آموزش قبل از دبستان

 

به نام خدا

آموزش قبل از دبستان

نویسنده: عبدالله یزدانی

جامعه ای که در اندیشه ی آموزش کودکان نباشد، شایسته ی پیشرفت نیست.

تقدیم به مربیان و معلمان دلسوز

شابک                          : 70000ریال 0–25–6432-600–978

شماره کتابشناسی ملی      : 4096632

عنوان و نام پدید آور        : آموزش قبل از دبستان / نویسنده، عبدالله یزدانی.

مشخصات نشر               : ورامین: دوقلوها، 1394.

مشخصات ظاهری          : 74 ص : مصور، 14/5 * 21/5 س م

موضوع                       : آموزش پیش دبستانی

موضوع                       : آموزش پیش دبستانی – راهنمای آموزشی

رده بندی دیویی              : 21/372

رده بندی کنگره              : 1394 8آ4ی/ 2/1140 LB

سر شناسه                     : یزدانی، عبدالله، 1353-

وضعیت فهرست نویسی    : فیپا

ناشر: دوقلوها

نویسنده: عبدالله یزدانی

چاپ اول: 1395

شمارگان: 1000

شابک: 0 – 25 – 6432 – 600 – 978

قیمت : 7000 تومان

همه ی حقوق محفوظ است

تلفن: [phone] - 0919

 مقدمه..........................................................................9

هدف های آموزشی........................................................11

نقش خانواده در تربیت کودک...........................................11

کودکان چه می آموزند....................................................11

سخن گفتن با کودکان......................................................12

با تغییر خود فرزندتان را تغییر دهید...................................12

دلایل اختلالات زبان در کودکان........................................12

محیط یادگیری.............................................................13

اساس تعلیم و تربیت......................................................13

روند شکل گیری عادت..................................................14

عدم اجبار و تحمیل در یادگیری........................................14

چگونه با کودک مذاکره کنید............................................14

آموزش از طریق بازی..................................................15

اهمیت بازی...............................................................15

نقش بازی..................................................................16

بازی های کودکانه........................................................16

نیاز به بازی کردن........................................................17

اهمیت اسباب بازی.......................................................17

رشد هوش..................................................................17

شناخت کودک از طریق بازی..........................................18

رشد اجتماعی..............................................................18

بازی و نظم................................................................18

تربیت اخلاق از طریق استدلال........................................19

جلب توجه اصل سودمندی در فرایند آموزش........................19

اصل کودک مداری و کودک محوری................................19

افزایش رشد هوش با صمیمیت........................................19

تعلیم و تربیت منفی.....................................................20

فلسفه ی طبیعت گرایی.................................................20

آموزش فعالیت های حرکتی...........................................20

استفاده از کارت های بازی............................................20

دوره ی آموزش تربیت حواس........................................20

دوره ی آموزش قبل از خواندن و نوشتن...........................21

تفکیک حروف..........................................................21

شناسایی شکل حروف..................................................21

شنایایی حروف با توجه به آوا........................................21

شناسایی حروفی که تقریبا شبیه هم تلفظ می شوند................21

شناسایی حروفی که تقریبا شبیه هم هستند و با نقطه با هم فرق دارند…...21

نقاشی حروف الفبا......................................................22

آموزش الفبای فارسی به شیوه ای خلاقانه.........................22

آموزش حروف انگلیسی به شیوه ای خلاقانه.....................24

آموزش اشکال هندسی.................................................25

شیوه ی تقسیم اشکال هندسی..........................................25

آموزش حروف فارسی و انگلیسی به وسیله ی دایره............26

آموزش ریاضی به زبان ساده.........................................27

آموزش از طریق اسباب بازی........................................27

آموزش از طریق شناخت حیوانات...................................27

رشد هوش چگونه است................................................27

مرحله ی پیش عملیاتی.................................................28

استفاده از پرسش و پاسخ...............................................28

توانایی حل مسأله........................................................28

سازماندهی محتوا.........................................../............29

استفاده از تخیلات و خیال پردازی ها...............................30

مربی با تجربه...........................................................30

اشتباهات کودک.........................................................30

تنبیه آری یا نه...........................................................30

قوانین کنترل بر رفتارهای کودک...................................31

اهداف آموزشی..........................................................31

محیط کلاس..............................................................32

شناخت انواع هنر.......................................................33

آموزش موسیقی.........................................................33

ارتباط دو نمیکره ی مغز...............................................33

آموزش ریتم به نوآموزان..............................................34

آموزش ریتم به وسیله ی طبل.........................................34

اکنون نوبت شناخت اجرای با ریتم است............................35

آموزش نقاشی و مجسمه سازی.......................................36

تمرین نقاشی برای نوآموزان.........................................36

برای ترمیم نارسا نویسی..............................................38

ادراک بینایی شامل موارد زیر است.................................38

بازی چی با چی.........................................................39

بازی نقطه چین..........................................................39

بازی سایه ها.............................................................39

بازی جای پا..............................................................40

رفتن به سینما، پارک و باغ وحش....................................40

الگوی معنوی............................................................40

نقد کودکانه................................................................41

ارزشیابی..................................................................41

کودکان از نظر توانایی ها، علایق و نیازهایشان با یکدیگر متفاوتند.................41

تفاوت های کودکان......................................................42

کودکان به طور ذاتی برای یادگیری انگیزه ی فراوانی دارند..................42

یادگیری کودک در روند تعامل با یکدیگر افزایش می یابد.............42

ویژگی های برنامه های درسی پیش دبستان.........................42

ویژگی های برنامه ی خوب...........................................43

در زیر به توضیح بیشتر در موارد فوق می پردازیم..............44

برنامه ای متناسب با سطح توانایی های کودک....................44

در اجرای برنامه ی درسی (بازی) را محور اساسی کار با کودک…….45

زیربنای شخصیت کودک..............................................45

اصول حاکم بر فعالیت های آموزشی دوره ی پیش دبستانی.........46

اهداف فعالیت های دوره ی پیش دبستان............................46

ناتوانی یادگیری........................................................46

رفع مشکلات یادگیری.................................................47

ناتوانی های ادراکی در تفکر.........................................48

ویژگی های مربی پیش دبستانی......................................48

رشد وجدان، اخلاق و مقیاس ارزش ها..............................48

یادگیری کودک پیش دبستانی..........................................49

تربیت تخیل...............................................................49

گوش کردن به داستان..................................................50

تصاویر بیان کننده ی داستان..........................................50

گوش دادن به جزئیات..................................................51

پیش بینی داستان........................................................51

صحبت کردن با کودک................................................51

تعلیم را در سطح کودک شروع کنید.................................52

فرایند برنامه ی درسی.................................................52

تلقی نسبت به فرایند آموزش..........................................52

نقش مربی................................................................53

تلقی نسبت به کودک...................................................53

اصول حاکم بر الگوی برنامه ی درسی.............................54

اهداف کلی و جزئی آموزش پیش دبستانی..........................54

پرورش مهارت های مختلف به کودک..............................55

پرورش رشد جسمانی کودک..........................................55

رشد و تکامل نگرش اجتماعی کودک................................56

مراحل پرورش رشد ذهنی کودک.....................................56

کمک به رشد زبان آموزی کودک.....................................58

کمک به شناخت برقراری ارتباط بین اجزاء داستان...............58

آشنایی مقدماتی با جغرافیا..............................................58

آشنایی مقدماتی با گیاهان...............................................58

آشنایی مقدماتی با جانوران کشورمان.................................58

آشنایی مقدماتی با غذاها و میوه ها....................................59

آشنایی کودکان با وسایل نقلیه ی عمومی.............................59

آشنایی کودکان از اینکه چه کارهایی خوب است و چه کارهایی بد………59

محتوای برنامه ی درسی پیش دبستان................................60

محتوای علوم پیش دبستانی............................................60

محتوای ریاضیات پیش دبستانی......................................61

مهارت های زبان آموزی..............................................62

آگاهی از نظام واجی....................................................63

ترکیب شنیداری.........................................................63

مهارت روانشناسی کودک.............................................63

محوریت تربیت بدنی در پیش دبستان...............................64

آموزش هنر و علم و خلاقیت.........................................64

شناخت مفاهیم قبل از دبستان.........................................71

 مقدمه

در سال های اولیه ی کودکی، مفاهیم از راه بازی آموخته می شود. بنابراین فرایند کسب تجربه، برای کودک از راه طبیعی اتفاق می افتد. روند پرورش کودک در این دوره اساسا مبتنی بر کسب دانش، اطلاعات اولیه، مهارت، تفکر، پرسش و شکوفایی توانایی های کودکان می باشد. وظیفه ی مربی در این دوره تنها به تدریس منحصر نمی شود. مربی باید فرایندهایی را طراحی، هدایت و سرپرستی کند که به کمک آن نوآموزان به کسب مهارت های جدید دست یابند. بنابراین برنامه های آموزشی این دوره باید از انعطاف لازم، براساس نیازها و خواسته های کودکان برخوردار باشد. بر این اساس رویکرد برنامه های این دوره باید کودک محور بوده و مبتنی بر علاقه ها و خواست و توانایی کودکان باشد.

مطالعات و نتایج به دست آمده، بیانگر این مطلب است که تعلیم و تربیت اولیه و با کیفیت بالا موجب کاهش میزان ترک تحصیل و مردودی در سال های آتی می شود.

وظیفه ی معلم، پرکردن ذهن کودک از معلومات نیست. معلم باید بیدار کننده ی نیازهای فکری و اخلاقی کودک باشد. بیشتر همکار شاگردان باشد تا یک متخصص آموزش. معلم باید به جای انتقال تفکرات و دانسته های خود، شاگردان را طوری در مسیر آموزش قرار دهد تا خودشان آنها را از راه تلاش و کوشش بدست آورند. فضیلت معلم نه دانش بسیار بلکه  شور و شوقی است که در کودکان ایجاد می کند.

هدف های آموزشی:

هدف آموزش و پرورش پیش دبستانی، ایجاد عادت پسندیده، روحیه ی اجتماعی و آماده کردن کودکان در مراکز پیش دبستانی بیشتر وقت خود را به بازی با اسباب بازی ها و وسایل گوناگون می گذرانند. شعر می خوانند، نقاشی می کشند، کارهای دستی کوچک و سرگرم کننده می سازند و سعی می کنند از طریق ساختن اشیاء خلاقیتشان را نشان دهند. اگر چه کودک در این دوره به آموزش هنر و موسیقی، خوب صحبت کردن و حتی خواندن، حساب کردن و... می پردازد. اما مربی هرگز نباید کودک را به بهانه ی پیروی کردن از یک برنامه ی مشخص به انجام تکلیف وادار کند. مثلا تا زمانی که کودک آمادگی خود را برای نقاشی، موسیقی و حساب کردن نشان ندهد، مربی اقدام به آموزش این مهارت ها نمی کند. بنابراین مربی می تواند با توجه به آمادگی کودک، مطلبی را که مناسب می داند آموزش دهد. به همین دلیل در این مراکز وسایل زیادی برای کودکان تهیه شده است تا شوق رغبت آنها را برای یادگیری برانگیزد و استعدادهای نهفته ی آنان را آشکار سازد.

نقش خانواده در تربیت کودک:

چنانچه کودک محیط خانواده ی خود را امن ببیند و قادر باشد احساسات و عواطفش را به راحتی تخلیله کند و با افراد خانواده ی خود ارتباطی صمیمی داشته باشد، مراحل رشد هوشی اش سریع تر انجام می گیرد. علاوه بر افزایش میزان هوش، در آینده ارتباطات اجتماعی بهتری خواهد داشت. بنابراین برای او ارزش قائل شوید و در پی هر پیشرفت کوچکی او را تحسین کنید.

کودکان چه می آموزند:

کودکان وقتی با سرزنش و انتقاد روبرو می شوند، می آموزند که
با افسردگی و ترس زندگی کنند. وقتی مورد تمسخر دیگران قرار
می گیرند، می آموزند که نسبت به دیگران بی اعتماد باشند. وقتی با خشونت و آزار با او برخورد می شود، می آموزند که پرخاشگر باشند. اگر با بی اعتمادی با آنها برخورد می شود، می آموزند که به دیگران اعتماد نداشته باشند. اگر با بی احترامی با آنها برخورد
می شود، می آموزند تا به دیگران بی احترامی کنند. اگر با توهین و سرزنش با آنها برخورد می شود، می آموزند با دیگران چنین کنند. اما اگر با شکیبایی، صبر، تدبیر و اعتماد و دوستی و محبت و انصاف با آنها برخورد شود، می آموزند در دنیا چگونه زندگی کنند. یک محیط خانوادگی دوستانه جایی است که تلاش های کودک شناخته می شود و مورد توجه و تشویق قرار می گیرد.

نکته: کودکانی که در خانواده های پرجمعیت زندگی می کنند، فشار روانی زیادی را تجربه می کنند. توجه داشته باشید که کودکان با مشاهده ی رفتار پرخاشگرانه، همانگونه رفتار می کنند که با آنها رفتار شده است. یعنی ارتباط خانواده با کودک، سبب می شود تا کودک همان رفتارها را بروز دهد. در اینجا کودک از بزرگترها تقلید می کند.

سخن گفتن با کودکان:

روانشناسان و متخصصین کودک می گویند صبحت کردن با کودک و قصه خواندن قدرت تکلم کودک را افزایش می دهد. حتی اگر کودک سن کمی دارد و قادر به حرف زدن نیست. زمانیکه صدای شما را
می شوند و سعی می کند به گونه ای به آنها پاسخ دهد، مهارت های زبانی و تکلمی او به طرز شگفت آوری رشد می کند.

با تغییر خود کودک را تغییر دهید:

اگر مضطرب هستید، توقع کودک آرام نداشته باشید. اگر در زندگی
بی برنامه و ناهماهنگ هستید، توقع نداشته باشید شاگرد منظمی داشته باشید.

دلایل اختلالات زبان در کودکان:

زبان وسیله ی بیان عقاید و نظرات است که به کمک علائم و بر طبق قواعد و دستور زبان بکار می رود. اگر خانواده ها به گونه ای غلط با کودکان صحبت کنند، زبان کودک دچار نقص و نارسایی می شود. به هر حال صحبت کردن برخلاف قواعد دستوری یا غیر مفهوم بوده و یا از نظر شخصی و فرهنگی مطلوب نیست.

محیط یادگیری:

محیط یادگیری نباید خسته کننده باشد، بلکه باید به گونه ای باشد که یادگیری را برای کودکان لذت بخش کند و آنان را برانگیزد. مربیان درباره ی چگونگی بالا بردن ظرفیت های کودکان برای انسان کامل شدن  در دنیای صنعتی آگاهی می دهد.

اساس تعلیم و تربیت:

فکر و ذهن کودک در مسیر تعلیم و تربیت شکل می گیرد و علایق و توانایی های ذاتی او براساس شناخت کودک کامل می شود.

دانش در روند طبیعی خود مانند طبیعت عمل می کند. یعنی:

1- طبیعت از یک طرح زمانی معینی پیروی می کند. بنابراین همه ی مطالب یادگیری را باید به طریقی تقسیم کرد.

2- طبیعت قبل از شکل گیری فعالیت خود را از درون آغاز می کند. بنابراین قبل از شناخت قواعد باید الگوها را شناخت (سیستم روند جریان حل مسأله). یعنی ذهن کودک برای مطلبی که می خواهیم به وی آموزش دهیم، آمادگی پیدا می کند. همینطور برای بیان یک قاعده و قانون یا اصل باید از مثال کمک گرفت و مثال ها باید قبل از قواعد آموخته شوند.

3- قبل از هر گونه تجزیه و تحلیل باید مشاهده صورت گیرد.

4- ادراک و دریافت باید قبل از بیان و گفتار شکل گیرد.

5- ذهن کودک باید برای مطلبی که برای آموزش وی انتخاب شده، آمادگی پیدا کند.

6- هنگام آموزش کودک دچار سردرگمی و ابهام نشود.

