچیده تری ساخته می شود. چند زاویه در اعضای بدن، خاصیت تبادلی دارند. به عبارت دیگر بر یکدیگر تأثیر می گذارند. آنها می توانند با یکدیگر ترکیب و همراه شوند و شکل های گوناگونی را به وجود آورند. این ادغام و ترکیب زاویه ها از لحاظ تنوع حرکت بسیار غنی به نظر می رسد. در اینجا نحوه ی عمل مخلوط شدن زوایا و برایند نیروهای آنها بر یکدیگر حائز اهمیت است . این جریان حرکتی که ترکیب چند زاویه به وجود می آورند، معنای خاصی به حرکت می دهند.

خط:

اگر دست یا پای خود را به سمت جلو یا عقب ببرید، احساس امتداد حرکت تقویت می شود. این حرکت عنصر خط است. می توان خط را به صورت دیگری شناساند. زیرا برای ترسیم یک خط ابتدا نوک قلم را روی کاغذ می گذارید(نقطه) و سپس آن را به حرکت در می آورید.

خط، عنصری ساکن و ایستا نیست. بلکه همیشه در حال جنب و جوش است و علی رغم آزاد بودنش دارای جهت و هدف است. همچنین کیفیت سیال و قابل انعطاف بودن خط (منحنی) به خط اعتبار بیشتری می دهد. زیرا خط با آزادی به آزمودن شکل های مختلف می پردازد. همچنین آشکار بودن اطلاعات حرکتی خط می تواند تا حدی ما را در چگونگی شکل گرفتن آن راهنمایی کند. این خاصیت خط نقشی بسیار مهمی در شناخت حرکت حریف دارد.

خط می تواند صاف، منحنی یا لرزان باشد. خط ممکن است ظریف و نازک و یا درشت و سنگین باشد. خط ممکن است حالتی جستجوگر و یا سرگردان به خود بگیرد. حتی می تواند درلرزش های خفیف و خاص که حتما با چشم دیده نمی شود به وجودآورید. همچنین خط می تواند تحت تأثیر فشارهای مختلف در جای جای از قوی به ضعیف یا برعکس و یا ترکیبی از حالت های مختلف اجرا شود. بنابراین حتی خطوط مستقیم نیز می توانند بیانگر احساسات فردی ورزشکار باشند و مهم اینکه نشان دهنده ی نحوه بینش او نسبت به حرکت می باشد.

شکل (فرم):

شکل دارای ویژگی های مخصوص به خود است و هر شکل حالات و خصوصیات مخصوص به خودش را دارد که یا به علت شکل ذاتی آن است و یا به علت تعبیرهای مختلفی است که در ترکیب با عناصر مختلف به خود می گیرد. بعضی از شکل ها توانایی انبساط و انقباضی را دارا می باشند و در بعضی شکل ها، پیوستگی خاصی مشاهده
می شود.

جهت:

هر شکلی می تواند در جهات مختلف حرکت کند. انتخاب هر یک از این جهت ها تداعی کننده ی یک معنای خاصی می باشند. آنچه در انتخاب جهت مهم است، برقراری نوعی تعادل در کل حرکت است، اما انواع جهت ها (بالا- پایین- چپ- راست- مورب جهت دورانی) معنای خاصی را القاء می کنند.

کلیه ی جهت های نامبرده ورزشکار را در رسیدن به تأثیری خاصی در یک ترکیب بندی هدایت می کند.

مرز بین دو جزء حرکتی:

معمولا در محل تلاقی بین دو جزء حرکتی، میزان و شدت نیروی خاصی اعمال می شود به علت وجود نسبی این میزان حرکتی به صورت یکنواخت و یکدست پدید می آید. چنین به نظر می رسد که کل حرکت تعریف خاص پیدا کند و دیگر جزء حرکتی دیده نمی شود.

این کار به سبب استفاده از زبری و نرمی در حرکت و استفاده از زوایای صحیح حرکت را متعادل تر می کند. همچنین جنس و بافت حرکت نیز در میزان روانی حرکت نقش مهمی دارد. علت اینکه حرکتی را به صورت خاص می بینیم، دقیقا همان چیزی است که در مرز بین دو جزء حرکتی اتفاق می افتد. این نقاط بسیار ریز نقش تعیین کننده و سرنوشت سازی در خلق یک حرکت دارند و تا آنجا پیش می روند که انعکاس یک حرکت در زمان ایجاد می شود؟ اینجاست که حرکت در تبلور اهداف قرار می گیرد. این فرایند درجاهایی (کم و زیاد) اجتناب ناپذیر است. مطابقت این نوع تغییرات ظریف در کل حرکت، اعضاء حرکت را چنان به هم پیوند می دهد که همگی یکی
می شوند و به یک وحدت کل می رسند. اما اغلب افراد به وجود این نوع حساسیت ها پی نبرده اند.

رنگ:

نظرات گوناگونی می توان درباره ی رنگ حرکت تدوین کرد. اما رنگ حرکت بیش از همه به عواطف و احساسات آدمی سروکار دارد. اگر بگویم که رنگ حرکت مثل چاشنی غذاست، شاید درست باشد. اما کافی نیست.

رنگ حرکت در واقع حاوی اطلاعاتی است که عناصر حرکت را به هم پیوند می دهد. خلاصه آنکه رنگ حرکت به اصل حرکت کیفیتی خاص می دهد. می توان گفت که رنگ حرکت حالت انقباض و انبساط می دهد و تا آنجا کیفیت حرکت را ارتقاء می بخشد که به حرکت عمق و برجستگی خاصی دهد.

جنبه ی دیگر قابل بررسی درباره ی رنگ حرکت، میزان اشباع بودن آن است. منظور از اشباع بودن رنگ حرکت، درجه و خلوص نسبی حرکت است. یعنی درجایی از حرکت، کم رنگ تر و در جایی دیگر پر رنگ تر جلوه می کند. حتی در جایی از حرکت درخشان تر و در جایی دیگر چرک تر است. این خلوص در رنگ حرکت، جذابیت و تنوع بیشتری به حرکت می دهد. بنابراین هر چه رنگ حرکت بیشتر باشد، نوع حرکت تند تر است. هرچه میزان رنگ حرکت کم رنگ تر باشد، رنگ حرکت ملایم تر و آرام تر است. در نتیجه انتخاب میزان اشباع بودن رنگ حرکت، بستگی به منظور خاص ورزشکار در ارتباط با حرکت دارد.

دلیل دیگر اهمیت رنگ در حرکت به نیاز شدید حرکت به حفظ تعادل است. خلاصه اینکه، رنگ مهمترین عنصر از نظر احساس در حرکت است. بنابراین دارای نیروی ویژه ای در انتقال حرکت است. به هر حال وقتی رنگ حرکت انتخاب می شود، معنای بسیار زیادی همراه آن منتقل می شود.

بافت:

بافت آن عنصر حرکتی است که بسیاری اوقات به عنوان حس لامسه ایجاد می شود. در حقیقت ما می توانیم، بافت یک پدیده ی حرکتی را با لمس کردن باز شناسیم و ارزش آن را دریابیم.

بافت حرکتی از پیچیده شدن چند عنصر حرکتی با یکدیگر، دارای کیفیت ملموس می شود. در اینجا بافت دارای کیفیت حسی منحصر به فردی می شود.

بافت ترکیبی، کمیتی است که پیوست عناصر حرکت متنوع نشان داده می شود. شناخت این کیفیت به رفتارهای حرکتی شما بستگی دارد. به هر حال بسیاری از دریافت های حسی - حرکتی ما مربوط به غرایض می باشد. جعل کردن نوع بافت حرکتی که در طبیعت وجود ندارد،
می تواند وسیله ی دفاعی بسیار خوبی باشد.

مقیاس: (اندازه)

تمام عناصر حرکتی می توانند تأثیر یکدیگر را تعدیل کنند و تغییر دهند. مهمترین عامل این جریان مقیاس است. اندازه ی شکل ها نسبت به یکدیگر و وابستگی و اشتراکات بین حرکات حالات گوناگونی به وجود می آورد. مقیاس بزرگی یا کوچکی حرکات و درمجاورت هم قرار گرفتن آنها با یکدیگر شکل های بدیع ایجاد می کند. اما وقتی بزرگی یا کوچکی اشکال مختلف یک حرکت را با هم مقایسه می کنید، با کنار هم قرار دادن این اشکال کوچک و بزرگ و ترتیب بکارگیری آنها نسبت به یکدیگر، اندازه ی نسبی کل حرکت را به ما نشان می دهد. با این حال نتایج مقیاسی حرکات نسبت به یکدیگر مطلق نیستند و به آسانی دچار تغییر و دگرگونی می شوند. در اینجا آنچه درباره ی بزرگی و کوچکی گفته شد، فقط به خاطر مقایسه است و هیچ ربطی به
با اهمیت تر بودن عناصر حرکت ندارد. شاید یک حرکت کوچک نقش تعیین کننده تری نسبت به یک حرکت بزرگ تر داشته باشند. اما آنچه همیشه همراه مقیاس می آید این است که سرعت در کنار یک شکل به آن محتوی می دهد. چه بسا یک حرکتی که باید با سرعت کمتر اجرا شود و یا برعکس.

یادگیری این موضوع که اندازه ی یک حرکت را با منظور و مقصود خودمان طراحی و انطباق دهیم ، بسیار مهم می باشد. با زیر نظر داشتن حساب شده ی مقیاس و اندازه ی حرکت حریف می توان حتی از روزنه ی کوچکی، فن خود را بر حریف تحمیل کنید.

بُعد سوم حرکت:

اوج حرکت در نشان دادن بُعد سوم حرکت است. در بسیاری از مواقع لازم است تا شکل حرکتی حریف را با شکل حرکتی خود طوری تطبیق دهید که نظیر مکمل حرکت حریف باشد. بهترین شیوه ی القاء بعد سوم حرکت برمبنای نرینگی و مادگی است. برای مثال یک سنگ را از وسط بشکنید. ملاحظه می کنید که زوایای شکسته شده داخل هم قرار می گیرند. درست است که این دو شکل شبیه هم نیستند، اما وقتی کنار هم قرار می گیرند، طوری همدیگر را پوشش می دهند که هیچ درزی باز نمی ماند و کاملا داخل هم چفت می شوند. در اینجا لازم است ورزشکار تا حدی بدن خود را طوری با بدن حریف تطبیق دهد که هنگام چسبیدن به حریف کاملا با آن چفت شود. در این حالت عنصر قالب، کیفیت انجام حرکت و سرعت عمل مناسب است. بنابراین بُعد سوم به مراتب اصلیتر از یک حرکت واقعی است.

