انتشارات دوقلوها
کتاب کودکانتشارات دوقلوها
کتاب کودکنام های ایرانی
به نام خدا
فرهنگ نامهای ایرانیان
گردآورنده: عبدالله یزدانی
سر شناسه : یزدانی، عبدالله، 1353-
عنوان و نام پدید آور : فرهنگ نامهای ایرانیان / نویسنده، عبدالله یزدانی.
مشخصات نشر : ورامین: دوقلوها، 1395.
مشخصات ظاهری : 118 ص.: 2 – 76 – 6432 – 600 – 978.
شابک : 80000ریال3–17–8739-600–978
وضعیت فهرست نویسی : فیپا
موضوع : نام های ایرانیان
موضوع : Name, Iranian
موضوع : نام های اشخاص – ایران
موضوع : names, personal – Iran
رده بندی کنگره : 1395 4 ف 37 ی /3020 cs
رده بندی دیویی : 44/929
شماره کتابشناسی ملی : 4313047
ناشر: دوقلوها
گردآورنده: عبدالله یزدانی
چاپ اول: 1395
شمارگان: 1000
شابک: 3- 17- 8739- 600 - 978
قیمت : 8000 تومان
همه ی حقوق محفوظ است
به نام خدا
حق الولد علی والده ان تحسن اسمه و یزوجه اذا ادرک و یحلمه الکتاب
(حق پدر بر فرزند آن است که نام نیکو و زیبا بر او نهد و پس از بلوغ او را همسر دهد و به او نوشتن بیاموزد.)
با سلام خدمت شما پدر و مادر عزیز
اولین و با ارزش ترین ویژگی
انسان که در برخوردها و
آشنائی های
اولیه از هم مطلع می شوند نام یکدیگر است.
انتخاب نام نیکو برای فرزند در تکوین شخصیت فردی و اجتماعی او نقش بسزایی دارد. با ارزش ترین امری که می توان به آن ارج نهاد نام گذاری مناسب برای فرزندانمان است. زیرا نام نیکو نشانه شخصیت افراد است. انتخاب نام جنبه سلیقه ای دارد و فرهنگ و آداب و رسوم و اعتقادات در آن دخالت دارند. بیشتر نام ها معنای زیبایی دارند و بعضی نام ها معنای پسندیده ای ندارند.
بسیاری از مردم علاقه و
ارادتی خاص به ائمه دارند و برای فرزندان خود نام ائمه را بر می گزینند. علاقه
مندان به سنن ایران نام کهن و بعضی از خانواده های متجدد دنبال نام جدید
می گردند.بعضی از پدر و مادران به معنی و مفهوم اسم توجهی ندارند و بعدها مورد
نارضایتی فرزندانشان قرار می گیرند.
پدر و مادران باید بدانند که در گزینش نام فقط کودکی فرزند را در نظر نگیرند . بلکه فرزند سالیان درازی جوان میانسال و سالمند خواهند بود. در هر حال نام باید چنان باشد که در هر سنی موجب رضایتمندی و خوشنودی صاحب آن قرار گیرد.
در این کتاب سعی شده نام هایی جمع آوری شود که معنای
خوب و تقریبا رایج داشته باشد. کتاب حاضر مجموعه ای است از
نام هایی که معمولا در ایران از سوی پدر و مادر برای فرزندان انتخاب می شود.
توجه: هر انسانی برای خودش جهانی منحصر به فرد دارد و پیچیدگیهای درونی و تفاوتهای پنهان و آشکار آن باعث می شود تا برای انتخاب نام مناسب موثر باشد. توصیه می شود ابتدا صبر کنید تا کودک متولد شود و بعد با توجه به خصوصیات فیزیکی و رفتاری آن نامی مناسب برایش انتخاب کنید.
این کتاب هدیه ای است برای پدر و مادر هایی که توجهی خاص به انتخاب نام فرزند خود دارند و دوست دارند برای آنان نام نیکو بر گزینند .
شما عزیزان با مراجعه به این کتاب شناخت بیشتری از مفاهیم و معانی نام ها پیدا می کنید.
آ آبان
:
نام ماه هشتم ازسال شمسی، نام فرشته نگهبان آب آبانه
: منسوب به آبان
آبتین
: ازشخصیت های شاهنامه، نام پدر فریدون
پادشاه پیشدادی آبتین : نام پدرفریدون پادشاه
پیشدادی آبتین : نیک چهره، نام پدرفریدون که صحیح آن آتبین است آبگین
:
آینه آبو : گل نیلوفر آبیژ
:
شراره، اخگر آپتین : شکل دیگر آبتین، پدرفریدون آترین : درسنگ نوشته بیستون آمده است نام پسراوپدرم آتنا : ازخدایان یونانی، مظهراندیشه، دانش وصنعت آتنه : شهر بزرگی دریونان، منسوب به آتن آتوسا : نام دخترکورش وهمسرداریوش اتوشه : عمه شاپورساسانی آتیلا
: نام پادشاه قبیله هون آتیه : آینده آدرینا : آتشین، مجازا زیبارو آدورا
: کمک کننده، مددکار آدورینا : کمک کننده، یاری دهنده آدونیس : گلی به رنگ زرد وقرمزکه فقط هنگام تابش
خورشید بازمی شود آدیش : آتش،
اخگر، آذر، گرمای همراه با نور آدیشه
:
(درگویش خراسان) آتش کوچک آدینه : روزجمعه، زینت شده، آخرین روزهفته آذر : آتش، ایزد
نگهبان، اخگر، نام ماه نهم سال خورشیدی آذر : ایزد نگهبان آذربد : آتش
پناه آذربد
: نام موبدی درزمان شاپوردوم پادشاه ساسانی آذردخت :
آذر+ دخت آذرگل : نام گل سرخ، گل سرخ شبیه شقایق، گل آتش آذرماه :
آذر+ ماه آذرمهر :
نام آتشکده نخستین ازهفت آتشکده بزرگ ایرانیان آذرمیدخت :
آزرمیدخت آذرمینا :
لعل گون آذرنگ :
روشن، نورانی، آتش، درد ورنج آذرنوش :
جاویدان، بی مرگ آذین گل :
زینت گل، زیورگل آذین
: زینت، زیور، نام یکی ازفرماندهان سپاه بابک
خرم دین آرا
:
زیور، ریشه آراستن آراج
(آراد) : نام فرشته موکل برامور روزبیست وپنجم هرماه آراد :
نام فرشته نگهبان روز آرازش : بخشش درراه خدا، انفاق درراه خدا آراسته : آماده، مهیا، زینت داده شده، مزین آراگل
: زینت گل، زیورگل آرام
: آرامش وآسودگی، با وقار آرامبخت : اقبال خوش، خوش بخت، سعادتمند آرامدخت :
دختر سعادتمند وخوشبخت، با آرامش آران (کردی) : گرمسیر آرایه
:
آرایش آربیان : نام پنجمین پادشاه ماد آرتا : سرافراز، آزاد، مقدس، شاد آرتام :
نام والی فریگیه در روزگار کوروش بزرگ آرتان :
ازنام های روزگارهخامنشی، راستگو آرتمن :
نام برادر بزرگ خشایارشاه (پسرکوروش) آرتین
: صورت دیگری از آرش آرزو :
خواهش کام، مراد آرسان
:
نام پسراردشیردوم پادشاه هخامنشی آرش :
درخشنده، شیوا تیر آرشاویر : مرد
پاک، مرد مقدس، هفتمین پادشاه اشکانی آرشین : نام
یکی ازهفت شاهدخت های هخامنشی آرکا :
حامی وپشتیبان آرمان : آرزو، امید، خواسته، مراد آرمون : زر،
پول نقد ونقدینه پیش پرداخت آرمیت : پاک و
فروتن آرمیتا : نام
اوستایی آرمین دخت : نام
دختران آرمین : پسر
کیقباد کیانی آرمین : فرزند کیقباد ازشاهان پیشدادی آرمینا :
منسوب به آرمین آرنگ :
حکمران و سلطان، روش و شیوه آرنوش :
جاویدان آرنوشا : مخفف آریا انوشه به معنی آریایی بی مرگ آرون : صفت
نیک، فضیلت، خوش خوش آروند : اورنگ اروند : تند، چالاک، پدرلهراسب، رودی درجنوب ایران آروین :
آزمایش وتجربه آریا : نام فرمانده ارتش ایران
درروزگار کورش دوم، آزاده ونجیب آریاز : نام
یکی ازسرداران هخامنشی آریان : آریایی، آریایی زاده آریان :
منسوب به آریا، آریایی آریانا :
منسوب به نژاد وقوم آریایی آریاندخت : دخترآریایی، دخترنجیب واصیل آریاوش : اصیل
ونجیب چون آریایی آرینا (کردی) : آریایی نژاد آزاد : کسی
که بنده نباشد، نوعی سرو آزاده : آنکه بنده نباشد، نام همسررومی
بهرام گور آزر
: نام عموی ابراهیم خلیل (ع) آزرم
: شرم، حیا، نام دخترخسرو پرویزپادشاه ساسانی آزرمان :
همیشه جوان آزما :
امرآزمودن، بیازما، آزمایش کن آزیتا : نامی است برای زنان، زیاده طلب، زیاده خواه آژنگ :
موج کوچک، چین وشکن صورت آسا
: ریشه آسودن، زیور، زینت، نام پدر بهمن آستیاژ : نام مادرکوروش آسیه : اندوهگین، نام همسرفرعون آشینا (آشوری) : نیرومند، زورمند آصف(عربی) : نام وزیرسلیمان (ع) آصفه : نام
دبیرحضرت سلیمان پیامبر آفاق (عربی) :
افق ها، نام
معشوقه نظامی گنجوی، به معنی کرانه آفتاب دخت :
دخترآفتاب آفتاب
:
خورشید آفرنگ : زیبایی وجلال آفرید : مخفف آفریده، خلق کرد آفرین :
تحسین، ستایش، سپاس آگاه : باخبر،
مطلع، هشیار آلاله :
شقایق، گلی به رنگ زرد، سفید یا قرمز آلاوه
:
شعله آتش آلما :
سیب آلینا : سرخ گون آمال : امیدها، آرزو، خواسته ها آمنه : به
فارسی توده هیزم، نام مادرحضرت محمد(ص) آموده : آراسته وپیراسته، لعل ومروارید آمیتیدا : نام دخترآستیاک، همسرکورش پادشاه هخامنشی آمینا : اجابت کن آناهیتا : پاک،
بی آلایش، فرشته نگهبان آب آندریا : ملکه
ایران، زن داریوش سوم آنسه : زن
نیکو، خانم آنوشا : جاوید، پاینده، نغمه، صدا، آهنگ آهو :
غزال، شاهد، معشوق، فریاد وآوازبلند، عیب آوا :
آهنگ، صدا، نغمه، صوت، شهرت آوازه :
آگاهی، شهرت نیک آونگ
: نام رشته ای که خوشه انگور و بعضی میوه ها
را به آن می بندند آویژه : خاص، خالص، معشوق آیلار : ماه ها آیت
: نشانه آیدا (ترکی) :
شاد، خوش، ماه،
مهوش آیدین : روشنایی، شفاف، یکرنگ آیسا : مانند
ماه ومهوش آیسان : کسی که مانند ماه به اطرافش نورافشانی می کند آیسودا : ماه درآب آیلا : هاله ماه آیلار : ماه
ها، جمع ماه، چندماه آیناز :
ماهناز، نازوفخرماه، فخروعشوه الف ابراهیم : نام فرزند حضرت محمد(ص) و نام پیامبری که بت های کعبه را شکست ابریشم : استعاره ازلطف وظرافت ابوالفتح :
پدرپیروزی ابوالفضل : خداوند و صاحب هنر، پدر دانش ابوالقاسم :
پدر قسمت کننده، کنیه پیامبر ابوذر :
یکی ازصحابه حضرت رسول (ص) اپرنگ : نام پسرسام اتابک :
نگاهدارنده، لغت ترکی به معنی پدربزرگ اتوشه : عمه شاپورساسانی احترام : حرمت، بزرگ داشتن، نام زن درایران احترام : بزرگ داشتن احتشام : حشمت وشکوه احد :
یگانه، فرد احسان الله : نیکی خداوند احسان : نیکی، نیکوکاری احمد : به غایت ستوده ، ستوده تر اختر
: گلی به رنگ های سرخ، صورتی، نارنجی وزد اخشاد
:
نام پادشاه فرغانه اخشان :
دارنده ی گاوهای نر اخگر
: پاره
آتش ادریس :
نام یکی ازپیامبران ادرینا : تکیه
گاه ادیب : زیرک، با فرهنگ ارجا :
امیدوار کردن، واپس بردن ارجام :
خویشان، نزدیکان ارجمند : دارای قدرومنزلت ارجمند :
گرامی، عزیز ارحام : جمع
رحم، خویشان اُرُد : خیر و برکت، نام شاهان
اشکانی، نام فرشته نگهبان ثروت ارد : خوشرو،
خوبرو اردشیر : آن که حکومت مقدس دارد، شهریارمقدس اردکام : کسی که آرزوی مقدسی دارد اردلان : ازواژه ارد به معنی راستی، نگهبان راستی اردوان :
نگهبان درستی، پاکدامن، یاری کننده اردیان : مقدس اردیبهشت : نام فرشته ای است نگهبان کوهساران ارزنده :
محترم، دارای احترام ارژن :
درختچه ای با گونه های مختلف، بادام کوهی ارژنگ : آرایش، زینت ها ارسام :