7- در این مرحله فکر و ذهن کودک مانند آب که دستخوش جریان
می گردد به آسانی در مسیر خود در حرکت است.

8- بعد از این مرحله تمرین و مرور از ضروریات است.

نکته: اگر کودکان برای فراموش کردن آموخته هایشان مورد سرزنش و انتقاد قرار بگیرند و یا با برخوردهای خشونت آمیز، روح آنها را جریحه دار کنید. کودکان احساس گناه کرده، گویی که عمدا مرتکب خطایی شده اند و در نتیجه یادگیری صورت نمی گیرد.

روند شکل گیری عادت:

تشکیل چند عادت نباید به طور هم زمان صورت گیرد. زیرا در این صورت تنوع و گوناگونی عادت باعث اغتشاش و سردرگمی ذهن
می گردد و در نهایت نتیجه ی کامل و ارزشمندی حاصل نمی شود. هنگامیکه یک عادت به طور طبیعی و به تدریج یادگرفته شد و کودکان بدون مشقت و کمک دیگران آن را تمرین کردند، زمان یادگیری عادات دیگر فرا می رسد و آنگاه می توان به تشکیل عادت دیگر پرداخت.

عدم اجبار و تحمیل در یادگیری:

یادگیری تحمیلی برای کودک به صورت تکلیفی شاق و خسته کننده در می آید و اگر چیزی به اجبار یادگرفته شود. ذهن از پذیرش آن سرباز می زند و یادگیری ملال آور می شود. اگر از این اصل غلط که
می توان دانش آموز را به فرا گرفتن آنچه دلخواه ماست، مجبور کنیم به هیچ نتیجه ای نخواهیم رسید.

چگونه با کودک مذاکره کنید:

کودکان، اولین تعامل و ارتباط خود را برای تأمین نیازهای زیستی، عاطفی، روانی، اجتماعی، مسائل را با پدر و مادر خود تجربه
می کنند. چگونگی کیفیت تعامل می تواند در شکل گیری پایه های شخصیتی و موفقیت و یا شکست آنها در اجتماع تأثیر گذار باشد. بنابراین، کودکی که تفکر اصولی و منطقی را نیاموخته، برای مشکلات زیستی، عاطفی و روانی خود با دیگران دچار مشکل خواهد شد. اما مراقب باشید در مذاکره تا حد امکان به دنبال منافع متقابل باشید و به کودک باج ندهید. به عبارت دیگر باید نتیجه ی مذاکره مبتنی بر (برنده – برنده) باشد. سعی کنید:

1- هدفتان از مذاکره بررسی و چرائی مسأله برای رسیدن به یک توافق باشد نه رسیدن به جدل و جنجال

2- سعی کنید، رفتار و اظهار نظر کودک، شما را عصبانی نکند. به هر حال در بیشتر موارد کودکان به مسائل آگاهی کامل ندارند و شما باید با روشی درست با آنها برخورد کنید

3- سعی کنید وقتی مشکلی پیش می آید او را برای یافتن راه حل های منطقی و اصولی یاری کنید

4- نقطه نظر و دلایل خود را به کودک توضیح دهید

5- سعی کنید راه حل های قابل قبول و مناسبی برای مشکل ارائه دهید

6- سعی کنید جواب های آسان و کوتاه عرضه کنید.

نکته: در تنبیه محروم کردن مناسب تر است.

آموزش از طریق بازی:

اساس تعلیم و تربیت کودک خردسال به اصل بازی توصیه شده است. چندین اسباب بازی را در اختیار کودک بگذارید تا ضمن آنکه از آنها آزادانه استفاده می کند، آموزش های متنوعی داده شود.

اهمیت بازی:

امروزه ثابت شده است کودکانی که به اندازه ی کافی و به
درستی بازی نمی کنند از رشد ذهنی مناسب و رشد اجتماعی درست بی بهره اند. زیرا بازی واقعیتی برای رشد و نمو استعدادها است که هدفش در خود آن نهفته است. بنابراین بازی وسیله ای برای خودشکوفایی کودک است که از این طریق خود را می یابد و دنیای پیرامون خود را درک می کند. بازی فرایندی چند بعدی است که به نحو قابل توجه در خدمت تکامل و رشد فکری و جسمی کودک است و می تواند راهی جهت تخلیله ی انرژی جسمی و ذهنی باشد. به طور کلی بازی می تواند در شکل گیری شخصیت کودک نقش مهمی ایفا کند.

بازی می تواند فضای عاطفی و روانی مناسبی ایجاد کند و کودک انرژی های سرکوب شده ی خود را بروز می دهد و به کمک آن نیاز لذت جویی خود را ارضاء می کند. علاوه بر اینکه در بهداشت روانی او مؤثر است و باعث تعادل روانی کودک می شود. همچنین
ویژگی های رفتاری کودک در بازی هایش کاملا مشخص است. آنان احساساتی چون ترس، اندوه، شادی و عصبانیت خود را از طریق بازی بروز می دهند. به عنوان مثال کودکی که در جستجوی قدرت است، معمولا در بازی نقش رهبر، رئیس و فرمانده و... را بازی
می کند یا یک  کودک پرخاشگر ممکن است در بازی نقش جنگجو را بازی کند.

نقش بازی:

دوران کودکی به منزله ی برگ های جوانه زده ی درخت، تمام زندگی و آینده ی کودک است. بازی پاک ترین و صادقانه ترین فعالیت فرد در این مرحله و نیز نمونه ای از زندگی و طبیعت نهانی و درونی انسان در کل می باشد. به همین جهت بازی، خوشی، آزادی و رضایت را برای کودک به ارمغان می آورد.

این دوران و لحظات کودکی، خواه در سادگی یا تجمل در آرامش یا اضطراب، در محبت یا نفرت، در غنا یا فقر، در تنبلی و کاهلی یا خلاقیت و آموزش، در بهت و حیرت یا درک و فهم مسائل پیرامون، در هماهنگی یا ناهماهنگی و بی نظمی و... به هر حال به هر شکلی که بگذرد، ارتباط بعدی وی با والدین، خانواده، اجتماع، طبیعت و ... باشد.

بازی های کودکانه:

بازی عبارت است از هر گونه فعالیت جسمی یا ذهنی هدفدار، که به صورت فردی یا گروهی انجام شود و موجب کسب لذت و برآورده شدن نیازهای کودک می گردد. کودکان نقاط قوت و ضعف خود از جمله تمایل به فرمان دادن یا فرمان بردن، تهاجم یا تسلیم، اجتماعی بودن یا منزوی بودن و همچنین احساسات دوستانه یا خصمانه، افسردگی یا شادی و امیال و آرزوهای خود را از طریق بازی نشان می دهند. کودکان به بازی های متفاوتی می پردازند که هر کدام از بازی ها نشان دهنده ی تمایلات آنهاست.

کودکان برای انجام رفتارهای پرخاشگرانه ی خود به بازی هایی
می پردازند که در آنها بتوانند با حمله و تخریب، راهی برای بروز خشم خود پیدا کنند. همچنین برای بیان آرزوها، خود را به بازی های تخیلی سرگرم می کنند. همینطور برای ساخت  و پیدا کردن نقش مورد علاقه ی خود به بازی های تقلیدی می پردازند.

نیاز به بازی کردن:

بازی کردن برای رشد کودک لازم است. زیرا به کودک این امکان را می دهد که خودش را بشناسد. می آموزد که تمرکز کردن و دقت کردن را بیاموزد و قوه ی خلاقیت و تخیلش رشد می کند.

علاوه بر مسائل یاد شده، رشد عضلات، مصرف انرژی مازاد، آگاه شدن بر توانایی ها، رفع خستگی و بالاخره رشد کودک در سایه ی حرکت و جنب و جوش، از ارزش های جسمانی بازی است. همچنین آموزش قانون و مقررات، تعدیل رفتارهای ناسازگارانه و خواسته های نابجا، کاهش استرس و خصومت ها با بازی کردن تعدیل می شود. همچنین آگاه شدن با نقش های متفاوت از مزایا و ارزش های اجتماعی بازی است. از طریق بازی کودک می تواند راهی منطقی برای پیروز شدن پیدا کند.

نکته: دخالت نامناسب و بی موقع در فعالیت های او استقلال و
خود مختاری و فعالیت را از کودک سلب می کند.

اهمیت اسباب بازی:

ابتدا باید کودک را به دقت مشاهده کنید. حالت صورت او،
عکس العمل او در مقابل اسباب بازی اهمیت دارد. زیرا اسباب بازی خوب کودک را به حرکت و تفکر وادار می کند. اما اسباب بازی های موفق آنهایی هستند که کودک روی آنها کار کند و آنها را تکه تکه
می کند و مرتبا در حال حدس زدن قرار می گیرد. بدین ترتیب
اسباب بازی برای کودک تولید مسأله می نماید که وی باید آن را حل کند. این کار برای کودک لذت بخش و شادی آفرین خواهد بود.

رشد هوش:

کودکانی که فاقد اسباب بازی هستند و یا امکانات اندکی برای بازی دارند، از لحاظ شناختی از همسالان خود عقب تر هستند. علاوه بر این فرزندان خانواده های کم درآمد نسبت به کودکان طبقه ی متوسط، بیشتر در بازی گروهی دست به خشونت می زنند. همینطور فرزندان خانواده های کم درآمد در اکثر اوقات خنده را برای تمسخر کردن دیگران بکار می گیرند. به کودکان بگویید که خندیدن برای این است خوشحالی خود را با دیگران تقسیم کند، نه اینکه خنده ابزاری برای توهین و مسخره کردن دیگران باشد.

بعضی از روانشناسان معتقدند یکی از دلایلی که کودکان طبقه ی کم درآمد پس از ورود به مدرسه با مشکلات یادگیری روبرو می شوند. یکی از دلایل اصلی اینکه بازی های آنها چندان پیچیده نیست و نسبت به بازی کودکان طبقه ی متوسط از تنوع کمتری برخوردار است.

شناخت کودک از طریق بازی:

کودک از طریق بازی خود را نشان می دهد که نقاط قوت و ضعف او چیست. آیا فرمانده است یا فرمان بر؟ تابع است یا متبوع؟ آرام است یا شلوغ؟ حالت تهاجمی دارد یا تسلیم؟ همچنین بسیاری از صفات و خصوصیات کودک مثل شجاعت یا ترس یا مهر و خشم و ابتکار از طریق بازی است که کشف می شود.

رشد اجتماعی:

بازی در رشد اجتماعی کودک تأثیر چشمگیری دارد. کودکان یاد
می گیرند درباره ی قوانین بازی با یکدیگر توافق کنند و گروهی بازی کنند. مفهوم همکاری، پیروزی بر گروه رقیب، شکست و برتری طلبی در بازی ها جنبی و گروهی به رشد لازم می رسد. از طرف دیگر کودک در ضمن بازی، قدرت جسمانی، کلامی، ذهنی و استعداد خود در برقراری ارتباط با دیگران را گسترش می دهد. به تدریج کودک شروع به ارزیابی توانایی های خود در مقابل دیگران می کند و هویت و تصور از خود را بهبود می بخشد. بازی کردن قدرت تمرکز حواس کودک را پرورش می دهد.

بازی و نظم:

از دیگر فواید بازی می توان درک نظم، ترتیب توالی، مشارکت را نام برد. قوانین بازی، نحوه ی شروع، ادامه، خاتمه ی آن، فرصت مناسبی برای کودک فراهم می کند تا درباره ی نظم نکات بیشتری بیاموزد. تمام این مراحل بازی از ترتیب و توالی به شکل مناسبی تشکیل شده است.

تربیت اخلاق از طریق استدلال:

یکی از بزرگترین اشتباهات مربیان این است که کودکان را قبل از اینکه فکر و ذهنش برای استدلال نرم و قابل انعطاف باشد، وادار به انجام کاری می کنند. با این کار زحمتتان تقریبا بدون نتیجه و یا ناچیز خواهد بود.

جلب توجه اصل سودمندی در فرایند آموزش:

برای کسب چنین توجهی، معلم باید سعی کند کودک را تا حد امکان به درک و شناخت مزایا و سودمندی آنچه مورد آموزش است، آگاه کند. باید بگذاریم کودک خود، مشاهده گر موفقیت ها و یادگیری هایش باشد. بگذارید مشاهده نماید که چگونه توانسته کاری را انجام دهد که قبلا از انجام آن عاجز بوده است. تا بدین طریق به سودمندی کارهایش پی ببرد. همین امر سبب قدرت و برتری واقعی در او نسبت به دیگران خواهد شد.

اصل کودک مداری و کودک محوری:

به اعتقاد روسو کودک نه مانند حیوان غیر منطقی و نه مانند یک انسان کامل و بزرگسال،  بلکه صرفا یک کودک است. او باید از ضعف هایش آگاهی یابد و نسبت بدان ها حساس باشد. ولی نباید از آنها زجر بکشد. باید وابستگی را یاد بگیرد، ولی نباید مطیع صرف بار بیاید. باید پرسش کردن را بیاموزد، ولی نباید امر و نهی کرده و یا فرمانروایی نماید. کودک در حالت تسلیم و اطاعت از دیگران است. ولی این تسلیم و اطاعت از دیگران هم به علت نیازها و خواسته های اوست و هم بدین جهت است که بزرگترها بهتر از او بر خوبی ها و بدی ها واقف هستند و به صلاح و خیر او آگاهند.

افزایش رشد هوش با صمیمیت:

مربیان باید کاملا مراقب رفتار خود با کودکان باشند. زیرا رفتارهای خشونت آمیز و تنبیه بر هوش آنها اثر منفی می گذارد. از آنجا که سلول های مغز کودکان دائما در حال رشد است، هرگز به خودتان اجازه ندهید کودک را بیهوده تنبیه کنید. ضمن اینکه برقراری رفتار عاطفی، صحبت کردن با ملاطفت، گوش کردن به صحبت های کودک و در کل احترام متقابل باعث ارتقاء مهارت های وی در گفتار و رفتارش می شود و رشد ذهنی کودک را تسریع می کند.

تعلیم و تربیت منفی:

برخی مربیان قصد دارند به کودک طرز رفتار بزرگسالان را بیاموزند. ولی چون این طرز رفتار هنوز نمی تواند از طرف کودک مورد تجزیه و تحلیل و قضاوت صحیح قرار بگیرد و حتی چنان که باید درک نمی گردد.

فلسفه ی طبیعت گرایی:

من معتقدم که آموزش انسان را به شناخت خود، سازش با طبیعت و توکل بر خداوند آشنا می کند. بنابراین وحدت زیربنای رابطه ی انسان، طبیعت و خدا اساس آموزش را تشکیل می دهد.

 آموزش فعالیت های حرکتی:

آموزش فعالیت های حرکتی باعث به وجود آمدن تعادل بدنی و همچنین ایجاد هماهنگی لازم بین حرکات بدنی کودک می شود. از طریق تمرینات منظم مانند راه رفتن، رژه رفتن، دویدن، خم شدن، بلند شدن، نفس کشیدن (دم و بازدم)، پریدن، جهیدن، تاب خوردن، حرکات موزون و دیگر حرکات ژیمیناستیکی ساده و...

استفاده از کارت های بازی:

نشان دادن چند عکس و مرتب کردن ترتیب توالی آنها با یکدیگر. این مراحل که به دنبال هم می آیند به منزله ی یک نظام حرکتی هماهنگ و منطقی می باشد. در این مرحله توانایی ادراک عملیاتی در کودک بالاتر می رود. معلم می تواند موضوعی را به نحوی سودمند در کارت های بازی بگنجاند و به کودکان ارائه دهد.

دوره ی آموزش تربیت حواس:

فعالیت های حسی به وسیله ی تمرینات مبتنی بر مشاهده، مقایسه و حس تشخیص، قوای عقلانی و ذهنی کودک را پرورش می دهد.