میدان دید:

قرار گرفتن در فاصله ی مناسب، نسبت به حرکت حریف به کمک چشم ها صورت می گیرد. مستقر شدن در زاویه ی مناسب و فاصله ی مناسب نسبت به حریف احتمال موفقیت را بیشتر می کند. اما مواظب باشید حریف پیش دستی نکند. ورزشکاری که بتواند با محدود کردن میدان دید حریف نگذارد که حریف اندازه و مقیاس حرکت را به خوبی درک کند، استراتژی مناسبی انتخاب کرده است. در اینجا حریف قادر به تخمین دقیق مقیاس ها و شناخت بیشتر جزئیات نیست. همچنین تفاوت های بین حرکات را به خوبی درک نمی کند. در اینجا دیدن نیمرخ جزئیات متری را به نمایش می گذارد. برای همین سعی کنید طوری دور حریف بچرخید تا حریف کاملا روبروی شما قرار نگیرد. زیرا حساسیت عکس العمل حریف بیشتر می شود. به خاطر جاگیری مناسب، حریف نمی تواند کار خاصی انجام دهد.

عنصر دیداری حرکت:

عنصر دیداری حرکت، در واقع به صورت حقیقی نمایش داده می شود. بنابراین عنصر دیداری حرکت قابل وصف می باشد. یعنی صورت حقیقی حرکت، سرعت است. که یکی از مهمترین تجربیات حرکتی ورزشکار محسوب می شود. عنصر حرکت بر خلاف برخی دیگر از عناصر وابسته به حرکت که گاهی به صورت مصنوعی و کاذب به وجود می آیند، شخصیتی حقیقی دارد.

می دانیم حرکت تصاویر فیلم با سرعت های متفاوتی قابل دیدن است. هر چقدر شما حرکت واقعی یک فن را آهسته تر انجام دهید. اجزاء و عناصر سازنده ی آن بیشتر آشکار می شوند. درنتیجه اینکه درک بهتری نسبت به حرکت خواهید داشت. اما در سرعت های آهسته، سعی کنید تداوم حرکت به صورت طبیعی و پیوسته باشد. یعنی کل حرکت به نسبت کم یا زیاد شدن سرعت یکدست تغییر کند. گاهی ممکن است به علت ریتم و آهنگ موجود  در یک حرکت ترکیبی، حالت حرکت کمی تغییر کند. این امر بستگی به نوع سرعت و خصلت های ویژه فن مذکور دارد.

وقتی فنی اجرا می شود، چشم با نگاهی سریع در عمل بازخوانی انضباطی خاص حرکت، عناصر حرکتی مختلف را با هم قیاس کرده و مورد بررسی قرار می دهد. اما وقتی چشم و ذهن با یکدیگر مسیر حرکتی را با هم مروری کردند، نقش ویژه را ایفا می کنند. به این ترتیب نقاطی که به این حرکت می توان بدل زد کشف می شود و شاید در یک فن در حالت های مختلف ده ها و شاید صدها روش برای بدل زدن وجود داشته باشد. این دگرگونی های حرکتی، نتیجه ی تحرک و جنبش مغز، نسبت به حالت ها و مقیاس های مختلف حرکتی است. بلکه این تحرک مغزی در عمل نیز به وجود می آید.

می توان گفت: حرکت به عنوان یک جزء از عناصر حرکتی دارای ویژگی افسونگری است. یعنی ورزشکار با تجربه می تواند با یک حرکت صحیح حرکت حریف را مسخ و نابود کند. مانند نهنگی که در دریا ماهی کوچکی را می بلعد. تحقق این منظور بهتر از درک حرکت حریف نیست.

تمام عناصری که تا اینجا ذکر شد، مواد خام و ساده ای هستند که ارتباط و تفکر حرکتی با استفاده از آنها شکل می گیرد. این عناصر در عین سادگی قابلیت های ویژه ای دارند. یادگیری و فهم این عناصر، بسیاری از اندیشه های حرکتی را شکوفا می کند. زیرا برای تدوین حرکت، نیاز به فهم عمیق عناصر ساده است.

4

شرحی بر پیام های حرکتی:

پیام های حرکتی با دو روش بازشناسی می شوند. از راه بازنمایی یا شبیه سازی که از راه مشاهده و پیش بینی می بینیم و باز می شناسیم. از راه انتزاعی، یعنی تحلیل کیفیت حرکتی با رمزگشایی مؤلف های حرکتی که بدانها معنا داده است. این سطوح بازشناسی با یکدیگر بستگی دارند و یکدیگر را پوشش می دهند. اما آنقدر از یکدیگر متمایز هستند که بتوان آنها را جداگانه از لحاظ کیفیتشان بررسی کرد. اطلاعات حرکتی برای بقا و بالا رفتن سطح آگاهی حرکت دارای اهمیتی فوق العاده می باشند که بتوان آنها را جداگانه از لحاظ کیفیتشان بررسی کرد. اطلاعات حرکتی برای بقاء و بالا رفتن سطح آگاهی حرکت دارای اهمیتی فوق العاده هستند. اما تا کنون شناخت پدیده های حرکتی ضروری در نظر گرفته نشده است. در اینجا لازم است مقایسه ای از لحاظ قابلیت و میزان تأثیرپذیری یک عنصر حرکتی بر عناصر حرکتی دیگر تلاش کنیم و آن را بیاموزیم.

ما باید بتوانیم خوب ببینیم و آنچه را که می بینیم، خوب بفهمیم. یعنی بسیاری ازمسائل حرکتی را از راه دیدن تجزیه و تحلیل کنیم. مسأله ی مهم این است که چگونه می توان با یک حرکت ارتباط برقرار کرد.

شیوه ی شبیه سازی:

واقعیت یک حرکت را می توان از طریق شکل کلی آن و خطوط و جزئیات مهم تشخیص داد. هنگام بازنمایی دقیق یک حرکت دانستن جزئیات ظریفی مانند: نسبت اندام ها، اندازه و نحوه ی حرکت آنها و غیره برای تشخیص حرکت، ضروری است. بنابراین هنگام بازنمایی یک حرکت، هر چه جزئیات بیشتری دقت کنیم، حرکت آسان تر می شود. در حقیقت نوعی بینش هوشمندانه، لازم است. تا به یک شناخت کامل نسبت به کل جریان حرکت دست یابید. در این حالت ویژگی های موضوع حرکت را بیشتر درک می کنید و با دیدن جزئیات بیشتر، حتی می توانید از آن گزارش تهیه کنید. فراموش نکنید: شاید یک موضوع کم اهمیت نقش اساسی در حرکت داشته باشد. مهم آنکه نحوه ی حرکت را دریابید.

نخست انتزاعی کردن یک حرکت پیچیده، معنای آن را آسان تر می کند. در این حالت شکل حرکت آنقدر ساده می شود تا دیگر شباهتی به واقعیت نداشته باشد.

شیوه ی رمزگشایی:

برای رسیدن به کشف حرکت، رسم انتزاعی لازم است و باید آن را بسیار ساده کرد. به طور کلی رسم یک حرکت نباید دارای جزئیات باشد. اما تا حدودی کیفیات حرکتی در آن گنجانده شود.

شیوه ی انتزاعی:

اگر حرکت را آنقدر تقسیم کنیم تا عناصر اولیه ی آن باقی بمانند. در واقع این همان عمل انتزاعی کردن حرکت است. اساس این کار شناخت راحت تر عناصر تشکیل دهنده ی یک حرکت و چگونگی به اجرا گذاشتن آنهاست. نوعی سادگی به منظور دست یافتن به معنای عمیق تر حرکت است. با شناختن روابط و جزئیات نحوه ی شکل گیری حرکت و مسیر تعادلی حرکت را کشف می کنید.

شیوه ی شبیه سازی حرکت، راهگشای انتخاب شیوه ی حل مسائل حرکتی است. هم برای ارتقاء حرکت شناخته شده و هم برای شناخت (اجزاء فیزیکی حرکت) اهمیت دارد.

ظاهرا باید این طور نتیجه گیری کرد که هر چقدر درک ما نسبت به حرکت گسترده تر و عمیق تر باشد، زیر ساخت حرکتی صحیح و به آنوتومی تشریحی حرکت نزدیکتر می شوید.

روابط متقابل سه نوع:

انواع سه گانه ی پدیده حرکتی سهم زیادی در پختگی یک حرکت دارد. برای پدید آوردن یک حرکت، بسیار ضروری است تا اطلاعات کافی داشته باشید. هر یک از این انواع شبیه سازی و انتزاعی و رمزگشایی خصوصیات ویژه ی حرکت را بیشتر نمایان می کنند. اما این خصوصیات با یکدیگر روابطی متقابل برقرار می کنند و تأثیر یکدیگر را فزونی می بخشند. اگر بخواهیم گزارش دقیقی از حرکت بدهیم، بهترین روش، استفاده از شیوه ی شبیه سازی است. این اتفاق
می تواند با فیلم برداری یک حرکت صحیح صورت پذیرد. یک حرکت فیلم برداری شده را، آهسته کنید تا جزئیات آن را بیشتر ببینید. با دقت به جزئیات نگاه کنید. آنوقت نقطه ضعف های حرکت را خواهید شناخت.

به هر صورت با دخالت و کنترل تصویر با سرعت های مختلفی که تکنولوژی ویدئو به ما می دهد، چه از لحاظ تکنیک و چه از لحاظ سبک کاری، جزئیات را به دقت مشاهده کنید.

جریان خلق یک حرکت به طور خلاصه از مراحل متعددی تشکیل شده است که به تدریج با ریزه کاری ها و انتخاب های نهایی کامل تر
می شود. وضعیت نهایی در واقع همان هدفی است که ورزشکار در نظر داشته است. جریان و دریافت یک پیام حرکتی حالت معکوس دارد. یعنی ابتدا باید متوجه پیام ها و مطالب حرکتی حریف باشید. سپس در مرحله ی بعد راه حل موضوع و ترکیب بندی خاصی را انتخاب کنید. اما شرط اول آن است که شما عناصر اولیه و فنون به کار رفته را بشناسید. اگر ورزشکار راه حل درست را انتخاب کند، باعث می شود که تمام کارکردهای حرکتی حریف را خنثی کند. بنابراین معنا کردن حرکت حریف و ترکیب بندی درست مثمر ثمر است. نتیجه اینکه یک حرکت سازمانی مؤثر است که به روابط متقابل حرکتی حریف شناخت پیدا کند. در اینجا نیروی تفکر هر دو حریف در ارتباط حرکتی با یکدیگر به مقابله برمی خیزد.

جنبش و تحرک در حرکت:

برای اینکه هنگام اجرای حرکت برکار خود تسلط داشته باشید، فهم صحیح رابطه میان پیام های حرکتی است. آشنایی با خصوصیات عناصر اولیه ی حرکت و دریافت های حسی از طرف دیگر لازم است. این اطلاعات هنگام اجرای فنون حرکت و ترکیب بندی آنها بسیار مهم است. با شناخت این مسائل می توان بر ایجاد معنای حرکتی احاطه ی کامل داشت.