نام پسرداریوش ارسان : والی منصوب ازطرف داریوش ارسلان : شیر، شیر درنده ارسیما : نماینده داریوش سوم در گفت و گو با اسکندر ارشا : راست و درست، راهنمایی، هدایت، رهبری ارشاسب : نام پدر داریوش اول ارشاک : نام
مؤسس سلسله اشکانیان ارشان : نام
پسراردشیردوم ارشن : مرد
پهلوان ودلیر ارشیا : تخت و اورنگ پادشاهی ارغند : خشمگین ارغوان : نام درختی که گل وشکوفه سرخ رنگ می دهد ارفع
: رفیع تر، بلندتر ارکان :
اساس، پایه ارکیا : جویبار ارکیده :
نوعی گل زینتی ارم :
بوستان، مجازا بهشت ارمزد : روز اول ازهرماه خورشیدی ایرانی ارمغان : رهاورد وسوغات وتحفه ارمغان : هدیه، سوغات ارنیکا : آریایی نیک رفتار اروند : تند،
چالاک، پدرلهراسب، رودی در جنوب ایران اروین :
آزمایش، امتحان، تجربه ازغوان : گلی قرمز رنگ اژدر : برازنده، اژدها اژیر :هوشمند
وزیرک، پرهیزکار اسپانتا :
سپنتا، مقدس، پاک اسپنداد :
پاک داد اسحاق (عبری) : خندان اسد
:
شیر اسدالله : شیرخدا، لقب حضرت امیرعلی (ع) اسرا(درگویش سمنان) :
اشک اسرافیل
: درخشیدن مانند آتش اسعد : سعید،
نیک بخت اسفندیار : آفریده خرد پاک، پسر گشتاسب که روئین تن
بود اسفندیار : نام پدربهمن اسکندر :
یاری کننده مرد، نام پادشاه معروف یونان اسلام
: دین پیروان محمد(ص) اسماء
: جمع اسم اسماء : نام دختر ابوبکر اسماعیل
:
آن که خدا اورا شنید اسوه : الگو آسیه : اندوهگین، نام همسر فرعون اشتاد :
راستی و درستی اشراق :
درخشیدن، روشن شدن اشرف :
بلندتر، افراشته تر، شریف تر اشکان : منسوب به اشک که بانی سلطنت پارت ها بود اصغر :
کوچک (به عربی) اصفیا
: برگزیدگان اصلان
: شیر،
شیردرنده،
دلیر اعتصام : متوسل شدن، توسل اعتماد : تکیه دادن ومتکی شدن به کسی اعظم : بزرگ
تر، بزرگوارتر افتخار : فخر کردن، نازیدن، بالیدن افتد : ستاینده، ستایش کننده افدستا : حمد وستایش افرا : آفرین، تحسین افراز : سرکش،
بلند، فراز افراسیاب : به هراس افکننده، نام پادشاه توران افروز
:
ریشه افروختن افسانه : داستانی که بر اساس تخیل ساخته شده، سرگذشت، حکایت افسر
: کلاه پادشاهی، تاج افسون : سحر، جادو، جاذبه افشار :
شریک، معاون، رفیق افشین : نام سردارایرانی که بابک خرمدین را دستگیرکرد اقاقیا : درختی
زینتی که گلهای سفید خوشه ای ومعطردارد اقبال : بخت وطالع، خوشبختی، سعادت اقدس : پاک تر، مقدس تر اقلیما : نام دخترحضرت آدم (ع) اکبر : بزرگ
تر، بزرگوار اکرم
:
بزرگوار، گرامی امان
الله : ایمن درپناه خداوند امجد : بزرگ
تر، بزرگوارتر امرالله : فرمان خدا، روستایی درتبریز امرداد : بی مرگ، جاودانی آمیتیس : نام
دخترخشایارشاه پادشاه هخامنشی امید :
آرزو، اعتماد امیر
: پادشاه ، حاکم امین الدین : آن که دردین امین ودرستکاراست امین الله : مورد
اعتماد خداوند امین : امانت دار، درستکار، مورد اطمینان امینه : زن درستکار، مؤنث امین اندرز
: پند،
نصیحت انسی : آدمی، مردم انسیه : خوگرفتن، الفت نمودن انگاره :
پندار، گمان انور
: روشن، نورانی انوش
: بی مرگ، جاویدان انوشا : شادی، خرم، خوشحال انوشه : خوش، خرم، آفرین، جاودان انوشیروان : به معنی جاوید انیسه : مؤنث انیس انیسه
:
همدم الاهه
: مقدس اهورا : از نام های خداوند در اوستا، هستی بخش آوازه : آگاهی، شهرت نیک اوتانا : دارای اندام زیبا اوحد
: یگانه، بی همتا اوحدالدین
: آن
که دردین یگانه وبی همتاست اورمان :
اشکال وزحمت ورنج اورنگ : تخت شاهی،
عقل و دانش اوریا
: شعله
خداوند اوژن :
زننده و شکست دهنده دشمن اوستا : اساس
و بنیان، پناه و ملجأ ایاز :
نسیم سرد وخنک، شبنم ایران :
نام پسرهوشنگ، منسوب به آریا ایراندخت :
دختر ایران نام مرکب و مصطلح ایرانمهر :
نام مرکب ایرج : نام
پسر فریدون، یاری دهنده آریایی ها ایرمان :
مهمان، مهمان ناخوانده ، یار و دوست ایزد :
خداوندگار، آفریدگار، درخور ستایش ایشاع : نام
خواهر حضرت مریم (ع) ایلا : نام پسرافراسیاب ایلیا : لغت سریانی، نام یکی از پیامبران بنی اسرائیل ایمان
:
اعتقاد به وجود خداوند و رسولان و دین، گرویدن ایوب : به معنی برگشت به سوی خدا، نام یکی از پیامبران ایوز : آراسته، پیراسته ب بابک :
پدرکوچک، پرورش دهنده وتربیت کننده باتیس : نام
دژبانی که دربرابرحمله اسکندر مقاومت کرد باراد : نام کسی است که درزمان شاپور یکم می زیسته باران : نامی
برای دختران بارانک : نام درختی است باربد : نام
نوازنده دربارخسرو پرویزساسانی بارمان : شخص
محترم و لایق، دارای روح بزرگ بازیار :
بازدار، میرشکار، شکاریار بافرین : لایق
تحسین باقر : شکافنده، لقب امام پنجم شیعیان بالنده : افتخار کننده، بالیدن بالیده :
رشد ونمو کرده بامداد :
هنگام بامداد ، پگاه، نام پدرمزدک بامشاد :
نام نوازنده روزگارساسانیان بتول :
پارسا، پاکدامن بحریه : لقب اسماء همسرجعفربن ابیطالب بخشا : بخشنده، عطا کننده بدرالملوک :
ماه شاهان بدرام : خوش وخرم، همیشه ومدام بدری : ماه
تمام، ماه شب چهارده بدیع
الزمان : نادره زمان، بی نظیر، یگانه برازمان : دارای اندیشه درخشان برازمهر : شایسته محبت و دوستی برآسا : میوه
خیز برانوش : سپهسالارقیصرروم
درجنگ با شاپورفرزند اردشیر ساسانی بردان
: نام یکی ازپادشاهان اشکانی بردیا : بلند پایه، فرزند کوروش البرز :
نام پهلوانی ، نام سلسله جبال شمال ایران برزاسب :
دارنده اسب بلند بالا برزو : بلند بالا، پسرسهراب ونوه رستم برزویه : نام رئیس پزشکان شاهی در روزگار خسرو اول برزین
: باشکوه برژنگ (کردی)
: مژه برسام
: نام یکی از سرداران یزدگرد ساسانی برسین : همسرایرانی اسکندر برشان
:
امت برنا : جوان، خوب، نیک، ظریف برنوش : ازسپهداران ایرانی برهان
: دلیل، حجت بروسا : نام
پدر بهرام از مؤبدان بروفه
:
دستار برومند :
بارور، برخوردار، کامیاب، میوه دار برید : پیک بزرگمهر : بسیارمهربان، وزیردانشمند انوشیروان ساسانی بستام : گوهری سرخ رنگ، مرجان بسیم : خندان چهر، گشاده روی بسیم (عربی ) : خوشحال، شادمان، لذت بشارت : مژدگانی، خبرخوش بشیر : بشارت دهنده، مژده رسان بغیا : نام
پسرفرناک ودریاسالارایران بکتاش : جلوه
کن، بزرگ ایل وطایفه بلقیس : نام
ملکه یمن که پایتختش شهر سبا بود بنان :
سرانگشت، باغچه سبزوخرم بنشاد
:
شاد بنیاد بنفشه : گلی
معروف به رنگ کبود و طبیعت آن سرد است بنوشه : بنفشه بنیامین : پسر دست راست، نام برادر حضرت یوسف (ع) بنیتا (عبری
) : توفرزند منی به آفرین : پسرشاه فیروز به بانو :
بهترین بانو به چهر : زیبا
رو به دخت : بهترین دختر به کام : خوش کام بهادر :
شجاع، دلیر، دلاور بهار :
شکوفه، گل، معبد ودیر بهارا
: بهار بهاربانو : دختران وزنان زیبا را گویند بهارک
: مثل بهار، مانند بهار بهارو : مثل
بهار زیبا بهاره : گرانبها، منسوب به بهار،
بهاری بهامد
: پیشامد خوب بهامین :
فصل بهار بهانه
: دلیل، علت بهاور :
ارزش آور، پربها بهاوند :
دارنده نیکی بهبد : نگهبان نیکی بهتاش : خوب، همپای خوب، یارخوب بهجت :
سرور، شادمانی، نشاط بهداد :
درکمال عدل و داد، نیک آفریده شده بهدوست : یارخوب، یار نیک بهراد : جوانمرد، خوب، نکوبخش بهرام : پیروزمند، پیروزی بهرامه : جامه سبز، بید مشک بهرانه :
مرکب ازبهریعنی سود وآنه به معنی پسوند نسبت بهرخ
: آن که
چهره ای خوب وزیبا دارد بهرمان :
یاقوت سرخ بهرنگ :
خوش رنگ بهرود :
فرزند نیک بهروز : روز نیک، خوب، آن که روزگارش بر وفق مراد باشد بهزاد : نیکوزاده بهشاد : شاد وخرم، خوشحال بهشت : نام دختران بهشته : صفت دارنده بهشت بهشید : با فروغ، تابناک بهفر : دارای فرنیک، نیک فر بهمن : نیک اندیش، خوب منش بهمنیار
: نام شاگرد بوعلی سینا بهناز : خوب ناز، خوش ناز و ادا بهنام :
نیک نام، خوش نام، دارای نام نیک بهنود :
دراساطیربه معنی پسرعزیز بهنوش :
گوارا، خوشگوار، عسل نیکو بهین
دخت : بهترین دختر بوخشا :
رستگار بوران دخت : (پوران دخت) نام دخترخسرو پرویز بوژنه
:
شکوفه، غنچه بیارش
: دو دلیر بیتا : بی
مانند، بی نظیر، بی همتا، یکتا بیژن : پهلوان
ایرانی، پسرگیو، شجاع بیگم :
دخترشاه عباس صفوی، همسرفتحعلیشاه قاجار بینا : دانا
وبیننده، صاحب چشم بیوک (ترکی) :
مهتر پ پاردیس :
فردوس، پالیز، باغ بهشت پارسا :
آن که از گناهان بپرهیزد، پرهیزکار، مؤمن، متقی پارمیدا :
نام دختربردیا پارمیس :
نام دختربردیا، برادر کمبوجیه سوم پارمین :
نام همسرداریوش شاه هخامنشی پاشنگ
: خوشه انگور پاکان :
افراد پاک پاکرخ
:
پاکیزه رو، زیبارو پاکنوش
: پاک نوشنده پالیز : باغ، بستان پامچال : گلی زینتی به رنگ های سفید، صورتی یا نارنجی پانته آ : نام زنی درزمان کوروش هخامنشی پانتی : همسرآریاسب، به معنی پایدار پانی : آب پانیا : محافظ ونگهدارنده پانیذ : قند
مکرر، شکر پاره پاوان :
درفارسی باستان حافظ و نگهبان پاییزان
: هنگام پاییز پدرام :
آراسته ، نیکو، شاد پدیده
: آنچه اتفاق می افتد، نوظهور پذیرا : قبول
کننده پرارین : خوب و نیکو پرتو :
بازتاب نور، درخشش، روشنایی پردیس : باغ بهشت، فردوس پرستو
: پرنده ای سیاه وسفید با بال های باریک که
مهاجر است پرسیان : گیاهی
که بردرختان می پیچد، عشقه پرشاسب : دارنده اسب های گرانبها پرشان :
رزمجو پرشنگ
: قطره
های آب که پاشیده می شود پرمان : فرمان، دستور پرمون :
آرایش پرمیس :
دختر بردیا پرن : دیبای منقش ولطیف پرند :
بافته ابریشمی، حریرساده، پرنیان پرندیس
: نرم و لطیف چون پرند پرنگ :
برق شمشیرو تیغ، نام پسرسام پرنوش :
پریروز پرنیا : پرنیان، نوعی دیبای منقش پرنیان :
ابریشم، حریر، پارچه ابریشمی دارای نقش و نگار پرهام : صورت
فارسی براهام، ابراهیم پروا :
ترس، بیم، ملاحظه پروانه : حشره ای با بال های رنگارنگ، دلیل رهبر پروش
: لطیف چون پر پرویز : شکست ناپذیر و پیروزمند، فاتح پروین : شش
ستاره است مانند خوشه انگور پری
افسا :
افسونگر پری
دخت :
دخترپری چهره پری
زاد :
فرزند پری، معشوقه خسروپرویز پری : فرشته، همزاد پریا
: زیبا چون پری پریچه
:
پری کوچک پریچهر : آن که چهره ای چون پری دارد، زیباروی پریدخت : دختر زیبا و لطیف چون پرنیان پریدیس : مانند پری پریرخ : خوب روی، فرشته رو پریزاد : پری زاده، مجازا زیبا رو پریسا :
افسونگر، تسخیرکننده پرین
: نرم ولطیف چون پر پرینوش
: شیرین ومطبوع چون پری پریوش :
پری روی، فرشته روی، زیبا چون پری پژمان : افسرده، غمناک، دلتنگ، غمگین پژند
:
نام گیاهی است پشنک :
افشاندن آب، نام برادرزاده شاه فریدون پیشدادی پگاه : بامداد، صبح زود پندار : فکر و خیال، تصور، گمان، تخیل پوپک :
دختربکر، دوشیزه، شانه به سر پوران : بوران، سرخ گون، جانشین، گل سرخ پوراندخت : نام دخترخسروپرویز، ملکه ایران پورک : همسربهرام گور پورمند : صاحب پسر، گیاهی است خوشبو پورنگ
: نامی برای پسران پوری :
قلعه مستحکمی درهند پوریا
:
نام پهلوان ایرانی معروف به پوریای ولی پوریار :
فرزند یار پولاد : آهن خشکه ازآن افزارمی سازند، آهن ناب پاک پولک
: دایره هایی کوچک ونازک به رنگ های مختلف
که برای تزئین لباس به کارمی رود پونا(درگویش سمنان) : به معنی پونه پونه : نعناع، گیاهی معطر
ازخانواده نعناع پویا : پوینده، جستجوگر، رونده پویان
:
پویا، پوینده، روان،
دوان پویه : رفتار، دویدن پیام
: الهام، وحی، پیغام، رسالت، سلام و درود پیتراسب :
نام پدر پوروشسب، جد زرتشت پیچک
: گیاهی زینتی که ساقه ای بالارونده دارد پیرام : عاشقی بابلی که همراه با
معشوقش «تیسبه» خودکشی کردند پیرایه : آرایش
و زیور، زینت دادن به کاستن زینت پیروز : چیره، غالب پیروزه : پیروز و سربلند، فیروزه، نام مادر خدا بخت
پارسی پیشداد : نخستین قانونگذار، سرسلسله پیشدادیان پیمان : شرط، عهد، قرارداد، معاهده پیماندخت :
دختر اهل وفا وپیمان پیمانه : ظرفی
که با آن چیزها را اندازه گیرند پیوند : پیوستگی، متصل، اتصال، پیوسته
بودن دو یا چند کس یا چند چیز با هم ت تابان چهر : دارای چهره درخشنده وتابان تابان دخت : نام
زن ایرانی تابان : روشن، درخشان، فروزان تابنده : تابان، پرتوافشان تاتینا
:
پرنده ای شکاری تاج
بانو : نام زن درفارسی تاج گل : زیبا تاجماه : نام
زن درزبان فارسی تارا
: ستاره، کوکب، اختر تارخ : نام پدرحضرت ابراهیم (ع) تارمینا
:
بنیان، اساس تاژ : نام پسر فرواک برادرهوشنگ پیشدادی تافته : برافروخته شده، روشن گردیده تامیلا (ترکی ) : بخشنده تایان : دایه تبسم : لبخند، خنده بدون صدا تخشا : کوشا،
ساعی ترانه : تر و تازه، جوان، لطیف، سرود ونغمه، شاد، آهنگ ترگل
: گل تازه و شاداب ترمه
: نوعی پارچه با نقش های بته جقه یا اسلیمی ترنج :
بالنگ ترنگ : خوب، خوش، زیبا ترنم
: زمزمه کردن یک نغمه تقی
: پرهیزکار، لقب امام حسن (ع) تکاور
: دونده
، تندرو، اسب
تندرو تمنا
:
آرزو تندیس
: مجسمه تهماسب : دارنده اسب های فربه، نام پدر ذاب پیشدادی تهمور : دارنده توان ونیرو تهمورث :
دلیروپهلوان تهمورس :
دلیروپهلوان، نام اولین پادشاه پیشدادی تهمینه : نام دخترشاه سمنگان، همسر رستم دستان تهمین دخت :
زن نیرومند توتک :
نوعی نی، مخزن، گنجینه توتیا : نام سنگی است که ازآن سرمه می سازند توحید
: یگانه دانستن خداوند تورال : جاوید، همیشه زنده وپهلوان توراندخت : دخترتورانی، نام دخترخسرو پرویز که بعد ازشیرویه به شاهی
رسید تورج : تور،
پسربزرگ فریدون پیشدادی تورنگ : خروس صحرایی تیبا :
عشوه، فریب تیرداد : نام
دومین پادشاه سلسله اشکانی تیما : دشت وبیابان تیمور (ترکی) : سردار پادشاه بزرگ مغول و مؤسس تیموریان تینا : گل
ولای تیوان : طاقت،
توانایی تیرداد : بخشیده تیر ث ثاقب : فروزان، درخشان ثریا :
ستاره پروین، پرند، چهلچراغ ثمر : حاصل،
میوه ثمره
: میوه، حاصل ثمین :
گرانبها، بها، با ارزش، قیمت، نرخ ثمینا :
پربها، قیمتی ثمینه
: گران
بها ثنا :
تحسین، تمجید، ستایش ثیتیه :
دخترضحاک ج جابر : ستمگر، ظالم، شکسته بند جاسر : دلیر، بی باک، جسور جاسم :
نام پسر ارم، پسر سام بن نوح ژاله :
شبنم جانانه : محبوب، معشوق جاهد : کوشا، جهدکننده، ساعی جاوید : نام پدراردشیر، همیشه، همیشگی،
ابدی جبار : مسلط، قاهر جرهام : مرد دلیر، کوشا جشنگ :
نام پسرهیربد دارا از پارسیان هند جعده : بره مادر، گیاهی خوشبو جعفر : جوی کوچک پرآب، شتر ماده پرشیر جلال : بزرگی، سرافرازی جلوه :
عرضه کردن، آراستن جلیل : بزرگ، عظیم، با شکوه جمال
الدین : زیبایی آئین جمال : زیبا بودن، زیبایی جمال
: زیبایی جمشید : پسرخورشید ازپادشاهان پیشدادی جمشید : جم درخشان جمیله : زن زیبا روی، خوش صورت، از زنان عمر، زیبا چهره جنت :
فردوس، بهشت جنید : نام یکی ازصوفیان عارف جهان
: کیهان جهان : گیتی، عالم جهاندار :
نگهبان جهان جهاندخت : دخترجهان جهانشاد :
آن که مردم جهان از او شادند، موجب شادی جهان جهانگیر :
گیرنده جهان جواد : بخشنده، جوانمرد جوانشیر :
نام پادشاه ساسانی جوانه : جوانی، شباب، شاخه تازه درخت جواهر : جمع جوهر، گوهرها جویا
: جستجو کننده جویا : جوینده، جستجوکننده جویبار :
کنارجوی، کناررود جیران : آهو، غزال چ چامه :
سرود، نغمه، شعر چامه
: شعر چاوش : پیشرو کاروان، حاجب و دربان چاوک (کردی )
: چشمه چاوه
: عزیز چاووش
: آن که
پیشاپیش زائران حرکت کرده و اشعار مذهبی می خواند چشمه : مکانی که آب ازآن بیرون آید چکاد
:
بالای کوه، قله چکامه : قصیده وشعر چکاوک :
گونه ای مرغ آبی، نوایی ازموسیقی چماندخت :
دخترخرامان چمانه :
خرامان، دختر چمن (آرای) :
زینت دهنده باغ چمن
:گروهی از گیاهان علفی پایا و کوتاه چهره :
روی، صورت چیترا
:
نژاد چیستا :
معما، چیستان، فرشته دانش ومعرفت ح حاتم : داور، قاضی، کلاغ سیاه حافظ : نگه دارنده، از بردارنده حامد :
سپاسگزار حامد : ستاینده، ستایشگر حانیه :
زنی که شوهرنکند ازمحبتی که به فرزند دارد حبیب الله : دوست و یار خداوند حبیب : دوست، محبوب، یار حبیبه :
مؤنث حبیب، یار حجت
الله :
دلیل ومدرک خدا، حکم خدا حجت
:
دلیل، برهان حدیث : نام مادر امام حسن عسگری (ع) حدیثه : امروزی، نو، جدید حدیقه : باغ، بوستان حریر
:
پارچه ابریشمی نازک حسام : شمشیربرنده، تیزی شمشیر حسان :
بسیار، نیکوروی حسانه : زن
بسیار نیکو حسن : نیکو، خوب، زیبا حسنیه : نیکوتر،
کارنیک حسیبه :
دارای فضل وکمال اکتسابی یا ذاتی حسین :
صاحب جمال، نیکو، خوب، نام امام سوم شیعیان حشمت الله : بزرگی وشکوه خداوند حشمت : عظمت، بزرگی، جاه وجلال، شرم وحیا حفیظ
الله :
نگاهبان، حافظ حکم
الله : فرمان خداوند حکیمه : زن
دانا ودانشمند حلیمه : زن
بردبار، نام دایه حضرت محمد (ص) حمرا
: سرخ رنگ حمزه : شیر، اسد، عموی پیامبر حمید :
پسندیده، مبارک حمیدالدین :
ستوده آئین حمیده :
ستوده، پسندیده حمیرا : زن سرخ گونه، لقب عایشه همسر پیامبر(ص) حنان :
بخشاینده، آرزوکننده حنانه
: بسیار ناله کننده حوا :
زن گندمگون، گیاه مایل به سیاهی حورا : زن سیاه چشم حوری : زن بهشتی، زن زیبا حوریه
:
زن بهشتی زیبا حیدر : شیر،
اسد، لقب علی(ع) خ خاتون : خانم، بانو، لقب زنان اشرافی خاطره : آنچه بر شخص بگذرد و آثاری از آن بر ذهن بماند، یاد خاطره :
یادگار خالد : جاودان، پاینده خاور : مشرق خاوردخت :
دخترمشرقی خجسته : فرخنده، سعادتمند خجسته : مبارک، با سعادت، فرخنده خدا
داد : داده خدایی، عطا شده ازسوی
خداوند خدا
یار :
دوست خدا خدابخش :
خدا داد خدایار : دوست خدا، کسی که خدا یار اوست خدیجه : ام
المؤمنین، همسررسول اکرم (ص) خرداد : رسایی، کمال، سومین ماه سال خورشیدی خردمند : دارای عقل وخرد، عاقل خرم
خاتون :
خانم مسرور خرم : شاد،
خندان خرمداد : بخشیده شادی خرمشاد : شاد
و خرم خرمناز : دارای نازوشادی خروش : بانگ و فریاد خزان
: پاییز خسرو
:
پادشاه، نیکنام و دارای آوازه نیکی خسرو :
نیکنام، نیک شهرت، معرب آن کسری است خشایار :
دلیر، نیرومند، پادشاه هخامنشی و پسر داریوش خضرا
: سبز،
سبزه زار، چمن زار خلعت : جامه
ای که بزرگی به کسی بخشد، تشریف خلیل
الله : دوست خدا، لقب حضرت ابراهیم (ع) خلیل : دوست
مخلص، صادق خنشا : خجسته، فرخنده خوبچهر :
خوشگل، خوبروی خورشید :
خوردرخشنده، نام خزانه دار انوشیروان خوروش
: تابان ودرخشان چون خورشید خوزان
: نام
پهلوانی ایرانی درزمان کیخسرو خوش
آفرین : خوب آفریده، خوب اندام خیام : خیمه دوز، چادردوز، کسی که در خیمه زندگی می کند خیرالله :
پاداش و اجر خدا داده خیرالله : خیرخدا،
نیکوی خدا خیرالنساء :
بهترین زنان، لقب حضرت زهرا (ع) خیری : نوعی گیاه که سرخ وسفید است، گل همیشه بهار د دادار
: خالق، عادل دادبه : بهین عدل، داده خوب، آفریده بهتر دارا :
دارنده، ثروتمند، نام نهمین پادشاه سلسله کیانی داراب :
پسربهمن وهمای چهرزاد، هشتمین پادشاه کیانی دارمان : ازشخصیت های شاهنامه داریوش :
دارنده نیکی، نگهدارنیکی داشاد : بخشش، انعام، مزد داشن : انعام، مزد، پاداش دامور
: آواز
نرم و لطیف دامون :
دامنه جنگل دانا : دانشمند، عالم، عاقل، خردمند دانش : آگاهی، معرفت، شعور دانوش :
جاویدان، جان آگاه دانیال : یکی ازپیامبران بنی اسرائیل، قضاوت خدا داود : محبوب، پیامبربنی اسرائیل داور : دادور، انصاف دهنده، قاضی دایا : زرسرخ درخشان :
تابان، فروزان، درخشنده درخشنده :
تابنده، درخشان دردانه : دانه
در، دریکتا درسا
: مانند در، مانند مروارید درود : ستایش، سلام دریا : بحر، آب فراوانی که محوطه بزرگی را فرا گرفته باشد دستانه :
النگو، زینت دست خانم ها دل آرا : آراینده دل، آرامش خاطر، شادی بخش دل آرام : آرامش
دهنده دل، معشوق زیبا دل آسا : موجب تسکین و آسایش دل دل افروز : دلشاد کننده ، شادی بخش، موجب
شادی وخوشی دل انگیز :
پسندیده، خوب و زیبا، مرغوب دل انگیز : مطلوب دل آویز : زیبا، دلنشین دلارا : آراینده دل دلارام : آرامش
دهنده دل، دلبر دلاور
: شجاع دلاویز : دل
چسب، دلکش دلبر
: زیبا، جذاب، معشوق، محبوب دلبسته :
دلباخته، عاشق دلدار : محبوب، معشوق، مایل دلربا : رباینده دل، معشوق، زیبا، جذاب دلشاد
: خوشحال، شاد، شادمان دلکش
: جذاب، خوب، زیبا، خوشایند دلگشا