آموزش حسی به منظور کمک به کودک در پرورش قوه ی تشخیص، دیدن، مزه کردن، لمس کردن، تشخیص صداهای مختلف صورت
می گیرد.

دوره ی آموزش قبل از خواندن و نوشتن:

شناسایی دیداری کیفیت حروف اهمیت دارد. اینکه حروف دو دسته
می شوند. یا نقطه دارند و یا اینکه نقطه ندارند. یا اینکه صدا دارند و تعدادی صدا ندارند.

تفکیک حروف:

1- حروفی که نقطه دارند

2- حروف بی نقطه

3- حروفی که نقطه در بالای آنهاست

4- حروفی که نقطه در پایین آنهاست

5- حروفی که یک نقطه، دو نقطه و سه نقطه دارند

شناسایی شکل حروف:

1- حرف (ب) شبیه لبخند است

2- حرف (ر) شبیه زبان بیرون آمده است و...

شنایایی حروف با توجه به آوا: (تلفظ صحیح و تولید صدا)

1- حروف صدادار

2- حروف بی صدا

شناسایی حروفی که تقریبا شبیه هم تلفظ می شوند. اما شکل متفاوتی دارند.

1- ث – س – ص

2- ت – ط

3- ز – ظ – ض

شناسایی حروفی که تقریبا شبیه هم هستند و با نقطه با هم فرق دارند.

1- ب – پ – ت – ث

2- ج – چ – ح – خ

3- د – ذ

4- ر – ز – ژ

5- س - ش

نکته: در این مرحله فقط تفاوت ها و شباهت های حروف آموزش داده می شود.

نقاشی حروف الفبا:

از کودکان بخواهید تا حروف الفبا را نقاشی کنند.

آموزش الفبای فارسی به شیوه ای خلاقانه:

بعد از این مرحله تونایی کودک در نوشتن نقطه ی حروف می باشد. زیرا کودک توانایی ادراک جزئیات حروفی که قبلاً به خاطر سپرده و هنگام نوشتن آنها دچار اشتباه نمی شود. مثلاً تشخیص «س» از «ش» و «ک» از «گ» و «ف» از «ق» و سایر موارد مشابه.

در این مرحله از یادگیری، پرورش میزان دقت مؤثر می باشد. مثلاً کودک در بعضی موارد دندانه ها یا نقطه ها را کم یا زیاد می گذارد و یا اینکه نقطه را بالای حروف مناسب قرار نمی دهد. در این مرحله باید از کودک خواست که از کلی نگری پرهیز کند و اجزای تصویر را مشاهده کند. 

بسیاری از کودکان در به خاطر آوردن حروف یا ترتیب توالی حروف در کلمه دشواری دارند. بنابراین مسائل توالی دیداری بر زمینه های مختلف تحصیلی بسیار مفید است. در این اشکال کودک شکل حروف را در یک تصویر مشاهده می کند و با به خاطر سپردن آن حروف در تصویر حافظه ی دیداری خود را تقویت می کند.

همچنین با توجه به ترتیب توالی اشکال و رنگ آمیزی اشکال، آنها را به همان ترتیب ادامه داده و تکمیل می کند.

در این مرحله برای انجام هر تمرین، زمان در نظر گرفته شود و اگر کودک بخواهد دوباره تمرین را انجام دهد، سعی کند در زمان کمتر و با سرعت بیشتری کشیدن تصویر را به پایان برساند. در نظر داشته باشید که کودک برای کشیدن شکل هایی که خطوط بیشتری دارند به زمان بیشتری نیاز دارد.

آموزش حروف انگلیسی به شیوه ای خلاقانه:  

در این نقاشی ها تشخیص شکل های قرینه و یا وارونه در جهت عکس یا مخالف تشخیص داده می شود.

همچنین کودک اشکالی که در جهت مخالف قرار دارند تشخیص
می دهد. کسب مهارت در وضعیت قرار گرفتن نمادهای کلامی که در جهت یکی مخالف جهت دیگری است. مانند:  بی و دی

نکته: برای فهم بهتر زبان بهتر است از کلمات مرتبط با یکدیگر استفاده کنید. مثلا آسمان، ابر، رعد و برق، باران و با این کلمات جمله بسازید. مثال دیگر: نجار، میخ، تخته، چکش...

آموزش اشکال هندسی:

آموزش رسم اشکال هندسی متنوع که مهارت نوشتن را افزایش
می دهد.

اکنون با تقسیم کردن مربع یا مستطیل از طریق زاویه های روبروی هم می توان به شکل مثلث دست یافت.

شیوه ی تقسیم اشکال هندسی:

نکته: با تقسیم کردن اشکال هندسی و چسباندن آن روی مقوا می توانید تصاویر زیبای مثل درخت، گل، ابر، انسان، خانه، هواپیما، ماشین و... درست کنید. سعی کنید رنگ کاغذهای رنگی متناسب با تصویر باشد. برای مثال رنگ سبز درخت و رنگ قهوه ای تنه ی درخت انتخاب شود. حتی می توانید ترکیب نفاشی با برکش کاغذهای رنگی درست کنید.

آموزش حروف فارسی و انگلیسی به وسیله ی دایره:

نکته: شیوه ای که برای روان نویسی دانش آموزان ارئه شده،
می تواند در ورزش هم بکار رود. مثلا توپ والیبال را با 10 درصد فشار با دو دست به زمین بزنید و به تدریج در هر نوبت فشار را 10 درصد بیشتر کنید تا به 100 درصد برسید. همینطور در ورزش کشتی می توانید به وسیله ی دست ها فشار وارد شده به حریف را از 10 درصد شروع کنید و در دفعات بعد در هر نوبت اجرا 10 درصد فشار را افزایش دهید.

آموزش ریاضی به زبان ساده:

1- شمردن اعداد یک تا ده با انگشتان

2- تعدادی پسته به آنها بدهید تا بین هم به طور مساوی تقسیم کنند

3- یک نان بدهید تا به دو قسمت و یا چهار قسمت مساوی تقسیم کنند.

4- تعداد دکمه های لباس

5- تعداد میز و نیمکت کلاس

6- در هر دست چند انگشت دارد و...

نکته: هدف استقلال فکری در کودکان است.

آموزش از طریق اسباب بازی:

به عبارت بهتر چیدن اجزاء یک اسباب بازی که در نهایت شکل خاصی را به وجود می آورد. مخصوصا اسباب بازی هایی که به شکل حیوانات و یا وسایل و اشیاء هستند، برای کودکان جذاب است.

آموزش از طریق شناخت حیوانات:

1- با دیدن تصویر حیوانات نام آن را بگوید.

2- رنگ پوست

3- تشخیص شکل ظاهری مانند گوش، چشم ها، دندان ها و...

4- نوع غذایی که می خورد

5- در چه جایی زندگی می کند

6- به بچه هایش چگونه غذا می دهد و...

رشد هوش چگونه است:

رشد هوش مانند سعود پلکانی تشبیه می کنند که هر پله نشان دهنده ی یک حالت توازن در جهت تعادل جویی است. همانطور که کودک
پله ها را می پیماید، در حقیقت به سوی کامل شدن گام برمی دارد. جریان حرکت کودک از پلکان در واقع جریان فهم و شناخت محیط پیرامونش است. بنابراین رشد هوش به صورت مرحله ای صورت می گیرد و طی مراحل ماهیت و شاخت آن به طرز قابل ملاحظه ای تغییر می کند. البته این تغییرات و تفاوت ها از نوع درجه و کمیت مانند جریان رشد جنین به نوزاد کامل تشبیه می کنند. هر یک
از مراحل به طور مشخص از یکدیگر متمایزند و محتوای هر مرحله به منزله ی سیستمی است که روش درک ما را معین می کند و فهم رشد را برای ما معنی دار می سازد.

مرحله ی پیش عملیاتی: (ترکیب کلمات)

توانایی درک و استفاده از لغات در این دوره به خصوص قابل توجه است و کودکان از لغات و کلمات مختلف برای مفهوم یک جمله استفاده می کنند. در این مرحله یک کودک 5 ساله حدود 2000 کمله را درک می کند.

استفاده از پرسش و پاسخ:

معلم با خواندن یک داستان از کودکان سئوالاتی می پرسد که داخل داستان وجود دارد. کودکان با جواب دادن به سئوالات به تدریج نظام پرسش و پاسخ را می آموزند.

بنابراین ویژگی های بارز سخن گویی کودکان در این مرحله، راهی برای تمرین در استفاده از مفاهیم کلامی و رشد زبان محسوب
می شود. هر چقدر تمرینات، تصورات و تخیلات وسیع تر و گسترده شوند، سهولت و مهارت و شایستگی های کلامی و زبانی کودک در آینده بیشتر خواهد شد. مطالعات نشان داده اند کودکانی که در این مرحله، از سخن گویی و تجربیات کلاس تا حدود معنی داری محروم بوده اند، تأخیرهای جبران ناپذیر و غیر قابل برگشت پیدا خواهند کرد. غیر از رشد بارز سخن گویی، به علت نوع تفکر در مرحله ی پیش عملیاتی، آنها قادر به درک استدلال و منطق بزرگترها نیستند. این نوع تفکر است که به کودک اجازه می دهد تا موانع موجود در دنیای واقعی را از سر راه خود بردارند.  

توانایی حل مسأله:

یادگیری توانایی حل مسأله به کودک کمک می کند تا مسائل زندگی را به نحو مطلوب حل کند و اگر مسائل فهم زندگی کودک حل نشده باقی بماند با فشار روانی روبرو خواهد شد و به راحتی سلامتی روانی و جسمانی او تهدید می شود. در این مرحله آموزش مهارت های
تصمیم گیری  به کودک کمک می کند که به طور صحیح در مورد اعمال و رفتارش تصمیم بگیرد و جوانب مختلف انتخاب ها و پیامدهای مثبت و منفی هر یک از آنها را در نظر بگیرد. چرا که تصمیم گیری مناسب و واقع بینانه موجب افزایش سطح سلامت روانی فرد می شود.

سازماندهی محتوا:

مربی تلاش می کند محتوای مسأله را در یک چهارچوب  و الگوی مشخصی که در آن تفکر، احساس و عمل را دارا باشد، بکار بگیرد.

به بیان دیگر تعریف عمل به مجموعه ای از اطلاعات سازماندهی شده می گویند. کمال عمل روندگی و جریان طبیعی آن است. مثل کار کردن طبیعی موتور ماشین یا روند طبیعی یک داستان و... اکنون
می توان محاسبات و پیش بینی های لازم را در نظر گرفت. آیا
می توانید ارزش های مسأله ی مورد نظر را بررسی کنید؟ آیا
می توانید حد و مرزهای  آن را شناخت و راهکارهای مناسبی را ارائه دهید. اگر بتوانید اطلاعات لازم را خوب درک کنید به تدریج به شناخت علم ارتباطات بین مؤلفه های حل مسأله پی خواهید برد. یعنی الگوها و رفتارهای مسأله را پیش بینی می کنید. با این کار مراحل تعامل و تعادل حل مسأله را شناخته اید. در واقع استراتژی حل مسأله را کشف کرده اید. اینجا نقش هایی اتفاق می افتد که به صورت طبیعی در حال شکل گرفتن هستند. شاید مراحل حل یک مسأله را با ابزار خلاقیت بهتر درک کنید. حتی دوگانگی مفاهیم علمی باعث تولید علم می شود. یعنی هنگامی که مفاهیم علمی را به زبان ساده بشناسید و به کودکان فاز به فاز و مرحله به مرحله آموزش دهید. به تدریج ذهن خلاق کودک شکوفا می شود. در اینجا با شناخت قابلیت های مختلف یک مسأله می توان به نتایج مطلوب دست یافت. می توان راهکارهای خلاقانه ارائه داد و نقش های جدیدی را کشف کرد. نتیجه اینکه کشف موضوع جدید با شناخت موضوعات قبلی امکان پذیر است. در اینجا محاسبات و پیش بینی های لازم ضروری است.

اگر مربی یا معلم نتواند به خوبی مسأله ای را درک کند و به تمام ابعاد آن تسلط نداشته باشد. مطمئن باشید که نمی تواند آن را به درستی انتقال دهد. در نتیجه کودک فهم درستی از مسأله پیدا نمی کند و آن را درک نخواهد کرد. در نتیجه فقط مسأله را حفظ می کند.

استفاده از تخیلات و خیال پردازی ها: (پرورش بیان و قدرت تکلم)

در این مرحله یک صفحه از کتاب داستانی را می خوانید و از کودکان می خواهید ادامه ی داستان را تصور کنند و در پایان نتیجه ی داستان را پیش بینی کنند. با این کار کودک به تدریج با استدلال کردن آشنا
می شود. حالا معلم می تواند ادامه ی داستان را بخواند و دوباره از کودکان سئوال کند که چه اتفاقی در حال وقوع است.

مربی با تجربه:

مربی واقعی درباره ی زندگی هر کودک احساس مسئولیت می کند. آنها نه فقط نگران هستند که هر کودک چگونه در حال انجام دادن فعالیت است. بلکه کودک چگونه نفس می کشد؟ آیا به اندازه ی کافی خوابیده است؟ حرکت او چگونه است؟ نقاط قوت کودک کدام است؟ و چگونه می توان آن را هدایت کرد؟ مربی در طول ساعات کار خود نزدیک تک تک کودکان است تا نکات مثبت هر کودک را در کلاس در نظر داشته باشد. مربی واقعی زمانی طولانی را با کودک کار
می کند، بدون اینکه عوض بشود. اما نقش مربی و انتظارات از وی با هر مرحله از رشد کودک تغییر می کند. مربی باید متعهد باشد که مسیر را در جهت رشد کودک و همگام با تغییر نیازهای کودک طی کند.

اشتباهات کودک:

مربیان باید خواستار رویارویی با مشکلاتی باشند که به واسطه ی اشتباهات و سهل انگاری های کودک ایجاد شده اند. در این میان با پرهیز از خشونت، کودک را در مسیر شناسایی اشتباهات قرار دهید.

بنابراین در راستای شکوفایی ارتباط منسجم تر و بهتر، مربیان باید به دور از هر گونه سرکوفت و سرزنش، طوری رفتار کنند که معقول و منطقی باشد.

تنبیه آری یا نه:

مربیان به وسیله ی تنبیه و سرزنش و ایرادهای گوناگون به
فعالیت های کودک، بی مهری خود را نسبت به وی ابراز می کنند. بنابراین، اینگونه رفتارها موجب می شود تا کودک اعتماد به نفس خویش را از دست بدهد و همواره با اضطراب و تشویش خاطر زندگی کند. در مورد محبت بیش از اندازه باید گفت که به عقیده ی اکثر روانشناسان محبت بیش از اندازه می تواند به اندازه ی بی مهری زیان آور باشد. کودکی که باید در آینده دارای استقلال و اعتماد به نفس باشد و مشکلات زندگی خویش را به تنهایی حل کند با محبت بیش از اندازه هرگز نمی تواند استقلال و اعتماد به نفس پیدا کند. بنابراین در اجرای عملکردهای خود جدی باشید و در عین حال از سرزنش و تنبیه کودک جدا خودداری کنید.

قوانین کنترل بر رفتارهای کودک:

بعضی مربیان سخت گیر هستند و سعی می کنند بر رفتار و عملکرد کودک کنترل غیر منطقی داشته باشند و قوانین و معیارهای قاطعی برای هر رفتار کودک دارند که مایلند آنها را تغییر دهند. بالاخره کنترل منطقی هیچگونه ربطی با دادن آزادی به کودک ندارد. در هر صورت قواعد و محدودیت هایی که مربیان برای رفتار کودک بکار می گیرد با توجه به سن کودک تنظیم و هماهنگ باشد. همه ی ما چه به عنوان والدین و مربی آگاه باید به این نکته کاملا واقف باشیم که باید نسبت به رفتار کودک وسواس نداشته باشیم. بلکه حفظ حرمت ها و ارزش های کودک اهمیت دارد تا واکنش مثبت اتفاق بیفتد. این نکته را فراموش نکنید که هر دو طرف باید روحیه ی مناسب برای محبت کردن داشته باشند. برای همین انتخاب رفتار مناسب اهمیت دارد.