هماهنگی بین حرکات:

هماهنگی و کنترل تکنیک های حرکتی به صورت قطب های متضاد در مقابل یکدیگر قرار می گیرند. علت این کار فقط به خاطر حفظ تعادل است. اهمیت اجرای این تکنیک بر کنترل حرکت و بر زیباشناسی حرکت می افزاید. در این مرحله بعضی از اجزاء حرکت در جاهایی مستقر می شوند تا تعادل بهتری داشته باشند. شاید بعضی از این اجزاء کار خاصی را انجام ندهند. اما نتیجه کلی نقش مهمی دارند.

شاید این مفهوم در مقابل وحدت بین حرکات و اتحاد بین اعضای حرکت قابل قبول تر باشد. یعنی در یک نظم منطقی اعضای حرکت با یکدیگر روابط دوستانه برقرار می کنند و در یک جریان حرکتی هر کدام از اعضاء کار خود را به خوبی انجام می دهند. این رابطه اصلی بین اعضاء حرکت جزء اصول اولیه ی شکل سازی حرکت است. با این کار معنای حرکت قوی تر بیان می شود. در نتیجه ارتباط برقرار ساختن با حرکت آسان تر می شود.

در جریان این هماهنگی و تضاد (کنتراست) است که عامل مهمی دیگری شکل می گیرد و کلیت یک سیستم حرکتی را منسجم تر می کند. در اینجا نقش اعضای حرکت در مقابل هم قرار می گیرند و در کل جریان بصری فوق العاده ای را ایجاد می کنند. در این مرحله یک نظم هماهنگ و با شعور و آگاهی خاصی اتفاق می افتد. چگونگی حرکت و چگونگی درک حرکت توأم اتفاق می افتد. در این لحظه به نظر
می رسد اعضای حرکت جویای هماهنگی و آرامش بیشتری هستند. آنچنان حرکت بسط و گسترش می یابد که همه ی اعضای حرکتی در یک نظم واقعی شرکت دارند و محرک های مختلف به صورت یک کل جدا ناپذیر و دور از تشنج و تنش با یکدیگر همکاری می کنند تا
پدیده ی حرکتی به دور از ابهام و سردرگمی به وجود آید و یک سبک باری حرکتی در جریانات حرکتی بدن خلق می شود.

باید یادآور شوم که کنتراست نقطه ی مقابل تعادل است. کنتراست یا تضاد بر هم زننده ی تعادل است. اما همین تضاد حرکت در مقابل یک حرکت دیگر تعادل واقعی را شکل می دهد. یعنی تضاد حرکت در مقابل یک حرکت دیگر تعادل واقعی را شکل می دهد. یعنی تضاد به تنهایی یعنی نا متعادلی. اما با یک حرکت دیگر خود تعادل واقعی است. برای مثال یک شناگر رشته ی کرال سینه را در نظر بگیرید
پاهای شناگر عکس یکدیگر و در نقطه ی مقابل هم بالا و پایین 
می شوند. اما همین پاها حرکت بدن را در حالت تعادل نگه می دارند و این امر به نقطه ی حرکت دو پا در لحظه ی مساوی بستگی دارد.

یعنی زمانی که دو پا می خواهند از کنار یکدیگر عبور کنند و کاملا با هم مساوی می شوند. اینجا نقش دست ها هم به نسبت نقش پاها انجام می گیرد و این هماهنگی بین دست ها و پاها با یکدیگر عین تعادل واقعی است. حرکت شناسان معتقدند: حرکتی را که در ذهن می بینیم و درک می کنیم در حال تصفیه شدن و کامل تر شدن است. به همین ترتیب به نظر می رسد که جریان زنده ماندن حرکت نیاز شدید به تجربیات حسی حرکتی و بخصوص تجربیات دیداری است. ما از طریق دیدن خود را به جریان حرکت متصل می کنیم و به باطن حرکت پی می بریم. حالا جریان دیدن در حین عمل است، باید به خود جریان توجه کنیم نه به اجزاء آن.

اهمیت کنتراست در عمل حرکت:

هر عنصر حرکتی می تواند به صورت های کنتراست های مختلف ظهور کند. برای مثال خط ممکن است بسیار رسمی یا حالت نرمی و آزاد و یا نقطه نقطه (بریده - بریده) و یا حالتی زبر و.... داشته باشد. همینطور با استفاده از کنتراست های مختلف در یک حرکت در
لحظه ی های متفاوت، احساس حرکتی خاصی را به وجود آورد. اکنون با تحلیل ترکیب بندی کنتراست، می توان حرکت های سریع خلق کرد. بدین سان کنتراست به محتوای حرکت وضوح بیشتری می دهد.

اهمیت عامل کنتراست، بیانگر خاصیت فیزیکی حرکت است. حرکت دارای درجات مختلف است. اما گاهی یک حالت توانایی حرکت را بیشتر می کند. این مطالب گفته شد تا نتیجه ای بگیریم: وجود تضادها در حرکات بدن، حرکت سه بُعدی کامل تری را شکل می دهد. این نقشه های حرکتی به وسیله ی ذهن تشخیص داده می شود. بنابراین انتخاب زوایای حرکتی مختلف و یا انتخاب ریتم های مختلف نسبت به همین تضادها و تعادل ها به وجود می آید. هر چقدر تضاد یک حرکت
تغییر کند، تعادل آن حرکت هم متفاوت تر می شود. برای مثال چند عصاره ی خوشبو را در نظر بگیرید که با مخلوط کردن آنها با یکدیگر بوی جدید ایجاد می شود. هر چقدر شما از تک تک این عصاره ها شناخت بیشتری داشته باشید، بهتر می دانید که چگونه و با چه مقدار باید آنها را با یکدیگر ترکیب کنید تا یک عطر مطبوع تری بدست آید.

اهمیت کنتراست در ترکیب بندی حرکت:

حرکت قبل از هر چیزی عبارت است از دریافت و ادراک حسی نقش های حرکتی و این جریان به دلیل نیاز ذهن به تشخیص و فهم حرکت انجام می گیرد. باید گفت نقوش یعنی درست ترسیم کردن حرکات برای انجام حرکت بدور از ابهام است. یعنی در اجرای یک حرکت وضعیت مبهمی به وجود نیاید. قاطعانه باید گفت: استفاده از دستگاه حسی حرکتی و توجه به علائم حرکت به صورت گاهی کاملا متعادل و گاهی اندکی نامتعادل ثبات حرکتی را به وجود می آورد.

اجرای حرکتی پایدار و اندکی ناپایدار. این حالت واقعی خود زندگی است. در اینجا حالت های مبالغه و تأکید و گاهی حالت های سست و کم رنگ شکل می گیرند. گاهی تضعیف و رقیق شدن حرکت لازم است.

در واقع این کنتراست و تضاد است که با یک نوع سازماندهی در عناصر حرکتی به تأثیر آنها بر یکدیگر به منظور حفظ تعادل است. به نظر می رسد پدیده هایی که با یکدیگر تضاد دارند، معنا و مفهوم خاص یکدیگر را تقویت می کنند. بنابراین فقط تراز کردن حرکت و هماهنگی محض لازم نیست.

اجتناب از این موارد باعث سردرگمی و خارج شدن از ریتم حرکتی می شود. همچنین روشنی و تاریکی، زبری و نرمی، سردی و گرمی و... لازم و ملزوم یکدیگر هستند. خوب بودن وضع موجود حرکت، بستگی به استفاده ی صحیح و ارتباط صحیح مواردی که گفته شد، متفاوت است. کاملا معلوم نیست که منظور از حرکت خوب، نظم تقارنی مطلق است یا نه و یا اینکه حرکت کامل یا متصل کردن حرکات و استفاده از حرکات نیمه و یا جمع و جور کردن شکل های حرکتی چیست؟ همه ی این موارد باید در جای خود به روش صحیح و منطقی انجام پذیرد.

بنابراین نباید نظم مطلق، ایده های حرکتی ما را بسازد. چرا که تعیین و تشخیص آن آسان می باشد و واکنش نسبت به آن هم قابل پیش بینی است. با این تعریف باید گفت: حرکت بنای ساختمان نیست تا کیفیت ثبات و تعادل کامل از طرح درآید. در نتیجه یک طراحی کاملا هماهنگ و کاملا منطقی شکل می گیرد.

آگاهی کامل از قانون طراحی ساختمان، کاملا جوابگوی آگاهی از طراحی حرکت نیست. چرا که جوابگوی نیازهای ناخودآگاه حرکت را نمی دهد. برای همین حرکت یک کار طبیعی است و خوب بودن حرکت ناخودآگاه اتفاق می افتد. اینکه حرکت یک کار طبیعی است و خوب بودن حرکت نباید الزاما با قرینه سازی انجام پذیرد. می توان خوب بودن را در تعادل بین حرکات جستجو کرد و همچنین ارتباط او با حرکت حریف و مفهوم بخشیدن به درک بین دو حرکت است. حرکتی که یک دوگانگی در وجود آن نهفته است و هر لحظه امکان تغییر دارد. اما نباید تصور کرد، فهم انجام یک حرکت، فقط با فهم حرکت حریف امکان پذیر است و نیازی به انجام شیوه ی متفاوت ندارد. گاهی لازم است در یک فعالیت واقعی شیوه ی متفاوتی را انتخاب کنید. در اینجا اجرا نقض کردن حرکات حریف است.

قرینه سازی حرکت:

برای یافتن تعادل الزاما نباید آن را قرینه سازی کنید. اما لازم است قرینه سازی را یاد بگیرید. همینطور از طریق غیر قرینه سازی علم تعادل را حفظ کنید. در اینجا حرکت دارای تعادلی است که از تقارن محور مرکزی برخوردار نیست. این بستگی به هارمونی و هماهنگی بین حرکات دارد. ایجاد وضع طراز شده و هماهنگ در طرح های حرکتی، شیوه ی مفیدی است. اما در حرکت عنصر ماجراجویی و تحرک وجود دارد و در حل مسائل مربوط به ترکیب بندی و تعادل نقش مهمی دارد.

تضاد رنگی در حرکت:

تضاد رنگی حرکت از سه جنبه قابل پیش بینی است:

1- جنبه ی رنگی

2- جنبه ی اشباع

3- ماتی یا درخشندگی

مهمترین کنتراست رنگی بین سفید و سیاه است. شاید قبل از این نوع کنتراست، کنتراست سرد  و گرم اهمیت داشته باشد.

برای نشان دادن ساختار حرکت، رنگ های گرم (قرمز- زرد) به هنگام بیان حرکت استفاده

می شوند. از این کیفیت برای قدرت و جنب و جوش بکار می رود. همینطور رنگ های سرد به هنگام بیان انقباض حرکت استفاده می شود.

اما رنگ های مکملی هستند که مکمل های کنترل کننده نام دارند. بر طبق نظریه رنگ، این نوع رنگ ها مکمل رنگ های سرد و گرم هستند. در اینجا رنگ های مکمل بر شدت حرکات مجاور تأثیر
می گذارند. و مانند رنگین کمان عمل نمی کنند. با این توضیحات جریان حرکت را با ترکیب رنگی مشخص می توان مشاهده کرد. تلاش حرکت برای رسیدن به حد اعتدال بین رنگ ها بی وقفه ادامه دارد. در اینجا وسیله برای کنترل سرعت و کنترل حرکت می باشد.