: خوش منظره، با صفا، آن چه موجب شادی دل شود دلناز
:
موجب فخرومباهات دل، زیبا دلنواز : آرامش بخش، مشفق، مهربان دلنوش
: گوارای دل، مطبوع دلیر : دلاور، شجاع، بی باک دنیا : نزدیک تر، جهان، گیتی دیانا (یونانی) : دراساطیر رومی الهه ماه، ربه النوع رومی دختر ژوپیتر دیانوش : نامی
برای پسران دیبا : نوعی
پارچه ابریشمی رنگین، کنایه ازروی زیبا دیبادخت : دخترزیبا، دختری همچون دیبا دیده : چشم،
دیدگاه ذ ذاکر : یاد کننده، ستایش کننده حق ذبیح
الله : سر بریده برای خدا، لقب
اسماعیل فرزند حضرت ابراهیم ذکا
:
خورشید ذکیه : زن تیزهوش، زیرک، هوشیار ر رئوف
:
مهربان، با عاطفه رئوفه : خانم
مهربان رؤیا
: خواب، خیال رائیکا :
پسندیده، دوست داشتنی رائین :
سردار بزرگ ایرانی رابعه :
چهارم، آهنگی درموسیقی، نام یک شاعرقرن چهارم رابیا
: مشهور، نامدار راتا
: نام
فرشته ای است راتین : از سرداران اردشیردوم راجان : جد
زردشت راحل
: کوچ
کننده راحله : کوچ
کننده، رحلت کننده راد : جوانمرد، سخی وکریم رادان : وابسته به راد رادبه : بهترین، آزاده رادمان : سخی
طبع ، راد منش رادمان : کریم، سخی، نام سردار معاصرخسرو پرویز رادمرد : جوانمرد، صاحب همت رادمهر : خورشید بخشنده ، بخشنده همچون خورشید رازک
: گیاهی علفی راژان : جمع راژ، توده غله پاک شده راسن : سوسن کوهی راشا : راه شادی راشنو : فرشته عدالت دراوستا راشین : راه آبی، جویباری که از سبزه زار می گذرد راضیه :
پسندیده، خوش راغده : دارای زندگی خوش و وسیع رأفت : مهربانی، عطوفت رأفت
الله :
مهربانی خداوند راگا :
نغمه، سرود راما :
صورت باستانی رام + الف اسم ساز رامان : نام وزیرکیقباد پادشاه کیانی رامبد
: نگهبان و پاسدار آرامش، نامی در روزگار ساسانی رامتین : نام جنگجوی ایرانی، نام چنگ نواز خسروپرویز رامتین : یکی از نوازندگان و موسیقیدانان در زمان
ساسانیان رامدخت : دخترآرام رامز
: مخفف رامهرمز رامش : آرامش، آسودگی، فراغت، خوشی رامک
:
رام، اهلی رامونا
: نگهبان عاقل رامیار : چوپان، شبان رامیلا : خدای بزرگ رامین
: رام
شده رامینا (آشوری) : بالا رامینا :
بلند، بالا، خدای بزرگ رامیندخت :
دخترآرام و آسوده راهزاد : زاده درراه، نام سردارخسروپرویز راوک : صاف و لطیف راوند : نام پسر بیوراسب رایا
: آن که خداوند به اوتوجه دارد رایحه
:
بوی خوش رایکا : پسر، محبوب، معشوق رایمند : صاحب
رأی، خردمند، قصد کننده رایومند :
دارنده شکوه وفروغ رایا : رای،
فکر، اندیشه رایحه : بوی خوش رایکا : پسر،
پسرمحبوب، معشوق رایمند : صاحب رای با تدبیر، خردمند راییکا :
پسندیده و دوست داشتنی رباب : ابرسفید، نوعی وسیله موسیقی ربابه :
ابرسفید ربایا :
جذاب ربیعه : بهار رجا : نام ستاره رجب : ترسیدن، بزرگ داشتن، حیا کردن رجحانه :
برتری و فزونی رحمان
:
مهربان، بخشنده رحمت
الله : بخشایش ومهربانی خدا رحمت : مهربانی کردن، بخشودن، شفقت، رحم رحیم
: مهربان، بخشاینده، عفوکننده رحیمه :
مهربان، بخشنده رخ افروز : موجب روشنی چهره رخ پاک : دارای چهره پاکیزه رخسار : روی، چهره، سیما رخساره : چهره، صورت رخشا :
رخشنده ، درخشنده رخشاد :
دارنده رخ شاد رخشان : رخشنده، درخشنده، تابان، فروزان رخشانه :
منسوب به رخش، نورانی رخشنده : درخشنده، فروزنده، تابنده، تابان ردیمه : نام
زن کمبوجیه رزما : رزمنده رزمان : رزمنده، جنگاور رزمیار : یارجنگجو، یارجنگی رزمینا : باغ بلورین رزیتا
: گل رزکوچک رسا : بلند، بالغ، تیزفهم رسام : نقاش، رسم
کننده، نام
پیکرنگار بهرام گور رسپینا :
پائیز، فصل پائیز رستار :
خلاص شونده، رستگار، رهایی یافته رستگار :
خلاص یابنده، رها شونده رستم
: نام پهلوان شاهنامه رستین :
نام دبیری بوده است رسول : فرستاده، سفیر، پیغمبر رشا
: آهو بره رشاد : به
راه راست رفتن، هدایت رشن : دادگر، عادل رشنو : فرشته دادگستری رشید : دلیر، شجاع، خوش قد و قامت، هدایت شده، دارای
قامت بلند و متناسب رضا
:
خشنودی، رضایت،
صلاح رضوان :
بهشت، خشنودی رضی : راضی وخشنود رضیه : پسندیده، خشنودکرده شده، تنها
زنی که در هند سلطنت کرد رضیه :
زن خشنود رعنا : خوش اندام، خوشگل، دلفریب رغیبه : مرغوب، پسندیده رفعت : بلند قدرشدن، بلندی رفعت : والایی، بزرگواری رفیع
: مرتفع، بلند رفیعه
: مؤنث رفیع رقیه : دعا، سحر و افسون، نام یکی
از دختران پیامبر(ص) رکسانا :
دریونانی مساوی روشنک رکسانا : روشنک،
نورانی رکسانا : روشنک، نورانی، همسر زیبای اسکندر رکن
الدین : اساس آئین رمضان : ماه
روزه رها : نجات
یافته، خلاص شده رهاب : گوشه ای دردستگاه شور رهام : نام
یکی ازپهلوانان ایران، پسرگودرز رهان : رها شونده، نام یکی
ازسرداران پارسی درجنگ های باختر رهاو : نغمه وآهنگی در موسیقی رهبان :
نگاهبان راه، کسی که در دیرمشغول به عبادت است رهنما :
هادی، مرشد روبیتا : بی
همتا ازنظر چهره روجا : ستاره صبح روجین : پنجره روح
الله : روان خدا روح انگیز : دل انگیز، مفرح، شادی آور روحبخش
: مفرح روحنواز : شادی آور، جان نواز روحی : منسوب
به روح، وابسته به روح حالات روحی رودابه : دارای رویش خیره کننده، مادر رستم پهلوان، آب جاری در رود روزانا : روشنا ومنسوب به روز روزبه
:
بهروز، خوشبخت، نیک روز روزیتا : گل
سرخ روژا (کردی) :
ستاره روژان (کردی)
: روزها، روزان روژینا : مثل
روز، روشن روشا
: روشن روشاک
: نام یکی از سرداران ایرانی درجنگ
اسکندرمقدونی روشان
: روشن روشن :
تابناک، نورانی روشنک :
نام دخترداریوش سوم که همسراسکندرشد، مشعلدار روما
:
آسمان رومینا :
نام دختران روناک (کردی) : روشن روناک : درخشان، تابناک روناک :
روشن روهینا :
فولاد وآهن جوهردار رویا : خیال، آرزو رویان : روینده رویین : هرچیز
که ازروی ساخته شده باشد، محکم ریتا (یونانی) :
مروارید ریحان :
گیاهی خوشبو، یکی ازخطوط اسلامی ریحانه : دسته
ریحان ریکا
:
محبوب، معشوق ریما
:
نامی برای دختران ریحان : شاه اسپرم که پسرغم نیز گویند
که در فارسی سفرغم خوانند ریحانه : مؤنث ریحان ریکا : پسر، زیبا، دوست داشتنی ز زادبه :
بهزاد زادچهر :
دارای نژاد اصیل زادمهر :
زاده خورشید زامیاد : زمین داده، نام فرشته ای درآئین زرتشت زانیار :
دانا، خردمند وفرزانه زاهد : پرهیزکار، دیندار زبیده : گل همیشه بهار، زن هارون الرشید زراختر :
ستاره طلا زرافشان :
افشاننده و نثار کننده زر زربانو : دختررستم دستان زرتا :
همتای زر، درخشان و زیبا چون طلا زرتاب :
تابنده زر زرتاج
: زرین
تاج زرفام : به
رنگ طلایی زرنگار : منقش به زر، طلاکوب زرنگیس : زرین گیس زروان : زمان، درآئین زردشتی فرشته زمانه بیکران زریندخت : دخترطلایی زری : منسوب
به زر زعیم : ضامن، زارع، کشاورز، کفیل زکریا (عبری)
: آن که خداوند اورا ذکرمی کند زکی الدین : پارسا دردین، پاک دین زکیه
: مؤنث زکی، پاک، پاکیزه زلال : آب صاف وگوارا زلفا : خوش
گیسو، بلند گیسو زلیخا : همسرعزیرمصر که بسیار زیبا بود
و فریفته یوسف شد زمرد : یکی
ازسنگ های قیمتی زمزم : ترنم به آهستگی، نام چشمه ای درمکه زنبق
: گلی
درشت به رنگهای بنفش، سفید یا زرد زهرا :
درخشنده، درخشنده روی، درخشان زهره :
شکوفه، سپیدی وخوبی، ونوس زوشا
: نام منوچهر پادشاه پیشدادی زوفا
: گیاهی پایا ومعطر ازخانواده نعناع زیب النساء : بهترین زنان زیبا چهر : آن که چهره ای زیبا دارد زیبا
دخت : دخترخوبروی زیبا
رخ :
قشنگ، خوبروی زیبا :
خوبروی، جمیل زیبان
: زیبا، خوشایند زیبنده : شایسته، سزاوار زین
الدین : موجب
آرایش دین زینب : درختی است خوشبو وخوش منظر زینت : پیرانه، زیور زیور :
پیرایه، آرایش زیبا :
زیبنده، شایسته زیبنده : سزاوار، شایسته زیتون :
نام درختی است با گلهای خوشه ای زینت : زیور زیور : آرایش، پیرایه، زیبا ژ ژابیژ :
شراره آتش ژافه
: یکی ازپسران نوح ژاله : قطره شبنم، باران صبحگاهی ژامک
: از نام های باستانی ژانیا
: ازنام های باستانی ژرفا
: گودی، عمیق ترین یا دورترین نقطه جایی ژوبین : نوعی نیزه کوچک با سر دوشاخه و نوک تیز ژورک : پرنده ای سرخ رنگ به اندازه گنجشک ژیکان : چشمه زندگانی ژیلا
: تگرگ ژینوس (فرانسه) : نابغه، باهوش ژینا : زندگی و حیات س ساتراپ : نگهبان شهر، حافظ کشور ساجد :
سجده کننده ساجده : مؤنث
ساجد ساحل
: کرانه دریا، زمینی که درکناردریا یا دریاچه واقع است سارا : خالص، بی غش، همسرحضرت ابراهیم سارگل : گل حسرت ساره : سارا،
همسر حضرت ابراهیم (ع) سارینا :
خالص، پاک ساسان :
نام پدر اردشیر بابکان ساسان
: نام جد اردشیرمؤسس سلسله ساسانی ساشا
: نامی برای دختران و پسران ساعد :
قسمتی ازدست ساغر :
پیاله، جام ساقی : آب دهنده، پیر و مرشد کامل سالار
: بزرگ، مهتر، دارای صفات ممتاز و برجسته، سالک :
مسافر، راه رونده سالومه :
نام مادرحضرت یعقوب سامان
:
سرزمین، ناحیه، روش کار، نظم، آرام، اسباب سامر :
افسانه سرای، قصه گوی، مجلس قصه گویان سامه :
پیوند، سوگند سامیا
: نامی برای پسران سامینا : نام گلی است مانند مینا سامیه : زن بلند مرتبه سانا
: آسان ساناز (ترکی ) : نوعی گل، نادر، کمیاب سانیا (گویش مازندران) : سایه
روشن جنگل ساورینا (آشوری) : امید ساوه :
زرخالص ریزه ریزه، بوته زرگری ساویز
:
خوش خلق، نیکخو ساویس :
گران بها، گرانمایه وبا ارزش ساویز : نیکخو سایه
: تاریکی که
به سبب جلوگیری از تابش مستقیم نور در جایی ایجاد شود سبا
:
نام شهری دریمن که بلقیس ملکه آنجا بوده است سبحان
: پاک، منزه سبلان : کوهی
درآذربایجان شرقی سپاهان :
شهراصفهان، آهنگی درموسیقی سپنتا
:
مقدس سپهر : آسمان، فلک، آسمان، بخت واقبال سپیدار : درخت سفید، درختی بلند سپیدگل : گل
سپید سپیده :
سحرگاه، صبح سپیدار : درخت سفید ستار : پرده پوش، سردارملی انقلابی مشروطیت ستاره : کوکب،
اختر، مادر ابوعلی سینا ستایش : مدح،
شکر، نعمت ستوده :
پسندیده سجاد : بسیارسجده کننده، لقب امام چهارم شیعیان سحر
: زمان قبل ازسپیده دم سراج