نکته: در فرایند تربیت کودک باید از قانون استفاده کرد. قانون معمولا زندگی فرزندان در خانواده را نظم می بخشد و آنها را برای قبول مسئولیت آماده می کند.

اهداف آموزشی:

حمایت از رشد و تکامل مستقل کودک در زمینه های حسی – حرکتی، عقلانی، زبانی و اخلاقی است. در حقیقت آموزش و پرورش کمکی برای کشف نیروهای درونی کودک است تا در مدرسه برداشت مثبتی نسبت به کنجکاوی، عادت به تمرکز، عادت به خودجوشی، توانایی در تصمیم گیری، انظباط شخصی و احساس مسئولیت نسبت به سایر افراد داشته باشد. آموزش هایی مانند آموزش برای رشد و هماهنگی چشم و دست و یا رشد تمرکز با هدف تعریف شده ای انجام می شود.

بنابراین مهیا کردن محیطی که به درستی با کودکان بر خورد شود، اهمیت دارد. باید محیطی برای آرامش روحی کودک به وجود آورد. کودک چیزهایی را می بیند که برای اولین بار دیده است. چیزهایی
می بیند که انتظار آن را ندارد. چیزهایی که کودکان می توانند آنها را دستکاری کنند و رضایتشان جلب شود. مسلما به همراه مربی که صرفا آنها را راهنمایی می کند.

اگر کودکی برای تجربه ای آمادگی ندارد، مربی باید صبر کند تا خود کودک زندگی درونی خود را سازماندهی کند. او باید محیطی را فراهم کند تا کودک با حداقل مداخله ی بزرگسالان به صورت خودکار به فعالیت بپردازد.

محیط کلاس:

در کلاس کارهای هنری کودکان همه جا، روی دیوارها، نقاشی روی پنجره ها، آویزه هایی از سقف و کارهای چیده شده بر روی میز به چشم می خورد. کار کلاس درباره ی موضوعاتی است که کودکان اجازه دارند مهارت های بیشماری را توسط آنها بیاموزند. مربیان به آنها کمک می کنند تا دنیای جدیدی را بشناسند. در کلاس گروهی با گل سرگرم  ساختن هستند و گروه دیگر نقاشی می کنند یا با کاغذهای رنگی مشغول هستند. در این میان مربی تنها آنها را راهنمایی می کند. فرصت های آموزش فراوان است. مثلا آنها حروف و اعداد را با برگ درختان و یا گل شکل می دهند. آنها با سیم حروف را می سازند. شکل حروف را با صداهای مختلف دنبال می کنند. مثلا صدای (ی) مثل دهن کجی کردن است و صدای (ر) مثل لرزش است یا زبانی که بیرون می آید. ساخت و ساز و صنایع دستی هم یاد می گیرند. در این کلاس فکر آزاد و بحث آزاد با کودکان وجود دارد. آنها می توانند کارهای خود را با بیانی متفاوت توصیف و ابراز کنند. در این کلاس اگر کودکی از کار خسته شود، می تواند کار دیگری را انتخاب کند. در این کلاس معمولا تمام کودکان یک کار انجام نمی دهند. آنها هر کاری که احساس می کنند لازم دارند یاد بگیرند انجام می دهند. تنها مربی در حل مسائل و مشکلات با آنها سهیم می شود و آنها را تحت پوشش و حمایت قرار می دهد. این ارتباط نوعی اعتماد به نفس به کودک می دهد. اما مربی می تواند با صحبت هایی بعضی مسائل را برای کودک جذاب کند. یک همجوشی خلاقانه. در پایان کودکان دعوت می شوند تا نظرات خود را درباره ی کارشان با بقیه ی کودکان در میان بگذارند. فعالیت های هر کودک می تواند انگیزه  و هوش هر کودک را نشان دهد.

شناخت انواع هنر:

هنرهای دیداری و حساسیت به رنگ، خط و شکل، ذهن را رشد
می دهد. هنرهای موسیقی حساسیت به صدا، ملودی، ریتم، هارمونی و حرکت و حساسیت به کلمات و زبان را رشد می دهد. حرکات موزون توانایی های معینی از قبیل جهت یابی فضایی، قدرت تمرکز و زیبای در حرکات را رشد می دهند.  

آموزش موسیقی:

تربیت کلام با اصول آواز امکان پذیر است.

ارتباط دو نمیکره ی مغز:

سئوالاتی درباره ی توانایی های دو نیمکره ی مغز برای یادگیری مهارت های کلامی، استدلالی در کودکان مطرح شده است. بر اساس این عقیده هر دو طرف مغز باید به یکدیگر کمک کنند. با این فرض ناتوانی در استدلال به دلیل عدم تقابل دو طرف مغز می باشد. این اشکال باعث عدم تمرکز در کودک می شود. بر طبق این دیدگاه
جنبه های خاصی از رشد مغزی شکل می گیرد. بسیاری از کودکان دچار ناتوانایی های یادگیری، ضعف در زمان بندی دارند. آنها
نمی توانند یک جزء از مسأله را با اجزای دیگر ارتباط دهند و درک درستی از کنار هم قرار دادن اجزای یک متن یا مسأله ندارند.

دو نمیکره ی مغز از یکدیگر جدا بوده و عملکردهای متفاوتی دارند. اما درعین حال با یکدیگر از طریق منطقه ای از مغز که دو نیم کره را به هم وصل می کنند، ارتباط دارند.

تحقیقات نشان می دهد، هنگامیکه یادگیری در نیمکره ی چپ مغز انجام می شود، نمیکره ی راست مغز به کمک نیمکره ی چپ می آید. مثلا هنگام خواندن نیمکره ی چپ مسئول فرایند کلامی است در حالی که نیمکره ی راست وظایفی شامل ملودی ها، ریتم ها، تکالیف بینایی، فضایی و سایر فعالیت های غیر کلامی، سروکار دارد. بنابراین بهتر است که به کودکان آموزش ریتم خوانی به وسیله سازهایی مثل طبل آموزش داده شود.

آموزش ریتم به نوآموزان:

تیک تاک ساعت                 گوش کن با دقت

با یک تیک یک ضرب         می زنم به درب

با یک تیک دو ضرب           می زنم به درب

با یک تیک سه ضرب          می زنم به درب

با یک تیک چهار ضرب       می زنم به درب

حالا شناختی ریتم را             تمرین بکن تو حالا

با یک تیک یک ضرب         بزن به درب

با یک تیک دو ضرب           بزن به درب

با یک تیک یک ضرب         بزن به درب

با یک تیک سه ضرب          بزن به درب

با یک تیک دو ضرب           بزن به درب

با یک تیک سه ضرب          بزن به درب

و....

شاعر: عبدالله یزدانی

آموزش ریتم به وسیله ی طبل:

اگر هر دایره را یک ضرب در نظر بگیریم (یعنی کودک یک ضربه بر روی طبل بزند) با تقسیم دایره به ضرب های مساوی (مثلا دو قسمت یا سه قسمت و یا چهار قسمت) آنها را اجرا می کنید. برای مثال اگر یک دایره را به سه قسمت مساوی تقسیم کرده باشید باید در یک ضرب سه نت (با ارزش مساوی) اجرا کنید. به این روش تقسیم کالواسی می گویند. انگار شما یک رول کالواس را به دو یا سه و یا چهار قسمت مساوی تقسیم کرده اید. در این صورت باید اجرای ارزش نت ها شما (مثلا سه ضربه) با تقسیمات درست اجرا شود. یعنی برای زدن دو ضربه در زمان واحد (مثلا یک ثانیه ساعت) زمان را دو قسمت می کنیم.

توجه: باید سعی کنید ارزش هر نت را به درستی اجرا کنید. برای این کار بهتر است از مترونم استفاده کنید. اگر مترونم ندارید، بهتر است با ثانیه شمار ساعت این کار را انجام دهید و در هر ثانیه یک ضربه و در ثانیه ی بعد دو ضربه بر روی طبل بزنید. در آخر شما می توانید ریتم های متنوعی را بنوسید و اجرا کنید. برای مثال با دست چپ در ثانیه اول (یک ضربه) در ثانیه ی دوم (سه ضربه) در ثانیه ی سوم (دو ضربه) و در ثانیه ی چهارم (یک ضربه) بر روی طبل بزنید. سعی کنید قدرت ضربه ی شما بر روی طبل 50% باشد. یعنی بر روی ضرباتی که به طبل وارد می کنید، کنترل داشته باشید تا صدای دلنشینی شنیده شود.

اکنون نوبت شناخت اجرای با ریتم است:

نکته: حرف (چ) یعنی با چوب دست چپ بر روی طبل ضربه بزنید و حرف (ر) یعنی با چوب دست راست بر روی طبل ضربه بزنید.

آموزش نقاشی و مجسمه سازی:

فعالیت ها به اندازه ی توانایی های کودک باشد. نه خیلی ساده و نه خیلی مشکل.

تمرین نقاشی برای نوآموزان:

بعد از این مرحله توانایی کودک در مهارت اجرای الگوهای خطی بکار برده می شود.

بعد از این مرحله توانایی کودک را در نوشتن حروف فارسی تقویت می کنیم. در این مرحله کودک با نوشتن حروف و کلمات آشنا
می شود.

برای ترمیم نارسا نویسی:

1- استفاده از روان نویس و کشیدن اشکال هندسی

2- استفاده از وایت برد یا گچ نرم

3- کشیدن خطوط با فشارهای مختلف به نوک قلم (کشیدن خطوط باید با فشار 10 درجه تا فشار 90 درجه  تمرین شود.

نکته: هنگام نوشتن دانش آموزان باید با کمترین فشار بر روی نوک قلم (10%) بنویسند. همینطور هنگام گرفتن قلم با انگشت سبابه و شصت، نباید فشار بیش از 10%  استفاده کنید. سعی کنید مچ دست ساعد و بازو راحت و آزاد باشد.

ادراک بینایی شامل موارد زیر است:

1- تمایز دیداری:

تمایز دیداری به توانایی تشخیص تفاوت یک شئ با دیگری اشاره دارد. در آزمون آمادگی پیش دبستانی، به طور مثال ممکن است از کودک خرگوشی که یک گوش دارد را بین خرگوش هایی که دو گوش دارند، پیدا کند. یا ازاو بخواهید با نگاه کردن به حروف حرف (ب) را از (پ) تمایز دهد که کودک باید تعداد نقطه ها را در هر یک از حروف تشخیص دهد. کودکانی که در سنین پیش دبستانی می توانند حروف را تشخیص دهند، عملکردشان در (خواندن و نوشتن) بهتر خواهد بود.

2- تمایز شکل - زمینه:

تمایز شکل – زمینه به توانایی تشخیص یک شکل از زمینه ای که آن را احاطه کرده است، اشاره می کند. کودکی که در این زمینه نقص داشته باشد، نمی تواند بر موردی که از او خواسته می شود، تمرکز کند.

3- بندش دیداری:

بندش دیداری تکلیفی است که در آن کودک به بازشناسی یا تشخیص شیئ می پردازد که به طور کامل ارائه نشده است. به طور مثال تصویر فیلی که یک گوش یا یک عاج ندارد.

4- روابط  فضایی:

روابط فضایی به ادراک حالت شئ و رابطه ی آن با اشیاء دیگر اشاره دارد. به طور مثال کودکی که در نقاشی درخت را کوچک تر از آدم می کشد.

5- تشخیص اشیاء:

تشخیص اشیاء به توانایی بازشناسی کاربرد اشیاء به هنگام مشاهده
می گویند.

6- هماهنگی حرکتی:

هماهنگی اجزاء حرکت، به شناخت تک تک اجزاء درگیر مربوط است. مثلا برای شوت کردن توپ یک پا ستون می شود و پای دیگر به عقب می رود و دست ها در حالت تعادل قرار می گیرند و سر و گردن کمی به سمت جلو می رود و در ادامه... (آگاهی و تصویر ذهنی از حرکت بدن)

بازی چی با چی:

چشم های کودک بسته است. از کودک می پرسید جوراب با چی ربط دارد. جواب پا است. کلاه با چی ربط دارد. جواب سر است. کفش با چی ربط دارد. جواب پا است و...

بازی نقطه چین:

کودک با کشیدن خط، نقطه ها را به هم وصل می کند تا تصویر کامل شود.

بازی سایه ها:

ابتدا چند تصویر حیوان و یا اشیاء را به کودک نشان می دهید و سپس سایه ی یکی از آنها را به کودک نشان می دهید و از کودک می پرسید این سایه ی کدام تصویر است.

بازی جای پا:

ابتدا چند تصویر حیوان را به کودک نشان می دهید. سپس جای پای یک حیوان را به کودک نشان میدهید و از کودک می پرسید این جای پای کدام حیوان است.

رفتن به سینما، پارک و باغ وحش:

از طریق چنین محیط هایی اندیشه های کودک از طریق کشفیات او شکل می گیرد، عمق می یابد و تمرکز خود را برای مدت طولانی حفظ می کند. کودکان وقتی مشاهده می کنند، بحث می کنند، تحلیل و کشف می کنند. سپس اندیشه های خود را توصیف می کنند. به این ترتیب میزان یادگیری او مشخص می شود. در اینجا تعامل طبیعی و غریزی کودک به طور تجربی منجر به اکتشاف می شود و موجبات رشد طبیعی او را فراهم می کند. همچنین از نظر اجتماعی در
نتیجه ی تعامل با سایر کودکان به اندیشه های خود عمق می دهد. به تدریج کودکان با اندیشیدن، دلیل آوردن و تصمیم گرفتن نزدیک
می شوند. برنامه ای که سعی می کند مهارت چگونه اندیشیدن را به کودکان بیاموزد.

الگوی معنوی:

اگر چه رابطه ی بین مربی و کودک در حوزه ی معنوی قرار
می گیرد و مربی می تواند الگوی مناسبی را برای رفتارش با کودک اختیار کند. همانند الگویی که خادم نسبت به مخدومش اعمال می کند. کمک به کودک در شکل گیری تفکر، خواسته ها و رفتار او در قلب کودک قرار می گیرد. ایجاد محیطی که به نیازهای واقعی کودکان پاسخگو باشد، سبب می شود که کودک استقلال فکری را با خودکفایی بدست آورد. در تمام این فعالیت ها، مشارکت والدین و مربی در کار کودکان تنها آن است که در خدمت ارتقاء روح آنها باشند. اما متأسفانه حالات و تمایلات طبیعی کودکان که از درون آنها سرچشمه می گیرد، تحت فشار محیط ناسالم بزرگسالانی قرار می گیرد که معتقدند همه چیز را می دانند و از کودکان بهتر فکر می کنند. به همین جهت اعمال خود را جایگزین رفتارهای طبیعی کودک می کنند و به آنها فشار
می آورند که زودتر بزرگ شوند و کودکی را فراموش کنند. آنها فشار می آورند تا کودکان خواسته های بزرگسالان را انجام دهند و تحت کنترل آنها باشند.

نقد کودکانه:

از جهت توجه به فردیت کودک و تفاوت کودکان با هم، نقش مربی به عنوان مشاهده کننده و راهنما به جنبه ی رشد اجتماعی کودک
کمک می کند. این شناخت باعث می شود که از کودک خواسته شود مهارت های فکری را در موقعیت های مختلف بکار بگیرد.

در فرایند شناختی به جنبه های احساسی، هنری و اعمال اخلاقی نیز توجه می شود. به همین دلیل ممکن است مربی برای کودک روش خاصی ارائه دهد. چرا که هر کودک چیزهای زیادی از درون خود بیرون می کشد. به هر حال در هر کاری علاقه ی کودک را مد نظر قرار دهید.