تضاد در اشکال حرکتی:

تمام حرکات نیازمند نوعی تعادل و توازن (آسایش حرکتی) در جریان حرکت هستند. هنگام استفاده از عناصر دیداری می توان تمام نظم و تعادل یک حرکت را مشاهده کرد. با کیفیت های مختلفی که در شکل حرکات به وجود می آوریم.  با ساختن شکل های قرینه و متضاد،
می توانیم تعادلی نسبی درحرکت برقرار کنیم. کیفیت های متضاد عناصر حرکتی در کنار یکدیگر موجب روان تر شدن حرکت
می شوند. فایده ی اصلی این تکنیک، برجسته تر کردن حالت احساسی حرکت و تقویت کننده مقاصد ترکیب بندی حرکت است.

تضاد در اندازه ی حرکت:

ایجاد تغییر و دست بردن در مقیاس حرکت باعث تقویت حرکت می شود. اما این کار باید معقول و منطقی باشد و دلیل محکمی برای استفاده از آن وجود داشته باشد. در اینجا رابطه ی فیل و عاجش را در نظر بگیرید. یا رابطه ی گوزن و شاخ هایش را در نظر بگیرید. از حیوانی عظیم الجسه مانند فیل، چنین عاجی دفاع می کند. این تضاد (کوچکی، بزرگی) بین فیل و عاج شیه اجرائی گوناگون استفاده از عاج را بیان می کند. در اینجا انتقال معنا با شدت و سرعت بیشتر صورت
می گیرد.

می توان گفت: انواع تضادها هر یک در جاهای خود، ابزار بسیار مفیدی برای نظم بخشیدن به حرکت می باشند.

هر پیام حرکتی، ترکیب پیچیده ای از عناصر گوناگون است و هر لحظه ایجاد نامتعادلی و سرگردانی در آن وجود دارد. اگر بخواهیم نتیجه ی نهایی کار دارای تعادل بیشتری باشد، باید سعی کنیم مفاهیم کلی و مبهم را به کمک کنتراست (تضاد بین حرکات) مفهوم و دقت بخشیم و به هنگام اجرای یک حرکت به حرکت هویت بدهیم. برای همین عناصر حرکتی باید به صورتی اجرا شوند که پاسخگوی مقصود مورد نظر باشند. بدین منظور کنتراست، پلی میان حرکت و تعادل است.

5

نکاتی برای ارتباط بهتر حرکت ها:

خصوصیات محتوای حرکت به طور مستقیم یا غیر مستقیم با پیام اصلی حرکت ارتباط دارد. اما در ارتباط دیداری شکل و محتوا از یکدیگر جدا نیستند.

ممکن است یک حرکت با دو نوع محتوا بکار گرفته شود. در هر یک از این موارد، محتوا به نوع خاصی جلوه می کند. شاید یک حرکت از چند نوع مختلف از عناصر حرکتی باشد. اما هر یک از اجراها از نظر ترکیب بندی و شدت عناصر یادگیری به یک میزان نباشد. بنابراین نحوه ی بیان هر یک متناسب با نوع کاربرد مخصوص خودش است.

برای رسیدن به هر مقصدی، راه های زیادی وجود دارد. اما آن راهی باید انتخاب شود که واکنش بهتری نسبت به حرکت حریف داشته باشد.  ورزشکاری که یک پیام حرکتی را مشاهده می کند، آن را خواه ناخواه مورد تعبیر ذهنی خود قرار می دهد. برای اینکه بتوان آن حرکت را بهتر فهمید، ترکیب بندی و هارمونی حرکت را باید به دقت سنجید و تعابیر ذهنی آن را درک کرد. نتیجه ی نهایی دیدن یک شکل حرکتی، شناختن رابطه ی عناصر و وابستگی های آنها با یکدیگر است. شناخت نیروی نهفته در حرکت و مقتضایت و پیامدهای آن و تأثیر متقابل حرکت نسبت به حرکت شما، تعیین کننده است. اجزای اولیه هر شکل حرکتی و هارمونی حرکت همواره به موازات یکدیگر پیش می روند. اما اجزاء هر چه باشند، این ترکیب بندی است که مهمترین عامل از نظر مفهوم حرکت محسوب می شود.

ارتباط پیام های حرکتی با ساختار حرکت:

اسلوب بیان یک حرکت، تکنیک اجرای آن فن می باشد. حالا می توانید با ساده کردن شکل حرکت جزئیات یک حرکت پیچیده را به یک خط گرافیکی ساده و قابل فهم تبدیل کنید. اما دانستن نکات پیچیده ی یک حرکت با شناخت حرکت حریف مسیر می شود و یا اینکه در ورزش های انفرادی مانند شنا، دانستن علم قرینه ها و علم تضاد به ما کمک شایانی می کند. خلاصه برای اینکه بتوانیم تمام نیروهای سازماندهی شیوه ی یک حرکت را ارزیابی کنیم. در هر مرحله باید ارتباط حرکت را با حرکت حریف مقابل بشناسیم. یعنی حریف چه عملی انجام داده و دیگری در پاسخ آن عمل چه عمل خاصی را به اجرا گذاشته است و یا برعکس.

ابتدا باید ادراک جسمی خود را از قید محدودیت برهانید و نقشه ی حرکتی حریف را با نقشه ی حرکتی خود مقایسه کنید. سپس آنها را با یکدیگر پیوند بزنید. در اینجا قوه ی دریافت جسمی و جمع آوری اطلاعات هر دو حرکت، میزانی برای انجام احتیاجات و گرایش های حرکتی به وجود می آورد.

آنچه به صورت نظری ارائه شد، همواره تحت تأثیر وقایع و اتفاقات لحظه ای (بده بستان حرکتی) اعمال می شود. ورزشکار در حالت های حرکتی مختلفی به وسلیه ذهن خود، فقط آن چیزهایی را درک می کند که بدان احتیاج دارد. در نتیجه اخبار حرکتی چه هنگام تشکیل شدن در ذهن و چه هنگام اجرا ناخودآگاه تحت تأثیر تعبیرات ذهنی، دچار تغییراتی می شود. ورزشکار برای حفظ تعادل، قسمت چپ بدن را به راست و قسمت پایین بدن را به بالا دخالت می دهد تا حرکتی
متعادل تر داشته باشد.

به همین دلیل واکنش بدن تحت تأثیر آموزش، تجربه، نیروی درون، خلاقیت و درک محتوای حرکت قرار می گیرد و اعضای بدن به جنب و جوش در می آید. بنابراین در اجرای یک حرکت تنها فهمیدن و مشاهده کردن، چاره ی کار نیست، بلکه یک فکری اتفاق می افتد و با تفکر به کل حرکت با واسطه و یا بی واسطه شکل حرکتی جدیدی به وجود می آید. بزرگ ترین امتیاز ارتباط با حرکت، فهم سریع و فوری آن است. زیرا در یک لحظه محتوا و مفهوم شکل حرکت تغییر
می کند. در اینجا معانی جدیدی شکل می گیرند و با درک محتوای جدید، روشی تازه، تنظیم می شود تا به مرحله ی اجرا درآید. بنابراین شناخت حرکت امری انعطاف پذیر است و هر لحظه خصوصیات و پیام های جدیدی شکل می گیرند. در هر موقعیت نسبت به خصوصیات حرکت، قالب ریزی خاص شکلی را باید انجام دهید. بنابراین جریان های حرکتی در هر لحظه در حال تغییر شکل و دگرگونی هستند و ذهن فعال می تواند در یک لحظه آنها را تحلیل و عکس العمل به موقع را انجام دهد. 

آگاهی دیداری و عمل به حرکت:

معنی دادن به یک شکل حرکتی در ابتدا جریانی آزاد است. این مرحله هنگامی است که مشغول مرور فن هستید. ورزشکار باید متناسب با اشکال واقعی مسابقه، محتوا و پیام های حرکتی خود را تغییر دهد و با یک شکل مشخص مرور فن نکند. اما البته در ابتدای کار این امر اجتناب ناپذیر است و مانند یک استاد خطاط که در ابتدا کار یکی از حروف الفبا را از  استاد آموخته و نسبت به آموزشی که دیده، به
دفعات آن را به همان شکل می نویسد تا به پختگی برسد. حالا می تواند آن حروف را نسبت به ترکیب بندی کلمات و جملات کمی تغییر دهید.

در این مرحله برای اجرای فن، از ریزه کاری ها صرف نظر کنید. ورزشکار به دنبال راهی می گردد تا حرکتی متناسب و مفید انجام دهد. اما به تدریج دنبال ترکیب بندی ها و راه و روش های خاص خودش
می رود. شاید به دلیل آزادی عمل وی در این مرحله که ورزشکار عادی تبدیل به یک ورزشکار حرفه ای می شود. در این مرحله
تصمیم گیری لحظه ای در ارتباط با یک حرکت باید سنجیده انجام پذیرد. بالاخره ورزشکار به مرحله ی کشف و شهود می رسد. یعنی با معیارها و سنجش هایی که آموخته، ناگهان عملی سنجیده انجام می دهد که بسیار هوشمندانه و از روی فکر است.

در این مرحله ورزشکار به دنبال راه حل مناسب برای ایجاد یک حرکت شایسته می باشد.  اما این حرکت در عین حال باید از انجام کار ویژه ای برآید. در عین حال که متوجه ی رابطه ی متقابل شکل ها و محتوای حرکات است، باید به دنبال استراتژی خاصی باشد تا نتیجه مطلوب را کسب کند.

او باید بداند چه کاری در حال انجام است و چه باید انجام دهد. اولین گام در راه ایجاد یک حرکت جدید، انتخاب عناصر مناسب برای آن است. به عبارت دیگر شکل یک حرکت متشکل از عناصر حرکت است. اما چگونه می توان نحوه ی قطعی و نهایی حرکت را بشناسد. این را
می دانیم عوامل و نیروه های بیشماری در این انتخاب دخالت دارند. نحوه انتخاب عناصر مورد استفاده در حرکت و چگونگی استفاده از آنها باید بر اساس جهت و میل فطری حرکت مقابل باشد. به این ترتیب شکل نهایی یک حرکت مبتنی برنتیجه ی تجزیه و تحلیل حرکت حریف است. در اینجا حریف تعیین می کند که یک حرکت را چگونه بسازید. اما سازنده ی آن حرکت شما هستید. برای مثال یک بازیکن پینگ پنگ که در سمت راست میز حریفش می باشد و به سمت چپ آن بفرستد. وقتی توپ به سمت چپ میز ارسال شد، بازیکن به آن سمت می رود تا توپ را دریافت کند، حالا اوست که تعیین می کند، توپ را به کجای میز حریف ارسال کند.

در اینجا منظور پیروی از شکل و محتوای حرکتی حریف به منظور ساختن شکل و محتوای حرکتی خودتان است.