الدین :
چراغ آئین سراج : چراغ سرافراز :
با افتخار سرافراز :
سربلند، نازنده سرشک :
قطره اشک سرفراز :
سرافراز سرمد : همیشه، جاوید سرور : درختی همیشه سبز، شادمانی،
خوشحالی، نشاط،
مورد احترام سروش : شنیدن، روز هفدهم ماه
خورشیدی، فرشته پیام آور در فرهنگ زردشتی سروگل
: نام دختران سروناز :
درختی بلند وزینتی، معشوق خوش قدوقامت سریر :
تخت، تخت شاهی ،اورنگ سریرا
: زیبا سزاوار :
درخور پاداش، لایق پاداش سعادت :
خوش بختی، نیک بختی، میمنت سعدالدین :
موجب نیک بختی دین سعید
: خجسته، مبارک، خوشبخت، سعادتمند سعیده : زن سعادتمند سکینه :
آرامش، وقار، سنگینی، آنچه دل را قوی گرداند سلاله
: فرزند سلحشور :
جنگنده، سپاهی سلما : صلح، آشتی سلمان : سنگ بزرگ، سلمان
فارسی ازصحابه معروف پیامبر سلوک : روش، رفتار سلیم : بی
عیب، مطیع، سالم سلیمان (عبری ) : پر
ازسلامتی سمانه
: بلدرچین سمانه : بلدرچین، کرک سمن
رخ : دخترسهیل جانسوز درداستان هما وهمایون سمن :
شبدر، مجازا به معنی سفید، رخساره سمیرا : زن
قصه گو، نام محلی درنزدیکی مکه سمین :
فربه، چاق سمینه : پارچه نازک سمیه : همنام، همتا، نام اولین زنی که دراسلام به شهادت رسید سنا
: روشنایی سنبله : واحد
سنبل، خوشه سهراب : دارنده آب ورنگ سرخ، پسررستم سهراب
: گلگون، شاداب سهند
:
نام کوهی آتشفشانی درآذربایجان سهیل
:
روشن ترین ستاره صورت فلکی سفینه سهیلا :
نرم و لطیف سودا (ترکی) : عشق، سودا سودابه : ازشخصیت های شاهنامه، دخترشاه هاماوران و زن
کیکاوس سوده
:
نام یکی ازهمسران پیامبر سوران :
جشن ومهمانی سورن : دلیر و پهلوان، نام یکی
از خاندان های هفتگانه ممتاز در زمان اشکانیان سورِنا : نام
سردارایرانی در زمان اشکانیان، سردار که کراسوس سردار روم را شکست داد سوریا (آشوری) : ثریا سورین : توانا، دلیر سوری : گل سرخ سورین : منسوب به گل محمدی سورینا : توانا سوزان
:
سوزاننده سوژا : سوزان سوسن
: گلی درشت وخوشه ای به رنگ ها وشکل های مختلف سوسن : نام گلی است سوشیانس : همان
واژه سوشیانت به معنی نجات دهنده سوشیانت :
رهاننده، نام موعود دردین زرتشتی سوفی
:
حکیم سوفیا
:
نام پایتخت بلغارستان سوگلی (ترکی)
: مورد علاقه ومحبت سوگند : عهد،
قسم سولماز (ترکی) : همیشه شاداب، زنی که پژمرده نمی شود سومیتا : لطف ومحبت سونیا (یونانی) : عقل وخرد سیامک
: آن که موهایش سیاه است، نام پسرکیومرث، دارای موی
سیاه سیاوش : دارنده اسب سیاه، سیاه چشم سیتا
: جهان، گیتی سیروس : نام
کوروش به زبان رومی سیف الدوله : آن که به منزله شمشیرخداوند است و در راه
خداوند مبارزه می کند سیف
الدین :
شمشیردین سیف
الله :
شمشیرخدا، لقب حضرت علی (ع) سیما : چهره،
صورت سیمین
: ساخته شده از نقره، نقره ای، به رنگ نقره سیمین دخت :
دخترسفید، دخترظریف سینا
: نام شبه جزیره ای درمصر سیما : صورت سیمینه : ساخته شده ازنقره ش شاپرک : پروانه،
نوعی حشره شاپرک :
گونه ای حشره، پروانه شاپرک
: نوعی
پروانه بزرگ که معمولا شب پروازمی کنند شاپور : از نام های روزگار ساسانی، پسرشاه،
شاهزاده شاد رخ : آن که چهره ای شاد ومتبسم دارد شاداب : شادان، سرور، تروتازه شادان : خوشحال، خرم و مسرور،
نام خلیفه عمرولیث درسیستان شادبانو :
بانوی شاد شادفر
: آن
که دارای شکوه وشادی است شادگل
: آن که چون گل شاداب است شادمان : خوشحال، پسر خسر و پرویز شادمهر :
مهربان، خوش حال شادنوش
: نوشنده شادی شادی
: خوشحالی، شادمانی، مسرت شارمین :
فرخنده وخجسته شامان : هنگام
شب شاهد
: زیبارو شاهد :
گواه، حاضر، مشاهده کننده شاهده
: مؤنث شاهد شاهرخ :
دارای رخساری چون شاه، خوب چهر شاهنده :
پرهیزکار، نیکوکار شاهوار :
درخورشاه، لایق شاه شاهین :
پرنده ای شکاری و بسیار جسور شاوگ
: نام پادشاه کوشان شایا :
سزاوار، شایسته شایان :
شایسته، لایق شایسته : درخور، لایق شایا : شایسته شایگان : سزاوار شایورد :
هاله ماه شب آرا :
آراینده شب شباهنگ : مرغ
سحر، ستاره صبح، بلبل شباوا : بانگ شب شباویز : مرغ حق شبناز :
عزیزشب، همدم شب شبنم : ژاله، قطره ای که
شب روی برگ گل و گیاه می نشیند شبیر : نیکو،
خوب شجاع
الدین :
دلیر درآیین شراره :
جرقه، درخشش، روشنی، پاره آتش شرف الدین :
موجب آبروی دین شروین : از
سرداران معاصر شاپور شریفه : مؤنث
شریف، باشرف شعبان
: نام پسران شعله :
زبانه آتش، فروغ، روشنی شعیب : توشه
دان، مشک کهنه شفیع : شفاعت کننده، پایمرد شقایق :
گیاهی ازتیره خشخاش با گلی به رنگ سرخ شکرالله
: سپاس
خدا شکفته
: بازشده، خندان شده شکور
:
بسیار سپاسگزار،
شکرکننده شکوفا : شکوفان، شکوفه دهنده شکوفه : گل درختان میوه دار، شأن وشوکت، بزرگی وحشمت شکوه : شأن، بزرگی شکیبا : بردبار، صبور شکیبه
:
بردبار و صبور شکیلا : دارای
شکل واندام زیبا شلاله (ترکی ) : آبشار شمامه : بوی
خوش ورایحه،عطردان شمس
الدین :
خورشید دین شمس : خورشید شمسی : منسوب به شمس، خورشیدی شمشاد :
ازدرختان زینتی، درخت همیشه سبز شمیلا
:
نسیم وباد شمال شمیم
: بوی خوش شمینه (آشوری) : حاصلخیز شمیمه : بوی خوش، عطر شمینا :عطرآگین
و خوشبو شنتیا : نام
حضرت علی درزبورداود شهاب الدین : آن که چون ستاره روشنی دردین است شهاب
الدین :
ستاره دین شهاب : شعله آتش، ستاره دنباله دار، ستاره
روشن شهباز
: شاهباز، نوعی باز
سفید رنگ و شکاری شهبان
: برادر زرین ملک در داستان ملک بهمن شهداد :
بخشیده شاه، داده شاه شهدخت
: شاهدخت شهراد :
جوانمرد، پادشاه جوانمرد شهرآرا :
آراینده شهر، زینت بستن شهر شهرام : رام شاه، مطیع شاه، شاد
وخوشحال شهران : منسوب به شهر شهربانو :
بانوی شهر، ملکه شهرداد : موجب عدل و داد شهر، نام قاضی اعظم دوره ساسانی شهرزاد :
زاده شهر، بومی شهره : مشهور و نامدار، نامور شهرود :
زروسیم رایج وسره شهریار :
پادشاه، حاکم،
بزرگ شهر شهریور : فرشته قدرت و توانایی شهلا : زنی که چشمش کبود
و سیاه باشد، مجازا زیبا و فریبنده شهناز
: موجب
فخر و ناز،
یکی ازآهنگ های موسیقی شهنام
:
دارای نام شاهنامه شهوار :
لایق، سزاوارشاه شهیاد
: نام پسران شهیار : یاور شاه،
مددکار شاه شهین : منسوب به شاه، شاهین شهیندخت :
شاهدخت، دخترشاه شهیده : شاهد، کشته شده در راه خدا شورآفرین
: ایجاد کننده هیجان وشوق شورانگیز
: هیجان انگیز، ایجاد کننده شوق وشور شوریده
: عاشق، شیدا شوکا : آهو وغزال شوکت
: جاه و جلال، عظمت و بزرگی شیدا : شیفته، عاشق شیده :
خورشید درخشان،روشنایی شیذر : خدای تعالی شیردل : نترس، شجاع شیرزاد
: زاده شیر، قوی وشجاع شیرویه : شکوهمند و صاحب شأن و شوکت، شجاع و دلیر شیرین : مزه مقابل تلخ، هرچیز مطبوع ولطیف شیفته : دلباخته، عاشق، مجنون شیلا
: از نام های متداول هندی شیما : زنی که روی چانه اش خال دارد، دخترحلیمه خواهر رضاعی
پیامبر شیوا :
بلیغ، فصیح شیبا : آشفته، دیوانه، شیفته شید :
آشفته شیدخت : دختر خورشید شیده :
خورشید، درخشان شیرین : زن خسرو پرویز، هرچیزی که
طعم قند و شکرداشته باشد شیفته : دلباخته،
عاشق، سرگشته شیلا : عاشق، دلباخته شیما : زن خالدار شیوا : فصیح، بلیغ، نام یکی از خدایان هندوان ص صائب : درست وراست صابر :
شکیبا، بردبار، صبرکننده صادق : راستگو، آشکار صارم : شمشیربرنده، مرد دلیر،دلاور صاعد :
بالارونده، صعودکننده صالح
: شایسته و درستکار، نیکوکار صامت : خاموش، ساکت صبا : باد خنک ولطیف، بادی که ازشرق وشمال وزد صبریه
:
بردبار، شکیبا صبیحه : زن
سفید چهره وزیبا روی، سفید چهر صحرا
:
بیابان صدرالدین :
مقدم دین صدرالله
: پیش افتاده ومقدم ازجانب خدا صدف
: نوعی جانور نرم تن صدیقه : زن
بسیارراستگوی، یکدل، بنده خاص خداوند صغری :
مؤنث اصغر، زن کوچک تر صفار :
رویگر، مسگر صفدر :
شکننده صف دشمن، لقب حضرت علی (ع) صفورا :
دخترشعیب پیامبرو زن حضرت موسی (ع) صفی الدین : برگزیده دین صفی الله :
برگزیده خدا صفیه : خالص ویگانه، مؤنث
صفی نام یکی ازهمسران پیامبر(ص) صمد
: بی نیاز، غنی، مهتر، ازنامهای خداوند صمصام : تیغ
بران، شمشیربرنده صمیم : اصل وخالص هرچیز صنم ناز : دلبر زیبا و عشوه گر، صنم (عربی) + ناز( فارسی) صنوبر : درختی که همیشه سبزاست، کنایه ازمعشوق خوش قد و قامت صنوبر : نام درختی همیشه سبز صهبا
: شراب انگوری صوفیا
: نوایی درموسیقی صونا :
تقوی، نگاه داشتن خود از معصیت ض ضرغام
: شیردرنده، دلاور ضیاء
: نور،
روشنی ضیاء الدین :
روشنایی دین ط طارق
: ستاره
صبح، کسی که
به شب راه رود، نام سوره ای در قرآن طالب : طلب کننده، خواهان طاهر :
پاکیزه، نام سوره ای درقرآن کریم طاهره : پاک، پاکیزه، زن پاک ومبرا
ازعیب، مؤنث طاهر طاوس :
مرغی زیبا با پرهای رنگین طاووس
: پرنده ای با
پرهای رنگارنگ، نام همسرفتحعلی شاه قاجار طرفه
:
شگفت آور، جالب، عجیب طرلان
: (ترکی= ترلان) طلا :
زر طلا : فلزی است زرد رنگ وگرانبها طلایه
: نام دختران طلعت
:
چهره، روی،
رویت کردن طلیعه :
پیشرو، طلایه طناز : نازکننده ، شوخ، پرناز طهماسب : نام
چند تن ازپادشاهان ایران طهمورث (تهمورث): پادشاهی ازنبیره هوشنگ
پیشدادی طهورا :
پاک وپاکیزه طوبی : پاکیزه تر، نام درختی دربهشت طوفان
: نام پسران طیبه : مؤنث طیب، زن پاک وپاکیزه ظ ظریفه : زن زیبا وخوشگل، مؤنث ظریف ظفر : پیروزی،
غلبه، نصرت ظهیر : یار و مددکار ظهیرالدین : پشتیبان دین ع عابد : پرستنده، عبادت کننده عابد
:
عبادت کننده عابده : زن عبادت کننده، زن پرستش کننده عادل
:
دادگر عادل
:
دادگر، عدالت گستر، راست کردار عادله : عادل، مؤنث
عادل عارف : دانا، آگاه، واقف عارفه : زن عارف، مشهور عاصفه
: باد
تند وشدید عاصم :
حافظ، منع کننده، بازدارنده عاطفه :
محبت، مهر، مهربانی عالمتاج
: آن که چون تاجی برسرعالم می درخشد عالیه : مؤنث عالی، بلند، رفیع، زن شریفه عایشه
:
دارای حال نیکو، همسر پیامبر(ص) عباس :
بسیار ترشروی، عبوس، شیر بیشه عبدالله : بنده پروردگار، نام پدرپیامبر(ص) عذرا