اکثر کودکان به طور طبیعی کنجکاو هستند. برنامه ها باید بر این میل طبیعی تمرکز یابد و به کودکان فرصت هایی را بدهد تا مواردی را استادانه با دست های خود بسازند، مشاهده کنند، گوش دهند، اکتشاف کنند، تجربه کنند، سئوالاتی را بپرسند و تحلیل کنند تا نتایجی را کسب کنند. چون کودکان با تجارب گوناگونی وارد کودکستان می شوند. مربیان طرح هایی را برای فعالیت های فردی و گروهی تهیه می کنند و والدین را درگیر بحث هایی برای پیشرفت کودکان می نمایند.

بازی فرصت هایی را در زمینه ی حل مسأله، سوادآموزی،
مهارت های اجتماعی و ... به وجود می آورد. کودکان بیشترین دریافت را از طریق بازی دریافت می کنند.

ارزشیابی:

مربیان به طور مدام مشاهده می کنند، نظارت می کنند و هم از نظر نتایج به جمع آوری مدارک می پردازند. یادگیری کودکان را ارزشیابی می کنند و پیشرفت های آنها را به والدینتشان گزارش
می کنند.

کودکان از نظر توانایی ها، علایق و نیازهایشان با یکدیگر متفاوتند:

روند رشد مراحل یکسانی را دنبال می کند و هر کودک به طور طبیعی همه ی سطوح اساسی رشد را طی می کند. ولی تفاوت های کودکان ممکن است بر اساس عوامل متعددی چون ارثی، شرایط اقتصادی – اجتماعی، تفاوت های شهری – روستایی، کیفیت مدرسه یا فقدان آداب و سنن و... متفاوت باشد. بنابراین، برنامه های پیش از دبستان باید با در نظر گرفتن نیازها و تجربه های کودکان تنظیم شود.

تفاوت های کودکان:

شخصیت منحصر به فرد هر کودک باید شناخته شود و الگوی یادگیری خاص وی نیز شناخته شود و مورد نظر قرار بگیرد.

کودکان به طور ذاتی برای یادگیری انگیزه ی فراوانی دارند:

اگر چه کودکان یادگیرندگان فعالی هستند، ولی انگیزه در آنان، ممکن است به دلایل مختلفی چون محدودیت های محیطی، عدم امنیت عاطفی و فشارهای روانی تخریب شود. بنابراین بهترین یادگیری زمانی صورت می گیرد که انگیزه ی لازم در کودک به وجود آید. باید در ایجاد انگیزه برای کودکانی که مشکل دارند، طرح هایی تنظیم کرد.

یادگیری کودک در روند تعامل با یکدیگر افزایش می یابد:

کودکان مفاهیم شناختی و نیز اجتماعی را در جریان تعامل با یکدیگر، با بزرگترها و در برخورد با محیط پیرامون خود کسب می کنند. بنابراین فعالیت های گروهی در ارتباط با دیگران به یادگیری آنان کمک می کند.

ویژگی های برنامه های درسی پیش دبستان:

هر برنامه ی درسی ویژی سن خاصی می باشد. مسیر آموزش برای کودکان طبق دستورالعملی برای تعامل با کودک بکار گرفته می شود. به عبارت دیگر می توانید به سئوالات زیر پاسخ دهید:

الف- چه مطالبی را باید آموزش داد؟

ب- اولویت کدام است؟

پ- چگونه باید رفتار کودک را هدایت کرد؟

ت- ارتباط مؤثر مربی با والدین کودک چگونه است؟

اما باید دانست برنامه های درسی به طور لحظه ای تدارک دیده
نمی شود. بلکه برنامه های پویا، بر اساس هدف های کلی و معینی شکل می گیرد. مربی با تجربه باید بر اساس آن هدف ها عمل کند تا موفقیت های آموزشی بدست آید.

از آنجا که برنامه های کودکان را نمی توان در قالبی خشک و یکنواخت پیش بینی کرد و در عین حال نداشتن طر ح و نقشه ی قبلی هم موجب سرگردانی و اتلاف وقت می شود. مربیان باید برنامه ی خود را به بهترین وجه طراحی کرده و مناسب ترین برنامه را با توجه به نیاز کودکان تنظیم کنند. در چنین صورتی است که فرایند
برنامه ریزی درسی می تواند از ماهیت پویا و بازدهی کافی برخوردار شود. کودکان باید بدانند در طی روز برایشان چه اتفاقی خواهد افتاد و قرار است چه کارهایی انجام شود. قابلیت پیش بینی امور، کودکان را قادر می سازد از نظر ذهنی برای وقایع و رخدادهای بعدی خود را آماده کنند. به عبارت بهتر، می توانند با امور معمول و عادی روزمره خود را وفق دهند و به اصطلاح احساس مسئولیت کنند. در عین حال، تأکید بر جداول زمانی و انجام کارها در زمان مشخص، نباید آنچنان تحت الشعاع قرار بگیرد و نظم افراطی بر انعطاف پذیری غلبه نماید. پس با وجود منظم بودن
برنامه ها، می توان انعطاف پذیری را نیز در نظر گرفت. به ویژه در دوره های مختلف بازی، وقتی کودکان به فعالیت ویژه ای مشغولند، می توان زمان فعالیت را متناسب با طول توجه و علاقه و یا خستگی پذیری کودکان بسط یا کاهش داد.

ویژگی های برنامه ی خوب:

یک برنامه ی خوب به همه ی ابعاد وجودی انسان توجه دارد. برای مثال، برنامه ی درسی باید رشد جهات مختلف کودک را به صورتی هماهنگ مورد نظر قرار دهد. تنها در این صورت است که
یک برنامه ی درسی خوب می تواند به یادگیری واقعی و رشد شایستگی های کودک بیانجامد. پرداختن به جهات مختلف رشد، موفقیت در شکل دهی شخصیت کودک در بزرگسالی اهمیت دارد.

در زیر به توضیح بیشتر در موارد فوق می پردازیم:

1- رشد جسمی:

علاوه بر مهارت های ورزشی به پیشبرد اعمال معین و معمول روزانه مانند خوردن، استراحت کردن و شستشو را نیز شامل
می شود.

2- رشد عاطفی:

طریقه ی برخورد مناسب با مشکلات و دشوای ها در برابر ناملایمات زندگی، اعتماد به نفس، احترام به دیگران و موارد دیگر را شامل
می شود و در کل به بهداشت روانی او کمک می کند.

3- رشد اجتماعی:

آموزش قوانین و مقررات اجتماعی، آداب و رسوم، محدودیت ها، ارزش های فرهنگی، چگونگی برقراری ارتباط با دیگران و... است.

4- رشد ذهنی یا شناختی:

توانایی یادگیری مفاهیم مختلف رشد کلامی و فهم حل مسأله، سرگرمی و کنجکاوی و... است.

5- رشد قوای هنری و زیبا شناختی:

آموزش مهارت های هنری مانند: موسیقی، نقاشی، ورزش، سفالگری و کار با قیچی و کار با چوب و ... می باشد.

بنابراین، تنظیم یک برنامه ی درسی خوب در سال های اولیه ی کودکی، نیاز به یادگیری مهارت های مختلفی دارد.

برنامه ای متناسب با سطح توانایی های کودک:

از آنجا که یادگیری های کودک تا حد زیادی به یادگیری و دانسته های قبلی او بستگی دارد. هنگام تنظیم محتوای درسی برای کودک و پیشرفت قابلیت ها و توانایی های او حائز اهمیت است.

البته باید گفت: روند آموزش با توجه به سطح چیرگی و مهارت کودک شروع می شود. این اصل اساسی که سلسله مراتب یادگیری به نحوی است که هر مرحله از یادگیری بر اساس یادگیری مراحل قبلی استوار است و گام به گام انجام می گیرد.

در اجرای برنامه ی درسی (بازی) را محور اساسی کار با کودک قرار دهید:

عامل بازی در یادگیری کودک، سهم اساسی و مؤثری خواهد داشت. تحقیقات فراوان در سال های اخیر نشان می دهد، یادگیری کودکان از طریق رویکردهای بازی محور، به مؤثرترین وجه قابل مشاهده است.

برنامه های درسی خوب به انتخاب های شخصی و  استقلال کودکان ارزش می دهد. ارزش دادن به انتخاب های شخصی کودکان در اکثر مراکز پیش دبستانی امروزی وجود دارد. اینکه کودک می تواند انتخاب مناسب و مورد علاقه ی خود را آزادانه انتخاب کند. در این صورت است که کودک می تواند مسئولیت تصمیم های بعدی را به عهده بگیرد.

فعالیت های مختلف باید از تنوع برخوردار باشند و سطوح مختلف دشواری را در نظر بگیرند و از سطح ساده به فعالیت دشوارتر تنظیم شوند.

بنابراین، یک برنامه ی درسی باید از سطح ساده به دشوار ترتیب داده شود. اما برای اجتناب از کسالت و خستگی کودک به برنامه های محرک نیاز است. ایجاد توازن و تعادل در برنامه های این دوره نیازمند تنوع در تنظیم فعالیت اهمیت دارد. همچنین تنوع در برنامه موجب فراهم آوردن تجربه های گوناگون با ویژگی های فردی کودکان خواهد شد.

روند توسعه ی برنامه ی درسی با پیشرفت و دانش و مهارت کوک تناسب داشته باشد.

مهمترین عامل تعیین کننده در کیفیت برنامه، میزان دانش و اطلاعاتی است که به طور عملی برای رشد کودک به کار گرفته می شود.

زیربنای شخصیت کودک:

از آنجا که سال های اولیه ی زندگی کودک زیربنای شخصیت اوست، چنانچه تعلیم و تربیت کودک در این دوران به خوبی سامان یابد، امید می رود در آینده سرشت حقیقت جویی و فطرت الهی و.... در او رشد یابد.

اصول حاکم بر فعالیت های آموزشی دوره ی پیش دبستانی:

1- هماهنگ با اهداف و محتوای دوره ی ابتدایی باشد.

2- تفاوت های فردی و نقش جنسیتی مشخص شود.

3- فعالیت ها، تلفیقی و انعطاف پذیر باشد و متناسب با توانایی ها، نیازها و علایق فطری کودکان با رعایت عنصر بازی و شادی و نشاط کودکانه طراحی شود.

4- مشارکت و نقش فعال خانواده اهمیت دارد.

5- آموزش کودکان بر اساس مشاهده ی عملکرد گروهی آنان صورت گیرد.

6- به فرهنگ بومی و محلی توجه شود.

اهداف فعالیت های دوره ی پیش دبستان:

1- پرورش مهارت های جسمی حرکتی

2- پرورش روحیه و رفتار عاطفی

3- پرورش مهارت های ذهنی

4- پرورش صفات اخلاقی و رفتارهای اجتماعی

5- پرورش ذوق هنری و زیباشناسی

6- تقویت هویت ملی

7- پرورش مهارت های کلامی

8- ارتقاء سطح بهداشت و سلامت

9- اهمیت مراقبت و ایمنی

10- اهمیت محیط زیست و ارزش نگهداری از طبیعت

ناتوانی یادگیری:

نتیجه ی بررسی ها نشان می دهد بسیاری از کودکان نخستین بار در مدرسه زمانی که از عهده ی کسب مهارت های تحصیلی بر نمی آیند، ناتوانی در یادگیری مشخص می شود. این مشکلات با طرز
تفکر دانش آموز ارتباط دارد. این موضوع را می توان به موارد زیر دسته بندی کرد.

رفع مشکلات یادگیری:

1- بیان شفاهی

2- درک شنیداری

3- فهم بیان نوشتاری

4- درک مطالب خواندنی

5- درک تصاویر

6- درک استدلال کردن رابطه ی جزء با کل

7- درک محاسبات ریاضی به وسیله ی نمودار و تصویر

8- شناخت مفاهیم نظم کاربردی

9- ارتباط نظم با اطلاعات متن که به صورت شفاهی بیان می شود

10- فهم معمای متن درسی

11- ادراک رشته ای (زنجیره ی اطلاعات) از اطلاعات بدست آمده

12- بکارگیری راه حل های خلاقانه

13- مرتب کردن اطلاعات به روش خلاقانه

14- فهم سطح عملکرد مطلب خواندنی

15- بیان مسأله به روش جدید

16- محدودیت های حل مسأله

17- پیش بینی مسائل مختلف (بایدها و نبایدها)

18- تجزیه و تحلیل موارد خاص

19- طبقه بندی اطلاعات به دست آمده

20- پاسخ به مشکلات بعدی و راه حل های آن

21- ترکیب اطلاعات و تجربه های پیشین با اطلاعات جدید

22- تفسیر اطلاعات جدید

23- درک متوازن بین تمام اطلاعات بدست آمده

24- شناخت همسویی (چند بعدی) اطلاعات به منظور خاص

25- درک نسبت های اجزاء درس با یکدیگر

26- سازماندهی و مرتب کردن مطالب خوانده شده

27- یادگیری گام به گام و مرحله ای با زنجیره ای از اطلاعات

28- یادگیری و بازسازی مطالب خوانده شده

29- طرح های ابتکاری و پیشنهادی

30- چکیده و خلاصه ی مطالب (فلش کارت)

نکته: وقتی اطلاعات را به شیوه ای دسته بندی و زنجیره ای یاد
می گیرید، به خاطر آوردن اطلاعات آسان تر می شود.

دانش آموزان دچار ناتوانی های یادگیری بیش از نیمی از دانش آموزانی که از آموزش و پرورش ویژه بهره مند نمی شوند را به خود اختصاص داده است.

ناتوانی های ادراکی در تفکر:

شامل مشکلاتی است که به هر کدام از انواع کار ذهن مانند قضاوت، مقایسه، محاسبه، تحقیق و سئوال کردن، ارزشیابی، تفکر انتقادی حل مسأله و تصمیم گیری مربوط است.

نکته: در این راستا از آموزش مهارت های حرکتی غافل نشوید.

ویژگی های مربی پیش دبستانی:

1- توانایی ارتباط خوب و صحیح با کودک

2- روحیه ای شاد و ظاهری آراسته، اعتماد به نفس، صبر و
حوصله ی کافی برای آموزش به کودکان داشته باشد.

3- از سلامتی جسمی و روانی لازم برخوردار باشد.

4- قدرت بیان شیوا داشته باشد.

5- به اصول اخلاقی پایبند باشد.

رشد وجدان، اخلاق و مقیاس ارزش ها:

کودک در ابتدای تولد، نه (وجدان) دارد و نه مقیاس برای ارزش ها دارد. غذای گرم برای او ارزش اساسی دارد. به تدریج ارزش ها را درک می کند و خوب و بد را از هم تمیز می دهد. در دوره ی کودکی، کودک چون رشد کافی ندارد، باید کودک را از انجام کارهای بد منع کرد و به کارهای خوب تشویق کرد. باید به تدریج بچه ها را متوجه عمل خود کرد و به او کمک کرد تا خود و رفتار خویش را از هم جدا کند و متوجه شود اعمال گاهی خوب و زمانی بد است. ازاین طریق کودک متوجه قصد و اختیار می شود و به جای اینکه بعد از عمل متوجه نتیجه ی کار خود شود، قبل از اقدام آن را مورد بررسی قرار می دهد. وجدان اخلاقی همان قوه ی تشخیص است که به تدریج در کودک به وجود می آید. بعضی وجدان را میزانی می دانند که اعمال را هدایت می کند. میزان های اخلاقی ابتدا به وسیله ی والدین، بعد به وسیله ی گروه هم سن و معلم و سپس از طریق مطالعه در بچه ها به وجود می آید. وقتی پدر و مادر می خواهند در زمینه ی اخلاقی به
بچه ها کمک کنند باید خود نیز اعمال خویشتن را کنترل کنند. کودکان به طور کلی مراقبت اعمال بزرگسالان هستند و در اثر مشاهده ی رفتار آنها بسیاری از کارهایی را که در میان بزرگسالان معمول است را فرا می گیرند. مثلا بچه ها از والدین خود یاد می گیرند کجا دروغ بگویند، چگونه دیگران را فریب دهند، چگونه ریشخند کنند و یا اینکه چطور مانند یک مرد سنجیده عاقلانه رفتار کنند. این کار را از راه شبیه ساختن رفتار خود با والدین و ایفا کردن نقش آنها در خود تلاش می کنند. بنابراین کودکی که در حال رشد و نمو است، باید مقیاسی از ارزش ها برای خود به وجود آورد و در انتخاب ارزش ها از آن مقیاس استفاده کند.