منطقی خواهد بود که بگویم، شکل دارای محتوا است و به همین منظور شکل دارای کارایی ویژه ای است. مثلا شکل یک هواپیما کارایی آن را نشان می دهد. شکل یک حرکت نیز همین گونه است. اما آیا ورزشکار از محتوای حرکتی حریف پیروی می کند؟ خیر. این تجزیه و تحلیل شکل حرکت حریف به منظور ساختن شکل حرکت خودش است.

فنون ارتباط حرکت:

قوانین حرکتی به ورزشکار امکان می دهد تا حرکات گوناگون را خلق کند. این فنون به صورت قطب های مخالف در مقابل یکدیگر قرار
می گیرند. مثلا فن پرتابی را در نظر بگیرید که با یک تکنیک خاص اجرا می شود. اما همین فن نقطه ی مقابلی هم دارد. یعنی هنگام اجرای این فن، فنونی وجود دارد که می تواند این حرکت را خنثی کند و یا اینکه فاعل فن را در تله ی حرکت خودش گرفتار کند.

بنابراین فنون یا تکنیک های حرکتی به صورت دو قطب مخالف وجود دارند. یعنی هر فن می تواند بدل هم داشته باشد. درست مانند موشکی که ضد همان موشک هم وجود دارد. اما شناخت بدل های فنون نیز مراحل خاصی دارد.

عوامل متضاد در حرکت:

عوامل متضادی در حرکت وجود دارد که حرکات را متعادل تر
می کند. اما نام بردن تمام تضادهای حرکتی کاری بس دشوار است. به هر حال به چند نمونه اشاره می کنیم:

متعادل - ناپایدار:

مهمترین عامل در حرکت تعادل است. دلیل اهمیت تعادل، احتیاج بسیار زیادی که حرکت به آن دارد. چرا که حرکت نامتعادل به خوبی اجرائی نمی شود و شکل مناسبی به خود نمی گیرد. متضاد این حالت ناپایداری است، در حالت تعادل دو سمت محور حرکت، حالت متعادل دارند.

متقارن - نامتقارن:

یکی از راه های به تعادل رساندن یک حرکت، قرینه سازی است. در یک حرکت متقارن حرکت به روش صحیح اجرا می شود و حرکتی که سمت چپ بدن انجام می گیرد، عینا سمت راست بدن همان کار را انجام می دهد. اما گاهی ممکن است به علت های مختلف مانند نحوه ی ترتیب خاص اعضای حرکتی با یکدیگر، حالت متقارن وجود نداشته باشد و تعادل به علت مسائل دیگر حفظ شود.

منظم - نامنظم:

منظم بودن یک حرکت بدان معناست که عناصر حرکت با یک شیوه و نقشه ی واحد، حرکت خاصی را انجام می دهند. ضد این حالت نامنظم بودن حرکت است. در این گونه حرکت ها هدف ایجاد حالت های غیر قابل پیش بینی است. با رمزگشایی این حرکت، مشاهده می کنیم که حرکت در عین بی نظمی، نظم خاصی را دنبال می کند.

ساده - پیچیده:

نظم و ترتیب سهم بسزایی در به وجود آوردن یک حرکت دارد. اما اگر حرکت ها با جزئیات بیشتری اجرا شود، همان حرکت ساده کار
خاص تری را انجام می دهد که شاید با دیدن هم نتوان آن را تشخیص داد.

وحدت - پراکندگی:

این دو عامل متضاد بی شباهت به فنون ساده و پیچیده نیستند. وحدت در یک حرکت به معنای آن است که عناصر مختلف حرکت به نحوی با یکدیگر ادغام می شوند که انگار همه ی آنها با هم به یک حرکت یکپارچه تبدیل شده اند. اما گاهی پراکندگی زمانی و مکانی در یک حرکت اتفاق می افتد که مجری آن منظور و قصد خاصی را دنبال
می کند. در این حالت، درست است که حرکات زیاد با یکدیگر مربوط نیستند، اما می توانند در یک حرکت دیگر ترکیب شوند و نقش دیگری را به خود بگیرند.

گاهی لازم است حرکتی را کش دهیم. طوری که عناصر اولیه آن هم تغییر نکنند و در جایی از حرکت منظور خاص خود را اعمال کنیم.

صرفه جویی در حرکت - پرتحرکی در حرکت:

استفاده از حداقل عناصر در یک حرکت یک اصل صرفه جویانه است و در مقابل آن پرتحرکی قرار دارد. برای مثال یک قالی با نقش و نگار ساده و یک قالی با نقش و نگار زیاد چه فرقی با هم دارند.

گاهی با افزودن عناصر حرکتی بیشتر به حرکت، کارایی حرکت را بالاتر می بریم. استفاده ی صحیح از این جزئیات باعث بالا رفتن قدرت حرکت و زیبایی آن می شود. در حالی که در حرکت صرفه جویانه فقط به اصلی ترین عناصر حرکت توجه دارد.

حرکات اختصاری - حرکات مبالغه آمیز:

این دو عامل متضاد بی شباهت به فنون صرفه جویانه و پرتحریک نیستند. اما کمی متفاوت تر می باشند. در فن اختصاری ورزشکار سعی می کند با حداقل عناصر حرکتی و با حداقل انرژی، حداکثر واکنش را به اجرا بگذارد.

روش مبالغه در حرکت، درست نقطه ی مقابل آن است. در فن مبالغه در اجرای حرکات اغراق زیادی می شود. اجرای هر دوی این فنون در جای خود بسیار مفید است.

قابلیت پیش بینی حرکت - عدم پیش بینی حرکت:

با استفاده از نوعی نظم حرکتی، یک فن را به آسانی قابل پیش بینی
می کنیم. در اینگونه حرکات از روی تجربه و منطق، حرکت قابل پیش بینی است. برای اینکه می دانید عناصر حرکتی در کل حرکت چگونه مورد استفاده قرار می گیرند. اما در فن عدم پیش بینی نقطه ی اجرای فن قابل پیش بینی نیست. این کار نیاز به تجربه و استفاده از ترفندهای متنوع در اجرای حرکت دارد.

پرتحرک - آرام:

در اجرای یک فن، تحرک و جنب و جوش خاصی مشاهده می شود. اما فنی که آرام و در حالتی کم انرژی اجرا می شود، احساس سکون در آن بیشتر است.

هر حرکت با سرعت و فواصل زمانی ثابت و خاصی نسبت به حرکت دیگر به طور سریع اجرا می شود.  با این عمل تک تک حرکات و عوامل فرعی سازنده ی آنها به طور پیوسته و با سرعتی نسبتا یکسان انجام می شوند.

برجستگی حرکت - کم رنگی حرکت:

در اجرای یک فن گاهی لازم است بخشی از قسمت های آن نمایان تر باشد و یا اینکه ظرافت، کیفیت و شفافیت و وضح آن قسمت بیشتر نشان داده شود. اما نقطه ی مقابل آن کم رنگی حرکت است. در اینجا سعی می شود قسمتی از حرکت مرموزانه و مخفیانه و در حالتی پنهان اجرا شود.

بی تفاوتی - تأکید:

گاهی لازم است در اجرای یک حرکت بعضی از عناصر خنثی شوند و یا از کمترین مقدار عناصر محرک استفاده شود. اما گاهی لازم است بر یکی یا چند عنصر تأکید شود و در اجرای یک حرکت آن قسمت ها برجسته تر دیده شوند.

شفافیت - کدری:

هنگام اجرای یک حرکت شفاف، تمام جزئیات و عناصر حرکتی پدیدار هستند و یا به عبارت دیگر به وضوح مشاهده می شوند. اما گاهی قسمتی یا بخش هایی از حرکت مرموزانه و مخفیانه و در حالتی پنهان اجرا می شود.

یک دستی - حرکت بریده بریده:

این امر زمانی اتفاق می اتفد که اجزاء یک حرکت به صورت پیوسته و یکدست به اجرا گذاشته شود. اما گاهی لازم است به حرکت تنوعی بدهیم. در اینجا حرکت را بریده بریده اجرا می کنیم. هر چند
موضوع ها و محتوای حرکت تغییر نمی کند. اما در قسمت هایی از حرکت سکته ایجاد می شود. با این کار می توانید تم های متنوعی ایجاد کنید. در بیشتر موارد حریف نمی تواند این تم ها را به درستی تشخیص دهد.

اجرای یک حرکت واقعی - انحراف از اجرای یک حرکت واقعی:

دقیق بودن شکل حرکت، مطابق دستورات آموزش، امتیاز قابل توجهی نیست. چرا که خیلی سریع شناخته می شود. دقت در این مورد مانند اجرای یک حرکت شبیه سازی شده است. درست است که یک حرکت استاندارد است اما اجرای آن یک حرکت معمولی است. یعنی بیشتر ورزشکاران شبیه آن حرکت را اجرا می کنند. این شیوه مانند جعل اسکناس است. یعنی جعل یک واقعیتی که وجود دارد. اما با انحراف از یک حرکت واقعی به خلاقیت ها و نوآوری هایی دست می یابید که حریف به راحتی نمی تواند دست شما را بخواند. در اینجا انحراف از واقعیت اصلی است که با واقعیت سازگاری دارد. در این حالت شکل فن از حالت عادی خارج می شود و حریف را تحت تأثیر قرار می دهد. چرا که حریف نیاموخته با این اشکال حرکتی، چگونه رفتار کند. در اصل با این کار بنای ناسازگاری را با حریف گذاشته اید.

حرکت تک عنصری - حرکت چند عنصری:

تک عنصری بودن حرکت، تأکید بسیار زیادی روی یک موضوع حرکتی دارد. این کار در مواقع خاص کاربرد دارد. اما حالت متضاد آن وقتی است که دو یا چند عنصر حرکتی با کمک یکدیگر معنای حرکتی خاصی را دنبال می کنند.

پشت سر هم - درهم:

هر گاه توالی عناصر حرکتی از روی نقشه ی خاص و با حساب انجام بگیرد، نظمی منطقی شکل می گیرد. اما زمانی در هم بودن یک حرکت به فراخور زمان صورت می گیرد که نمی خواهیم، حریف بفهمد چه نوع نظم حرکتی را اجرا می کنیم. در این بی نظمی و حالت تصادفی بودن عناصر حرکت اهمیت دارند.

واضح - محو:

واضح انجام دادن یک حرکت، فنی است که هم معنی و هم محتوای حرکت به روشنی معلوم است. با استفاده از حرکات دقیق می توان حرکتی را انجام داد. اما شیوه ی عکس آن محو کردن حرکت، که دقت و روشنی حرکت را مخفی می کند. حالتی نرم تر و مخفیانه تر انجام می گیرد.