: دوشیزه، باکره، بکر، لقب مریم(ع) ولقب فاطمه (س) عرشیا : تخت وسریرپادشاه، اورنگ عرشیان :
ملائکه، نامی برای دختران عرفان :
شناختن، بازشناختن، وقوف به دقایق ورموز عرفانه : مؤنث
عرفان، شناختن عزالدین : موجب ارجمندی آیین عزت الله :عظمت و بزرگی خداوند، نام پسران عزت
: گرامی و عزیز بودن، نام دختران وپسران عزرا : امداد، یاری عزیزه : زن گرامی، محبوبه عسل : انگبین، شهد، نامی برای
دختران عصمت
: بی گناهی، پاکی، پاکیزه عطا
:
بخشش، انعام ، نامی برای دختران وپسران عطاء :
بخشیدن، بخشش عطیه : بخشش، انعام عفت
: پاکدامنی، پرهیزکاری عفیفه :
زن پاکدامن و پارسای، مومنه، مؤنث عفیف عقیل :
خردمند وعاقل علی
اکبر : نام فرزند جوان امام حسین (ع) علیرضا : اسم مرکب علی + رضا علی
:
برتری، بزرگی،
ازنامهای خداوند عماد
الدین : تکیه گاه آئین عماد :
ستون و تکیه گاه عمار : مرد با ایمان، ثابت، استوار عمران : آبادانی، نام پدرموسی پیامبر(ص) عنایت الله :
لطف خدا عنایت : آهنگ کردن، قصد کردن، احسان کردن عنقا
:
مرغی افسانه ای، سیمرغ عهدیه
: منسوب به عهد، پایبند به عهد عیسی
: نجات دهنده عین
الله : چشم خدا غ غزال : آهو، کنایه ازمعشوق درشعرشاعران پارسی گوی غزاله : آهوبره ماده، کنایه معشوقه، آفتاب غزل
: شعرعاشقانه، نام دختران غزل :
عشقبازی کردن، حکایت ازجوانی کردن غضنفر : شیر درنده، شیر بیشه غفار :
آمرزنده گناه، بسیارآمرزنده غفور
: بخشاینده وآمرزنده گناهان، ازنامهای خداوند غلام :
شاگرد پسربچه، نوکر غمزه
: کرشمه
وناز غنچه : گل
پیش ازشکفته شدن، گل ناشکفته غیاث
الدین : فریادرس دین غیور : رشک
برنده، با غیرت ف فؤاد : قلب، دل فائزه :
رستگارشونده، رستگار فاخته
:
پرنده ای ازخانواده کبوتر، نامی برای دختران فارسیریس : دختراردشیر
درازدست فاضل
:
دانشمند، دانا، با فضل، دارای فضیلت و برتری فاطمه : ازشیرگرفته شده، نام
دخترپیامبر(ص)
فایزه : مؤنث فایز، زن رستگار الفت : خوکردن، دوستی، عادت
کردن به کسی، مأنوس شدن فتانه
: بسیار
زیبا و دلفریب،
زن آشوبگر فتح الله :
پیروزی خدا فخرآفاق : باعث
سرافرازی آسمان، نامی برای دختران فخرالدین : موجب نازش آیین ودین فخری : نوعی
انگورهسته دار فرامرز :
پیش آمرزنده، پسر رستم پهلوان ایران فرانک
:
پروانه، نام مادرفریدون پیشدادی
وزن آبتین فرانه : فرانک فراهین : نام
یکی ازایرانیان معروف درزمان قباد فربد :
نگهبان شکوه وعظمت فربود
: راست
و درست فرتاش
: وجود، نامی برای پسران فرتوس :
پهلوان لشکرافراسیاب فرجاد : دانشمند وحکیم فرجام :
پایان، عاقبت، خوشبختی فرح انگیز : شادی بخش فرح نوش :
شادنوش، خوشگذران فرح : شادمان گشتن، شادی فرحانه : مؤنث
فرحان، شاد وخندان فرحزاد : زاده شادی وخوشی فرحناز : صاحب شادی وناز فرخ : مبارک
، نیک پی فرخ
پی : خوش
قدم فرخ
داد : داده
خجسته، آفریده مبارک فرخ لقا : خوش
صورت، زیبا روی فرخ
ماه : آنکه
چون ماه زیباست فرخ
مهر : آنکه
چون خورشید زیباست فرخ
ناز :
فخرکننده به زیبایی فرخ : خجسته، مبارک فرخزاد : زاده
فرح، سعادتمند، نام فرشته موکل بر زمین فرخنده :
خجسته، همایون فرخنده پی :
خوشقدم، نیک پی فرداد : پیشداد، داده زیبایی وشکوه فرداد : داده زیبایی وشکوه فردخت : دختر با شکوه وزیبا فردوس :
بهشت، باغ انگور، گلزار، فارسی آن پردیس فردین
:
مخفف فروردین فردیس : بهشت و فردوس فرزاد : پیشزاد، زاده شکوه وجلال فرزام : لایق، سزاوار فرزانه : حکیم،
دانشمند، خردمند، دانا فرزین
: وزیر در بازی شطرنج فرساد
: حکیم ودانشمند فرسیما :
دارای چهره زیبا فرشاد
: روح وعقل کره مریخ فرشاد : شادمان، مسرور، شکوهمند فرشاسب :
دارنده اسب تنومند، ازسرداران کمبوجیه فرشته : هر یک ازموجودات روحانی وآسمانی فرشید
: دارای
شکوه وعظمتی چون خورشید فرشید : دارای فر درخشنده، شکوه خورشید، نورانی تر فرطوس :
پهلوانی از لشکر افراسیاب فرمند
: دارای شکوه ووقار فرناز
: دارای ناز وغمزه زیبا و باشکوه فرناز :
دارای ناز زیبا فرنگیس :
نام دختر افراسیاب تورانی وهمسرسیاوش فرنود
:
برهان، دلیل فرنوش :
نام یکی ازشاهدخت های سلسله ماد فرنیا
: اصیل، دارنده اصل ونسب فرهاد : عاشق شیرین در داستان خسرو و
شیرین، نام پنج تن از پادشاهان اشکانی فرهام : نیک اندیش، ازواژه اوستایی فرابوهومت فرهت : شوکت و شکوهمندی فرهمند :
دارای فره، خداوند فر، شکوهمند فرهنگ
: ادب،علم، دانش، تربیت فرهود : شیر، پسرفربه وزیبا فرهیخته :
ادب آموخته،
مودب، ادیب، تربیت شد فروتن :
متواضع، افتاده فروزان :
شعله ور، مشتعل فروغ : پرتو، تابش آفتاب، روشنایی فروهر : درآیین زردشتی نیرویی اهورایی که نیکان را نگهداری می
کند فریال
: دارای اندام وهیکل باشکوه فریبا
: بسیار زیبا و خوشایند، فریبنده فریبرز :
دارای قامت شکوهمند فرید : یکتا، یگانه فریدالدین :
یگانه دین فریدخت :
دخترزیبا وبا فرو شکوه فریده : مؤنث
فرید، یکدانه، زن یگانه فریدون :
از شاهان پیشدادی فریرخ :
زیبا رخ فریضه
: عمل واجب فریما
: زیبا ودوست داشتنی فریمان : دارای اندیشه بزرگ فریماه :
دارای زیبایی وشکوهی مانند ماه فرینا
:
باشکوه، شکوهمند فریناز
: دارای ناز وغمزه زیبا و با شکوه فرینام : دارای نام زیبا فرینوش :
نامی برای دختران فریوش
:
صورت دیگری ازپریوش فریبرز : دارای
قامت شکوهمند وزیبا، پسر کیکاووس فریدخت :
دخترزیبا ودارای فر فریده :
یکدانه گوهرنفیس، مغرور و متکبر فریدون : توانایی وزورمندی فریفته :
شیفته، شوریده فریما :
زیبا و دوست داشتنی فریناز :
شکوهمند فرینام : دارای نام زیبا فرینوش :
دارای فروشکوه فریوش : پریوش، مانند پری فسانه :
افسانه فصیحه : بلیغ،
گشاده زبان فضل
الله : بخشش خدا، لطف وتوجه خداوند فضه : سیم ونقره فضیل : برتر، دارای فضل فکور :
اندیشمند،دانا، خردمند، متفکر فلامک
: نوعی الماس، نامی برای دختران فلورا
: در رم
باستان الاهه گل ها و بارآوری فهیمه : زن
آگاه ودانا و با شعور فورک : زن
بهرام گور پادشاه ساسانی فوزیه : زن
رستگار فوژان : بانک عظیم، فریاد بزرگ فولاد : آهن خالص فیاض :
بسیاربخشنده، جوانمرد فیروز : یکی
از شاهان ساسانی فیض
الله : بخشش
خدا فیض
الله : بخشش وعطای خداوند، لطف ومحبت
خداوند فیروز : فاتح فیروزه : ازسنگ های قیمتی به رنگ آسمانی ق قائم : برپا ایستاده، پاینده قادر :
توانا، قدرتمند، مقتدر، دارای قدرت قاسم
: بخش کننده، توزیع کننده، قسمت کننده، نام پسر پیامبر قاصدک
: پیک، فرستاده قاهر :
مقهورکننده، غالب قباد : شاه محبوب، پسرانوشیروان، ازپادشاهان کیانی قدرت الله : نیرو و توان خداوند، قدرت خدا قدرت : توانایی، زورمندی، سلطه ونفوذ قدسی : ملکوتی، نیکوکار قدیسه
:
پاکدامن وپرهیزگار قربان : ندیم، همنشین، فدا قشنگ
: زیبا وخوشگل قصیده
: نامی برای دختران قطب
الدین :
محوردین، محورکیش وآئین قلیچ : شمشیر قمر :
ماه، قمرالملوک قنبر : از یاران حضرت علی (ع) قیام :
برخاستن ک کارا : اهل
کار، کاری کارن : جنگجو، نام پسرفرهاد
چهارم پادشاه اشکانی کارنگ
:
چرب زبان و زبان آور، خوش نوا کارو : نوید
دهنده کارین : توانستن، تاب آوردن کاظم :
بردبار، فروبرنده خشم کامبیز : صورت فرانسوی کمبوجیه(کامبوزیا) کامداد :
نام وزیر و مشاور آبتین کامران : آن که درهرکاری موفق است، خوشبخت، کامیاب کامروا :
آن که به آرزو وخواسته اش رسیده باشد کامشاد : آرزوی شاد کامله
: مؤنث کامل، بی عیب کاملیا (فرانسه) : گلی
درشت وزیبا که دربهارظاهرمی شود کاملین :
گیاهی با گلهای زرد وکوچک کامنوش :
آرزو وخواسته شیرین، خوشبخت کامیاب : کامجوی، پیروز کامیار :
کامیاب، موفق کاوه : آهنگرانقلابی معروف درعهد باستان کاووس : بزرگ
ترین پسر کیقباد شاه ایران کبرا
: بزرگ و کبیر کبری : مؤنث اکبر، بزرگ تر، بانوی بزرگ کتایون : بی آلایش، بانوی بزرگ، نام
دختر قیصر روم و زن گشتاسب کرامت
: بزرگواری، شرافت، بخشش کرانه
: ساحل، کنار، نامی برای دختران کرشمه : ناز،
عشوه کریم : بخشنده کریم
:
بخشنده، سخاوتمند کسرا : همان کسری است ، معرب خسروعنوان انوشیروان کسری :
خسرو کلاله : موی پیچیده، بخشی ازگل کلثوم :
رخساره پر گوشت، نیکو روی فربه کمال
الدین :
موجب ترقی دین کمال :
ترقی، آراستگی، انجام یافتن، تمامیت کمانه
: نامی برای دختران کمند
: کنایه ازگیسو، نامی برای دختران کمیل :
تمام، ازاصحاب علی (ع) کهربا
: نامی برای دختران کوثر : مرد
بسیار بخشنده، چشمه ای در بهشت کورس : تلفظ یونانی شده کوروش کوشا : ساعی، کوشنده، سعی کننده کوشاد
: ریشه گیاهی خوشرنگ، نامی برای پسران کوشان : ساعی، کوشا، کوشش کننده کوشیار : دلاوری ایرانی درسپاه
کیخسرو هنگام نبرد با افراسیاب کوکب
الدین : ستاره دین کوکب : ستاره، شکوفه مرغزار، شبنم کوهیار : کوه نشین، یار کوه، پسر کارن و برادر مازیار کیارش :
شهریار دلیر کیان : جمع کی، بزرگان، سروران کیانوش :
نام فریدون برادر پادشاه پیشدادی کیاوش : مثل پادشاه، مانند شاه کیکاووس : پسرکیقباد، دومین شاه ازسلسله کیانیان کیمیا
:
اکسیر، نامی برای دختران کیهان :
دنیا، گیتی کیوان :
ستاره زحل کیومرث : زنده
فانی، سر سلسله پیشدادیان کیارا : میل وخواهش کیارخ :
دارای صورت شاهانه کیارش : یکی
از چهار پسر کیقباد و برادر کیکاووس کیانوش :
درشاهنامه نام یکی از دو برادر فریدون است کیاوش : مانند پادشاه کیومرث : زنده
میرا، نخستین پادشاه گ گرانمهر : دارای مهرومحبت بسیار گرشا : پادشاه کوه، مقصود کیومرث نخستین شاه گرشاسب :
دارنده اسب لاغر گشتا : بهشت،
فردوس گشتاسب :
دارنده اسب رم کننده، نام پدراسفندیار گل آذین : زیور
وزینت گل، نامی برای دختران گل آرا : آراینده گل گل آرا : گل آراینده، هنرمندی که حرفه اش گل آرایی است گل افروز : موجب جلوه گل گل افشان : گل ریزیده، پراکنده کننده گل گل اندام : دارای پیکرظریف و زیبا چون گل، نازک بدن گل بانو :
بانوی زیبا گل بهار :