یادگیری کودک پیش دبستانی:

آموزش ازطریق پیش دبستانی به گونه ای است که به رشد استدلال و تفکر خلاق و مهارت های اکتشافی کودک کمک می کند. تجاربی که برای حل مسأله و تفکر انتقادی مورد نیاز است، مورد توجه قرار
می گیرد. در این راستا فعالیت هایی که طراحی می شوند، ذهن کودک را برانگیخته و کودک را قادر می سازد تا به اکتشاف، خلاقیت، سئوال، حدس زدن، سعی کردن، عکس العمل مناسب را نشان دهد. این کار رغبت کافی را در آنها برمی انگیزاند. در نتیجه بهترین یادیگری بدست می آید. البته در تمامی مراحل اجرای این الگو، علاقه و توانایی کودک در نظر گرفته می شود.

تربیت تخیل:

از خصوصیات کودک در این دوره آمیختن واقعیات با آفریننده های خیال خویش است. این امر ممکن است مربی کم تجربه را بی جهت نگران کند. این قبیل مربیان باید به خاطر داشته باشند که تخیل
عالی ترین صفت انسان است.

گوش کردن به داستان:

کودک شیفته ی داستان ها و قصه های عجیب و غریب است. به
عقیده ی بسیاری از متخصصان مربی نباید در استفاده از قصه ها، داستان ها و افسانه ها تردیدی به خود راه دهد. به علاوه بعضی از مربیان با این تفکر که کودک واقعا به آن حد زود باور است که عامه تصور می کنند و از این راه خود را از تلاش فکری که لازمه ی تشخیص موقعیت های واقعی و خیالی است، رهایی می بخشد. اهمیت چندانی برای تخیل قائل نیستند. بهتر است که به چیزها سرسری نگاه می کند و پراکنده اندیش است خیال پردازی را تشویق کنیم و کودکی را که بیش از حد خیالباف است، برعکس با داستان ها و قصه های واقعی آشنا کنیم. اما قصه ها و داستان هایی که در کودک اضطراب ایجاد می کند ولو مورد علاقه ی کودک باشند، باید از زندگی کودک حذف شوند. با ارائه ی تجارب لذت بخش، کودکان به طور طبیعی تمایل و علاقمند و با رغبت بیشتری درگیر فعالیت ها هستند.

تصاویر بیان کننده ی داستان:

ابتدا تصویری را به کودک نشان بدهید. سپس از کودک سئوالاتی بپرسید. مثلا تصویر یک گربه را نشان بدهید که بالای درخت است و یک سگ در نزدیکی درخت است. از کودک بپرسید چرا گربه بالای درخت رفته است. جواب: گربه از ترس سگ بالای درخت رفته است یا جواب های دیگری مثل: شاید بلندی را دوست دارد و به خاطر همین بالای درخت رفته است و...

نکته: ابتدا صبر کنید کودک نظرش را ارائه دهد. سپس حس کنجکاوی او را برانگیزید و به تدریج او را به جواب اصلی راهنمایی کنید.

- تصویری را به کودک نشان دهید و از کودک بخواهید آنچه دیده است را به صورت داستان تعریف کند.

- داستانی را برای کودک بخوانید و از کودک سئوالاتی بپرسید. مثلا داستان دخترک کبریت فروش را بخوایند و از کودک بپرسید که دختر چه کاری باید می کرد و...

ارائه ی نظرات مختلف اهمیت دارد. مثلا دختر می توانست از دیگران کمک بگیرد. دختر می توانست چاله ای بکند و داخل آن چاله استراحت کند تا سرما اذیتش نکند. دختر می توانست داخل یک
جعبه ی چوبی شب را تا صبح استراحت کند و یا جواب های دیگر. هم این است که ذهن کودک را فعال کنید.

- داستانی را برای کودک بخوانید و از کودک سئوالاتی بپرسید. برای مثال سنجابی در جنگل به دنبال غذا می گشت. از بچه ها بپرسید. راستی بچه ها غذای سنجاب چیست؟ بعد از اینکه بچه ها پاسخ دادند. دوباره ادامه دهید.... تا اینکه یکدفعه روباهی سنجاب را دید. ناگهان سنجاب چشمش به روباه افتاد. دوباره از بچه ها بپرسید، بچه الان سنجاب چکار می کنه. وقتی بچه ها پاسخ داند، مثلا بالای درخت رفت. دوباره ادامه ی داستان را بخوانید و...

گوش دادن به جزئیات:

داستانی برای کودک بخوانید و درباره ی جزئیات داستان از او سئوال کنید. عبارت پرسش شما ممکن است به صورت سئوال هایی مانند چه کسی، چه چیزی، چه موقع، کجا و چگونه و... باشد.

پیش بینی داستان:

قسمتی از داستانی را که کودک به آن آشنایی ندارد را بخوانید. در نقطه ای حساس و هیجانی خواندن داستان را متوقف کنید و از کودک بخواهید اتفاقات بعدی را حدس بزند. یا اینکه داستان را تا آخر بخوانید و از کودک بپرسید چه پایانی برای داستان بهتر بود.

صحبت کردن با کودک:

زبان شفاهی که شامل گوش دادن و صحبت کردن است، اولین و عمومی ترین شکل زبان است. با وجود این در تمرین های آموزشی غالبا زبان شفاهی غفلت می شود. همچنین از تصاویر غفلت می شود و قسمت مهم دیگر که متن است مورد توجه قرار نمی گیرد.

نکته: مطلب را شکسته و آن را به صورت خُرد (شاخه های اصلی و فرعی) تبدیل کنید. یعنی متن را به واحدهای کوچک و بزرگ تقسیم کنید و ارتباط آنها را کشف کنید.

تعلیم را در سطح کودک شروع کنید:

تعلیم می بایست با کودک از نقطه ای شروع شود که او می تواند به راحتی به آن پاسخ دهد. در ابتدا تکلیف ها ساده ارائه شود و به تدریج دشواری و پیچیدگی تکلیف افزایش یابد.

نکته: هر تکلیف اغلب شامل یک سری از کارهایی است که باید به ترتیب انجام شود. یعنی اطلاعات را به  خرده واحدهایی در اندازه ی مطلوب گروه بندی کنید و یا طبقه بندی های مفهومی برای به خاطر آوردن مؤثر مفید است. اکنون اطلاعات را برای به خاطر آوردن با یک زنجیره ی پیوند اطلاعات دنبال کنید.

فرایند برنامه ی درسی:

برنامه ی درسی فرایندی بر مشاهده، تجزیه و تحلیل، ترکیب، ارزشیابی و سایر مهارت های ذهنی تأکید دارد. این مهارت ها در یک چهارچوب خاص قرار می گیرد. در حقیقت حل مسأله یکی از مهمترین مهارت هایی است که باید آموزش داده شود.

یکی از هدف های اساسی این دیدگاه پرورش استقلال عقلانی است. هدف برنامه ی درسی تقویت فرایند فهم مسأله است تا دانش آموزان بتوانند مسائل را بررسی نمایند. راه حل های گوناگون را از نظر بگذرانند و آنها را ارزشیابی کنند و یکی از راه حل ها را برگزینند. سپس آن را به اجرا بگذارند. توصیه ی آموزش مهارت حل مسأله در این نکته نهفته است که حل مسأله باید به صورت یک ماده ی درسی مستقل برای دانش آموزان مطرح شود.

تلقی نسبت به فرایند آموزش:

1- آگاهی معلم یا مربی و درک و فهم او از سطح رشد فراگیران

2- ارائه ی تکلیف با معما به نوآموزان

3- تکامل فراگیران با تکلیف یا معما با کمک معلم

4- احساس روحیه ی شادی و نشاط در کلاس

نکته: نوع آموزش باید با سطح رشد فراگیران سازگاری داشته باشد. آموزش پیش از دبستان پیش نیاز سال اول دبستان در نظر گرفته شده است و به یادگیرنده به عنوان یک عنصر فعال نگریسته می شود که با انجام انواع پروژه ها به تجدید ساختار ذهنی خود می پردازد.

نقش مربی:

مربی در شکل دادن به فضای حاکم بر ذهن کودک یا دانش آموز نقش اساسی دارد. مربی با استفاده از گوش دادن فعال و دریافت پیام ها، الگوی مناسب در بهره برداری از مهارت های ارتباطی را در اختیار کودک قرار می دهد. مربی باید نسبت به اندیشه های جدید با گشودگی برخورد کند و بدین ترتیب خود یک یادگیرنده باشد. مربی و کودک می توانند هر دو در این فرایند حضور داشته باشند.

تلقی نسبت به کودک:

1- کودکان از نظر توانایی ها، علایق و نیازهایشان با یکدیگر متفاوتند و به میزان متفاوت رشد می کنند.

2- کودکان به طور ذاتی کنجکاو هستند و برای یادگیری انگیزه ی فراوانی دارند.

3- آموزش قبل از دبستان بیشترین تأثیر را بر رشد ابعاد شخصیتی کودک دارد. بنابراین ابعاد گوناگون رشد عاطفی، جسمانی، اجتماعی و... به طور متوازن رشد یابند.

4- آموزش های قبل از دبستان تأثیر قابل توجهی بر عملکرد تحصیلی، سازگاری اجتماعی و... در دوره های بالاتر دارد.

5- تمام کودکان فعال و پرجنب و جوش اند. حتی تمام روز را
می توانند بدوند، بپرند و بازی کنند.

6- کودکان موضوعات گوناگون را به سبک ها و روش های متفاوت یاد می گیرند.

7- کودکان آمادگی لازم برای یاد گرفتن مهارت های گوناگون را بر اساس الگوی تعیین شده دارند.

8- خلاقیت در کودکان پیش دبستانی برای کودک جذاب است.

9- خود مداری از خصوصیات برجسته ی کودک پیش دبستانی است.

10- بازی عاملی است که از طریق آن به تعادل روحی و یکپارچگی و هماهنگی می رسد.

11- هر کودک با تجارب گوناگونی وارد کودکستان می شود. بنابراین فراهم کردن محرک های متنوع می تواند موجب پیشرفت آنها بر اساس تجارب پیشین باشد.

12- کودکان دوره ی پیش دبستانی اکثرا تخیلی هستند و این تخیل زمینه ی  مساعدی برای بروز خلاقیت و نوآوری است.

اصول حاکم بر الگوی برنامه ی درسی:

1- برنامه ی درسی باید به اقدام هدفمند در کودکان بینجامد.

2- برنامه ی درسی به اصل توجه و تجربه، عمل کردن، ترتیب مراحل توجه می کند.

3- برنامه ی درسی باید به آموزش مهارت های اولیه زندگی مانند نظافت، نظم، احترام به دیگران، ارتباطات گروهی، رعایت حق تقدم، اصل استقلال طلبی و ... کمک کند.

4- برنامه ی درسی باید به تفاوت های فردی هر کودک و شناخت استعدادها و توانایی های فردی اهمیت دهد.

5- برنامه ی درسی باید موجب عزت نفس، احساس ارزش، خود اتکایی، سلامت و امنیت فردی در کودک کمک کند.

6- برنامه ی درسی باید به تأمین یک وضعیت حمایتی دو جانبه از سوی مربی و والدین برای رشد و تکامل کودک توجه کند.

7- برنامه ی درسی باید به حفظ بهداشت روانی کودک توجه کند.

8- برنامه ی درسی باید فعالیت هایی را در نظر بگیرد که موجب خلاقیت کودک شود.

9- برنامه ی درسی باید اهداف و برنامه های پیش دبستانی را با اهداف و برنامه های دبستان تطبیق دهد و پیش نیاز لازم برای ورود به دوره ی ابتدایی فراهم کند.

10- برنامه ی درسی باید قوه ی مشاهده ی کودک را تقویت کند.

11- برنامه ی درسی باید با سطح توانایی های کودک هماهنگ باشد.

12- برنامه ی درسی باید به اصل پرورش شادی، مهربانی، نوع دوستی، استقلال فردی، حق شهروندی کودک توجه داشته باشد.

اهداف کلی و جزئی آموزش پیش دبستانی:

1- آشنا ساختن کودک با محیط فیزیکی مدرسه از قبیل ساختمان، دستشویی، کلاس، سالن و ... به منظور استفاده ی درست از
مکان های مختلف یادآوری شود.

2- رفع عدم تناقضات با همسالان

3- آشنا ساختن کودک به درک محیط مدرسه

4- آشنایی با نحوه ی رفتار با همسالان

5- آشنایی کودک پیش دبستانی با جو قانون در مدرسه

6- آشنایی مقدماتی با مطالب و آموخته های دوره ی دبستان

7- ایجاد شوق و رغبت برای ورود به مدرسه

8- مهارت توانایی سازش در مرحله ی آموزش

پرورش مهارت های مختلف به کودک:

1- پرورش افرادی که خلاق، نوآور و کنجکاوند

2- پرورش نظم ذهنی به نوآموز تا با اراده ی خود آموزش را دنبال کند

3- پرورش خود پنداره ی مثبت

4- پرورش توانایی حل مسأله

5- پرورش مهارت های تحلیلی

6- آشنایی کودک با هنرها (موسیقی، نقاشی، سفالگری، کار با خمیر، کار با کاغذهای رنگی و...)

7- پرورش تفکر علمی و قابل انعطاف

8- آشنا کردن کودکان با الگوهای خلاق مانند: نویسندگان، هنرمندان، موسیقی دانان، شاعران و مخترعان و...)

9- تقویت توانایی انتخاب آزاد

10- پرورش قدرت تمرکز و دقت

11- پرورش تفکر، ادراک و دانستن

12- پرورش قدرت درک موضوع

13- هدایت تخیلات کودک در جهت مثبت

پرورش رشد جسمانی کودک:

1- تقویت مهارت های عضلانی

2- تقویت ادراکی حواس پنجگانه

3- شناخت بهداشت روانی (مهارت برخورد با مسائل ناگوار)

4- آشنایی با انواع بازی های فردی و گروهی

5- تقویت مهارت های حرکات ظریف

رشد و تکامل نگرش اجتماعی کودک:

1- پرورش مهارت ایجاد ارتباط مثبت

2- پرورش حس مسئولیت

3- کمک به شناخت موقعیت های مختلف (اجتماعی/ فردی)

4- پرورش حس اعتماد به نفس

5- پرورش عادت های خوب

6- پرورش استقلال فردی در کودک

7- پرورش آگاهی های فردی

8- آشنایی با روش صحیح حل اختلاف با دیگران

9- کمک به رشد نوع دوستی

10- آشنایی با حقوق فردی دیگران

11- آشنایی با مقررات و قوانین راهنمایی و رانندگی

12- آشنایی با الگوی زندگی خوب

13- آشنایی با تأثیر و اهمیت مشاغل مختلف

14- آشنایی کودک به اینکه شغل آینده ی او به میزان تلاش و تحصیل وی بستگی دارد.

15- ایجاد عادت های پسندیده در کودک

16- کمک به رشد و مهارت توجه به انضباط فردی

17- پرورش احترام به دیگران، حتی اگر برخلاف میل ما باشند

18- تمرین نظم و ترتیب

19- آشنایی با خطرات و تهدیدات احتمالی

20- توانایی شناسایی عواطف مختلف و بیان آنها

21- توانایی کنترل رفتار خود به جای کنترل شدن توسط دیگران

22- آشنایی با حفظ محیط زیست

23- آشنایی با نقشه ی جهان و آشنایی کودکان با نام کشورها و قاره ها

مراحل پرورش رشد ذهنی کودک:

1- فراگرفتن مهارت های مختلف از طریق شناخت اصول اولیه و چگونه بکار گرفتن آنها با یکدیگر.