تکرار - مختلط:

در اینجا به معنای یک مجموعه ی حرکت تکراری است که در یک واحد زمانی خاص و در یک فضای خاص تکرار می شود. این فن ویژه حرکت هایی است که باید به صورت قرینه و شبیه هم اجرا شوند. مانند حرکات باله و شنا. اتصال و تداوم حرکت و مجزا انجام نشدن حرکت بسیار مهم است. برای انجام این کار نیروی منسجم و سیال لازم است که انجام حرکات ترکیبی را با استحکام و روانی قوی انجام دهد. اما هنگام استفاده از فن مختلط، بین حرکات پیوند سست تری برقرار است و حداقل جدایی یا ضعف در حرکت دیده می شود. در این نوع حرکت ها، حالت های اتصالی ضعیف تر است و بخشی از قسمت ها هم قوی تر اجرا می شوند. در اجرای این فنون کیفیت اجزاء ترکیبی بسیار از خود حرکت مهمتر است. اما در عین حال وجود یک کل واحد تا حدودی محفوظ است.

فنونی که در اینجا نام برده شد به مراتب بیشتر می باشند. اما باید خاطر نشان کنم، استفاده از همه ی این فنون می تواند به صورت ترکیبی جلوه ای خاص به حرکت بدهد.

این فنون تا حدی ترکیب بندی یک حرکت را تقویت می کنند و
مجموعه ی ابزارهای حرکتی مفیدی را در اختیار ورزشکاران قرار می دهند. امید است با بهره گیری مناسب از این فنون، راه موفقیت خود را هموارتر کنید.

6

چگونه یک سبک حرکت بسازیم؟

از این کتاب دوباره ساختن حرکت یا ترکیب بندی حرکت و رفوع حرکتی، بحث خواهیم می کند.

دانستن معنای حرکت،  برعکس معنای خاص خودش را دارد و
نتیجه ی واکنش هر ورزشکار دانسته ها و تجربه های مشخص او
می باشد. ورزشکار در لحظه ی شروع اجرای حرکت تا حدودی، نتیجه حرکت خود را پیش بینی می کند. اما شرط مهم برای برقرار کردن ارتباط با حرکت، شناخت عناصر اولیه است که ماده ی خام ساختمان یک حرکت می باشد.

تقسیم بندی انواع پیام های حرکتی، شبیه سازی حرکت حریف در ذهن، روش آگاهانه ای برای مشخص کردن هدف حریف است. شناخت اجزاء و عناصر خاصی که وی می تواند با آنها حرکتش را کنترل کند و نتیجه ی مطلوب را بگیرد، بسیار مهم است. بالاخره نوع بیان حرکتی حریف و شکل و محتوای هنرمندانه ی آن می تواند خلاقیت فردی و شخصیت درونی وی را نشان دهد و نیز فلسفه ی خصوصیات احساسی حرکت نیز در کارش منعکس می شود.

سبک حرکتی:

سبک حرکتی ترکیبی از عناصر و تکنیک های مختلف، یا شیوه ی ترکیب بندی به منظور خاصی انجام می پذیرد. به بیان دیگر مجموعه ای از حرکات بخشی از آن دیداری است و بخشی دیگر حسی است که به حرکت، شکل و هویت می دهد و به طور کلی راه و روشی که باید همه چیز بر طبق عمل و عکس العمل انجام شود. با انجام کلیه کارها و حرکات، شکل کامل حرکت مشخص می شود. یک ورزشکار برای انجام حرکت خود، روی نقشه ی از پیش تعیین شده کار می کند. اما در انجام حرکت چهارچوب تحمیل شده ای وجود ندارد و تا حدودی آزادی های حرکتی نسبت به موقعیت به وجود می آید. در اینگونه حرکات، ذهن فعال ورزشکار و خلاقیت نقش اساسی دارد. تأثیر یک سبک حرکتی بی تفاوت به معیارهای حرکتی حریف نیست. در اینجا با یک تفاوت های ظریفانه، حرکت قالب می شود. در واقع سبک حرکت بر حرکت حریف تأثیر می گذارد و بر او مسلط می شود. در اینجا قراردادهای حرکتی به نسبت قرار دادهای حرکتی حریف تعیین
می شود. در نتیجه هر دو حرکت نسبت به چهارچوب حرکتی یکدیگر ساخته می شود و بریکدیگر تحمیل می گردند. برای کامل تر شدن این موضوع اول باید سیستمی بودن حرکت را نسبت به بیان عناصر اولیه حرکت شناخت. تعریف وسیع تر شیوه ی حرکت فهم از رابطه های میان حرکت متقدم و متأخر است.

انواع سبک حرکتی:

1- سبک بدوی 2- سبک حرکتی واقع گرایانه 3- سبک حرکتی اغراق آمیز 4- سبک احساسی. 

در اینجا سبک حرکتی می تواند شیوه کار سبک دیگری را شناسائی کند و بر آن قالب شود. حرکت از این حرکات و نشانه ها بر روی یکدیگر تأثیر می گذارند. این تأثیر گذاری در  مکان ها و زمان های مخلتف، متفاوت است. همچنین وجود حرکت های مشترک و مشابهت های حرکتی، نشان می دهد که این دو سبک حرکتی گاهی بر یکدیگر تطابق می یابند تا همدیگر را خنثی کنند. اما تردیدی نیست که خصوصیات حرکتی منسجم تر و فعال تر با شکل های جدیدتر، اثرگذارتر هستند. اگر بخواهیم محتوای شکل جدید حرکت را مشخص کنیم، باید بگوییم که نحوه ی سازماندهی و ترکیب بندی عناصر به کار رفته نقش مهمی دارد. بنابراین می توان یک حرکت را انتخاب کرد و آن را از نظر شیوه کاربردی حرکتی تحلیل کرد و با کمی تغییرات، برداشت جدیدی از آن حرکت به دست آورد. می توان به درستی از این دگرگونی های ساختاری به محتوای جدیدی دست یافت.

هر اثر حرکتی دارای خصوصیات حرکتی ویژه ای است. مثل اینکه بخواهیم دوایری ترسیم کنیم. از میان این دایره ها، دو دایره شبیه هم نخواهیم داشت. اما اسلوب و فن اجرای این دایره ها از یکدیگر جدا نیستند.

مهمترین عامل کم رویت، نحوه ی دریافت حسی حرکت است. یعنی نحوه دریافت حسی حرکت، طرز بیان حرکت را نشان می دهد. حرکت قالب و حرکت مقلوب به نوبه ی خود سعی می کنند، از تعادل خارج نشوند.

انواع سبک های حرکتی:

1- سبک بدوی 2- سبک واقع گرایانه 3- سبک اغراق آمیز 4- سبک احساسی.

1- سبک بدوی:

ورزشکار مبتدی، برای دریافتن منظور حرکتی حریف، فقط از حدس و گمان استفاده می کند. اصلوب انجام اصلی حرکت، حالت شکار و شکارچی دارد. این حرکات، کیفیتی واقع گرایانه دارند. شاید بتوان گفت: استفاده از این نوع حرکات به منظور قطع و مهار حرکت حریف باشد. اگر یک گام جلوتر برویم به این نتیجه می رسیم که با ترسیم شکل های حرکتی، ارتباط کمی بین حرکات مشاهده می شود.

مجموعه ی این حرکات کیفیتی کودکانه به حرکت می دهد و حالتی جسورانه را تداعی می کنند که در آن از جزئیات خبری نیست و نوعی هیجان کاذب و شتابزدگی در اجرا دیده می شود. از مهمترین خصوصیات ویژه ی این سبک، شکل و موضوع کاریکاتوری حرکت است. یعنی در جایی از حرکت چنان اغراق می شود که شکلی کاریکاتورگونه به خود می گیرد و درجای دیگر شکل حرکت واقع گرایانه تر می باشد. معمولا اجرای این نوع سبک خام و ناپخته می باشد و در اکثر مواقع استفاده از حرکات در جای مناسب خود انجام نمی گیرد. حتی در بیشتر مواقع استفاده از این حرکات به نتیجه ی مطلوب نمی انجامد.

2- سبک واقع گرایانه:

این سبک شبیه سازی شده ی حرکت واقعی است. منطقی بودن در این سبک، نقطه ی مقابل احساسی بودن است. در این سبک حرکات به صورت خالص و ناب انجام می گیرد که این نوع حرکات دارای ارزش بالایی هستند. اما به دلیل اینکه بیشتر این حرکات در سر جای خودشان اجرا نمی شوند به نتیجه ی مطلوب نمی انجامد. به همین دلیل اجرای این حرکت ها طبق منطق ریاضی، صلابت و انعطاف پذیری حرکت را اعتلا می بخشد. در نتیجه سبکی در حرکت به وجود می آید که از عقل و منطق برخوردار است.

منبع الهام این نوع حرکات، طبیعت است. در این سبک تنوع حرکت و ویژگی های حرکت به حد اعلا می رسد. اجرای این نوع حرکات تداعی کننده ی کمال حرکت است. حرکتی که در جریان یک فکر هنرمندانه شکل می گیرد.

3- سبک اغراق آمیز:

تفاوت اصلی این سبک با سبک واقع گرایانه در این است که استفاده از جزئیات به شکل اغراق آمیزی انجام می پذیرد. در این سبک مبالغه در اکثر نقاط حرکت دیده می شود. این سبک بر اساس فنون و شگردهایی است که در آن خطوط حرکتی آزاد و گوشه ها و زاویه های دیداری حرکت نرم تر می باشند.

سبکی است که تداعی کننده ی لودگی و شوخ طبعی است. در آثار حرکت این سبک نوعی ابهام و رؤیا دیده می شود. در تمام این حرکات خطوط حرکتی بزرگ نمایی شده است و کش و قوس به حد وفور پدیدار است و اغلب دارای خطوط کمانی و مارپیچی هستند. شاید بتوان گفت در این نوع سبک حرکتی، واقعیت و رویا در هم آمیخته شده است. حتی در بیشتر مواقع پیروی از واقعیت کمتر مشاهده می شود. در واقع واقعیت و رؤیا در جوار یکدیگر قرار می گیرند و به حرکت احساس جاه طلبانه ای می دهند. شاید اینگونه حرکات در جایی استفاده می شوند تا در حریف برانگیختگی بی مورد به وجود آورند. گاهی همین شدت احساسات حالت تخریبی به حرکت می دهد.

4- سبک احساسی:

در این نوع سبک، ورزشکار سعی می کند به تحریک عواطف و احساسات بپردازد. استفاده از این نوع سبک بیشتر برای جلب طرفداران و تحریک مخالفان است. البته کار شایسته ای نیست. در نتیجه ورزش از راه اصلی خود خارج می شود و استفاده از حرکات فقط برای تخریب حریف بکار می رود.

بدترین نمونه ی این سبک، گول زدن داور (خود را بی مورد به زمین انداختن، با داور جر و بحث کردن، حرف های تخریب کننده زدن و...) است. در اینجا ورزش از شکل واقعی خود خارج می شود. این سبک هر کجا که باشد، ورزش را از هدف معقول و منطقی خود خارج
می کند.

گاهی نزاع ها و کشمکش ها جای ورزش را می گیرند و روح ورزش را آلوده می کنند. نتیجه ی این اعمال: بی ایمانی ورزشکار و دلزدگی مردم از ورزش است.