گلی که دربهارشکفته می شود، نامی برای دختران گل پری :
زیبا چون گل وپری گل چهره : گل رو، گل رخسار گل سیما : آن
که چهره وسیمایی زیبا چون گل دارد گل نسا : گل زنان گلاب :
آبی که ازگل سرخ به دست آورند گلابتون
: نامی برای دختران گلاره : تخم چشم گلاله
:
کاکل مجعد، نامی برای دختران گلاویز : آویختن گل ازشاخه ها، گیاه آویز که
برای زینت باغچه کاشته شود گلباد :
دارای بوی گل گلبانگ :
بانگ خوش گلبانو :
بانویی زیبا چون گل گلبرگ
:
چهره، رخسار،
همچون برگ گل گلبن : بیخ
بوته گل گلبهار :
گل بهار، زیبای خوشبو گلبو : دارای بوی خوش مانند بوی گل گلپاد :
نگهبان گل گلپری :
پری همچون گل، زن زیبا و لطیف گلپسند : پسند کننده گل، گل دوست و دوستدار گل گلپوش : پوشیده ازگل گلپونه : بوته
جوان و تازه ، نوجوان گلچهر :
معشوقه اورنگ گلچهره :
آن که چهره اش در لطافت و طراوت به گل ماند گلخن :
آتشخانه، گرمابه گلخنده :
شکفتن گل گلدخت
: دخترزیبا وبا طراوت چون گل گلدیس : مانند گل، نامی برای دختران گلرخ : دارای
چهره ای مانند گل، زیبا رو گلرخسار :
دارای رخساری چون گل گلرنگ
: به
رنگ گل گلرو
: گلرخ گلریز
: گل ریختن، دارای نقش گل گلسار : مشحون ازگل گلشاد
: گل
خندان وشاداب گلشن :
گلزار، باغ گل، گلستان گلشید
: گلی که چون خورشید میدرخشد گلفام
: به رنگ گل سرخ، گلگون گلگونه : سرخاب گلنار : گل
انار گلناز
: دارای ناز وعشوه ای چون گل گلنام
: دارای
نامی زیبا چون گل گلندام : اندام زیبا چون گل، از اسماء محبوب است گلنوش :
زنبورعسل، نوایی درموسیقی گنجور : نگهبان گنج، خزانه دار گهردخت :
دخترجواهر گهرناز : کسی
که نازش قیمتی است گوهر :
سنگ گرانبها گویان :
گوینده، گویا، درحال گفتن گیتا :
گیتی، جهان گیتی : جهان، دنیا گیتا : گیتی گیتی : جهان،
عالم گیسو : موی بلند ل لؤلؤ
:
ازشخصیت های شاهنامه لادن
: گل
زینتی به رنگ زرد، قرمز و یا نارنجی لاله : گل های پیازدار، دارای کاسه وجام زیبا لبخند
: تبسم لطف
الله : هدیه
خداوند لطیفه : گفتار نغز، شوخی، نکته، نرم وخوشایند لعیا : همسرحضرت یعقوب لقمان : سوره سی و یکم ازقرآن لمیا
: زن سیاه و گندمگون الله
داد :
خداداد نام مرد درایران امروز الله
قلی : نام روستایی، از خان های ازبک لهراسب : دارنده اسب تندرو، از شاهان سلسله کیانی اللهیار : آن که خداوند یار و یاور اوست لیا
: خجسته، نام همسریعقوب لیث : شیر، نام پدر سر سلسله صفاریان لیمان : دوست لیلا : شبانه، نام همسرامام حسین(ع) لیلی : منسوب به شب، شبانه، نوایی درموسیقی، معشوق افسانه ای
مجنون لیلیا : شب لیوسا : مانندآفتاب م مائده : خوردنی، نام سوره ای
درقرآن ماجده : گل سرخ مارال : آهو، ، زیبا، خوب، نیکو مارتیا : مرد مارتین (آشوری) : رهبر، نامی برای پسران مارلین (عبری) : برج، پناهگاه، نامی برای دختران مازیار : مخفف ایزد یار به معنی یار ایزد،
نام پسرغازان در روزگار بابک خرم دین ماژان (کردی ) : بزرگان الماس (یونانی) : نام سنگی قیمتی ماشاء الله : مرحبا، آفرین مالک :
صاحب، خداوند مامک : مادرکوچک، مادرک،
خطاب محبت آمیز به فرزند دختر مأمون : امانت دار مانا
:
پایدار ماندانا : دختر
آژی دهاک آخرین پادشاه ماد، همسر کمبوجیه ماندگار :
پایدار، ماندنی مانوش :
نبیره ایرج، نام کوهی مانی : نام
پیکرنگار نامی در دوران شاپور ساسانی ماه
آفرید :
مانند ماه آفریده شده ماه آفرین : آفریننده ماه، نام همسرفتحعلیشاه قاجار ماه
بانو : بانوی ماه، زنی که همچون ماه است ماه
پری : پری مانند ماه، زن بسیارزیبا ماه
چهر :
صورت ماه، ماه روی ماه
سیما :
زیبا رو، ماه رخ ماه
گل :
غایت زیبا ماه
منیر : ماه درخشان ماه
نوش :
مهنوش، جاوید ماهان : منسوب به ماه، پسرکیخسرو و پسر اردشیر ماهانا :
مانند ماه، زیبا رو ماهبانو :
بانوی ماه، زنی همچون ماه ماهبد :
نگهبان ماه ماهتاب :
پرتو و نور ماه، کنایه از روی معشوق ماهتاج : آن که تاج او چون ماه می درخشد ماهدیس :
مانند ماه، زیبارو ماهرخ :
دارای رویی چون ماه، زیبارو ماهرو :
جمیل وزیبا ماهزاد : زاده ماه، زیبا ماهک : زیبا
روی، محبوب ماهگل
: آن که چون ماه وگل زیباست ماهنوش : همیشه زیبا، ماه جاویدان ماهوش : مهوش، زیباروی، مانند ماه ماهیار : مهیار،
یار ماه، پیری درروزگاربهرام گور مایل :
راغب، میل کننده مبارک
:
خوش یمن، نامی برای پسران مبینا :
روشن کننده، آشکارکننده متقی :
دارنده تقوی، پارسا، پرهیزکار متین : استوار، پابرجا، سنگین مجاهد
: کوشنده مجتبی
:
برگزیده شده، لقب امام حسن (ع) مجد
الدین :
سبب بزرگی وعزت آیین مجد
:
بزرگی، شرف،
عزت مجنون :
دیوانه، عاشق مجید
: دارای
قدر و مرتبه،
بلند مرتبه مجیر :
پناه دهنده، دستگیر محبوب :
دوست داشته، مورد علاقه ومحبوب محبوبه :
دوست داشته، مورد علاقه محترم :
حرمت داشته، قابل احترام محتشم : مرد
با حشمت، با شکوه و شوکت محجوب :
درپرده کرده، درحجاب داشته محجوبه : با حجب وحیا محدث : روایت کننده ، سخن گوی محدثه
: نامی برای دختران محراب
:
نامی برای پسران مُحرم : حرام گردانیده، حرام کرده شده محزون : اندوهگین، غمناک محسن :
احسان کننده، بخشنده، نیکوکار محمد : ستوده، بسیارتحسین شده محمود
: آن که یا آنچه ستایش شده است، مورد پسند محی
الدین : احیاء کننده دین محیا
: زندگی، حیات، نامی برای دختران مختار : صاحب
اختیار، برگزیده مدیحه :
ستایش، آفرین مُراد :
مقصود، آرزو مرتضی :
راضی کرده شده، برگزیده، پسندیده شده مرتیا :جوانمرد مرجان : مروارید، جانوری دردریاهای گرم مرجانه : دانه مروارید، مروارید کوچک مرجون
:
گل همیشه بهار، نامی برای دختران مرحان :
شادمانی و فرح، نامی برای دختران مرحمت
:
لطف و مهربانی، نامی برای دختران مرسده :
ازاسامی زنان ایرانی مرصاد
: کمین گاه، گذرگاه، نامی برای پسران مرضیه :
مورد پسند و رضایت، نیکو مرمر : نوعی سنگ زینتی مروا : فال
نیک مروارید :
گوهری سفید ودرخشان که درصدف به وجود می اید مریم : گلی است با بوی خوش، بلند و مرتفع مزدا : دانا، اهورمزد (خدا دردین زرتشتی)، دانای بزرگ
مزدک : پسر بامداد که در روزگار
ساسانی خود را پیامبر نامید مژده :
بشارت، خبرخوش مژگان : مژه، مژه های چشم مستانه
:
مستی آور، سرخوش مستور :
پوشیده، پرده نشین، پاکدامن مستوره :
زن پوشیده مسرت :
شادمانی، سرور مسرور : شاد وخوشحال مسعود : نیکبخت، فرخنده، مبارک مسیح :
روغن مالیده، لقب حضرت عیسی مسیح، مجازا پاک مشکان :
وابسته به مشک مشیانه :
نام نخستین زن آفریده، حوا مصطفی : برگزیده،
صاف کرده شده مطهر : تطهیرشده، پاک شده مطهره : پاک و پاکیزه مظفر : غالب، پیروز، ظفریافته، پیروزشده مظفرالدین :
پیروز دردین معراج : بالارفتن،
عروج، رفتن به
سوی آسمان، در مورد پیامبر(ص) معززه : زن
ارجمند معصومه : بی گناه و پاک، لقب حضرت فاطمه (س) معین : مدد
کار، یاری کننده مفتاح :
کلید مفتون :
شیفته، در فتنه انداخته شده مقداد
: نام یکی ازاصحاب پیامبر(ص) مقدم : پیش افتاده، جلو مکرمه
: گرامی، عزیزکرده ملاحت
: نامی
برای دختران ملوس : نرم، زیبا ملوک : جمع ملک، پادشاهان ملیحه :
دارای ملاحت، نمکین ملیسا : بین غروب آفتاب و شب ملیکا : صاحب، خداوند، شاه ملینا : سپاسگزار مُنا : امیدها، آرزوها منصور :
یاری کرده شده، پیروز منصوره : نصرت
داده، یاری کرده شده منظر : محل نظر، جای نگریستن منوچهر :
ازنسل وتباردلیران، ازپادشاهان پیشدادی منوچهر :
بهشت روی، پهلوان نژاد یا ازنسل و تبار دلیران منور : روشن، درخشان منوشان :
فرمانروای فارس در زمان کیخسرو کیانی منیر : نوردهنده، روشن کننده منیره
: درخشان، تابان منیژه : دختر افراسیاب وهمسر بیژن منیبا : بازگشت کننده به سوی حق مه آسا : مانند مه، زیبا روی مه پری :
زن زیبا روی، پری مانند ماه مه جبین : کسی که پیشانی او تابان است مه رخ :
ماهرخ مه سیما : ماهرخ، زیبا روی مه کام : در آرزوی ماه مه کامه : مهکام مه گل : ماه
گل ها مهاجر :
دوری کننده، دور شونده مهان : بزرگان مهبان :
نگهبان ماه مهبانو : بانوی چون ماه مهتا
: همتای ماه، زیبا مهتاب
: نور و روشنایی ماه، نامی برای دختران مهتاج :
دارنده تاجی چون ماه مهداد : بخشیده
ماه، از سپهسالاران پارس مهدخت :
دخترماه، زیبا مانند ماه مهدی :
هدایت شده، ارشاد گردیده مهدیه : عطا و بخشش مهدیس :
مانند ماه، زیبا رو مهراب : تابش آب،
دوستدارآب، نام
پادشاه کابل که رستم از دختر او (رودابه) متولد شد مهراج : شاه بزرگ مهراد : بخشنده
بزرگ، از مؤلفان دوره ساسانی مهرآرا :
آراینده مهر مهراز :
معمار مهراس :
مهرآسا، پدرالیاس، ازنامهای روزگار باستانی مهرآگین : همراه با محبت ومهر، آکنده ازمحبت مهرام : ماه رام مهران :
یکی ازهفت خاندان نامی روزگار ساسانی مهرانا :
مهران+ الف اسم ساز مهراندخت :
دخترمهران مهراندیش :
اندیشنده مهرومحبت مهرانگیز : انگیزنده مهر ومحبت،
به وجود آورنده دوستی و مهر مهرانه :
دوستدارمهر مهرانوش :
مهرجاودان مهربان :
با محبت مهربانو :
بانوی خورشید مهربد :
نگهبان مهر، دارنده خورشید مهرپاد :
نگهبان مهر مهرپرور :
پرورنده مهر ودوستی، پرورده به مهر و دوستی مهرپویا : پوینده راه مهر مهرتاب :
آفتاب،تابش خورشید مهرتاج :
آنکه تاجش خورشید است مهرخ :
ماهرخ، زیبا روی مهرداد : داده مهر، داده خورشید، پسر خسرو پرویز مهردخت : دخترخورشید مهرزاد : زاده خورشید،
زاده مهرو محبت،
درخشان و زیبا مهرشید :
خورشید نورانی مهرک : خورشید کوچک مهرگان : متعلق به مهر، جشن بزرگی که
پس ازجشن نوروز، جشن بزرگ ایرانیان مهرناز : زیبا چون خورشید مهرنوش : شنونده
محبت، نام یکی از پسران اسفندیار که
فرامرز پسر رستم او را کشت مهرنیا : از نژاد
خورشید مهرو :
خورشید روی مهرورز : محبت کننده مهروش : چون خورشید مهروی : مهرو، زیباروی مهرویه :
وابسته به مهر مهریار : با محبت، مهرورز مهریار : دوست و یار خورشید مهری : وابسته به مهر مهریار :
مهرورز، با محبت مهزاد : زاده ماه، زیباروی مهسا