2- تحریک کودک و ایجاد مهارت استفاده از دانش های قبلی

3- پرورش مهارت تجربه کردن، اما نه به هر روشی (خطرناک نباشد)

4- پرورش قدرت مشاهده و بدست آوردن تجربه های مفید

5- شکوفا ساختن علایق تازه در کودک از طریق فراهم آوردن فرصت های جدید

6- آموزش مهارت هایی از قبیل:

الف- ثبت و تفسیر اطلاعات

ب- دسته بندی کردن اطلاعات

پ- طبقه بندی کردن اطلاعات

ت- فرضیه سازی

ث- آزمایش

ج- اندازه گیری

چ- کشف موضوع جدید

ح- در صورت نرسیدن به نتیجه سعی مجدد (کوشایی)

7- آموزش مهارت های اولیه کار با رایانه

8- توسعه ی توانایی ادراک اشیاء و عملکردهای مختلف

9- پرورش نظم ذهنی

10- آشنایی با نظم اجتماعی

11- رشد توالی جریان حل مسأله و استدلال

12- تقویت مفهوم اشکال هندسی

13- تقویت مفهوم اعداد ( یک دهان، دو چشم، پنج انگشت در هر دست، دو دست  دو پا، دو ابرو، یک انگشت سبابه و...)

14- تقویت مفهوم رنگ ها ( رنگ زرد مثل رنگ موز، لیمو، رنگ خورشید و... رنگ نارنجی مثل رنگ پرتقال و.... )

15- طبقه بندی و ردیف کردن از طریق بازی ها

16- شناخت مفهوم حافظه

17- آشنایی با ترکیب رنگ ها

18- آشنایی با ویژگی آدم های خوب و بد

19- آشنایی با ویژگی های آدم های منظم و...

20- آشنایی با ویژگی های آدم های دروغگو

کمک به رشد زبان آموزی کودک:

1- آشنایی با کلید واژه ها:

هنگامیکه برای کودک داستانی را می خوانید از کودک بپرسید. مثلا گرگ اول کدام بزی را خورد، کودک با فکر کردن می گوید شنگول، بعد بپرسید: شنگول کجا بود. کودک می گوید زیر میز و...

نکته: مراقب باشید کودک را زیاد خسته نکنید.

کمک به شناخت برقراری ارتباط بین اجزاء داستان:

2- آشنایی کودک با لحن های مختلف:

هنگامیکه داستانی را می خوانید سعی کنید با داستان پیش بروید و جایی که باید آهسته بخوانید (مثلا یک نفر آهسته نزدیک شد) و یا جایی که باید با صدای بلند بخوانید و جایی که باید با ترس بخوانید و...

3- آشنا ساختن کودک با حروف اول و آخر کلمه

4- پرورش مهارت های گوش دادن

5- آشنایی با شروع خواندن و نوشتن (شناخت تصویری حروف الفبا و از حفظ خواندن حروف الفبای فارسی و  انگلیسی)

آشنایی مقدماتی با جغرافیا:

1- کوه

2- رودخانه

3- جنگل و...

آشنایی مقدماتی با گیاهان:

1- ریشه

2- ساقه

3- برگ (انواع مختلف برگ ها)

4- گل

5- آشنایی کودکان با شکل درختان مختلف و...

آشنایی مقدماتی با جانوران کشورمان:

1- کجا زندگی می کنند.

2- غذایشان چیست

4- تفاوت های شکل های فیزیک جانوران

5- دشمن هر جانور

6- آشنایی کودکان با رنگ پوست و موی حیوانات

7- چه غذایی را بیشتر از همه دوست دارند و...

آشنایی مقدماتی با غذاها و میوه های مختلف و شناخت خواص آنها به زبان ساده: 

1- شلغم: برای سرما خوردگی مناسب است

2- هویج: برای تقویت سوی چشم مناسب است

3- پرتقال: ویتامین های مختلفی دارد و...

آشنایی کودکان با وسایل نقلیه ی عمومی:

1- ماشین پلیس

2- ماشین آتش نشانی

3- آمبولانس

4- هواپیما

5- کشتی

6- تاکسی (شناخت رنگ و طرح تاکسی های مختلف)

7- قایق (تفاوت قایق و کشتی)

آشنایی کودکان با مشاغل و شناخت وسایل مورد نیاز:

1- دکتر:  گوشی – دما سنج – فشار سنج – آمپول – قرص و...

2- نجار: میخ – چکش – اره – چوب – چسب – گیره و...

3- آشپز: قابلمه – ملاقه – کفگیر و....

آشنایی کودکان از اینکه چه کارهایی خوب است و چه کارهایی بد:

1- با مردم مهربان باشد.

2- با قریبه ها حرف نزند

3- به کمک آقا پلیسه از خیابان عبور کند

4- روی پله ها ندود و مراقب باشد

5- هنگام دویدن مراقب باشد زمین نخورد

6- با صدای بلند صحبت نکند

7- با دوستانش دعوا نکند

8- کارهایش را سر وقت انجام دهد

9- به پدر و مادر احترام بگذارد

10- صدای تلوزیون را زیاد نکند

11- دوستانش و دیگران را مسخره نکند

12-  هفته ای دو تا سه بار حمام برود

14- کاری نکند تا پدر و مادرش نگران شوند

15- آشنایی با رعایت نوبت

16- آشنایی با رفتارهای مطلوب و...

محتوای برنامه ی درسی پیش دبستان:

محتوای دروس پیش دبستانی شامل موضوعات متنوعی از قبیل: علوم طبیعی، ریاضیات پایه، علوم اجتماعی، حق شهروندی، زبان آموزی، تربیت بدنی، جغرافیا، هنر و خلاقیت و... می باشد که از این طریق فرصت های متنوعی ایجاد می شود. البته انتخاب محتوی به میزان توانایی کودک بستگی دارد. به همین جهت محتوای دوره ی آمادگی به عنوان پیش نیاز دوره ی دبستان می باشد.

محتوای علوم پیش دبستانی:

1- جهان پیرامون ما

2- آب و منابع طبیعی

3- صدا های اطراف ما

4- نظافت فردی (خوابیدن، شستن دست ها و صورت، تغذیه ی مناسب و...)

5- خوردن صبحانه بسیار مهم است

6- بهداشت دهان و دندان

7- آموزش رعایت پاکیزگی و نظافت

8- آموزش رعایت نکات ایمنی در خانه و بیرون از خانه

9- جانوران، شکل ها و اندازه های گوناگون

10- شناخت جانوران اهلی و وحشی

11- غذای جانوران ( بعضی جانوران گیاه خوارند و بعضی گوشت خوار هستند. یعنی جانوران دیگر را می خورند)

12- بعضی جانوران لانه می سازند

13- بعضی جانوران مهاجرت می کنند

14- قسمت های مختلف گیاهان ( ریشه، ساقه، برگ و...)

15- گیاهان در چه فصل هایی میوه می دهند

16- شناخت فصل های مختلف

17- نوع پوشش لباس در فصل های مختلف

18- آزمایش آب (یخ – آب – بخار)

19- گرما و نور زمین از خورشید است

20- در طول روز به یک اندازه گرم نیست

21- جانداران حرکت می کنند

22- چه چیزهایی بر روی آب می مانند و...

23- استفاده از چرخ در وسایل مختلف ( دوچرخ، ماشین و...)

24- آب را باید پاکیزه نگه داشت.

25- به جنگل ها و گیاهان صدمه نزنید

26- محیط زیست را تمیز نگه داریم

27- شناخت خاک، آب، باد، آتش

28- شناخت سنگ ها

29- استفاده های مختلف از خاک

30- تفسیر رشد موجودات زنده

31- شناخت مزه های مختلف ( ترش، شیرین، تلخ، شور)

32- آشنایی با لباس هر رشته ی ورزشی

33- مراحل رشد پروانه

34- مراحل رشد زنبور عسل و...

محتوای ریاضیات پیش دبستانی:

1- مقایسه ی اندازه ها: ( زیاد، زیادتر، زیادترین)، (کم، کمتر، کمترین)، (پر، خالی)، (نازک، ضخیم)، (چاق، لاغر)، (کوتاه، کوتاه ترین)،  (بلند، بلندتر، بلندترین)، (سبک، سبک تر، سبک ترین) و...

2- شناخت مکان ها: (بالا، پایین)، (دور، نزدیک)، (وسط، چپ، راست)، (زیر، رو)، (عقب، جلو)، (داخل، خارج) و...

3- آشنایی با خط: ( خط نازک، خط ضخیم)، (خط صاف، خط منحنی)، (خط باز، خط بسته)، ، خط مورب، خط راست، خط عمود، خط کج، خط موجی، خط لرزشی، خط بالا رونده، خط پایین رونده، خط بریده بریده و...

4- آشنایی با دسته بندی کردن: یک ظرف از نخود، لوبیا، عدس را جلوی کودک بگذارید و از کودک بخواهید تا هر کدام از حبوبات را با توجه به شکل و رنگ و اندازه داخل یک ظرف کوچک بریزد.

5- ردیف کردن: از کودک بخواهید عروسک ها را از کوچک به بزرگ کنار هم قرار دهد. این کار را می توانید با مداد رنگی های تراشیده و یا وسایل دیگر انجام دهید.

6- دسته بندی کردن: از کودک بخواهید اشیاء مختلف را که به هم ربط دارند در کنار هم قرار دهد و هر کدام را دسته بندی کند.

7- شناخت اشکال هندسی و مقایسه ی اندازه ها

8- شناخت مراحل رشد گیاهان

9- شناخت احتمالات

10- محتوای ریاضی با محوریت حل مسأله

11- مهارت اندازه گیری و تخمین زدن

12- تشابهات و تفاوت ها

13- ترتیب و ردیف کردن

14- شمارش و مفهوم آن ( از 1 تا 10)

15- شناخت هیچ یعنی صفر

16- شناخت سکه و اسکناس و تشخیص آنها از یکدیگر

17- استفاده از وسایل اندازه گیری (متر نواری، ترازو، ساعت)

18- استفاده از وسایل اندازه گیری غیر استاندارد (طناب، پیمانه، زمان سنج ماسه ای)

19- شناخت مراحل پختن بعضی از غذاها (مثلا پختن نان)

20- آشنایی با علائم راهنمایی و رانندگی

21- آشنایی با چراغ راهنمایی و رانندگی

22- رفتن به موزه و مکان های تاریخی

مهارت های زبان آموزی:

زبان آموزی توانایی در صحبت کردن منطقی و استدلالی می باشد.

- مهارت تشخیص حروف (آشنایی با شکل حروف)

- آموزش صحیح در دست گرفتن کتاب و مداد

- آموزش صحیح ورق زدن دفتر و کتاب

آگاهی از نظام واجی:

یکی از توانایی ها و استعدادهای لازم برای یادگیری خواندن توانایی تشخیص این مسأله است که کلماتی که می شنویم از ترکیب حروف و صداهای منفرد ساخته شده اند. این مهارت آگاهی از نظام واجی نامیده می شود. به طور مثال وقتی واژه ی خداوند را می شنویم. گوش آن را همچون ضرباتی از صدا می شنود. فردی که آگاهی واژی دارد،
می داند که واژه ی خداوند از شش صدا (یا واج) خ / د / ا / و / ن / د  ساخته شده است. کودکی که آگاهی واجی ندارد فاقد دستگاهی است که تشخیص دهد که واژه ی خداوند پنج صدای مجزا دارد. کودکانی که در یادگیری خواندن مشکل دارند، اکثر اوقات نمی دانند صداهای مختلف را چگونه با هم ترکیب کنند. آنها از تفکیک صداهای واژه ها و فهم ریتم هر کلمه ناتوان هستند.

ترکیب شنیداری:

توانایی  ترکیب عناصر آوایی منفرد یا واج ها به صورت ریتم خوانی انجام می شود. مربی می تواند با ضربه زدن ته خودکار بر روی میز، کودکان را با ریتم کلمات آشنا کند. برای مثال کلمه ی خ / دا / وند. یعنی ضربه ی اول و دوم نزدیکتر به هم و کمی مکث ضربه ی سوم  را بر روی میز بزنید. در این نوع ارتباط کلمات با یکدیگر، ریتم خاصی را ایجاد می کند. (مهارت سریع خواندن با آهنگ  لحن مناسب)

نکته: بعد از تمرین چند کلمه، می توانید ریتم جمله ها را تمرین کنید.

مهارت روانشناسی کودک:

1- آشنایی مقدماتی در برخورد با مسائل مختلف نسبت به درک و فهم کودک

2- نشان دادن تصورهای متنوع به کودک  و فهم ماجرای تصویر (تصویر خوانی)

3- آشنایی با صداهای مختلف حروف (تلفظ صحیح حروف)

4- تشخیص و تمیز صداهای کوتاه و بلند (فتحه، کسره، ضمه و...)

5- دورکی اشکال و تصاویر و همچنین از رو کشیدن تصاویر

6- چه کارهایی دیگران را ناراحت یا خوشحال می کند

7- مهارت صحبت کردن

8- استفاده از دفتر شطرنجی برای مقدمات نقاشی و نوشتن

9- پر کردن خط چین های تصویری و...

محوریت تربیت بدنی در پیش دبستان:

مربیان هنگام آموزش به کودکان، گاهی فراموش می کنند که کودکان باید بدوند و از عضلات خود استفاده کنند. بهتر است در زمان های مختلف به کودکان اجازه دهید تا اندام خود را به حرکت درآورند. کودکان باید خوب بدوند، بالا و پایین بپرند، روی یک پا بایستند، بچرخند، بپرند، بجهند و... این فعالیت ها واقعا حیاتی هستند.

1- آموزش پریدن

2- آموزش پرتاب کردن و گرفتن توپ

3- آموزش حرکات موزون

4- اجرای انواع بازی های با قاعده

5- اجرای حرکت های تعادلی

6- هماهنگی در استفاده ی مطلوب ازدست ها و...

آموزش هنر و علم و خلاقیت:

1- نقاشی آزاد

2- کاردستی و انجام کارهای چسباندن، رنگ کردن

3- جشن تولد فعالیت های گروهی

4- ساخت اجسام سه بعدی، پیکرسازی، سفالگری و... بدون راهنمایی

5- درست کردن کلاژ از وسایل دور ریختنی

6- استفاده از کاغذ رنگی و کار با قیچی

7- اجرای نمایش خلاق توسط کودک

9- انواع فعالیت ها در محیط باز و بسته ی مهد کودک، همراه با کودکان دیگر

10- ترکیب رنگ ها و درست کردن انواع رنگ های مختلف

11- کاشت گیاهان باغبانی توسط کودک

12- ایجاد گفتگوی آزاد و استفاده از روش بارش مغزی

13- نجاری و کار با چوب

14- تشخیص ساختمان ها و مکان های خاص  کارکردهای آنها. (پارک، فروشگاه، بیمارستان، کتابخانه و...)

15- شناخت احساسات گوناگون مثل (خشم، هیجان، خوشحالی و... در حد تشخیص و مراحل کنترل آن)

16- صحبت کردن درباره ی زمان برای انجام کارهای مختلف (صرف غذا، وقت خواب، وقت کلاس و...)

17- آشنایی با افرادی که در جامعه به دیگران کمک می کنند مانند جمعیت هلال احمر و... کمک به خانواده های فقیر و...)

18- استفاده از حالت های چهره، صدا و سایر موارد ارتباطی غیر کلامی برای برقراری ارتباط با دیگران

19- رشد اعتماد به نفس و شرکت در فعالیت های گروهی

20- تقویت رشد توانایی احترام به احساسات و حقوق کودکان دیگر

21- تقویت رشد توانایی گوش دادن به بزگترها و پیروی از دستورالعمل های آنها. همکاری با والدین و استفاده از نظرات آنها

22- تقویت رشد توانایی سازش با دیگران

23- تقویت عادات خوب ( مسواک زدن، حمام رفتن و...)