5- سبک ویژه گرا: (برنده محور)

این سبک بیشتر مانند مصنوعات بشری است. کاربرد این سبک بیشتر برای پیروزی و قالب شدن است و در بیشتر موارد هیچ نوع جنبه ی احساسی و یا تزئینات حرکتی دیده نمی شود. این سبک روشی است برای پیروز شدن مانند استفاده از تراکتور برای شخم زدن زمین.

جستجو و یافتن ارزش های زیباگرایانه ملاک ارزش گذاری این سبک نیست. شعار این سبک چیست؟ حتی می توان با یک امتیاز هم برنده شد. در اینجا ورزشکار مانند یک ماشین عمل می کند. حقیقت حرکت مساوی است با پیروزی. حقیقت امر این است، مهم نیست به زیبایی های حرکت فکر کنی، فقط به پیروزی فکر کن.

در اینجا ارزش واقعی ورزش و ارزش واقعی حرکت فراموش
می شود. شاید بهتر است بگوییم که حرکت ارزش خود را از دست
می دهد. در اینجا کیفیت مکانیکی حرکت، مهمتر از خود حرکت است.

هدف اصلی، یافتن شکل هایی برای پیروزی است. راه حل های جدید که جسارت در آن معنایی ندارد.

در اینجا بحث سبک ها را به پایان می برم. هدف اصلی این مباحث، کمک به فهم و شناخت بیشتر به علم حرکت است. به هر حال ورزشکاران باید خصوصیات حرکت را درک کنند.

ساختار دیداری حرکت:

علت به وجود آمدن شکل های گوناگون در حرکت چیست؟ طبق شرایطی خاص، حرکت به وجود می آید. گاهی دلیل اجرای یک حرکت بسیار روشن است و گاهی داری پیچیدگی هایی است. از معمولی ترین نوع شکل حرکت تا پیچیده ترین شکل های هنرمندانه، همگی ناقل خبری هستند.

مهمترین عامل اجرای یک حرکت نیاز است. برخی از حرکات ممکن است نیازهای ساده و عمومی را برآورده کنند. بسیاری از حرکات بر مبنای نحوه ی ساختمان حرکت حریف برنامه ریزی می شوند. یعنی ساختن جریانی بر مبنای ارتباط با حرکت حریف.

بنابراین یک حرکت می تواند، بازگو کننده ی خبری باشد. یک پیام عمومی و ساده یا یک پیام پیچیده و خاص. اینگونه حرکات یا بر اساس حرکتی آگاهانه و مستقیم و یا ناخودآگاه و غیر مستقیم شکل می گیرند.

تصوری که از شکل های حرکتی ادراک می شود، قابلیت ها و ویژگی های آن حرکت را نشان می دهد. این خبررسانی در زمان های متفاوت یکسان نیست. این مطلب مهمترین ویژگی حرکت است. بنابراین با وجود گوناگونی شکل های حرکتی، کاربردهای متفاوتی در زمان های مختلف دارند و در یک لحظه نقشی را ایفا می کنند که در لحظه ی بعدی نمی تواند آن نقش را داشته باشد. با توجه به موارد گفته شده، یک حرکت می تواند نقش های گوناگونی به خود بگیرد. همچنین یک حرکت می تواند مقاصد متنوعی را دنبال کند. این تنوع و گوناگونی به علت متغییرهایی است که هر لحظه در حال تغییر هستند و گاه یک منظور و یا چند منظور را در هم ادغام می کنند. برای همین فهم آنها، نیاز به دانش وسیع و گسترده دارد. همچنین فهم یک حرکت، منجر به شناخت کارایی جوانب حرکت است. در نتیجه کارایی یک حرکت منحصر به یک یا چند عملکرد حرکتی نیست، بلکه جایگاه و کارایی ویژه ی حرکت با رشد و تکامل آن بیشتر می شود. نتیجه اینکه چگونگی ارتباط بین اجزاء و نیازمندی های ارتباطی یک حرکت با حرکت دیگر باید در نظر گرفته شود.

قسمتی از جوانب عمده ی ارتباط حرکتی:

برای ورزشکاران، تنها راه ارتباط  با حرکت، رمزگشایی عناصر حرکتی می باشد. این عناصر وسلیه ارتباطی بین اجزای حرکت هستند. در چنین موقعیتی ورزشکار برقرار کننده ی ارتباط حرکتی است. این موضوع از اهمیت خاصی برخوردار است. شناخت از نحوه ی برقرار کردن ارتباط حرکتی است که حرکت کم و بیش شناخته می شود و حقیقت و راز و رمز آن کشف می گردد.

در خلال این تغییر و تبدیل ها، طرح های حرکتی جدید به وجود
می آیند که در عین حال بازتابی است از وضعیت و حال و وضع ورزشکار.

همین بازشناسی حرکت است که وسلیه ی ارتباط هر دو ورزشکار با یکدیگر می شود. در چنین موقعیتی وضعیت تعادلی اهمیت زیادی دارد. این کار باعث می شود تا جزئیات بیشتر درک شوند. اما هر گونه افراط و تفریط در آن از تأثیرات مثبت حرکت می کاهد.

بنابراین کیفیت اصلی حرکت مربوط به قابلیت های کنترلی است، تا تعادل در حد مطلوبی حفظ شود. در اینجاست که حرکت و سرعت در کنار یکدیگر قرار می گیرند تا هر کدام ویژگی های دیگری را بروز دهد. برای همین شدت و ضعف بی جای هر کدام باعث اختلالات حرکتی می شود. اما گاهی می توان یکی را جانشین دیگری کرد. آن هم به دلیل حفظ تعادل حرکت و روانی در اجرای حرکت.

فهمیدن معنای حرکت:

برای فهمیدن معنای حرکت باید عناصر حرکتی را یک به یک تحلیل و ارزیابی کرد. سپس به دنبال جانشین های مناسب دیگری باشید. با این کار قابلیت های حرکتی خود را بر قابلیت های حرکتی حریف تحمیل می کنید. در اینجا بلافاصله معنای خاص حرکت حریف کشف و ردیابی شده است.

درست در همین جاست که کیفیت حرکت شما ارزش گذاری می شود. در اجرای همه ی این حرکات یک کیفیت و ساختار خاصی نهفته است و نحوه ی کارکرد هر کدام متفاوت با دیگری است. در واقع این شناخت برای بالا بردن کیفیت حرکت بسیار ضروری است. شناخت این عوامل برای بالا بردن درک حرکت بسیار سودمند است و به معنای حرکت حریف بسیار نزدیک شده است.

حالا ورزشکار دست به کاری زده است که ورزشکار عادی از انجام آن ناتوان است. اکنون باید متوجه شده باشید، که بدون آموزش های خاص، نمی توانید استعدادهای خود را شکوفا کنید.

زوایای حرکتی:

یک حرکت از زوایای مختلفی تشکیل شده است. مهمترین خصوصیات این زوایای حرکتی به اشتراک گذاشتن نیروهایشان بر یکدیگر است. استفاده از فنون با زوایای منطقی، یک حالت سه بعدی به حرکت می دهد. به هر حال این کار بر کیفیت و انسجام حرکت افزوده می شود. این حرکات طوری به نظر می آیند که گویی به میل و اراده ی خود، رفتار می کنند و هر لحظه قابل تغییر و عوض شدن هستند. در اینجا حرکت، مانند یک گل نرم شکل می گیرد و بالاخره شکل نهایی تشکیل می شود. دراینجا قالب حرکتی، شکل و فرم خاص خود را گرفته و آماده ی انجام وظیفه است تا نقش خود را به خوبی ایفا کند. در حرکت شناسی جواب مختلف با هم پیوست می شوند و شکلی یک تکه و نهایی را می سازند. این حرکت را باید از گوشه ها و زوایای آن مورد بررسی قرار داد. چرا که حرکت یکپارچه دارای هویت مستقلی شده است و در نتیجه شناخت حرکت و تصورات درباره ی آن کلی است.

در این وضعیت ورزشکار به مرحله ای از نبوغ حرکتی رسیده است که در حین حرکت کردن دست به اصلاحات و تجربه کردن می زند. این دو کار هم زمان و آزادانه اتفاق می افتد. ورزشکار از مراحل اولیه ی حرکت گذشته و به مفهوم حرکت دست یافته است. در اینجا تأثیر عناصر حرکتی به صورت سه بعدی ساخته شده است. شکل، بافت و مقیاس در این حرکات در طرح کلی منعکس می شود.

هر چقدر هدف و حرکت خاص باشد، موفقیت بیشتر است. اما گاهی خواسته های مشترک بین  دو ورزشکار حرکت را به یکدیگر جوش می دهد. اما آنکه از مسائل فنی، آگاهی بیشتری داشته باشد با حرکت سازگارتر است. هر چه موضوع حرکت پر اهمیت تر باشد، محدودیت حرکت بیشتر است. اما علی رغم تمام این محدودیت ها، ورزشکار به دنبال راه مناسبی می گردد تا راه های بهتری برای چیره شدن به حرکت مخصوص بیابد.

رسم خطوط حرکتی:

بهترین روش برای شناخت جزئیات بیشتر حرکت، رسم خطوط حرکتی می باشد. با ترسیم این خطوط، می توانید مناسب ترین و بهترین شیوه را ارزیابی کنید. این خطوط باید بتوانند وضعیت حرکت را کاملا مشخص کنند. یعنی کجای حرکت بالا رونده و کجا پایین رونده است. همچنین کش و قوس ها و پیچ و تاب ها در کدام قسمت حرکت انجام گرفته است. همینطور در انجام یک حرکت در هر کدام از بخش ها و قسمت ها با چه سرعتی به کار گرفته شوند و...

همینطور استفاده از مدل های حرکتی، توانایی و تجسم فضایی حرکت را آسان تر می کند و آگاهی شما را از حرکت بالاتر می برد. با توجه به ویژگی های حرکت و تفاوت ها و شباهت هایی که در بخش های مختلف یک حرکت وجود دارد. فن روبرو شدن با این دستورالعمل های حرکتی را خواهید شناخت. اینجاست که ورزشکار باید علم حرکت را بشناسد تا بتواند مسائل مربوط به شکل و کار ویژه ی آن را به خوبی بشناسد و تصمیم بگیرد که چگونه به موضوع پاسخ بدهد. دو راه حل ارائه شده در اینجا مفید است. اول اینکه ورزشکار می تواند با نیروی خود شکل حرکتی حریف را تخریب کند و با میل و اراده ی خود تغییر دهد که این امر نیازمند نیرو و توان بیشتر نسبت به حریف است و راه حل دوم اینکه با شناخت ویژگی حرکت حریف راه حل مناسب برای مهار یا خنثی کردن حرکت حریف بیابد. شاید هم بتواند نیرو و توان حریف را بر علیه خودش استفاده کند.

اطلاعات تصویری حرکت:

وقتی از حرکت صحبت می شود، تصویر آن به خاطر ورزشکار می آید. این تصویر عامل اطلاعات مختلفی است. بعد از آغاز حرکت یک طرح اجمالی در ذهن شکل می گیرد و داستان حرکت از همینجا آغاز می شود.