: مانند ماه، زیبا مهسا :
ماننده ماه، زیبارو مهستا : مهتر مهستی
: ماه خانم، ماه بانو مهشاد : ماه شاه مهشید
: ماه روشن و درخشان، پرتو ماه مهفام : به رنگ ماه، روشن وتابان مهکامه
: دارای کام وآرزویی چون ماه مهگل : مانند گل مهلا : آرام و باوقار، مهربان، آهسته، دوستانه مهنا : گوارا، دور ازرنج مهناز
: آنکه چون ماه ناز وزیبا است مهنام
: دارای نام زیبا، نامی برای پسران مهنوش : دختری درکتاب طوطی نامه مهوش : مانند ماه، بسیار زیبا مهیار :
ماهیار، نام دستورپسرداراب مهیمن : آگاه
به حاضر وغایب مهین دخت : دختر بزرگتر مهین : مانند ماه، زیباروی مهیار : نام
پهلوانی ایرانی در گرشاسبنامه اسدی موجان : چشم نیکو موژان : غنچه
نرگس، خمار، نامی برای دختران موسی (عبری)
: ازآب کشیده شده، پیامبربنی اسرائیل در زمان فرعون مصر مولود
: آن که به دنیا آمده، نامی برای دختران مونا : دوست داشتن مونس : انس گیرنده، همدم، همنشین،
نامی برای دختران میترا
: صورتی
ازواژه مهر درزبان های ایرانی میترا : مهر، رب النوع ایرانی میثاق : عهد و پیمان میثم : سم شتر که سخت زمین را بکند، میثم تمار از یاران علی
(ع) میچکا : گنجشک میخک
: نامی برای دختران المیرا : فدایی ایل (ترکی و فارسی) میشا : گل همیشه بهار میعاد : وعده میلاد : زمان زاییده شدن، صورت دیگری
ازمهرداد میمنت
: سعادت، فرخنده، نامی
برای دختران مینا : نام
گل مینو
: آسمان، بهشت میهن دخت : دختروطن میهن
: زادگاه، نامی برای دختران میترا : دوستی ومحبت، فرشته روشنایی و دوستی وپیمان میشا :
همیشه، گل همیشه بهار میلاد : نام پدر
گرگین و از پهلوانان ایران باستان میلاو : شاگرد میمنت : مبارکی، فرخندگی مینا : گلی
است زینتی، آبگینه، شیشه مینو : بهشت، فردوس برین، نام جزیره ای در خوزستان ن ناجیه : نجات یابنده نادر :
کمیاب، بی مثل ومانند، نام مؤسس سلسله افشاریه نادره :
کمیاب، زن بی مانند نادیا
:
امید، آرزو، نامی برای دختران نارگل : گل
انار، شکوفه درخت انار نارون : درختی زیبا و چتری نارین
: منسوب به نار، تروتازه نارینا :
آتشین، منسوب به انار ناز : کرشمه نازآفرین :
پدید آورنده ناز، پدیدگشته ازناز وفخر نازبانو :
بانوی با لطف و ناز نازپری : زیبای نازدار، نام دخترپادشاه خوارزم که همسربهرام گورشد
نازچهر : دارای چهره لطیف وزیبا نازخاتون :
خانم ناز، نازبانو نازدانه :
دردانه نازدخت :
دخترنازدار نازَک : عشوه کوچک نازگل : لطیف
و زیبا مانند گل، مانند گل زیبا نازلی :
نازدار، پرناز وغمزه نازنین : بسیار دوست داشتنی وعزیز و گرامی نازی :
اهل ناز، زیبا، جمیل نازیلا : دختر طناز وعشوه گر ناژور :
ناژ، کاج، صنوبر ناصر
: نصرت دهنده، یاری کننده، مددکار نامجو : جویای نام،دلیر نامور : دارای نام، مشهور ناهید : پاک
وبی آلایش، سیاره زهره نایب : جانشین، پیشکار نبی
الله :
فرستاده خدا نجف : ازشهرهای عراق نجمه : ستاره، نام مادر امام رضا (ع) نجمیه : منسوب به نجم نجوا
: سخن آهسته، نامی برای دختران نجیبه
: شریف، اصیل، با حیا، زن اصیل وشریف ندا : بانگ و آواز ندیمه : همنشین شخص بزرگ، همدم نرجس : گل نرگس، نوعی ازخطوط عربی نرسه : نرس به معنی سروش است که فرشته حامل
وحی است نرگس : گیاهی با گل های
خوشبو و زیبا، کنایه از چشم معشوق نرمینه :
نرم و لطیف نریمان :
نام پدرسام جد رستم، دلیروپهلوان، نام نیای زال نساء : زنان نستر :
نسترن نسترن : گلی
سرخ و خودروی نستوه : خستگی ناپذیر نسرین : نام گلی زرد رنگ نسرین دخت : دخترنسرین، دختری
که مانند نسرین سفید وزیباست نسیب : مناسب نسیم : باد ملایم و خنک نسیبه : شایسته، مانند نسرین نشاط :
شادی، خرمی نصرالدین
: یاری دادن به دین خدا نصرالله : یاری
خداوند نصرت : یاری
کردن، یاری دادن نصرت
الدین : یاری کننده دین نصیبه : قسمت و سهم کسی
ازچیزی،
سرنوشت نعمان : گل شقایق، خون سرخ نعمان
: نام چند تن از پادشاهان حیره نعمت : بخشش، عطا نعمت
الله :
نعمت خداوند نعیم
: نعمت ، نرم ولطیف نعیمه :
مؤنث نعیم، خون خوشگذران مالدار نغمه : آهنگ، آواز، آهنگ یا ملودی نفیس : قیمتی، گرانبها نفیسه :
هرچیزگرانمایه ، نام یکی ازدختران علی (ع) نقیب : سرپرست، مهترقوم نقیبه : نفس،
عقل وخرد نکیسا : چنگ زن دربارخسرو پرویز نگار :
نقاشی، نقش، محبوب، تصویر نگاره : نقش،
صورت نقش شده نگین : گوهرو سنگ بهادار که برانگشتری گذارند نگینه
: نامی برای دختران نهال :
درخت نونشانده، درخت نورسته نهضت :
حرکت، نامی برای دختران نواب : بسیارنیابت کننده نوباوه : هرچیز نو درآمده، کود، میوه نورسیده نوبهار : آغاز فصل بهار، گل وشکوفه تازه درخت، نام آتشکده ای در بلخ نوتاش
: همیشه، دایم، نامی برای پسران نوح : یکی از پیامبران بزرگ نوذر : بسیار جوان نورالدین : روشنایی وفروغ دین نورالله :
روشنی خدا نوروز :
روزنو، بزرگ ترین جشن ملی ایرانیان نوریه : مؤنث
نوری، منسوب به نور نوژن
: درخت
صنوبر و کاج، نامی برای دختران نوش
آفرین : آن که
شیرینی تولید کند، عسل ساز نوش
بانو :
بانوی شیرین وشاد نوش
ناز : دارای ناز وادای شیرین نوش : انوش،
بی مرگ نوشا : آشامنده، نوشنده نوشاد :
همیشه خوش، بنایی بوده در شهر بلخ نوشدخت :
دخترشیرین وشاد نوشزاد :
زاییده ازعسل وشهد، پسرانوشیروان نوشه
: جاوید، شاد وخوشحال، نامی برای دختران نوشین :
شیرین، گوارا،
خوشایند،
آشامیدنی شیرین نوگل : گل
تازه و لطیف نوید :
مژده، بشارت، خبرخوش، وعده نیک نیره :
مؤنث نیر، روشنی بخش نیکان :
خوبان نیکفام :
خوش آب ورنگ نیکو :
نیک، خوب نیلا
:
به رنگ نیلی، نام دختران نیلرام : نام فرشته برف و باران و تگرگ نیلوفر :
پیچک، گلی معروف نیما : کوچک، خرد، تخلص علی اسفندیاری پدرشعرنو نینا
:
زیبایی، خوش اندامی نیوشا :
شنونده، یادگیرنده نیایش :
عبادت،پرستش نیر(نیره
) :
بسیارنوردهنده، روشن کننده نیکان :
خوبان نیکتا :
نیکی نیکو : خوب، زیبا نیلو : به معنی نیلی نیلوفر :
گیاهی است از تیره نیلوفرها نیما :
کوچک، خرد نیوش : نیوشیده، گوش کننده نیوشا :
شنونده هـ هاتف : سروش، بانگ کننده هاجر : زن حضرت ابراهیم پیامبر هادی : راهبر، راهنما، ازالقاب امام علی نقی (ع)، امام
دهم شیعیان هاشم : دوشنده شیر هاله : حلقه یا دایره ای که بعضی شب ها به سبب بخارات زمین گرد ماه
دیده می شود الهام : وحی، توفیق دادن هامان : حیران، سرگردان، وزیر فرعون و خشایار شاه هانیه : مؤنث
هانی، زن خدمتکار هایده : توبه
کننده، پشیمان شونده هبه
الله :
هدیه وعطیه خدا هدایت :
راهنمایی، ارشاد هدی : یافتن
راه، راه راست نمودن هدیه :
ارمغان، ره آورد هرمز
: صورت دیگری از اهورا مزدا، نام یکی از پادشاهان
ساسانی هرمزدیار :
خدایار، کسی که خدا یاراوست هرمزد :
اهورا مزدا، نام پسرانوشیروان هرود : شاه اشکانی هژبر : به معنای
شیر، پسندیده
چابک، پسرگودرز هستی
: وجود، نامی برای دختران هشام : جوانمرد هلاله : گل لاله هلن : روشنایی، نور، دختر
ژوپیتر خدای خدایان یونان است هلنا : مظهرزیبایی، دخترژوپیتر که
با پادشاه اسپارت عروسی کرد هلیا (ازیونانی) : خورشید، نامی برای دختران هما :
فرخنده همایون : مبارک و فرخنده، نام
یکی ازمقام های موسیقی ایرانی همت :
خواستن، اراده قوی همتا : مثل و
مانند، شبیه، معادل همدم : هم نفس، رفیق، هم سخن، دوست همیلا
: نام ندیمه شیرین همسرخسرو پرویز ساسانی هنگامه : جمعیت مردم، داد وفریاد وغوغا الهه : پرستش کردن هوتن : خوب تن، دارای تن خوب هورا : نیکمرد،
نام یکی ازخدایان بابل است هورتاش : خورشید گونه، خورشید سان هورچهر : خورشید روی هوری :
خورشیدی هوشداد :
دارنده هوش هوشنگ : پسرسیامک ازشاهان پیشدادی و بنیانگذارجشن
سده هوشیار : کسی
که دارای هوش است هومان : نیک اندیش، نام یکی ازسرداران افراسیاب و برادر پیران
ویسه هومن :
نیک اندیش، دارای اندیشه نیکو هونیا :
جد نیکوواصیل هویدا :
آشکار، پیدا هیربد : صاحب
آموزش وتعلیم هیرسا
: پارسا نامی برای پسران هیلدا
:
نیرومند، قوی ، نامی برای دختران هیوا : امید، آرزو هیرود : ارد و وارسته : رها شده
، آزاده والا : بلند،
مرتفع، شریف واله : عاشق بیقرار، شیفته وجیهه : زن
زیبا، خوشگل وحدت
: یگانگی، نامی برای پسران وحید : تنها،
یگانه وحیده : مؤنث وحید، زن یگانه ودود : بسیار مهربان، بسیار دوست دارنده ورتا(آرامی)
: گل ورتاج : نام گلی است، آفتاب پرست ورد : گل سرخ وردا : گل
سرخ وردان : گل
سرخ وردانوش : گل
شاد وشیرین ، گل جاوید وردین (آشوری) : گلهای بسیار ورهرام : پیروزی وشکا : پسر ولی
الله :
دوست خدا ونداد
: خواهش، امید، نامی برای پسران ونوشه : بنفشه وهان :
نیکان وهرز
: نام
یکی ازسرداران انوشیروان ساسانی وهروان : کسی
که دارای روان خوب است ویدا
:
پیدا وهویدا، نامی برای دختران ویدا : دانا ویستا : دانش
و فرهنگ وینا : بینا
وآگاه ی یارا :
توانایی، نیرو الیاس :
برگرفته از ایلیا، نام پیامبری از بنی اسرائیل یاسان : لایق
وسزاوار یاسر : سهل، آسان یاسمن :
درختی با گل های خوشبو ومعطر یاسمین :
یاسمن یاشار : عمرکننده (ترکی) یاور : یاری دهنده، مددکار، دوست یحیی : زندگی بخش، فرزند زکریای پیامبر(ص) یدالله :
دست خدا یرمیا : یکی ازپیامبران بنی اسرائیل یزدان : آفریدگار، ایزد یعقوب : پدرحضرت یوسف یغما : غارت، تاراج یکتا : یگانه، بی نظیر یگانه : واحد، فرد یلدا : بلندترین
شب زمستان یوسف : پسریعقوب، ازپیامبران بنی اسرائیل یونس : یکی ازانبیای اسرائیل یارا :
توانایی، نیرو، جرئت یاس : مخفف یاسمن که گل معروفی است یاسمن :
درختچه ای با گل های درشت و خوشبو یاسمین : نام گلی است یاسمین :
یاسمن یاقوت : سنگی بسیارگرانبها که رنگ سرخ آن زبانزد است یسنا :
درلغت به معنی پرستش، نام جزء مهم اوستا یکتا : یگانه، منفرد، ازصفات خداوند یلمان : مانند یل یمنا : مؤنث
ایمن، زنی که به دست راست کارکند
رمضان : سنگ گرم وسوزان
یادگار : آن
چه ازکسی به جای ماند