24- آشنایی با شغل های مختلف و پوشیدن لباس های شغل های مختلف در مهد کودک

25- آشنایی با لباس های محلی و گویش اقوام مختلف

26- آشنایی کودک با تقویم روز از طریق نصب تابلوی هواشناسی در کلاس و دستکاری این تابلو با توجه به هوای هر روز و آشنایی با آب و هوای مناطق مختلف

27- آشنایی با رسم و رسوم مردم ایران و جهان

28- آشنایی با نژاد های مختلف (سفید پوست، سیاه پوست و...)

29- آشنایی با جغرافیای استان های مختلف

30- آموزش سرود و نمایش در کلاس

31- تفاوت مردم روستا و شهر

32- ارتباط بر اساس توالی محل خانه، کوچه، خیابان، شهر و...

33- کشیدن نقشه ی خانه تا مدرسه

34- آشنایی با زحمات پدر و مادر، معلم و... (کارهایی که برای کودک انجام می دهند)

35- مباحثی از قبیل سلام کردن، نحوه ی احوال پرسی و...

36- تمرین و تکرار کلمات به صورت صحیح و آشنایی با صدای اول و آخر آنها یا اینکه هر کلمه چند حرف دارد و ریتم تلفظ آن چگونه است.

37- بحث پیرامون رابطه ی همبستگی میان افراد خانواده، فامیل، دوستان و...

38- ساماندی فهم ارتباط اجزای درس با یکدیگر

39- روش استفاده از شعر و موزیک

40- نقش و اهمیت گیاهان در زندگی

41- کاشت حبوبات و رشد مراحل مختلف

42- توصیف زیبایی گل و طبیعت

43- عوامل تولید آلودگی هوا کدام است؟

44- آشنایی با مزه های مختلف (ترش، شیرین، شور، تلخ و...)

45 – تفاوت چشمه و رودخانه

46- فعالیت هایی برای حواس پنج گانه (بویایی، چشایی، لامسه، شنوایی، بینایی)

47- فعالیت هایی مانند باغبانی و کاشت گیاه

48- فعالیت هایی مانند ساختن میز و صندلی با چوب

49- فعالیت هایی مانند ساختن مکعب و مخروط با مقوا

50- برانگیختن کنجکاوی و علاقه در کشف تجربه

51- آشنایی با گل پژمرده، برگ خشک و...

52- آزمایش یخ، آب، بخار

53- بردن کودکان به باغ وحش و باغ پرندگان

54- فعالیت هایی برای آشنا کردن کودکان با یک ماه قمری (هر شب ماه کامل تر می شود و بعد از پانزده روز ماه کامل می شود و دوباره به تدریج کوچک می شود  تا اینکه یک شب کاملا ناپدید می شود و...)

55- تجربه ی  پختن و پزهای خیلی ساده مثل پخت نان (گندم، آرد، خمیر، زمان، درجه حرارت و...)

56- نشان دادن مراحل رشد گیاه با تصاویر واضح

57- نشان دادن مراحل از خواب بلند شدن کودک و دست و رو شستن و صبحانه خوردن و به مهد کودک رفتن با کارت هایی که تصاویر این مراحل بر روی آنها مشخص است. سپس از کودک بخواهید این مراحل را به ترتیب روی میز بچیند.

58- نشان دادن مثال هایی از اعداد (سن، پلاک خانه، روز، ماه، سال، شماره تلفن، تعداد حاضرین و غایبین و...

59- دسته بندی و طبقه بندی اشیاء با توجه به ویژگی های خاص

60- شمردن و حدس زدن اینکه کدام دسته از اشیاء بیشتر، کمتر و یا مساوی با دسته ی دیگر هستند.

61- مقایسه ی دو اشیاء تقریبا هم شکل با یکدیگر

62- ساخت ماکت

63- آشنایی کودکان با آب های جاری، جوی ها، رودخانه، دریا، اقیانوس، برکه، چشمه و...

64- آشنایی کودکان با نقش آب و خورشید در فعالیت های کشاورزی

65- قصه سازی با استفاده از ترتیب تصاویر

66- خواندن سرودها و آوازهای کودکانه با استفاده از موسیقی

67- مهارت خوب صحبت کردن

68- بازی با کارت ها

69- فعالیت برای تشخیص آلات موسیقی ساده از طریق صدا (طبل، فلوت، پیانو، سازدهنی و...)

70- استفاده از حالت چهره، تن صداهای مختلف (پیر، جوان، مریض، ناراحت، خوشحال و... برای برقراری ارتباط با دیگران

71- از کودکان بپرسید فکر می کنند چه زمانی نیاز به کمک دارند

72- فعالیت هایی مانند نمایش گروهی و خلاق

73- آموزش روش منطقی برای دفاع از حقوق خود در برابر سایر کودکان

74- انجام کارهای عملی برای آموزش مهارت های زندگی

75- آشنایی با ترازو و دماسنج

76- آشنایی کودکان با ابزارهای مختلف (آچار، پیچگوشتی، امبردست و...)

77- آشنایی با ابزارهای شغل های مختلف (پزشک، آتش نشان و...)

78- ارائه ی مجلات کودک

79- اهمیت دادن به نظرات و پیشنهادهای کودک

80- ایجاد محیطی آزاد و برانگیزاننده برای آزادی بیان او

81- همکاری و مشارکت با کودک

82- آشنایی با وسایل شخصی (لیوان، دستمال و...)

83- نشان دادن حل نشدن بعضی از اشیاء در آب و...

84- آشنایی با مواد خطرناک (بنزین، گازئیل، نفت و...)

85- آشنایی با حیوانات دریایی (انواع ماهی ها)

86- آشنایی با گل های مختلف (شکل، رنگ، اندازه، بو )

87- مفاهیم فضایی بالا، پایین، زیر، رو، جلو، عقب و...

88- مفهوم اندازه، سبک، سنگین، پر، خالی، کم، زیاد و...

89- مفهوم مرتب کردن مثلا رنگ آبی را از کم رنگ تا پر رنگ در چهار خانه های شطرنجی (مربع های کوچک) از کمرنگ تا پر رنگ در ده مرحله انجام دهد.

90- رابطه ی جزء و کل

91- ارائه ی راه حل برای حل مسائل روز

92- آشنایی با تضادها ( روز / شب، سیاه / سفید، چاق / لاغر، سرد / گرم، چاله / کوه،تاریک / روشن و...)

93- چگونه می توان در آب، برق، گاز صرفه جویی کرد

94- درباره ی آنچه در ساحل وجود دارد با کودکان گفتگو کنید

95- درباره ی آنچه در جنگل وجود دارد با کودکان گفتگو کنید

96- نقاشی با وسایل مانند مداد رنگی، آب رنگ، گواش، رنگ روغن، برگ درختان، کاغذ های رنگی، گلبرگ گل ها، نقاشی با انگشت و...)

97- چه چیزهایی در آب شناور می مانند و چه چیزهایی زیر آب
می روند

98- چگونه باران و برف در آسمان تشکیل می شود

99- چه مواد غذایی را با آب می پزند ( گوشت خام / حبوبات سفت)

100- دو ظرف هم حجم با شکل ظاهری متفاوت انتخاب کنید و یکی از ظرف ها را پر از آب کنید و آب آن را در ظرف دیگری بریزید تا کودکان متوجه حجم یکسان هر دو ظرف شوند.

101- آشنایی با ترازو

102- استفاده از ترازو در موارد مختلف

103- اندازه گرفتن قد و وزن کودکان در کلاس

104- آشنایی با حیواناتی که هم در آب زندگی می کنند و هم در خشکی

105- آشنایی با حیواناتی که منقرض شده اند

106- آشنایی با حیواناب عظیم الجسه (فیل، نهنگ و...)

107- آشنایی با حیوانات شاخ دار ( گاو، گوزن و...)

108- کدام حیوان عسل دوست دارد؟

109- کدام حیوان هویج دوست دارد؟

110- کدام حیوان گردو دوست دارد؟

111- کدام حیوان در مناطق سرد زندگی می کند

112- کدام حیوان بر روی درخت زندگی می کند؟

113- کدام جای پا برای چه حیوانی است؟

114- آشنایی با صداهای مختلف حیوانات

115- یک تنگ آب را پر از آب کنید و از پشت تنگ آب، نشان دهید که دست هایش بزرگتر شده است (آشنایی مقدماتی با زره بین)

116- بریدن و چسباندن برگ درختان و گل ها روی کاغذ (نقاشی)

117- بازی نقش دکتر، مریض، خوشحال، ناراحت و...)

118- از کودک بپرسید اگر کسی ناراحت است چکار باید بکنیم

119- پر شدن بادکنک و خارج شدن جریان هوا از بادکنک

120- استفاده از طبل برای آشنا کردن کودک با ریتم

121- آشنایی با زمین لرزه، سیل و...)

122- توپ در اندازه های گوناگون در اختیار کودکان بگذارید

123- پرتاب کردن به سوی هدف

124- استفاده از شابلون و نمونه سازی

125- حفظ تعادل چوب بر روی انگشت

126- از کودکان بپرسید از بازی تعادل چه چیزی یاد گرفتید. جواب اینکه ما باید در خوردن، خوابیدن، خرید کردن، صحبت کردن و... رعایت اعتدال را بکنیم

127- بازی انداختن توپ در حلقه

128- تقلید حرکات حیوانات

129- کدام حیوانات سم دارند و کدام پنجه و چنگال و چرا؟

130- تقلید حرکت کسی که بار سنگینی برداشته یا بار سبک و...

131- تقلید از کسی  که شنا می کند و درآوردن صدای موج باد با دهان

132- خواندن شعرهای کودکانه با استفاده از ریتم گرفتن با دست ها

133- پرتاب کردن توپ به دیوار و گرفتن

134- شوت کردن توپ به دیوار و با یک پا کنترل کردن

135- تقلید حرکات حیوانات مختلف

136- چه حیوانی گردنش از حیوانات دیگر درازتر است؟

137- چه حیوانی گوش های بزرگی دارد؟

139- چه حیوانی....

140- تقلید آدم پرخور

141- تقلید آدم خجالتی

142- تقلید آدم قوی

143- تقلید آدم ضعیف

144- تقلید آدم زورگو

145- تقلید آدمی که فکر می کند (گذاشتن انگشت اشاره روی سر به معنای فکر کردن)

146- شناخت عیب آدم های زورگو

147- بازی کردن نقش آدم های مختلف توسط کودک

148- طراحی با حبوبات

149- تشخیص تصور دور و نزدیک

150- تجربه ی دماهای مختلف (سرد، ولرم، گرم، جوش و...)

151- آموزش رفتارهای اجتماعی به وسیله ی نمایش

152- یادآوری فعالیت های روزمره

153- آموزش چیزهای جدید و تازه

154- استفاده از ساعت برای تخمین کاری که کودک می خواهد انجام دهد

155- بازگو کردن سئوالاتی از قبیل، اگر به مدرسه رفتید و یک نفر به شما زورگفت چکار می کنید و سئوالاتی از این دست.

الف- خودم اقدام می کنم

ب- به معلم می گویم

پ- به پدر و مادرم می گویم

ت- من هم زور می گویم

ث- به او حرف های بدی می زنم

ج- با فکر کردن مسأله را حل می کنم و... (کدام راه حل بهتر است!؟)

شناخت مفاهیم قبل از دبستان:

برای علاقه مند کردن کودکان به ریاضیات، بهتر است ابتدا مفاهیم را از حالت انتزاعی به دنیای واقعی بکشانید. آنچه دانش ریاضی به ما یاد می دهد توانایی غربال کردن، گلچین کردن و ترکیب کردن و توالی منطقی اطلاعات است.

1- آموزش شکل های هندسی و نقاشی با کاموا

2- استفاده از قطره چکان برای درست کردن ابر (پنبه و...)

3- شناخت کارکرد اشیاء مختلف

4- شناخت صدای حیوانات

5- شناخت رد پای حیوانات

6- راه رفتن انواع حیوانات

7- ویژگی های هر یک از حیوانات

8- شناختن مشاغل

9- بریدن کاغذ با استفاده از قیچی (شکل های هندسی)

10- شناخت رنگ ها

11- شناخت طعم مواد غذایی

12- شناخت اشکال هندسی و کاربرد آنها

13- شناخت میوه ها (رنگ، طعم و...)

14- شناخت انواع درختان (شکل برگ ها)

15- پیدا کردن شکل های دایره در لباس (دکمه ها با فاصله های مساوی)

16- نتیجه ی یک داستان جالب

17- توصیه های یک داستان جالب

18- کاربرد خاص هر یک از وسایل نقلیه

19- استفاده از تصاویر و گفتگو درباره ی آنها

20- شناخت نوع غذای جانوران

21- شناخت انواع گل ها (طرح، رنگ، بو)

22- جورچین

23- تصاویر جانوران را از مجلات بریدن و بر روی مقوا بچسبانید

24- به وسیله ی یک جعبه ی کفش یک آپارتمان چند طبقه درست کنید

25- آموزش نقاشی

26- شناخت داخل میوه ها

27- مرتب کردن از کوچک به بزرگ و برعکس

28- تقسیم ده عدد میوه بین  پنج نفر و از این قبیل کارها

29- شناخت مفاهیم: سریع – آهسته، بلند – کوتاه، سبک – سنگین، چاق – لاغر، شب – روز، خورشید – ماه، سفید – سیاه، گریه – خنده، تفاوت اسم دختر و پسر و...

30- بازی با طبل و گزیلفون

31- نقاشی با ماسه، مدادرنگی و...

32- آشنایی با حشرات

33- وسایل و ابزارهای مشاغل مختلف

34- لمس کردن، احساس کردن، شناختن

35- با چشم بسته اشیاء را شناختن

36- شناخت حواس پنج گانه (شنوایی و...)

37- کار با کاغذ رنگی

38- شناخت انواع ورزش ها

39- شناخت صدای وسایل نقلیه

40- بازی با عروسک خیمه شب بازی

41- تأتر کودک

42- شناخت وسایل آشپزخانه ( آنهایی که خطرناک نیستند)

43- شناخت انواع ظرف ها (شناخت کاربردهای آنها)

44- تفاوت حوله و پارچه

45- شناخت نقش پرهای پرندگان

46- آشنایی با انگشتان دست و پا

47- خاصیت آهن ربا

48- ویژگی های فصل ها

49- فرق رودخانه و دریا

50- ارتعاش طبل

51- بازی تعادل (مداد روی انگشت)

52- ترازو و وزن کردن

53- بازی با ترکیب رنگ ها (گواش)

54- تفاوت گوسفند و بز

55- کدام یک تند تر می روند (دوچرخه – موتور – ماشین)

56- تفاوت شکل میوه ها (خیار – موز، سیب – پرتغال و...)

57- آشنایی با ریتم و آهنگ

58- تیله بازی

59- روی یک پا ایستادن

60- شناخت وسیله های ماشین ( چرخ ها، بوق، فرمان، چراغ ها و...) و دلیل کاربرد هر یک از آنها

61- تفاوت رنگ ماشین ها ( رنگ زرد تاکسی)

62- تفاوت هواپیما و ماشین

63- تفاوت خیابان و کوچه

64- تفاوت لباس زن و مرد

65- شناخت انواع کلاه ها

66- آموزش بازی اوریگامی (هفت تکه ی هندسی که با آن وسایل مختلف را می سازند. مثل هواپیما، خانه و...) این بازی برای تقویت حافظه، بالا بردن خلاقیت و تقویت هوش ریاضی و... مفید است.

از کودک بخواهید (زوج و فرد) اعضاء بدن را با هم مقایسه کند. مثلا دو تا دست، دو تا چشم، دو تا ابرو، یک بینی، یک دهان و...

امیداورم این کتاب مورد پسند صاحب نظران و معلمان و مربیان قرار بگیرد.

پایان