در هر لحظه هر گونه فشار، سرعت، توقف، کشش، هُل دادن مورد ارزیابی قرار می گیرد و شیوه ای برای مهار تمام این خصوصیات در ذهن متجلی می شود. در این هنگام ساختن یک حرکت در ذهن متجلی می شود. در این هنگام ساختن حرکت در ذهن در نهایت تمرکز و بهت زدگی انجام می پذیرد. بر اثر استفاده از همین توانایی ذهنی است که جادوی حرکت ساخته می شود. بالاخره هر دو ورزشکار داشته های متفاوتی دارند و بر اساس همین اختلاف دانش ورزشی، حرکات انتزاعی و مرموز، آماده ی تولد می شوند. حرکاتی که گاهی دچار تشنج ها، آرامش ها، پیچ و تاب ها و جلو و عقب شدن ها و ... هستند و به سمت جلو پیش روند. شناخت دقیق از این شکل ها و نقش و کاربرد هر کدام از آنها راه موفقیت را هموارتر می کند.

در این هنگام وظیفه ی ورزشکار ساختن چند شکل حرکتی نیست. بلکه باید حرکتی ترسیم کند که کاربردی ویژه داشته باشد.

آیا تا کنون به سقوط یک قلعه فکر کرده اید؟ با درک علت های مختلف آن، پی خواهید برد که یک حرکت، چگونه به اوج می رسد و یا چگونه از اوج پایین آمده و نابود می شود. با شناخت و درک نقاط ضعف و قوت یک حرکت می توان بر آن پیروز شد.

آیا سزای کسی که با شما ناسازا می گوید، ناسزاگویی است؟ مسلما دین اسلام چنین اجازه ای به ما نمی دهد. باید راه کارهای چنین برخوردی را جستجو کرد و مسلما این حرکت یک راه ندارد. اما مقابله به مثل کردن هم کار عاقلانه و خداپسندانه ای نیست. برای همین بهترین راه باید هم جنبه ی عقلانی و هم جنبه ی منطقی داشته باشد.

از این زمان به بعد توجه به شکل حرکت و جنبه های مقابله با آن باید در اولویت قرار بگیرد.

دوگانگی در حرکت:

مسلما شخصی که یک دوگانگی در رفتار و گفتار خود دارد، قابل اعتماد نیست. ورزشکار که در موقعیتی خوب عمل می کند و اما در موقعیت دیگری شیرازه ی کار از دستش خارج می شود، به پختگی کامل نرسیده است. 

همینطور تأثیرات متقابل که یکی سازنده و دیگری ویران کننده است، باید از فهم متقابل هم برخوردار باشد. محصولات حرکتی هم به همین منوال است. یکی سفارش دهنده حرکت و دیگری، سفارش گیرنده ی حرکت است. در اینجا ورزشکاری که بر اساس پیش بینی جلو
می رود، در جایگاه بالاتری قرار دارد. اما گاهی یک تصور غلط، کار دست ورزشکار می دهد. چرا که ارزیابی غلطی از حرکت خود یا حرکت حریف مقابل داشته است. اما اگر به خود آگاهی قطعی رسیدید، درنگ نکنید.

مفهوم حرکت:

حرکت به طور کلی اشتیاق درونی ورزشکار برای رسیدن به رضایت درونی است. حرکت نوعی محصول پالایش یافته ای است که با توجه به ارتباط آن با حرکتی دیگر انجام می شود. وقتی سواد حرکتی نداشتید، حرکت بیش از اندازه مرموز غیر قابل فهم بود و به طور کلی ارزش آن زیر سؤال می رفت.

فهم متقابل هر دو نفر، نسبت به حرکات یکدیگر:

حرکت، چگونگی آشتی بین عمل و عکس العمل است. همینطور پرداختی به یک سری امور اکتشافی است و شناختن مفاهیم و راه های نو برای درک بیشتر حرکت است. علم حرکت روز به روز پیش
می رود و حاشیه ها و فرعیات آن بیشتر شناخته می شوند. تمام این شناخت ها برای آن است که راه حلی برای حرکت بهتر بیابید. یعنی جنبه ی فایده و ثمردهی آن اهمیت دارد.

اما ورزشکار حرفه ای یا سازنده ی حرکت، تسلط خاصی بر کارش دارد. او دست به راه هایی می زند تا نظارت و تسلط بیشتری بر حرکتش داشته باشد و در پایان حرکتی کامل تر را برای رسیدن به مقصود مورد نظرش بکار بگیرد. او برای انجام حرکتش برنامه ریزی می کند و تمام جزئیات را از پیش روی چشم خود می گذراند. تصویری خیالی که در واقعیت وجود ندارد و طی یک سلسله عملیات حرکتی شکل می گیرد و شکوفا می شود. در اینجا با یک حرکت صحیح اوضاع واقعی را تغییر می دهد. در نتیجه حرکت روشن تری را خلق می کند.

میزان این تأثیری قابل بحث است. اما باید گفت: به هر منظور و با هر وسلیه که انجام شده شگفت انگیز است. مهم این است که او حرکتش را بالاتر و با کیفیت بهتری انجام داده است. و طرز تفکر و فهم حرکتی او اهمیت دارد.

هدف اصلی اجرای حرکت:

هدف اصلی یک حرکت ساز، فهماندن حرکت از طریق تجسم آن، چرا که فهم آن از طریق نوشتن و یا گفتن دشوارتر است. کار اصلی او نشان دادن یک حرکت با جزئیات آن، مطابق یک برنامه حساب شده و به صورت مصور است.

طرح گرافیکی حرکت:

ارائه ای از طرح و برنامه ریزی حرکت به روش گرافیکی امکان پذیر است. با این روش ساختارهای متفاوتی را می توان ارائه داد و بررسی کرد. ساختاری که از لحاظ محتوا و هم از لحاظ  کثرت، متغییر است. حتی می توان علت ها و معلول های متفاوتی را در حرکت شناسایی کرد. ساختاری که هم از لحاظ محتوا و هم از لحاظ دستور با هم متفاوت است. با یک ارزیابی دقیق و شناسایی درست می توان به درک عمیق تری از حرکت رسید. این کشفیات حرکتی باعث پرمحتوا شدن اصل حرکت می شود و دید وسیع تری را نسبت به حرکت، پیش روی شما قرار می دهد.

حرکت شما باید نسبت به حرکت حریف تطبیق داشته باشد. در اینجا حرکتی با شیوه ی جدید حرکتی به وجود می آید. برای اینکه حرکت شما با شعور حرکتی دیگری در نبرد است. یعنی این حرکت به تنهایی نمی تواند تصمیم بگیرد که از کجا شروع کند و یا چگونه شروع کند، بلکه در این فکر است که چگونه به نسبت حرکت حریف ادامه دهد.

این کیفیت حرکتی خود به خود به وجود نمی آید، بلکه نسبت به حرکت سنجیده شده ای شکل می گیرد و شکل اصلی خود را پیدا می کند. در اینجا با مشاهده ی یک حرکت نسبت به حرکت دیگر، شکل حرکت دو حریف بازگو کننده ی شکل حرکت هر کدام از آنهاست. این دو شکل حرکتی در چرخش دایره وار در انقباض و انبساط  و رو به تکامل است. اینجا ارزش یک حرکت در درک حرکت مقابل است و برعکس.

مهمترین کاربرد طراحی گرفیکی، قابل مشاهده بودن ساختار حرکت به صورت یک طرح دیداری است. همچنین با تهیه ی آرایش حرکتی، کوچک ترین جزئیات مورد تحلیل و بررسی قرار می گیرند و کل طرح را می توان جزء به جزء و یا یکجا و یکپارچه کنار یکدیگر مشاهده کرد. همینطور می توان تأثیر نهایی مجموعه ی حرکت را بر حریف بررسی کرد. در اینجا، شیوه ی بکار رفته شده، می تواند آگاهی بیشتری از تأثیر کلی نشان دهد.

برای حل یک مسأله حرکتی بیش از یک راه مناسب وجود دارد. از این رو با بکارگیری عناصر حرکتی و شیوه های مختلف راه حلی بیش از یک مورد مناسب بیابید. راه های مختلفی که ورزشکار با استفاده از فنون گوناگون حرکتی تهیه می کند به او این امکان را می دهد تا در تصمیم گیری نهایی آزادی انتخاب بیشتری بدهد. این کار به خوبی رابطه ی میان شکل و محتوای حرکت را نشان می دهد. این رابطه بیشتر در ترکیب حرکات و نحوه ی ترکیب بندی حرکات بستگی دارد.

مشکل ترین قسمت اجرای فن، زمانی است که فن با شکل حرکتی خاص به نحوی با یکدیگر ادغام شوند که به بهترین وجه بتواند حرکت را اجرا کند.

زمان اجرای فن:

اجرای فن در یک محدوده ی زمانی خاصی اتفاق می افتد.
برنامه ریزی و اجرای اینگونه حرکات باید در زمان و مکان مناسبش انجام پذیرد. این محدودیت باعث می شود که پیام های حرکتی با نظم
روشن تری پیش بینی شوند تا قابل کنترل باشند. یک حرکت مانند اسب سرکشی است که به هر سو می رود و سوار کار آن باید لگام و دهنه ی اسب را تحت کنترل داشته باشد. شاید علت حساسیت حرکت نیروهای خاصی است که همدیگر را همپوشانی می کنند. با مهار همین نیروها است که تصویر کل حرکت زیباتر به نظر می رسد.

باید در نظر داشت که جنگ بین تمام اجزای حرکت تنها یک واقعیت سرگرم کننده نیست. بلکه واقعیتی است برای تعالی روح و جسم.

برای اینکه حرکت ها را بفهمیم و بتوانیم افکار خود را با حرکت بیان کنیم. ابتدا باید ارکان مختلف علم حرکت را بشناسیم. باید با عناصر اولیه ی حرکت و ساخت و قواعد حاکم بر آنها و با مکانیسم حرکتی و فنون و سبک و سیستم های حرکتی بیشتر آشنا شویم. با مطالعه و بررسی آنها می توانیم به حرکت تسلط پیدا کنیم. همچنین دستیابی به سواد حرکتی، مستلزم فهم اینگونه نکات است.

وضعیت ورزشکار:

بعضی ورزشکاران در مسابقات بزرگ به اصطلاح جگرشان آب
می شود. با اینکه حال و هوای آنها در چند روز قبل از مسابقه تغییر کرده است و پژمرده و رنگ پریده هستند، اما باز هم از آنها در مسابقات استفاده می کنند. بهتر است از ورزشکاران بی باک استفاده شود. حتی بدون مسابقه ی انتخابی - برای مثال سربازانی که دوره های مختلف رزمی دیده اند، اما از شجاعت کافی برخوردار نیستند، آیا
می توانند در میدان نبرد پیروز باشند. با در نظر گرفت موارد فوق، ورزشکار باید هم مسائل فنی و هم شجاعت داشته باشد.